1892 N°. 38.
Dinsdag 29 Maart, 79ste jaargang.
Bij dit uommer behoort een hijvoegsel.
Vaccineereu en Hervaccineeren.
MILITIERAAD
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
Da keer A. F. LASONDElt, genees- en Ueelkiindige dezer
gemeente, zff V r ij d a g den 1 April a. s des namiddags
te half drie uren in keD Gasthuis zitting honden tot het gratis
Vooral met het oog op het heersclien der pokken-epidemie
te Groesbeek. w irden de iug-'Zetauen dringend uitgeuoo-
digd om van de aangeboden gelegenheid gebruik te maken,
Goes, 26 Maart 1892.
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. G. d. W. I1AMEK.
De Secretaris,
HAK T M A N.
De tweede zittiug van den
zul voor deze gemeente gehouden worden op WOENSDAG
DEN 13 APKIL e. k., des morgens te 10 uren, in de Abdij
te Middelburg, in welke zitting uitspraak zal worden gedaan
omtrent hen, die als plaatsvervanger of u jmmerverwisselaar
verlangen op te treden.
De lotelmg, i mtreut wi n da militieraad in zijne eerste
zittiug reeds uitspraak heeft gedaan, behoeft niet in de tweede
z:tting te verschijnen, ten ware hij daa in een plaatsvervanger
of unmmerverwisselaar mocht willen stellen.
Voorts zal op den 23 April ter zelfder ure en plaatse,
gelegenheid worden gegeven voor al de lotsliugen wier
plaatsvervangers of nornmerverwis elaars niet mochten zijn
toegelaten, om ah zij dit verlangen mochten, andere in hunne
plaats aan te bieden
Goes, den 26 Maart 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Zij kent haar volkje I
Schrijvende over de nieuwe tijdrekening, die op
1 Mei op de spoorwegen zal worden ingevoerd en
over de quaestie of de geheele maatschappij zich
al dan niet naar die nieuwigheid zal schikken zegt
de Zeeuw
Tegen dezen liberalen maatregel is terecht ook
van liberale zijde aanmerking gemaakten ook van
antirevolutionaire zijde mag de maatregel niet wor
den toegejuicht, wijl hij ingrijpt in eene van Gods
ordinantiën. Voor iedeie plaats der aarde toch heeft
God den tijd bepaald, zijne hemellichten gesteld
tot teekenen en gezette tijden, tot dagen en jaren."
Tegen deze beschouwing komt de heer Wiele-
maker, onderwijzer aan de Christelijke school te
Aagtekerke op en zegt:
«Over 'tal of niet noodige en nuttige der tijds
verandering wil ik, als daartoe onbevoegd, geen
oordeel uitspreken, maar is 't niet wat al te ver
gezocht, hierin een beginselkwestie te willen zien
Heeft bet niet den schijn alsof wij eenvoudig tegen
den onderhavigen maatregel willen ageeren, wijl hij
door een lid der tegenpartij is voorgesteld En van
deze ellendige taktiek willen we immers zelfs den
schijn niet
't Denkbeeld in de Zeeuw uitgesproken is m. i.
niet vol te houden. Als deze tijdsverandering een
ingrijpen in de Goddelijke ordinantie is, is ook 't
rekenen naar den middelbaren tijd een zoodanig
misdrijf. Dan misdoen wij door de bjjna 6 uren, die
elk burgerlijk gewoon jaar te kort genomen wordt,
slechts om de 4 jaren in rekening te brengen. Dan
maken wij ons evenzeer schuldig aan inbreuk op
de Goddelijke ordinantiën, wanneer wij ons in 't
geheele land regelen naar den tijd van Amsterdam,
zooals nu geschiedt, als wanneer de gordeltijd inge
voerd wordt.
Wordt nu werkelijk ook met al deze onze rege
lingen de Goddelijke regeling geweld aangedaan en
dies gezondigd
De redactie van de Zeeuw antwoordt daarop niet
veel. Zg zegt nu de invoering van den nieuwen tijd
niet een liberalen maatregel genoemd te hebben
omdat hij door eene liberale regeering is voorgesteld
maar waarom zij hem dan wel zoo betitelde zegt
ze niet. En hieruit blijkt, dat zij ook weer uit deze
zaak, die met liberaal of conservatief volstrekt niets
te maken heeft, maar een wapen tegen de liberalen
heeft willen smeden.
Zij kent haar volkje De ordinantiën Gods er bij
gehaald het doen voorkomen alsof de quaestie eener
andere tijdregeling, die tijdens eene liberale regeering,
doch niet door haar aan de orde wordt gesteld, met
die ordinantiën in strijd is deze quaestie een libe
ralen maatregel genoemd en de smetstof van den
laster op christelijken grondslag is onder haar volkje
verspreid. En al zullen zeker niet allen die smetstof
opnemen, er blijft toch wel bij dezen en genen wat
aan de kleederen hangen. Die ordinantiën, ziet ge,
het is nu eenmaal gezegd, daaraan gaan de booze
liberalen nu ook al tornen en de duidelijkste uitleg
neemt den beoogden indruk niet meer geheel weg.
Naar aanleiding van de vraag van den heer W
aan het slot van bovenstaand stukje, klaagt het blad
«wij willen wel als ons gevoelen mededeolen dat wij
meer dan wij weten en willen soms genoodzaakt
worden de vaste regelen geweld aan te doen, en al
moge de geachte inzender met ons in het boven
genoemde geval van gevoelen verschillen, wij meenden
er de aandacht op te moeten vestigen."
Het doet ons intussehen genoegen, dat oen geest
verwant van de Zeeuw, een christelijk onderwijzer
althans, eene poging doet om dit nieuwe wapen haar
uit de hand te slaan. We zijn den heer W. dank
baar, dat hij zoo juist tegen de woorden van de
Zeeuw is opgekomen. Hij loopt vermoedelijk geen
gevaar, dat de betrouwbaarheid zijner bedoelingen
niet bij dat blad vaststaat.
GOES, 28 Maart 1892.
Bij kon. besluit zijn herbenoemd tot kanton-
rechter - plaatsver vanger in de kantons
Middelburg, mr. W. A. Van HoekOostburg, W.
C. De Smidt; Ter-Neuzen, mr. J. P. Dronkers
Tolen, C. J. De Vulder van Noorden.
Kapelle. Na afgelegd examen is dhr. A. M a r-
c u s s e C z., oud-leerling der H. B. S. te Goes, tegen
1 April a. s. benoemd tot klerk 3e klasse bij de
staatsspoorwegen te Utrecht.
Baarland. De heer S. L o s heeft zijne ambten
van lid van het Burgerlijk Armbestuur, ambtenaar
van den Burgerlijken Stand en wethouder dezer
gemeente nedergelegd.
In de eerste betrekking is benoemd de heer P.
Meijer», voor de beide laatste de heer J. Joziasse.
Wissenlterke. In de door de liberale kiesver-
vereeniging Algemeen belang" alhier gehouden
vergadering werden als candidaten voor de a. s.
verkiezing voor leden van de Prov. Staten met
algemeene stemmen voorloopig benoemd de heeren
J. M. Kakebeeke en J. J. Ochtman beiden te Goes,
C. Koert te Wolfertsdijk en G. J. V. d. Linde te
Kolgnsplaat.
Wissenkerlie. Naar wij vernemen is op het
verzoek van den Raad dezer gemeente aan den
Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid tot het
vestigen van een Rijkstelephoonkantoor
te Kamperland, in verbinding met dat in de
dorpskom alhier, gunstig beschikt.
's-IIeerenkoek. Tengevolge der oproeping bij
advertentie in de Goesche Courant van Donderdag
11. hebben Vrijdag eenige R.-C. kiezers van
's-Heerenhoek en omliggende gemeenten vergaderd
met het doel een R.-C. kiesvereeniging tot stand te
brengen. De vergadering werd geopend door den
heer Joz. Rosseel van Ovezand, die de vergaderden
met het doel der oproeping bekend maakte, hetwelk
bij de aanwezigen een algemeenen bijval vond, zoo
dat allen, 26 in. getal, tot de nieuwe kiesvereeniging
toetraden. Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren J. G. P. Timans van 's-Heerenhoek, P. V.
d. Dries van Heinkenszand en Joz. Rosseel van
Ovezand, die zich bereid verklaarden deze benoe
ming aan te nemen. Besloten werd op de volgende
vergadering (2den Paaschdag te houden) het regle
ment te bespreken en vast te stellen.
De hoogleeraar H u b r e c h t, die gelijk be
kend is, in plaats van eene terugsckuiving van den
tijd met 20 minuten, eene vooruitschuiving van 40
minuten verlangt in aansluiting met den Midden-
Europeescken tijd, gelooft dat liet nog niet te laat
is om die regeling voor ons land te verkrijgen. Hij
wensckt dat de zaak ter sprake zal worden gebracht
op de in Augustus te houden spoorwegconferentie en
meent, dat het Verein der Eisenbaknverwaltungen
tegenover Nederland, aan de Noordwestelijke top
hoek van het Midden-Europeesche continent, uit
hoffelijkheid aan den wensck van Nederland zal ge
hoor geven, als het die aansluiting verlangt. Hij
noodigt de velen, die blijken gaven het met hem
eens te zijn, wat de tijdsverschuiving betreft, hier
toe hun invloed aan te wenden.
Over een onderhoud gevoerd door den
directeur-generaal der Exploitatie-maat
schappij met een commissie uit het personeel,
deelt men het volgende mede
De vraag van afschaffing van boeten, invoering
van een regelmatig werkend participatiestelsel, invoe
ring van een arbeidsdag van 12 uur voor het geheele
personeel bij dag en van 10 uur bij nacht, werden
van de hand gewezen.
Zooveel mogelijk zal worden voldaan aan 't ver
langen van een algemeene loonsverkooging, aan
beperking van don tijd voor het zoogenaamde «st.il-
liggen", aan verbeterde inrichting der wachtlo
kalen. De Maatschappij heeft een en ander reeds in
onderzoek.
Het is niet mogelijk minstens één vrijen dag per
week vast te stellen, doch de Maatschappij is wel
genegen aan de vrije dagen van het personeel uit
breiding te geven, mits de regeeving ook overga
tot het verbod om 's Zondags goederen aan te nemen.
Een trouvaille van den heer HaffraansIn zijn
lijforgaan, het Venloosch Weekblad, staat o. a. het
volgende
Het betere woord hier is het.
Men zoekt naar een bijvoegelijk naamwoord, om
de nieuwe richting in de politiek te kenmerken, die
ons door de Encycliek üerum novarum zoo dringend
wordt aanbevolen. Dr. Schaepman noemt ze de
democratische" richting, maar erkent zelf dat deze
benaming minder juist is. Immers, hij schrijft: Het
zou zeker verkieslijk zijn, als wij een ander woord
konden bezigen, maar wij hebben geen beter.
Gelukkig, zegt de heer Haffmans, bestaat er nog
een Grieksch woord want zonder Grieksch schijnt
het niet te gaan dat voZ&lievend beteekent, even
als philantropisch menschMeveud en dat woord, dat
ons uit den nood kan helpen, isDphilodemisch
Dit is als geknipt voor onze nieuwe richting.
Uit 's-Hage meldt men aan de Midd. Ct. dat
dat de publieke opinie zich reeds erg druk maakt
met de geschiedenis van het krankzinnigen
gesticht aldaar, die nu een nieuwe phase is in
getreden door het ontslag van den eersten genees
heer. Deze schijnt door regenten te zijn beschuldigd
van een feit, waarover een klacht tegen hem zou
zijn ingekomen, terwijl gebleken is dat zoodanige
klacht niet tegen den dokter, maar juist tegen
regenten of wel tegen den directeur was ingediend
en de geneesheer aan dat feit geheel vreemd is,
het zelfs te voren heeft afgekeurd. De nu op ver
zoek en eervol ontslagen geneesheer heeft zich
daarover tot burgemeester en wethouders gewend.
Ook dit muisje zal dus nog wel een staartje hebben.
Het bericht, dat het ontwerp b e d r ij f s b e-
belasting bij den Raad van State zou zijn inge
diend, is ongegrond. (U. D.)
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
morgenavond.
De directie van de Kon. Ned. maatschappij
tot exploitatie van petroleumbronnen in
Ned. - Indië, te Amsterdamheeft per telegraaf
gunstige berichten uit Indië ontvangen. De boring
van den derden put is naar wenscb geslaagd en
geeft nog gvooter opbrengst dan de put van Telogo
Toenggol, die volgens een vroeger telegram 700
kisten petroleum per dag leverde.
Generaal Booth.
Men schrijft aan het U. D. uit Amsterdam o. a.
Generaal Booth is een man van rijzige gestalte,
met langen grijzen baard en een eenigszins Mozaisch-
Arabiscli uiterlijk. Hij bleef in zijn open rijtuig
rechtop staan en reed zoo, gevolgd en voorafgegaan
door rijtuigen met heilsoldaten, in vrij snellen draf
door de dicht opeengepakte menigte.
Evenwel Booth wuifde voortdurend met zijn hoogen
hoed en lachtte de menigte minzaam toe, maar hij
was zoo ongeveer de eenige die wuifde.
Het volk stelde meer belang in den wagen met
ex-dakloozen, die volgens bet programma in den
stoet zou zijn, maar er niet was. Dit was een teleur
stelling, die natuurlijk andere wagens moesten mis
gelden. Eerst was bet het rijtuig met eenige heeren
van de pers, die met het luid geroep «daar heb je de
dakloozeuwerden begroetdaarua was het een
dogcar met een viertal jongelui, die deze eer te
beurt viel, enzoovoort.
Middelerwijl was er een strooibiljet onder bet
volk verspreid, waarin o. a. voorkomt
Ziet dien wagen met ex-dakloozen (die niet te
zien was)Zij hebben die ongelukkigen een ouder
dak en eten gegeven.
Wees dankbaar, hondwant ik heb je een kluif
toegesmeten. Blaf niet of je krijgt nog een schop!
Daarna werden de proletariërs op de gewone wijze
aangespoord, zich te vereenigen en te strijden voor
wat hun van rechtswege toekomt, eenmenscli-
waardig bestaan.
Ondanks 'deze opruiingen en den niet zeer wel-
willenden geest van het publiek, liep de rit naar
het Paleis voor Volksvlijt zonder ongeregeldheden af."
In de zaal werd de orde niettegenstaande er meer
dan 4000 menschen aanwezig waren, uitstekend ge
handhaafd. Indrukwekkend was het oogenblik, toen
de heer Booth op de hem eigene gemoedelijke wijze
over het Leger des Heils begon te spreken, zijn
Leger, dat nog maar 27 jaren oud, doch één groot
succès is. Na over de organisatie van zijn leger te
hebben uitgewiji, deed hij uitkomen, dat al wat
christen is, belang moest stellen in zijne beweging,
die op liefde gegrond is, want ook liet wezen van
het christendom, is liefde. Men heeft hem al meer
malen verweten, dat hij een verbond had aangegaan
met de kapitalisten, nu ja, bij gaat met elk een
verhond aan, die hem en het leger wil bijstaan, liefst
met zooveel geld mogelijk. En dit moest bij er bij
zeggen, dat hij het met de rijke menschen altijd
best heeft kunnen vinden. Hij wil de armen belften,
zonder deze te demoraliseeren of ze kwaad te doen
en wat het leger ten deze deed en doen kan, dat
heeft de kerk getoond onmogelijk ooit te kunnen.
Derhalve moet de kerk blij zijn, het leger aan den
arbeid te zien, dat uitbaat van het beginsel, dat wie
de maatschappij wil redden, gaan moet tot den
bodemhij moet het uit de diepte ophalen.
Des avonds zag de Generaal" weder een groot
aantal belangstellenden om zich vereenigd, toen hij
in de groote zaal van het gebouw der Maatschappij
voor den werkenden stand sprak over het maat
schappelijk werk van het Leger des Heils. De woor
den van den Generaal" werden door een zijner offi
cieren op 't vlugst in 't Holiandsch overgebracht.
Vrijdagavond heeft de heer Booth in het Paleis
voor Volksvlijt een voordracht gehouden over zijn
reizen in Afrika, Australië en Britsch-Indië.
De «Generaal" verhaalde hoe hij in den zomer
van het vorig jaar uit Londen vertrok en na een
reis over Madera in Zuid-Afrika aankwam.
In Afrika, zeide de spreker, is nog plaats voor
millioenen menschen, die daar een vruchtbaren bodem
en levensgeluk kunnen vinden.
Uit Kaapstad naar Melbourne vertrokken, was het
.eerste wat hij in. Australië zag, de Catherine Booth,
een schip, dat met den naam van de dochter des
Generaals" is gedoopt. Te Sydney en in de meeste
plaatsen van Australië werd hij feestelijk binnenge
haald en allerwege vond zijn streven belangstelling.
Maar in Britsch-Indië vooral, onder de inboorlingen,
maakte de «Generaal" honderden tot zijn volgers;
te Madras, te Guyarat, te Bombay en elders bespoot
men hem van het hoofd tot de voeten met wel
riekende bloemensappen en juichte men hem toe.
Nergens had de «Generaal" zooveel godsdienstzin ge
vonden als onder de inboorlingen aan de boorden
van den Indus en de Gangus.
Naar gemeld wordt, zal de Generaal a. s. Dins
dagavond per mailtrein van 10 uren te Vlissingen
aankomen, om dienzelfden avond per mailboot zijne
terugreis naar Engeland voort te zetten. Bij de
«officieren en soldaten" van het «Leger" te Vlis
singen en te Middelburg moet het voornemen be
staan om hun Generaal des avonds te begroeten en
naar de boot te geleiden. Te Vlissingen zal dien
avond eene buitengewone heils bijeenkomst worden
gehouden en officieren en soldaten zich en corps
naar den trein begeven.
Ook moet naar de N. R. Ut. meldtte Goes
bet plan bestaan den heer Booth aan het station
door een deputatie van' soldaten en vrienden te doen
begroeten.
Landbouw en Veeteelt.
In de jongste te Wageningen gehouden ver
gadering der afdeeling Neder-Veluwe van de Gel-
dersehe Maatschappij van Landbouw besprak de
heer Giltay, leeraar aan de Landbouwschool, de
aardappelziekte, waaromtrent hij het volgende mede
deelde
De ziekte in het loof en in den knol zijn geen
twee afzonderlijkezij staan in het nauwste ver
band en zijn de uitingen van eenzelfde oorzaak.
De kiem der ziekte zit in het bladmen zegt
dan, dat de zwam in dat blad leeft, welke bestaat
uit een groote massa knopjes. Die knopjes breiden
zich snel uit op het blad, van het blad op het
geheele loof en van het loof op den knol.
Wanneer men niet zelf oorzaak wil zijn, dat
men zieke planten verkrijgt, dan sorteeve men de
poters, alvorens ze in den grond te brengen.
Het middel van den heer Jensen (een Deen) om
de poters in rijen te leggen, die op grooten afstand
(van 6080 cM.) van elkaar zijn verwijderd, de
planten naar denzelfden kant te buigen en ze aan
te aarden, werkt, wel-is-waar, het kwaad in den
knol tegen; doch is niet aanbevelenswaardig, omdat
de oogst aanzienlijk minder wordt.
Te weinig slaat men acht op het feit, dat na
het rooien nog besmetting kan plaats hebben. Men
dient partij te trekken van de omstandigheid, dat
de besmettende knopjes in droge lucht spoedig
sterven. Daarom rooie men nooit bij vochtig weder.
Aanbeveling verdient, urnt het rooien te begin
nen aan dien kant van den akker, waar de wind
vandaan komt.
Het beste middel ter bestrijding noemde hij de
besproeiing met de bouillie bordelaise (Bordoausche
pap) drie w°k°n vóór den tijd, dat de zfekte rich
gewoonlijk openbaart.
