1892 N°. 56.
Donderdag 12 Mei.
79s,e jaargang.
rai iö d
De uitgave dezer Courant gescliiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën voor 8 uren op den dag der uitgave.
n
DE VERPACHTING
VAN HET
1
TE WETEN
lo Da kaai, de lxaven, de waterleiding eu de watergangen
laug9 de wegen in het ambacht van Goes
2o. De zoete Vest van de 's-Hcer Ilendrikskinderenbanière
tot aan den Poelweg bij de -Struikelblok'*;
zal geschieden voor den tijd van zeven jareningiande den
eersten Juli 1892,op ZATERDAG DEN 14 MEI a s,
des namiddags te een uur, ten liaadhnize.
De voorwaarden liggen van heden af tot den dag der ver
pachting ter inzage van een ieder op de gemeente-Secretarie.
Goes, den 23 April 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G. d W. IIAMER.
De Secretaris,
H A R T M A N.
GOES, 12 Mei 1892.
De bijzondere samenkomst van het Leger
des Heils op Maandagavond te 8 uren gaf weinig
verschil met een gewone samenkomst.
De oefening werd geleid door adj. Clark, bijge
staan door vijf mannelijke en vier vrouwelijke offi
cieren, terwijl nog een zestal vrouwelijke figuranten
het platform volde. Eerstgenoemde opende de bijeen
komst doch liet vooraf zingen lied 105 uit deu
bundel »Staat op voor Jezus" en Heer ik hoor van
rijken zegen". Daarop deelde spreker mede dat de
plechtigheid van Zondag en Maandag met het openen
van den Heilstempel te Goes tevens ook nog een
herinnering was, die in al de Nederlandsche corpsen
herdacht werd, nl. dat het 5 jaren geleden was dat
de eerste drie Engelsche officieren in Nederland
kwamen, waarvan slechts een tweetal het werk voort
zetten. Thans telt Nederland ruim 200 officieren met
60 corpsen. Eindelijk is er op dit plekje grond, dat
voor het doel werd aangekocht, ook een gebouw ver
rezen. Verschillende omstandigheden waren oorzaak
dat het zoolang duurde, want meer dan een jaar is
het geleden dat reeds het fondament gelegd was, eer
het gebouw opgetrokken en voltooid werd. Menig
maal werd de vraag gedaanmoet, daar Goes nu
reeds meer dan genoeg kerken bezit, daar nog een
gebouw voor het Leger verrijzen Maar de bijeen
komsten nu en dan in »de Prins van Oranje" ge
houden, waar nogal veel belangstelling voor bet
Leger bleek, deed ons het besluit nemen, zeide de
heer Clark, om ook in Goes nog een gebouw voor
het Leger op te trekkentrouwens het werk van
het Leger is voornamelijk om menschen, die beneden
het zedelijk peil staan, op den goeden weg te brengen.
Om deze bijeenkomst plechtigen luister bij te zetten,
waren de officieren uit Vlissingen, Middelburg, Ier-
seke, Bergen-op-Zoom en Breda tegenwoordig. Ieder
hunner trad beurtelings op, liet een lied zingen en
sprak met meer dan gewonen ijver en klem over
het werk van het Leger, waarbij een hunner zich
nogal scherp uitliet over zijn vroeger opgedane onder
vinding, voor hij bij het Leger was, omtrent de
houding van leden der Chr. jongelingsvereenigingen
enz. Eindelijk werden drie vrouwelijke officieren voor
gesteld, nl. de dames Maartense, Bosman en Geert-
sema, aan wie het werk te Goes werd opgedragen.
Ieder van haar sprak een woord, waaruit bleek dat
zij doordrongen waren van de haar opgelegde taak.
De adj. Clark deelde daarna mede, dat de dames
op de voor haar bestemde bovenwoning nog geen
huisraad bezaten en deed een beroep op welwillende
gevers of geefsters, om eens na te zien of er met
de schoonmaak niet het ten en ander op zij was
gezet, dat geschikt voor haar was en beval ze in de
welwillendheid van het publiek aan. Dit verwekte
eenige hilariteit, die nog meer werd aangewakkerd,
toen men vernam dat zij op een kaf bed zich te
slapen moesten leggen. Er werd dan ook een collecte
gehouden om de drie dames een zachter rustplaats
te bereiden. Nadat Maleaehi 4 gelezen en verklaard
was, en den drie vrouwelijken officieren de bede uit
Ps. 184 staande ook door de aanwezigen was toege
zongen, sloot adj. Clark met het uitspreken van den
zegen de bijeenkomst, die tot bijna tien uren ge
duurd had.
Het lokaal was bijna geheel gevuld.
Gisteravond had alhier in »de Prins van Oranje"
de gewone jaarlijksche schietwedstrijd plaats
der schutterij-kader vereeniging.
Er waren twee seriën-prijzen. De hoofdprijs dei-
eerste serie, eene album-tafel, werd behaald door
sergt. Kort met 91 puntende tweede, een album,
door korp. Somer met 88 puntende derde prijs,
een olie- en azijnstel, viel ten deel aan sergt. Reijerse,
na kampstrijd met sergt. Van Luijk.
De hoofdprijs der tweede serie, een paar prachtige
bloempotten, uitgeloofd door kh. officieren, werd be
haald door sergt. Kort, na kampstrijd met sergt.
Reijerse.
's-BIeerenhoelt. Gekozen tot lid van den ge
meenteraad de heer P. Van Stee Nzn. met 94
stemmen.
MaftemiJjke. Bij de gisteren gehouden ver- 1
kiezing voor den gemeenteraad brachten 85 van de
103 kiezers hunne stem uit. Twee briefjes waren
blanco, zoodat de volstrekte meerderheid 42 bedroeg.
Hiervan verkregen W. S t a a 1 41 en S. V a n der
V e g t 33 stemmen, terwijl de overige stemmen over
enkele andere personen waren verdeeld. Herstemming
alzoo tusschen "VV. Staal en S. V. d. Vegt.
fioiijitsplaai. In de Maandag 11. alhier gehouden
vergadering der afdeeling Noord-Beveland der Maat
schappij tot bevordering van landbouw en veeteelt
in Zeeland, waar omstreeks 60 leden present waren,
werd de oprichting eener roomboterfabriek
op dit eiland druk besproken. Bij eventuëele oprich
ting verklaarden zich 29 landbouwers, samen over
200 koeien kunnende beschikken, bereid de melkte
leveren.
Tot het ontwerpen van een plan en het inwinnen
van inlichtingen werd eene commissie benoemd, be
staande uit de heeren G. J. v. d. Linde, A. N. v.
Langeraad en J. Vogelaar van Kolijnsplaat, J. W.
Nieuwenhuijzen van Kamperland en L. v. Oeveren
van Kortgene. Voor een en ander werd hun een
crediet van 60 gulden toegestaan.
Bij Kon. besluit is L. A. Van A s p e r e n
van de Velde benoemd tot burgemeester dei-
gemeente Brouwershaven.
De zesde jaarlijksche algemeene vergadering
van de Vereeniging ter bevordering van de Neder
landsche Visscherij zal worden gehouden te
Amsterdam, op Dinsdag 31 Mei.
Behandeld zal o. a. worden een voorstel van de
afdeeling Ierseke Tengevolge der omstandigheid
dat de witte ton no. 10 B, gelegen tegen de zoo
genaamde Tonneplaat in de Ooster-Sckelde, te ver
verwijderd ligt van het punt, waar het vaarwater
van Wemeldinge naar Ierseke zich afscheidt van
het diep der Ooster-Schelde, komt het herhaaldelijk
voor, dat vaartuigen, voor Ierseke bestemd, omhoog
varen. Men dringe daarom by de bevoegde autori
teiten er op aan, dat in de afbakening van bedoeld
vaarwater op afdoende wijze worde voorzien."
De werkzaamheden van de Tweede
Kamer zullen tegen 20 Mei afloopen, om tegen
half Juni te worden hervat en alsdan tot einde Juli
te worden voortgezet.
Omtrent de interpellatie-Keuchenius, de vorige
week in de Tweede Kamer betreffende de zaak Roe-
lants gehouden, zegt de N. R. Ct. .-
»De nalezing in de Handelingen van de discussie,
die naar aanleiding van de interpellatie des heeren
Keuchenius heeft plaats gehad, geeft den indruk dat
het den Minister van oorlog niet moeielijk is geval
len het legerbestuur te verdedigen tegen de aan
vallen, waaraan het blootstond. Eenvoudig om te
voorkomen, dat de officier mocht betrokken worden
in wanordelijkheden, die het werk der middernachts
zending niet zelden te voorschijn roept, werd hem
de deelneming aan dat werk verboden. En nu werd
wel als een laatste argument, waartoe ten slotte de
anti-revolutionaire sprekers hunne toevlucht namen,
tegen den Minister aangevoerdg'i hadt kunnen af
wachten tot zich werkelijk vergrijpen tegen de dis
cipline voordedenmaar is het niet beter dat men
vergrijpen, die den mindere aan zware straffen bloot
stellen, tracht te voorkomen? Dat men aldus han
delt geheel in overeenstemming trouwens met de
reglementen wat bewijst het anders dan dat men
den soldaat een goed hart toedraagt
De heer Keuchenius eindigde met te zeggen, dat
zijne 25-jarige ervaring hem bewoog zich van het
voorstellen eener motie te onthouden. Zou ook niet
de loop der beraadslaging daartoe iets hebben bij
gedragen Buiten de Kamer heeft men getracht den
indruk te vestigen, als ware voor het legerbestuur
de zedelijkheid van den soldaat eene onverschillige
zaak. Dit wapen is hun, die het gebruikten, uit de
handen geslagen. Niet om aan de ontucht vrij spel
te laten heeft het legerbestuur kapitein Roelants
willen beletten aan het werk der middernachtszen
ding persoonlijk deel te nemenmaar het heeft ge
handeld in het belang van het leger, door niet toe
te laten dat het gezag van den bevelvoerenden offi
cier schade kon lijden en dat de mindere kon bloot
gesteld worden aan het gevaar van zich te vergrij
pen aan zijn meerdere".
Het Dagblad is niet gauw tevreden. Door hen,
die alles tegelijk onderhanden willen nemen alsof
het werk dan spoediger tot stand zou komen is
geklaagd, dat nog geen voorstel tot w ij z i g i n g
van het kiesrecht was ingekomen. Nu echter
heeft de Minister van Binn. Zaken in de gewissolde
bescheiden medegedeeld, dat zoodanig voorstel bij
den Raad van State was ingediend en nu roept het
Dagblad uit
»Meer van gewicht dan de tijding »de wet, rege
lende het Kiesrecht, is bij den Raad van State", zou
de mededeeling wezeu van den inhoud dier weten
voorts van het tijdstip, waarop zij zal worden inge
diend, behandeld, aangenomen en ingevoerd".
Het Dagblad zou dus verlangen, dat de Minister
Tak nu al zeide, wanneer de beide Kamers der Sta-
ten-Generaal zijn voorstel zullen aannemen
Wij gelooven dat zelfs graaf Schimmelpenninck,
des Dagblads ideaal, tot zulk eene mededeeling geen
kans zou hebben gezien. (Arnh. Ct.)
Omtrent de behandeling der adressen betreffende
de jachtwet zegt de Haagsche correspondent
van de Zutph. Ct.
»De twee hoofdsprekers waren tot nu toe de hee
ren Rink en Rutgers. Eerstgenoemde heeft met
groot talent het standpunt verdedigd, dat de eige
naar van den grond het recht moet bekomen om
gedurende alle tijden van het jaar zonder jachtakte
het wild op zijn eigen land te dooden, waarover
hij niet bij contract van dat recht afstand heeft
gedaan de hoer Rutgers daarentegen heeft trachten
te betoogen, dat de landbouw van het wild weinig
schade lijdt en dat het behoud van den wildstand
een nationaal belang is. Moest ik meestemmen,
zonder eenige reserve zou ik mij scharen aan de
zpde van den lieer Rink, maar ik kan werkelijk
niet inzien, welk nut het kan hebben om daarover
nog dagen lang te redeneeren, zoolang er geen voor
stel tot herziening van de jachtwet aan de orde is.
Als straks de minderheid in een motie de wensche-
lijkheid van de herziening der jachtwet uitspreekt,
dan zijn wij nog niet veel verder, want dan hangt
het nog van den Minister af, of hij een wet in den
verlangden geest wil indienen," en van de meerder
heid in de Kamer of zij de wet, zooals zij dan wordt
geformuleerd, wil aannemen. Was de heer De Kanter
de chef-adressant, zooals de beer Rutgers hem
noemde na door Bergum voor de Kamer te zijn
afgevaardigd, terstond aan het werk gegaan om een
herziening van de jachtwet, zooals die door 15000
adressanten gevraagd is, te ontwerpen, waarschijnlijk
zou men veel schielijker tot een practisch resultaat
zijn
Uit den Haag schrijft men aan de Arnh. Ct.:
Te Scheveningen heerscht sedert geruimen tijd
vlek-typhus, die eindelijk epidemisch werd ver
klaard. Er werd zelfs door den Gemeenteraad be
sloten een oud, zeer vuil buurtje, waar die ziekte
voortwoekerde, weg te ruimen maar om welke rede
nen dan ook, is aan dat besluit geen uitvoering
gegeven. Men beweerde dan ook, dat de ziekte niet
epidemisch meer was. Toch kon men in het hier
verschonende Vaderland lezen, dat er de vorige week
weder vijf nieuwe gevallen zich hadden voorgedaan
en daaronder was dat van den geneesheer dr. De Niet.
Nochtans werd in het begin niets gedaan om de
ziekte te bestrijden, die, wanneer het warmer weer
geworden is, een dreigender karakter zal aannemen.
Thans schijnt men tot betere gedachten te zijn
gekomen, maar van doortastend optreden is nog
geen sprake.
Houdt men dien toestand bedekt omdat men vreest,
dat zij vreemdelingen zal doen terugblijven en dit
schade zal doen aan de tentoonstelling Dan volgt
men den verkeerden weg, want juist daardoor ont
neemt men zich de mogelijkheid om flinke, doeltref
fende maatregelen te nemen, die in het belang zijn
der bezoekers van badplaats en tentoonstelling en
allereerst van de ingezetenen zeiven.
In wil niemand vrees aanjagen, maar voor ge
meenten geldt hetzelfde wat voor bijzondere personen
waar ishet meest verkeerde wat een zieke doen
kan is zijne ziekte geheim te houden.
Uit Batavia wordt geseind, dat er door de
Ind. Regeering besloten is, in een gedeelte van het
Atjek'-gebied een scheepvaartregeling in
te voeren, alsmede dat aan den voorzitter der Ind.
Alg. Rekenkamer is opgedragen een onderzoek in
te stellen omtrent de mogelijkheid van bezuiniging
op sommige takken van dienst.
De Javabode schrijft over de gouverne-
ments-koffiecultuur. Naar het schijnt, is
hieromtrent de noodige overeenstemming verkregen
tusschen de Regeeriug hier en het opperbestuur, doch
wat daarvan het resultaat zal zijn, isi niet bekend.
In ieder geval schijnt het zeker, dat cle gouverne-
ments-koffiecultuur nog niet zal worden losgelaten,
maar dat er naar zal worden gestreefd haar meer
ten bate der bevolking en der schatkist beiden te
doen strekken.
In een Engelsch blad wordt betoogd, dat het
Engelse li weldra de taal dor wereld
moet en zal zijn. De schrijver verdedigt zijn meening
op deze gronden
Het Engelsch wint alom veld. In Duitschland
heeft het de plaats van het Franscb ingenomen als
de eerste vreemde taal, die op school moet worden
geleerd. In Rusland ziet men hetzelfde. Daar en in
Siberië is het reeds meer fashionableEngelsch dan
Eransch te spreken. Ook geven de Russen er de
voorkeur aan, het Engelsch in plaats van hun eigen
taal in telegrammen te gebruiken, wijl men dan met
minder woorden beter zijn bedoeling kan uitdrukken.
Een ander teeken des tijds aanschouwde men op de
conferentie van Samoa in 1889. De beraadslagingen
op die conferentie werden niet in het Fransch, maar
ter wille van de Amerikaansche gedelegeerden in
het Engelsch gevoerd, een taal die de Duitsche af
gevaardigden allen meester waren.
In onbeschaafde streken maakt het Engelsch nog
grooter vorderingen. Dr. Blyden verzekert, dat het
elke andere Europeesche taal op de Afrikaansche
kust heeft verdrongen. Het heeft in Afrika geen
enkel gevaarlijk mededinger dan het Arabisch. Het
Portugeesch was sedeTt jaren de meest gebruikelijke
taal aan de Westkust van Afrikathans wordt het
Engelsch de algemeene taal van Sierra Leone tot
de San Pedro Rivier, een afstand van ruim 800
mijlen. De streken aan den Nijl, den Niger en de
Groote Meren zijn reeds geheel Engelsch, en die aan
den Congo en Zambesi zullen weldra volgen.
Om van Indië niet te spreken, waar het Engelsch
haast overal gesproken wordt, wijst de schrijver op
Japan, waar die taal langzamerhand burgerrecht
krygt de opschriften op winkels zijn bijna algemeen,
de namen van steden en dorpen altijd in het
Engelsch zoowel als in het Japansch geschx'even.
Een reiziger die onlangs de Oostelijke landen bezocht,
verklaart vele Chineezen, Maleiers, Arabieren en
Fellahs ontmoet te hebben, die goed Engelsch spraken.
Zelfs in de Noordelijke wildernissen van Siberië,
zelden door Europeanen bezocht, verzekerde luitenant
Palender, van de Zweedsche expeditie van 1878, op
de ruim 1000 inboorlingen, welke hij ontmoette,
er niet één gevonden te hebben, die niet een paar
Engelsche woorden kende.
Over een honderd jaar zullen de Vereenigae Staten
waarschijnlijk evenveel bewoners tellen als China,
en het is niet te denken dat Canada, Australië,
Nieuw-Zeeland en de Kaap in aantal zullen afnemen.
Niet alleen is het Engelsch feitelijk bestemd de
wereldtaal te worden, wat zijn oorsprong in toe
vallige omstandigheden kan vindenmaar volgens
het algemeen gevoelen is zij volgens den schrijver
altijd het meest geschikt om boven de andere
te zegevieren.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar 's-Heer Hen
drikskinderen door H. Limpers te Stavoren.
Beroepen te Zoutelande de heer J. Groeneweg,
cand. te Amsterdam.
Door de regeering zijn subsidiën van 200
verleend aan cursussen voor vak j van art. 2 der
wet op het L. O., op te richten te Ierseke en te
Kortgene.
Voor het eindexamen der H. B. S. in deze
provincie hebben zich 19 jongelieden aangemeld.
Jhr. mr. J. B. A. J. M. Verbeijen, inspecteur
van het lager onderwijs in de le inspectie, herdacht
gisteren den dag, waarop hij 50 jaren geleden tot
schoolopziener werd benoemd.
Talrijk zijn de bewijzen van belangstelling, die
den waardigen man op zijn gouden jubelfeest ten
deel vielen.
Van de gezamenlijke bijzondere onderwijzers (geeste
lijke broeders en liefdezusters) werd hem als blijk
van hoogachting aangeboden zijn geschilderd portret.
De jubilaris is voorgesteld levensgroot tot aan de
knieën, in staande houding, in een pelsjas gehuld
en steunende met de hand op een boek, getiteld
Wet op het lager onderwijs. De gelijkenis is sprekend
het portret wordt door kenners als een stuk van
kunstwaarde geroemd.
Van onderwijzers bij het openbaar en bijzonder
onderwijs ontving de jubilaris een prachtig cadeau
in zilver (een broodbak). Het stuk is vervaardigd in
den stijl van de meesters der Hollandscke kunst in
de 16e eeuw en draagt, benevens andere versieringen,
de familiewapens van jhr. Verheijen en van zijne
eclitgenoote gravin Dumoneeau, het wapen van Noord-
Brabant en dat van 's-Hertogenboscb.
Het schooltoezicht en een aantal autoriteiten maak
ten bij den jubilaris hunne opwachting.
Van de onderwijzers in Gelderland ontving de
jubilaris een zeer artistieke bronzen groep, LeSoir,
op marmeren piëdestal, en van de onderwjjzers in
Limburg een kostbaar zilveren milieu.
De Minister van Binnenlandsche Zaken zond per