1892 N°. 40.
Zaterdag 2 April.
79ste jaargang.
Bij rfil itommer behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
by alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentlën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Vooral geen naijver
Binnen enkele dagen zullen alle liberale kiesver-
eenigingen in het hoofdkiesdistrict hebben vergaderd
tot het opmaken van eene voorloopige candidaten-
lijst. We meenen goed te doen nogmaals erop aan-
tedringen, dat thans alle zucht om éen of meer
vertegenwoordigers uit een bepaald onderdeel van
ons district aftevaardigen, geheel worde op zijde
gezet en dat door de kiesvereenigingen als eenige
eisch voor de candidaten worde gesteld, dat het
zijn flink ontwikkelde, kundige, onafhankelijke man
nen. Vooral ditmaal is dit hoogst noodzakelijk, nu
van katholieke zijde den liberalen steun is aan
geboden men make onzen vrij willigen bondgenooten
de keuze derhalve gemakkelijk.
Zijn mannen als wij hier op het oog hebben
huiten Goes ditmaal minder gemakkelijk te vinden,
men zoeke ze daarbinnen zijn ze niet in het Wes
ten van Zuid-Beveland, men kieze ze uit het Oosten
levert Noord-Beveland ze thans niet, het stelle zich
even krachtig op de bres voor vier Zuid-Bevelanders.
Vooral dit laatste mag, gelooven we, met kracht
worden gewenscht. We iaten onbesproken in hoe
verre Noord-Beveland met zijne tegenwoordige af
gevaardigden is geluk te wenschen of nietmaar
een feit is het, dat de heeren Vader en Noordijke
thans daar wonen en dat dhr. Huvers indertijd ook
als zoodanig zitting namdat hij later naar Wal
cheren vertrok is zeker niet de schuld der liberalen.
Bovendien kwam de heer Noordijke in de plaats
van den beer Quarles v. Uflord, die mr. V. d. Bilt
vervangen had en werd dus feitelijk een Zuid-Beve-
landsch afgevaardigde verdrongen door een Noord-
Bevelander.
We gelooven daarom, dat de Noord-Bevelanders
eerlijkheidshalve verplicht zijn bij de keuze hunner
voorloopige candidaten alleen den blik te slaan op
Zuid-Beveland. Dat de drie Noord-Bevelandsche af
gevaardigden allen tegelijk aftreden is een toeval,
waaraan niets te verhelpen valt. Is hunne beurt om
zich aan eene nieuwe verkiezing te onderwerpen
gekomen (1895), dan zal het niet aan de Zuid-Beve-
landsche liberalen liggen om voor de vervanging van
die heeren door drie liberale Noord-Bevelanders aan
Noord-Beveland krachtigen steun te verleenen en
te luisteren naar de wenschen van dat onderdeel
van ons kiesdistrict.
In ieder geval, we herhalen het, geen naijver.
Ons, persoonlijk, laat het onverschillig waar onze
afgevaardigden wonen, mits maar binnen de grenzen
van het district. Toch kunnen we begrijpen, dat
het in sommige gevallen voor een bepaald onderdeel
eene gewenschte zaak kan zijn een lid der Staten
in zijn midden te hebben. Doch thans, nu alles wat
we nog te verliezen hebben op het spel staat en er
eenige kans bestaat om iets te winnen, blijve elk
zucht tot vertegenwoordiging van kleine kringen
achterwege en zoeke men allerwege alleen heil in
de keuze van mannen, wier naam en kunde door
het geheele district een goeden klank hebben.
GOES, 1 April 1892.
De Zeeuw trekt thans hare beschuldiging van
het hoofd der gemeente Edam, omtrent de schorsing
van ambtenaren op grond van het bijwonen eener
socialistische vergadering, in.
Voorloopig toont ze echter nog weinig voorzich
tigheid te hebben geleerd, ten opzichte van het be
schuldigen van hare politieke tegenstandeis op het
punt van ^beperking der vrijheid". Althans, zij
knoopt aan hare ingetrokken beschuldiging al dade
lijk eene nieuwe vast, thans omtrent de zaak van
kapitein Roelants, waarover onze lezers hieronder
iets vinden medegedeeld.
De Zeeuw had, gelooven we, verstandiger gedaan
ook in dezen een onderzoek af te wachten, dat zeer
zeker niet zal uitblijven en waardoor de redenen
van het ontslag van bedoelden officier aan het licht
zullen treden, dan alweder op gezag van de radi
cale Amsterdammerdie ditmaal weder eens een
^liberaal" blad wordt genoemd de fiolen van
haren toorn uit te storten over de liberalen.
Kapitein C. Roelants, die te Arnhem in
garnizoen lag, is uit den dienst ontslagen, omdat
hij deelnam aan de Middernachtszending, met het
doel, de soldaten te waarschuwen tegen het bezoe
ken van slechte huizen.
De Standaard wijdt aan dit feit een artikel.
Uit het daarin meegedeelde blijkt, dat de kapitein
eerst in uniform als middernachtszendeling fungeerde,
doch, toen hem dit door minister Bergansius ver
boden werd, zich in civiele kleeding stak. Alsdan
werd hem den 25n Pee. gelast een nota van den
Generaal-majoor bij zijn beoordeelingslijst voor ge
zien te teekenen, waarin zijn optreden, hoewel in
burgerkleeding, zoodanig veroordeeld wordt, dat het
dien hoofdofficier belet hem voor een hoogeren rang
aan te bevelen de bekende formule, waarmede een
officier zijn moreel doodvonnis wordt beteckend.
De kapitein wendde zich daarop met een verzoek
schrift tot H. M. de Koningin-Regentes. Eerst na
twee maanden ontving hij een antwoord, in afwij-
zenden geest.
Dienovereenkomstig restte kapitein Roelants nog
slechts zijn ontslag te nemen en dit werd hem ge
geven.
Wij vestigen de aandacht op achterstaande
annonce, waarbij de gymnastiekvereniging »Spar-
t a" alhier hare tweede soirée aankondigt op Donder
dag 7 April a. s.
Naar ons werd medegedeeld zal een nommer van
het programma bestaan in zoogenaamde knotsoefe
ningen, waarmede de vereeniging voor het eerst in
het publiek optreedt.
Hapelle. Door de Liberale kiesvereeniging
Vrijheid en Orde" alhier is in hare gisteravond
gehouden vergadering, welke door 18 leden werd
bijgewoond, met 17 van de 18 uitgebrachte stern-
tot candidaat voor de aanstaande verkiezing van
den gemeenteraad gekozen dhr. D. J. Van der
Have.
Ook werden voorloopige candidaten gekozen
voor de aanstaande verkiezing voor leden van de
Provinciale Staten. Zeven personen werden als zoo
danig aanbevolen op welke werden uitgebracht
J. M. Kakebeeke (aftr. lid) 17 stemmen, G. Schip
per, oesterhandelaar Ierseke, 17 st., A. Gallis Merens,
notaris Kapelle, 14 st., J. G. P. Timans, burgem.
's-Heerenhoek, 14 st., J. J. Ramondt, wethouder,
Goes, 4 st., J. J. Ochtman, wethouder Goes, 4 st., en
P. Dekker Jz., burg. van Wemeldinge 2 st.
Ierseke. Door de liberale kiesvereeniging Bur
gerplicht" alhier zijn tot voorloopige can
didaten voor de Prov. Staten geproclameerd
de heeren J. M. Kakebeeke en J. J. Ochtman te
Goes, G. Schipper te Ierseke en J. G. P. Timans
te 's-Heerenhoek.
Nog is besloten adhaesie te betuigen aan bet adres
der centrale liberale kiesvereeniging »Goes" te Goes
aan de Tweede Kamer, hetwelk inhoudt de aan
neming te verzoeken van de aanhangige belasting
voorstellen, zoo mogelijk met weglating van de ver
booging van den accijns op bet gedistilleerd en
met grootere pro- en degressie voor de vermogens
belasting.
Aan de hoofden der politie is door den Minister
van Justitie een circulaire gericht, waarin wordt
aangedrongen op geregeld toezicht op den
boterhandel, ten einde het toenemend bedrog
daarin tegen te gaan.
Kolijnsplaat. Heden heeft alhier de installatie
van den nieuwen burgemeester plaats.
Hats. In de vergadering van den dijkraad van
den calamiteusen Leende rt-Abrahamp ol
der is tot ontvanger-griffier voor het buiten beheer
benoemd de heer W. F. J. Wagtho van Tolen,
benoemd burgemeester van Kolijnsplaat Kats en
Kortgene, met 8 stemmen tegen den heer A. A.
Kuiper Boone van Kortgene, o'p wien 3 stemmen
waren uitgebracht.
Aan de rijks-universiteit te Leiden werd be
vorderd tot doctor in de godgeleerdheid de heer P.
A. Klap, geboren te Schore, met een academisch
proefschrift, getiteld»Het godsdienstig-zedelijk leven
der Christenen gedurende de zes eerste eeuwen vol
gens de Acta Conciliorum".
Naar de Haarl. Gt. verneemt, wordt door den
Minister van Binuel. Zaken de benoeming voorbereid
van een Staatscommissie tot het ontwerpen van een
wettelyke regeling der begrafenis
fondsen.
Naar het Rottt. Nbl. met zekerheid verneemt
is mevrouw S t u t e n thans door het Provinciaal
Hof van Noord-Holland als hersteld verklaard,
hetgeen haar, zooals men weet, geweigerd werd
door de rechtbank te 's-Gravenhage, kort voor de
verschijning der brochure, nu ongeveer 3 maanden
geleden, en sedert reeds 14 personen, waaronder
3 doctoren en een gepensioneerd kolonel bij den
geneeskundigen dienst der landmacht, hadden ver
klaard, dat zij haar geheel normaal hadden bevonden.
Nog deze week verschijnt een tweede brochure
van mevr. Stuten, die een reeks verklaringen zal
behelzen van oud-patiënten enz. van het Haagsche
krankzinnigengesticht
De Minister van Buitenlandscke Zaken vestigt
in de Staatscourant van 29 Maart de aandacht van
belanghebbenden op een van den consul-generaal
der Nederlanden te Melbourne ontvangen bericht
betreffende een Australische houtsoort,
welkin de laatste jaren in toenemende mate naar
Eur< pa wordt uitgevoerd, het zoogenaamde arrah-
iv-iiber", afkomstig van Eucalyptus Masginata, waar
van uitgestrekte wouden in West-Australië voor
komen.
Dit hout is hijzonder geschikt voor bouwwerken
onder den grond of onder water en voor dezulke,
die afwisselend aan den invloed van water en lucht
zijn blootgesteld, als bruggen, havenhoofden, pieren
enz., in wateren met afwisselend getij en schijnt
vooral daarom de aandacht van belanghebbenden in
Nederland wel te verdienen.
Mochten monsters verlangd worden, dan is de
consul-generaal bereid zijn tusschenkomst ten deze
te verleenen.
Voor verdere bijzonderheden zie men de Staats
courant van genoemden datum.
Ds. Lion Cachet, de afgevaardigde van de
Ned. Geref. kerk (doleerende), heeft Java verlaten,
waar hij een onderzoekingstocht vooral bij de in-
landsche Christengemeente gehouden heeft. Van elke
aanraking met de officiëele geestelijken, de predi
kanten en zelfs met het kerkbestuur, heeft de heer
Cachet zich, volgens de Java-Bode, stelselmatig ont
houden. Uit het rapport, aan de deputaten-verga-
dering in Nederland uit te brengen, zal de indruk
blijken, dien het godsdienstig leven der koloniale
Christenen op den afgevaardigde heeft gemaakt.
Rechtszaken.
Ar rondissements-Rechtbank te Middelburg
Heden zijn veroordeeldP. J. d. B., 40 j., te
Krabbendijke, wegens overtreding jachtwet en be
dreiging, tot 4 maanden gevangenisstraf en 10 of
4 dagen; A. d. J., 40 j. en J. E., 21 j., beiden
te 's-Heer Abtskerke, wegens mishandeling, de le
tot 7 dagen gevangenisstraf, de 2e vrijgesproken
H. v. d. K., 20 j., te Schore, wegens bedelarij tot
12 dagen hechtenisN. M., 38 j., h.v. v. M. v. 't L.,
te Rilland-Bath, wegens verduistering tot 5 of 3
dagen; F. S., 47 j., te Ierseke, wegens verstoring
eener godsdienstoefening tot 7 dagen gevangenisstraf
C. M., 17 j., te Ierseke, wegens huisvredebreuk
tot 7 dagen gevangenisstraf; E. d. B., 25 j.,
te Kruiningen, wegens diefstal tot 7 dagen gevan
genisstraf.
Beklaagd een patiënt in het krankzinnigenge
sticht St.-Joris Gasthuis" te Delft, mishandeld te
hebben, door hem met een. pantoffel in het aangezicht
te slaan en daarna in de keel te hebben geknepen,
had zich gisteren voor de rechtbank te 's-Gravenhage
te verantwoorden J. K., gewezen ziekenvader in
bovengenoemd gesticht.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat op den 24
Febr. jl. de patiënt, T., door de gang van het ge-
gesticht werd geleid naar de ziekenzaal om aldaar
in het oog gedruppeld te worden. Bij die gelegen
heid gaf do patiënt V. den verpleegde T., bij het
passeeren van zijn zaal, een klap, en werd toen dooi
den ziekenvader K. hard aangepakt en in de zaal
geduwd. De krankzinnige V. werd daarop boos en
gooide met zijn pantoffel naar den ziekenvader, die
daarop met dat schoeisel op den krankzinnige toe
liep en hem een paar èlagen in het aangezicht toe
bracht, waardoor een paar bloedende wondjes ont
stonden. Daarop volgde een kleine worsteling, waarbij
de ziekenvader werd ontzet. Toen de krankzinnige
daarop begon te zingen, vloog de ziekenvader weder
op den krankzinnige V. aan en greep hem zoodanig
in de keel, dat hij volgens verklaring van een der
opzichters gisteren gehoord blauw werd.
De ziekenvader werd onmiddellijk ontslagen.
Voor den recliter-commissaris had bekl. erkend
wel wat hardhandig te zijn opgetreden en zijn be
voegdheid te buiten te zijn gegaan.
Volgens de getuigen was de ziekenvader niet ruw
in zijne behandeling; wel, zooals men dat noemt,
in zijn mond.
Hij was echter pas van eene ziekte hersteld, dien
tengevolge nog zwak en een weinig prikkelbaar
het hardhandig optreden tegen V. schroef die getuige
grootendeels daaraan toe.
Het O. M. vorderde de veroordeeling bij verstek
van den beklaagde tot 45 dagen gevangenisstraf.
Onder de gemeente Wissenkerke werden eenige
landerijen verpacht, o. a. op voorwaarde, dat de
pachteres niet zou mogen zaaien gedurende twee
achtereenvolgende jaren wit in wit zaad, op straffe
van dubbele pachtsom verschuldigd te zgn.
Wit zaad rooft eu om den grond niet uit te
mergelen was deze bepaling gemaakt.
De verpachters hadden nu de pachteres gedagvaard
voor de rechtbank te Middelburg, ten einde baar
tot betaling van het dubbel bedrag der pachtsom
te doen veroordeelen, o. a. op grond, dat zij boven
staande verbodsbepaling had overtreden.
Dg gedaagde evenwel erkende het tweede jaar
wit zaad te hebben gezaaid, doch beweerde het
daaraan voorafgaande jaar te hebben gezaaid wit
zaad met wikken, ergo niet geheel wit zaad en alzoo
de beweerde overtreding niet te hebben gepleegd.
Bij enquête en contra-enquête bleek de juistheid
van die bewering, en bleek ook, dat dit meer ge
daan wordt door verschillende pachters, die stellig
meenen, de doorgaans voorkomende verbodsbepa
lingen daarmee niet te overtreden. Evenwel de recht
bank oordeelde, al heeft de pachter wikken gezaaid
circa voor de helft met wit zaad gemengd
dan heeft hij toch wit zaad gezaaid en de verbods
bepaling overtreden, en veroordeelde de gedaagde
in deze.
Deze ging in appèl en beweerde gisteren in de
zitting van het gerechtshof te 's-Hage, bij monde
van mr. C. A. Yaillant, o. a. dat dit vonnis behoorde
te worden vernietigd, omdat de bedoeling van de
verbodsbepaling geene andere was dan te beletten
de uitmergeling van den gronddat door het zaaien
van wit zaad met wikken die grond niet werd uit
gemergeld de verbodsbepaling, ook wat de letter
betreft, niet was overtreden, gelijk dan ook feitelijk
in die streken de communis opinio was, en de belangen
van den landbouw zouden geschaad worden, wanneer
eene andere opvatting geldend werd verklaard.
Mr. Lucasse verdedigde het gewezen vonnis en
concludeerde tot bevestiging er van.
Het openbaar ministerie concludeerde vernietiging
van het vonnis a quo, het uitbrengen van een rap
port door deskundigen, met reserve der kosten.
Boekaankondiging.
Het Tijdschrift ter beoefening van het Administratief
Recht hoofdredacteur H. G, Hartman Jz., uitgave
van F. Kleeuwens Zoon te Goes, 4e aflevering
9e jaargang bevatHet onderwijzend personeel aan
de o. 1. school op 1 Jan. 1892. Werkzaamheden
ter secretarie voor den Burg. Stand in Januari.
Een onderwijzer, tevens gepensioneerd hoofd eener
school. Huwelijksaangifte en af kondigingen.
Beantwoording der door de Redactie gestelde vra
gen Ingezonden stukken. Yragen ter beant
woording.
Gemengde Berichten.
Toen Dinsdagavond de heer Yiotta te Amster
dam met zijn echtgenoote tehuis kwam vond hij
vreemd genoeg de deur met de ketting afgesloten.
Met eenige moeite gelukte het toch binnen te komen
maar welk schouwspel trof hun oog toen zij boven
kwamen
De 28jarige dienstbode, Anna Maria Verhoeven,
geboren te Kerkdriel, lag daar met niet minder dan
zeven gapende wonden, ontzield ter neder. Een schrijf
tafeltje van mevr. Viotta bleek opengebroken te zijn
en daaruit waren ƒ160 aan bankpapier weggenomen.
Verder scheen er niet te zijn gestolen.
Onmiddellijk werd de politie gewaarschuwd en
mr. Lulofs opende dadelijk het onderzoek. Op de
stoep voor het huis lagen bloedsporen, ook onder
de deur op den drempel. Aan deze sporen zou men
zeggen dat de moordenaar door de bovendeur het
huis heeft verlaten en daarna door het onderhuis is
teruggekeerd, de ketting op de bovendeur heeft ge
daan, en zich toen uit het onderhuis heeft verwijderd.
Het misdrijf, dat veel sensatie maakt in de stad,
is gepleegd des avonds tusschen 8 en 11 uur.
Het gerucht liep eerst, dat jaloezie den vrijer van
het meisje tot de misdaad heeft gebrachtmaar dit
gerucht bleek onwaar. De vrijer van het meisje, een
wees, woont te 's-Hertogenbosch.
Nog wordt bet volgende uit Amsterdam ge
schreven
Ofschoon de politie en justitie er nog niet in
slaagden den bedrijver van den moord in handen te
krijgen, bestaat er gegrond uitzicht, dat hij aan de
gerechtigheid niet zal ontsnappen, tenzij hij gister
ochtend met de naar New-York vertrokken Ameri-
kaansche boot is gevlucht.
Naar alle waarschijnlijkheid is de euveldaad in
den vooravond gepleegd. Vermoedens daarvoor pleit
ten twee kopjes op het theeblad en twee stoelen
naast elkander in het vertrek, waar de dienstbode
vertoefde, toen zij blijkbaar bezoek kreeg.
Van wien
Die vraag moet nu opgelost worden.
Ofschoon de bedrijver in de gelegenheid was veel
meer geld en geldswaardige voorwerpen met zich
te nemen, vergenoegde hij zich met een som van
ƒ160. Hij heeft zonder twijfel, na den ketting voor
de deur gespannen te hebben, uit de buitendeur
onder de stoep de woning verlaten. Deze deur toch
werd enkel op het dagslot gesloten bevonden, terwijl
het steeds de gewoonte was, die des avonds vroeg
tijdig met het nachtslot te sluiten.
De vermoorde had, naar men zegt, omgang gehad
met twee jonge mannen, naar wie dan ook door de
justitie een onderzoek wordt ingesteld.
