1892 N°. 37.
Zaterdag 26 Maart.
79
jaargang.
ste
Bij dit noiüiner behoort een bijvoegsel.
Uit Argentinië.
goesc
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
ïnzendiiig vait advertentiën vóór 3 uren op «2ce» dag der uitgave.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Men verzoekt ons opname van den onderstaand en
noodkreet uit Argentinië,, waaraan wij giarne eene
plaats verleenen, in de hoop dat zich in onze om
geving mannen van invloed daardoor mogen laten
opwekken om de handen ineen te slaan, teneinde
onzen ongelukkige landgenooten daarginder de zoo
boog noodige hulp te verleenen. Tevens hopen wjj,
dat andere bladen zich genoopt mogen gevoelen dit
schrijven geheel of gedeeltelijk over te nemen, opdat
deze bede om hulp door geheel Nederland moge
weerklinken.
Buenos-Ayres, Februari 1892.
De nood dwingt ons aan een iegelijk in Nederland,
hetzij rijk of arm, jong of oud, toe te roepen helpt
ons, want wij zijn in grooten nood, naar ziel en
naar lichaam".
Door scboone beloften en vooruitzichten zijn wij
naar dit voor Hollanders zoo ellendig land gelokt,
om ons lot te verbeteren, doch de meesten onzer
zijn bitter teleurgesteld, want bet is bier niet met
ons gegaan zooals het beschreven stond in de boek
jes, die de Ned. Amerik. Stoomvaartmaatschappij
beeft uitgegeven en die door den beer L. Van Riet,
consul-generaal der Nederlanden, waren bekrachtigd,
of door hem zeiven was medegedeeld.
Daardoor zijn wij, arme Hollanders, nu in groote
armoede of ellende gedompeld, zoodat wij onze da
gen in kommer en verdriet moeten doorbrengen,
want er zijn bier vele buisgezinnen, die al gedu
rende negen maanden bun brood met bedelen moe
ten verdienenflinke huisgezinnen, die bonderden
uren langs een spoorbaan hebben moeten loopen,
man, vrouw en kinderen, door groote bosscben en
wildernissen, smartelijk lijdende door honger, dorst,
koude en gebrek aan kleeding, terwijl zij, soms uren
ver van bewoonde plaatsen verwijderd, den nacht
onder den blooten hemel moesten doorbrengen.
Niet luiheid is van dit alles de oorzaak, zooals
de consul volgens berichten in de Hollandscbe bladen
zou verklaard hebbenmaar wij zijn bedrogen ge
worden door slechte patroons, waarbij de meesten
onzer door den consul zijn in dienst gekomen en
als wij door de patroons bedrogen worden, waaraan
de consul ons geholpen beeft, dan kunnen wij bij
hem nooit hulp of bijstand vinden, wanneer wij
komen klagen. Hij zegt dan altijd maar, dat bij er
niets aan kan doen.
Voorts schrijlfc de consul in de couranten, dat bet
bier met bet werk slap is, doch dit is minder juist,
want maanden lang konden wij voor den kost alleen
zelfs geen arbeid krijgen. Ook zegt hij, dat de loonen
wel laag, maar ook de levensmiddelen goedkoop zijn,
doch dit is niet waar, want vele levensmiddelen zijn
bier zeer duur en bovendien worden de loonen in
papieren peso's uitbetaald, doch deze worden tegen
den koers van het goud ingewisseld, waardoor zij
niet meer dan vijf-en-twintig cents doen. Verdienen
wij dus bier twee peso's per dag, dan is dat nog
maar 50 ets. naar den koers van bet goud.
Nog schrijft de consul, dat bij ijverig zijn best
doet om de Hollanders aan bet werk te krijgen.
In boeverre dit waarheid is kunnen wij niet beoor-
deelen, maar dat is zeker, dat wij bier maanden
zonder weik zijn geweest en velen onzer ook her
baalde malen op bet consulaat en bij den consul
zelf om te vragen of hij niets voor ons wist, maar
altijd was het antwoord ontkennend.
Dikwijls zeide bij tot personen, die bun nood
kwamen klagen: gij moet maar gaan bedelen; ik
kan u niet helpen." Hij is ternauwernood voor ons
te spreken en wie wat langer met hem wenscht te
praten moet er vlug bij zijn, want anders wordt
hem de deur voor den neus dichtgegooid.
Een enkel staaltje tot bewijs boe hulpvaardig de
consul is. Een man, wiens vrouw des nachts bevallen
was, en die eten noch drinken bezat, noch brand
stof om wat water te warmen voor bet kind, ging
tot den consul om hem zijn nood to klagen. Drie
maal deed hij de deur open en driemaal werd deze
hem voor den neus weêr dichtgesmeten en eindelijk
werd de politie in den arm genomen om den man
van bet consulaat te verwijderen.
Zeer in ons nadeel is ook, dat wij de taal zoo
weinig machtig zijn. Is er dan nog eens werk dan
booren wij dit veelal te laat en zijn landverhuizers
van andere nationaliteit ons vóór geweest. Zoo hebben
wij te strijden tegen tal van oorzaken en de consul
prijst wel zichzelf in de couranten, maar hij helpt
ons weinig. En toch zon dit niet meer dan passend
zijn, want hij ziet, boort en kent onze ellende en
h'j weet hoe slecht wij bet, hier hebben. Wanneer
bij daarvan eens een getrouw verbaal in de couranten
deed, in plaats van boog op te geven van de hulp,
die bij ons verleent, dan zou den wij daarmede meer
gebaat zijn. Want de ellende onder ons is zoo boog
gestegen, dat ouders hunne kinderen hebben weg
gegeven acht de consul die menscben wellicht zoo
ontaard, dat zij dit zonder noodzaak zouden doen
Ware bet niet beter, dat bij, in plaats van ons van
luiheid en dronkenschap te betichten, eens in ons
vaderland zijne stem deed booren om hulp en steun
voor ons te erlangen, teneinde ons naar Nederland
te laten torugkeeren
Nu rest ons niets dan zelf onzen nood te klagen
te schrijven dat we bier verhongeren en niets hebben
om van te leven dan korsten brood, dat anders met,
den vuilniswagen naar de belt wordt gebrachtdat
we geen werk bebbon om in bet onderhoud van ons
en de onzen te voorziendat we gedwongen zijn al
bedelende voort te leven, soms ronddolende door
bosscben en wildernissendat de meeste levensmid
delen bier veel duurder zijn dan elders en dat, zoo
we nog eens een enkele maal kunnen werken, ons
loon wordt uitbetaald in eene munt, die slechts i/*
van bare waarde beeft.
En zoo blijft ons dus niets over dan aan alle
Nederlandersaan H. M. de Koningin-Regentes in
de eerste plaats, en voorts aan alle hoogeren en
lageren, aan rijken en armen, de smeekbede te
richten verlost ons uit dit Sion en helpt ons terug-
keeren naar ons vaderland, dat wij zoo vurig wensebten
nimmer te hebben verlaten.
Mogen de redactiën van andere bladen dezen brief
willen overnemen, opdat onze smeekbede door ganscb
Nederland weerklinke
Deze brief, waarvan wij den inhoud in wat meer
leesbaren vorm overbrachten, maar zonder aan de
bedoeling der schrijvers af of toe te doen, is onder
teekend door de volgende personen (voor zoover de
namen door ons kunnen ontcijferd worden), vroeger
gewoond hebbende in de gemeenten, achter hunne
namen vermeldP. Dijkstra (Baflo, Groningen)A.
Dijkstra (Eenrum, Groningen)R. Ten Hoeve (Fra-
neker, Friesland)J. Benthuis (Uithuizen, Gronin
gen) F. Hoekstra (Oost-Dongeradeel, Friesland)
L. De Jonge (Ierseke, Zeeland); H. Bruins ('t Zand,
Groningen)B. Klap (Goes, Zeeland)E. V. d. Ploeg
en G. Noor (Uithuizen, Groningen)J. Dekker (Ste-
dum, Groningen) en F. Schuring ('t Zand, Groningen).
Bij wijze van P. S. verklaren de schrijvers nog,
dat zij tengevolge van de revolutie, die juist dien
morgen was uitgebroken, niet meerdere landgenoo
ten ter medQ-onderteekening konden verzamelen,
maar dat anders wel driemaal zooveel Hollanders
zich bij ben zouden aansluiten.
De lezer oorcleele
Eenigen tijd geleden deed de Zeeuw mededeeling
van de schorsing van een viertal gemeente-ambte
naren door den burgemeester van Edam, op grond
dat zij eene socialistische vergadering hadden bijge
woond en bet blad knoopte daaraan eene hatelijkheid
vast omtrent »liberale vrijheid".
Het Vaderland en de N. Rott. Ct. gaven al spoedig
geheel andere lezingen van bet feit en op grond van
deze berichten deden wij de vraag of bet voor de
Zeeuw niet tijd werd baar bericht in te trekken.
Op deze sommatie", zooals bet blad onze vraag
zelf betitelt, antwoordde bet niet vóór zijn vriend
waar bet geldt de liberalen in een kwaad daglicht
te stellen, nl. de radicale Amsterdammeren het
Sociaal Weekblad van mr. Kerdijk eene lezing
van bet gebeurde verschaften, op grond waarvan
bot zijne bewering meende te kunnen staande houden.
Het doet dit dan ook met de laatdunkende opmerking,
dat »de betrouwbaarheid der Rotterdammer" tegen
spraken nimmer bij zijne redactie vaststond".
De Zeeuw eisebt nu, dat wij onze sommatie"
zullen intrekken. We gelooven haar met betzelfde
recht te kunnen toevoegen, dat de betrouwbaar-
beid der Amsterdammer" tegenspraken daartoe bij
ons nooit genoegzaam vaststonden. Maar bovendien
eisebte niet de billijkheid, dat de Zeeuw de tegen
spraak der door baar gewraakte bladen hadde ver
meld in jplaats van alleen de tegenspraak barer
vrienden op die tegenspraak.
Wat erj nu van de zaak aan is blijkt uit wat we
beden in de Standaard lezen
»In de vergadering, Woensdag door den raad
van Edam gehouden, is behandeld bet bekende
adres van 66 gemeentenaren, die opkwamen tegen
de straf aan vier ambtenaren opgelegd.
Een der leden alle 13 raadsleden waren te
genwoordig stelde, nadat bet adres voorgelezen
was, de volgende motie voor
»De raad der gemeente Edam, overwegende
dat bet buiten 's raads competentie ligt kennis
te nemen van bet adres in quaestie, aangezien
(gesteld, dat de geposeerde feiten juist mochten
zijn, desneen) de ambtenaren waarvoor adressanten
zich in de bres stellen, uit eigen hoofde voor bun
benadeelde belangen kunnen opkomen en dan daar,
waar en op de wijzo, zooals dit behoortover
wegende wijders dat dit adres van zoodanige
oppervlakkigheid getuigt dat de raad zeker het
best doet zich in de mérites van bet adres niet
te verdiepen, en daarover niet te discussiëeren,
terwijl het voor renvooi aan B. en W. niet vat
baar is; besluit: lo. het adres in quaestie ter
zijde te leggen2o. aan bet hoofd der gemeente,
in qualiteit van hoofd der politie, en voorts aan
de gascommissie 's raads volle en onverzwakte
vertrouwen uit te spreken, opziehtens de behar
tiging der persoonlijke belangen van de onder ben
gestolde gemeente-ambtenaren, voor zooveel die
met de belangen der gemeente zijn overeen te
brengen, met uitnoodiging om daarmede voort te
gaan op dezelfde wijze als zulks tot hiertoe voor
bet wezenlijk welzijn dezer gemeente is geschied,
gaat over tot de orde van den da 7."
Deze motie werd na een enkele opmerking door
den Raad goedgekeurd.
Daarna gaf da voorzitter een uitvoerig verslag
van zijn optreden te dezer zake, waaruit bleek,
dat de politiedienaren, als staande alleen onder
zijne bevelen, door hem gelast waren zich van de
bedoelde vergadering te onthouden, om mogelijke
botsingen te vermijdenen dat de betrokken be
ambten der gasfabriek alleen wegens herbaalde
achteloosheid en onverschilligheid door hem als
hoofd der gascom missie geschorst waren en bun
voorloopig op bun traktement 1,50 ingehouden
was, waarover nader door de gaseommissie moet
beslist worden. Voorts verklaarde de voorzitter,
dat een en ander geen verband hield met de bij
woning van de socialistische vergadering, en dat
nog andere gemeente-ambtenaren deze bijgewoond
hadden, zonder daarover lastig te zijn gevallen."
Dit is nu niet uit de onbetrouwbare" Rotter
dammer, neen uit de bijna onfeilbare Standaard,
eene bron, die zeker bij de Zeeuw wel vertrouwen
zal vinden.
En waar zij dus in baar laatste nommer met bet
Soc. Weelcbl. zegt: Wordt alsnog aangetoond, dat
wij mis zien, wij zullen gereedelijk ongelijk erkennen",
daar gelooven we, dat ze daartoe op grond van bet
bovenstaande zal moeten overgaan.
Tenzij want men moet zooveel mogelijk op
alles bedacht zijn thans de waarheidsliefde van
den Edammer burgemeester wordt in twijfel ge
trokken. Maar we hopen, dat de betrouwbaarheid
van den beer Calkoen, een man zoo algemeen ge
respecteerd in zijne omgeving, zelfs bij de Zeeuw
zal blijken vast te staan.
GOES, 25 Maart 1892.
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt,
zal a. s. Maandag dss avonds te 7 uren in »de
Prins van Oranje vanwege de liberale kiesvereeni-
ging »Goes" als spreker optreden mi\ H.Goeman
Borgesius, lid van de Tweede Kamer, ter be
spreking van de belastingen. Aan de leden der ver-
eeniging wordt vergunning gegeven tot ruime in
troductie, zoodat we hopen, dat een talrijk publiek
deze lezing zal komen bijwonen.
Na afloop der voordracht zal de kiesvereeniging
eene vergadering houden ter bespreking van de a.
s. verkiezing voor de Prov. Staten en ter verkiezing
van een bestuurslid, in plaats van den beer J. M.
Kakebeeke.
Vanwege bet departement »Goes" der Maat
schappij tot Nut van bet Algemeen trad hier gister
avond als spreker op dhr. Justus Van M a u r i k
Jr. uit Amsterdam. Vóór de pauze droeg de bekende
spreker voor zijne schets: Kromme Krisje", die aan
de lezers en lezeressen van Elzevier's geïllustreerd
Maandschrift wel niet onbekend zal zijn geweest,
maar waarvan de inhoud door de voordracht van
den spreker eerst goed tot zijn recht kwam.
Na de pauze vergastte de beer Van Maurik zijn
gehoor op een stukje vol humor, getiteld: »Grog
américain", waarvan de intrige het publiek herhaal
delijk in een schaterlach deed uitbarsten.
De voorzitter van bet departement, de beer M.
C. J. De Visser, dankte aan bet einde den beer
I Van Maurik voor zijn optreden en dit te meer,
I omdat de gevierde spreker daarbij vooral werkzaam
j bad willen zijn in bet belang van bet noodlijdende
j departement. Spr. hoopte, dat velen zich opgewekt
zouden gevoelen om bet departement den zoo boog
noodigen steun te verleenen en sloot met dien wenscb
de bijeenkomst.
De beer W. v. d. Bosch, directeur der room
boterfabriek te Hemrik (Fr.), is als zoodanig benoemd
aan de »Rijnlandscbe fabriek van zuivelproducten"
to Noordwyk (Z.-H.). (Fa</.)
O.-Indië. Bevorderd bij bet wapen der genie tot
kapitein de le luit. L. G. Krol van der Hoek.
W issenkerke. Benoemd tot brievengaardster
alhier mej. M. S. Verhorst en tot postbode voor
de binnenbestelling J. H. Enters, beide ingaande
1 April a. s.
De liberale kiesvereeniging Vooruitgang" te
Ellewoudsdijk beeft besloten, met de andere liberale
kiesvereenigingen bij de aanstaande verkiezing
voor de Provinciale Staten samen te wer
ken, en binnen kort te vergaderen tot bet stellen
van voorloopige candidaten voor bet lidmaatschap
der Staten. (N. R. Ct.)
De Minister van buitenlandscbe zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat, blijkens een
bericht van Hr. Ms. gezant te Brussel, de invoer
van schapen uit Nederland in België tot
nader order zal kunnen geschieden niet alleen met
certificaten door gediplomeerde veeartsen afgegeven,
maar ook met certificaten, afgegeven door personen,
die in Nederland krachtens art. 16 der wet van 8
Juli 1874 Staatsblad no. 98) tot de uitoefening der
veeartsenij kunst zijn toegelaten.
In bet Berliner thierartzlicher Wochenschrift van
10 Maart jl. deelt een veearts mede, dat door hem
drie gevallen zijn waargenomen van het overbrengen
van mond- en klauwzeer, ten gevolge van
bet verbuizen van dienstboden. De dienstboden, die
bij boeren dienden onder wier vee deze ziekte
beersebte, verlieten baar dienst op 31 December van
bet vorige jaar. Twee kwamen 2 Januari, de derde
3 Januari in den nieuwen dienst, waar zij de ziekte
overbrachten.
Te Boksmeer is overleden mr. J. B. Henjgst,
oud-lid der Eerste Kamer van de Staten-Generaal,
oud-burgemeester van Boksmeer enz.
Met 1 October van bet volgende jaar zal er
eene gewijzigde opleiding in werking tre
den voor de cadets der Kon. Mil. Academie, welke
bestemd zijn voor het Oost-Indisch leger.
Door een handelsfirma te Amsterdam is, naar
bet Soc. Weelcbl. bericht, voor baar gebeele perso
neel baar eigen deelhebbers daarin begrepen,
evengoed als de loopjongen een stelsel van
deelen in de winst ingevoerd op den grondslag
der kapitaal-waarde, die naar denzelfden rente-maat
staf als voor bet in de zaak gestoken geld, aan de
daarin werkzame arbeidskrachten wordt toegekend.
Gegeven een zaak, die gedreven wordt met een
kapitaal van 500,000, dan moet zij, vóórdat er
sprake kan zijn van deelen der winst, opbrengen
25,000, zijnde 5 pet. rente van 500,000
vertegenw. een kap. van
5,000 sal. van den eenen firmant 100,000
4,000 tweeden 80,000
1,500 chef de bureau 30,000
1,200 le bediende 24,000
1,000 le correspond. 20,000
800 2e 16,000
300 jongste bediende 6,000
500 een knecht 10,000
500 10,000
200 den loopjongen 4,000
f 40,000, zijnde 5 pet. van 800,000
Wordt er nu 65,000 verdiend, dan beeft de
verdeeling der overschietende 25,000 pondsponds
gewijze plaats overeenkomstig bet bovenstaande, en
ontvangen dus het hieronder vermelde aantal twee
honderdste gedeelten van dat bedrag
bet kapitaal 125 15625 (waarmee
reserve wordt gekweekt)
de eerste firmant 25 3,125
tweede 20 2,500
chef de bureau 7]/2 937,50
eerste bediende 6 750
correspond. 5 625
tweede 4 500
jongste bediende 11ji 187,50
een knecht 2J/2 312,50
21/* 312,50
de loopjongen 1 125
De uitgave van De Wageninger, gewijd aan
de belangen van staat en kerk, wordt met bet einde
dezer maand gestaakt.
De Duitscbe Reichsanzeiger maakt een besluit
des Keizers bekend, waarbij C a p r i v i ontheven
wordt van zijn betrekking als Pruisisch minister
president, met behoud van zijn lidmaatschap van
bet staats-ministerie en van bet ambt van minister
van buitenlandscbe zaken.
De staatssecretaris B 0 s s e is, ter vervanging van
von Zedlitz, benoemd tot minister van onderwijs en
eeredienst.