1892 N°. 11.
Diasdag 26 Januari.
79sl,i jaargang.
LOTING
NATIONALE MILITIE
sr eolrt.
vervoer vaa vrachten op de wegen
Hoofdelijken Omslag
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending- van Advertenties# vóór S uren op den dag der uitgave.
ttiJuim JMamsa^momKmjaemxjj tea tcaangreaagrgssa
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie word de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de eerste maal wordt bekend gemaakt dat de
VOOR DE
VOOR DEZE GEMEENTE
door deu heer Commissaris der Koningin is bepaald op ZATER
DAG den 27 Februari 1892, des voormiddags te negen uren,
te Goes, eu dat die zal plaats hebben in de ZAAL DOVEN
DE KOOPMANSBEURS
De militieplichtigen worden opgeroepen ten gesteldeu dage,
ure eu plaat»e daarbij tegenwoordig te zijn, eu redenen van
vrijstelling hebbende, wegens broaderdienst of eenige wettige
zoon, op VVcensdag den 10 Februari a. s ter secretarie der
gemeente daarvan opgaaf te doen, teneinde intijds de bewijzen
eu getuigschriften tot vrijstelling te kunnen aanvragen en
opmaken.
Goes, den 23 Januari 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De mannelyke inwoners der gemeente
lo. die in eene andere gemeente over liet laatstverloopen
dienstjaar (dat is 1890/91) in de personeele belasting ter zake
hunner woning, waren aangeslagen naar eene hoogcre huur
waarde dan die, welke volgens art. 1 litt a eu b van de wet
van 24 April 1843 (Stblt no. 14) aanspraak geelt op vermin
dering tot een derde of twee derde gedeelten der belastiug naar
de drie eerste grondslagen
2o. die in de grondbelasting in eene andere gemeente of
in meer gemeenten te zamen over het dienstjaar 1891 tot een
bedrag van ten mioste tien gulden zijn aangeslagen;
Bo. die, hetzij hoofden van gezinnen of alleen wonende
personen zijnde, van den inwonendcu eigenaar of eersten huurder
van eeu woonhuis of afgezonderd gedeelte van een woonhuis,
waarvan de huurwaarde voor de personeele belasting ten minste
op het dubbele is gesteld van het laagste in de gemeente voor
den vollen aanslag verei.cbte bedrag gedurende negen maanden,
voorafgaaude aan den lo Februari 1892, een gedeelte in huur
hebben gehad en bewoond, waarvoor geen afzonderlijke aanslag
in de personeele belasting geschiedt, maar waarvan de jaar-
lijksche huurwaarde, ongestoffeerd, in verhouding tot de belast
bare huurwaarde van het woonhuis of afgezonderd gedeelte van
het woonhuis geschat, hat sub 1 bedoelde bedrag van den vollen
aauslag bereikt (beloopende voor Goes f 33);
worden uitgenoodigd daarvan voor den vijftienden Februari
aansta°nde ter Secretarie der gemeente te doen blijken, (die
sub 1 en 2 door overlegging van voor voldaan geteekende
aanslagbiljettendie sub 3 door invulling van een aanslag
biljet, dat kosteloos verkrijgbaar is).
Goes, den 23 Januari 1892.
De Voorzitter van den Gemeenteraad,
J. G. d. \V. HAMER.
Ingevolge bevel van den heer Commissaris der Koningin
in deze provincie is het
overeenkomstig het reglement beperkt, aanvangende ts midder
nacht tusschen den 24 en 26 Januari 1892
De uitvoerige aankondigingen zijn ter gewone plaatsen aan*
geplakt.
Goes, den 28 Januari 1892
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. IIAMER.
Het twsede suppletoir kohier van den
voor 1891 zooals het door den gemeenteraad in zijne verga
dering van 31 December 1891 werd vastgesteld, is door Gede
puteerde Staten van Zeeland, hij hun besluit van 22 Januari
1892 no 30 goedgekeurd, en op heden aaa den ontvanger ter
invordering uitgereikt, welk kohier, in afschrift, gedurende vijf
maanden ter secretarie voor een ieder ter lezing zal liggen,
kunuende binnen drie maanden na de dagteekening dpr aan
slagbiljetten bezwaren tegen den aanslag, op ongezegeld papier,
hij deu gemeenteraad worden ingebracht
Goes, deu 25 Januari 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 25 Januari 1892.
Zaterdagavónd werd door de werklieden-ver-
eeniging »E i g e n liulp" alkier op de koopmans
beurs de gewone driemaandelijkscke vergadering ge-
kouden. Dit ket verslag bleek o. a. dat op 31 Dec.
jl. 98 personen lid der vereeniging waren. Gedurende
bet laatste kwartaal van ket vorige jaar was ont
vangen ƒ130,85, terwijl was uitgegeven f 119,62lj2,
waaronder 109 als uitkeering wegens ziekte aan
tien personen, zoodat op 31 Dec. in kas bleef eene
som van 773,37*/2. Het saldo der reservekas be
droeg op dien datum 23,441/2.
Bij de stemming voor de commissie van toezicht
op ket beheer der gelden werden de aftredenden,
zijndeP. L. Den Boer, C. Du Bois en M. Krijger,
allen herkozen.
Volgens ket jaarv rslag, dat op diezelfde verga
dering werd uitgebracht, waren gedurende ket ge-
heele jaar 7 leden om verschillende redenen uitge
treden en hadden zich 21 personen bij de vereeniging
aangesloten. Het aantal buitengewone leden en be
gunstigers was hetzelfde gebleven en bedroeg
respectievelijk 22 en 10.
De totale ontvangsten over ket afgeloopen jaar
bedroegen ƒ587,65, de u;tgaven ƒ516,93. Dertig
personen hadden uitkeering wegens ziekte genoten
tot een gezamelijk bedrag van 450, terwijl bovendien
nog aan één lid, die ket volle bedrag, bij ket regle
ment bepaald, reeds bad ontvangen, J18 uit de
reservekas werd uitbetaald.
De heer A. Peman Kakebeeke heeft
ontslag genomen als secretaris der afdeeling Hein-
kenszand van de Maatschappij tot bevordering van
landbouw en veeteelt in Zeeland.
We ontvingen ter aankondiging de g e 111 u-
streerde prijscourant van den keer
D. J. V a n der H a v e te Kapelle, kandelaar in
landbouwzaden, waarbij gevoegd zijn een dertigtal
attesten van mannen van gezag op landbouwgebied,
waaruit de uitstekende hoedanigheid dier zaden
blijken kan.
Orezand. Men hoort hier over niets anders
meer spreken, dan over de influenza. De huizen
zullen al spoedig te tellen zijn, waar geene patiënten
gevonden worden. Eiken dag komen er zieken bij.
In sommige gezinnen zijn al de leden ongesteld,
zoodat vreemde hulp gezocht moet worden, die ook
niet gemakkelijk te krijgen is.
Daar de jubilaris zelf ook geinfluenceerd is, heeft
men het plan, om de 25jarige ijverige plichtsver
vulling van onzen zoo algemeen geackten gemeente
ontvanger, den heer J. G. P. Timans, eenigszins
feestelijk te herdenken, tot later moeten verschuiven.
lereeke* In de raadsvergadering, die
Vrijdagavond gehouden werd, waren 8 leden tegen
woordig. Zij werd bij afwezigheid van den burge
meester door den oudsten wethouder, den heer J.
Sinke, gepresideerd.
Ingekomen was o. a. van den heer Joos Sandee
Jz. kennisgeving, dat hij zijne benoeming tot lid
van 't Alg. Armbestuur aanneemt en van den heer
J. C. Van der Burght dat hij die niet aanneemt.
Van het Alg. Armbestuur eene aanbeveling be
staande uit de heeren J. Molhoek en J. Van de
de Velde, tot benoeming van een lid van dat bestuur.
Gekozen werd de heer Molhoek met 5 van de
8 stemmen.
Daarna deelde de Voorzitter menige der cjjfers
mede, betreffende bet openbaar onderwijs op 15
Jan. 11. en bedoeld bij Prov.blad no. 113. Daaruit
bleek o. a. dat op genoemden datum aan school 1
verbonden waren 305 leerlingen en 5 onderwijzers
en aan school 2 228 leerlingen en 4 ouderwijzers.
Op beide scholen is een onderwijzer met hoofdakte
te weinig. Voor school 1 zijn sollicitanten opgeroepen.
B. en W. stellen voor ook voor school 2 een zoo
danig onderwijzer aan te stellen en het salaris te
bepalen op 700. Dit werd zonder discussie met
algemeene stemmen aangenomen. Later werd nog
bepaald dat de sollicitanten ook in het bezit moeten
zijn van eene akte voor de vrije- en ordeoefeningen
der gymnastiek.
Ten slotte werd nog behandeld een schrijven van
Ged. Staten. Daarin wei*d medegedeeld, dat het ver
zoek van den Raad om subsidie volgens art. 49 dei-
wet op het lager onderwijs om bericht en raad in
hunne handen is gesteld. In dat adres wordt ge
vraagd om ƒ4500, welke gescheiden zijn in f 3250
voor gewone en 1250 voor buitengewone uitgaven.
Deze cijfers zijn niet juist (hetwelk aan de hand der
begrooting wordt aangetoond), er zijn bij 2650 voor
gewone en 1850 voor buitengewone uitgaven.
Voorts moet de subsidie-aanvrage gescheiden worden
in 2 adressen, omdat de buitengewone uitgaven
strekken moeten tot vergrooting van schoollokalen
en dergelijke aanvragen moeten vergezeld gaan van
de bouwkundige bestekken, plans en teekeningen.
B. en W. stelden naar aanleiding van dit schrijven
voor te vragen ƒ1850 voor buitengewone uitgaven
en ƒ3150 voor gewone uitgaven, samen ƒ5000, dus
nog 500 meer dan eerst besloten werd, en zulks
met het oog op de 2 aan te stellen onderwijzers met
hoofdakte. Een en ander werd zonder discussie aan
genomen.
Daarna werd de openbare vergadering gesloten en
ging de Raad over tot de behandeling van reclames
tegen den H. O. in geheime zitting.
Met 6 Febr. a. s. worden verplaatst de rijks
veldwachters 2e kl. T. V o s (brig.-majoor-titulair)
van Heinkenszand naar GroedeA. Pover (briga
dier) van Groede naar Heinkenszand.
Onder het opschrift Suiker beten schrijft
de heer Vorsterman Van Oyen het volgende in zijn
Wbl.
Vrijdag den 29en Januari zal de heer Swaving
eene vergadering bijeenroepen van betenbouwers.
Die vergadering zal gehouden worden te Goes in
de Prins van Oranje.
Van het uiterste belang is het, dat daar een groot
aantal betenverbouwers tegenwoordig zijn om, zooals
men dat wel eens zegt, goede en vaste stekken te
steken.
Er moet daar een doorloopend bestuur gekozen
worden, dat de belangen der landbouwers bjj de
fabrikanten behartigt en dan dient er een lijst op
gemaakt te worden van personen, die onder zekere
voorwaarden alleen op gehalte contracteer en.
De boeren moeten de betenproductie in handen krij
gen, zoodat de fabrikanten dan wel genoodzaakt zijn,
om met het doorloopend bestuur te onderhandelen.
Die zaak is, dunkt mij, volmaakt duidelijk, en
mogelijk ook.
Er zijn op 't oogenblik ongetwijfeld nog eenige
boeren, die de voorschotten niet kunnen missen, of
liever zich verbeelden die niet te kunnen missen.
Deze staan, zooals zij zelf ineenen, onder de fa
briek, en zijn bang, dat de fabrikant met hen niet
zal willen contracteeren, als zij zich bij onze be
weging aansluiten.
Zoolang er zoodanige landbouwers blijven, zullen
de fabrikanten hard schetteren en een zeer hoogen
toon voerenzij zullen de prijzen bepalen en de
voorwaarden de boer zal hun slaaf zijn.
Maar zoodra de landbouwers zich vereenigd heb
ben onder éen comité en tegen de fabrikanten zeggen
»wij verbouwen geene beten dan op de voorwaarden,
omtrent welke ons comité met u overeengekomen
is", zullen de fabrikanten zich hebben te schikken
of ze kunnen geen beten krijgen en hunne fabrieken,
waarin groote kapitalen zitten, zullen renteloos staan.
Daarom moeten alle landbouwers, die hun eigen
belang verstaan, zich bij onze beweging aansluiten.
Hebben wij alle landbouwers, die beten verbouwen
in onze provinciale vereeniging opgenomen, dan kan
er met de fabrikanten onderhandeld worden als ge
lijke tegenover gelijkedan kunnen prijzen en voor
waarden billijk worden geregeld.
Zoolang er echter boeren blijven, die zich vrij
willig in handen van de fabrikanten overleveren,
zoolang moeten zij niet klagen dat men hun te kort
doet. Zij doen het zich zelf aan.
Onze bond moet een provinciale bond worden en
evenals het spreekwoord zegt »geen geld, geen Zwit
sers zoo moet het eerlang luiden »geen contract
op gehalte, geen beten".
Groote opkomst te Goes is gewenscht, niet zoo
zeer groote opkomst van personen, als wel van ver
tegenwoordigde hectaren. Laat daarom ieder land
bouwer in 't oog houden dat hij, door deze vereeni
ging te steunen, zijn eigen belang bevordert.
Bij Kon. besl. van 22 Jan. is H. W o 1 f e r t
Hz. Senior benoemd tot burgemeester der ge
meente Hoek.
Bij Kon. besluit is, met 1 Febr., benoemd tot
directeur van het post- en telegraafkantoor te Brui-
nisse H. J. K. Buwalda, thans directeur van het
Rijkstelegraafkantoor en brievengaarder aldaar.
De Belgische Regeering heeft de overeen
komst tusschen Nederland en België aangaande
de verlichting op de S c h e 1 d e bij de Kamer
ter goedkeuring overgelegd.
Uit 's-IIage schrijft men aan de M. Ct
Onze Koningin-Regentes voelt blijkbaar veel voor
den (aldaar ge vestigden) Christelijken Volksbondwant
zij stelde hem onlangs, toen de fondsen tijdelijk
bijna uitgeput waren, in staat voort te gaan met
zijn edel en menschlievend streven door eene aan
zienlijke gift van harentwege en H. M. de Koningin.
Dat deze laatste zich vooral geestelijk goed ont
wikkelt, is meermalen betoogd. Ik hoorde daarvan
dezer dagen een aardig staaltje, op het kantje van
kinderlijke ondeugendheid af. Hare Engelsehe gouver
nante had haar om de eene of andere reden als
strafwerk (waarom zou een koningskind ook niet
strafwerk moeten maken?) opgegeven het teekenen
van eene kaart van Europa. Ons koninginnetje
maakte de kaart netjes gereed, maar toen zij die
aan miss Saxton Winter vertoonde, bleek het Brit-
sche koninkrijk op veel kleinere schaal geteekend
dan Nederland, zoodat het eerste niet de halve
grootte had van ons land. Een kleine wraakneming
van onschuldigen aard, die vooral een aanstaande
Koningin zich wel veroorloven mag, en die getuigt
voor haren e-eest.
"Vrijdagavond is te's-Gravenhage in 77-jarigen
ouderdom overleden de heer E. A. A. J. d e R o y
Van Zuidewijn, voorzitter van de Algemeene
Rekenkamer en in die betrekking van rechtswege lid
van den Raad van voogdij over IT. M. de Koningin.
Zijne kundigheden en nauwgezetheid als admini
strateur deden op hem de keuze vallen bij de voor
ziening in eene vacature als lid van de Rekenkamer
en na jarenlang dat lidmaatschap met eere en onder
scheiding te hebben vervuld, werd hij tot voorzitter
benoemd. Onder zijne leiding is de inrichting van
die instelling zeer verbeterd en heeft zij haren
goeden naam als hoogste college voor de rijks-comp-
tabiliteit waardig weten te handhaven.
Teneinde te voorkomen, dat in het voorjaar,
tijdens de schoonmaak, aan schilders meer werk
wordt opgedragen dan zij afkunnen, terwijl zij des
winters zonder arbeid zijn, heeft de Neder-
landsche Schilde rsbond zich tot zijn land-
genooten gewend en geeft hij hun in overweging om
lo. in het voorjaar niet meer werk te doen ver
richten dan hoog noodig is, wijl er dan overvloed
is van werk
2o. het buitenwerk te laten wachten tot den
nazomer of herfst
3o. tuinmeubelen, emmers, tobben, vaten, rijtui
gen enz. voor den winter te bewaren.
Dan behoeft de patroon ook niet steeds vreemde
werklieden in dienst te nemen en kan men zeker
zijn niet telkens vreemde werklieden in huis te
krijgen, terwijl de schilder het geheele jaar door
werk heeft.
Ofschoon er op het gebied van straatrei
niging in vele onzer grootere en kleinere steden
veel meer dan vroeger gedaan wordt in zake de
opzanieling en verkoop ten behoeve van den land
bouw, is het toch niet van belang ontbloot, om eens
te wijzen op de waarde van zoovele stoffen die ook
ten onzent nog hier en daar verloren gaan. Men
vond b.v. eene doelmatige aanwending van goot-
water in de stad Edinburg, welk goot water geleid
wordt naar een kanaal dat dienen moet om 300
hectaren vlakken grond, nabij de stad gelegen, te
bemesten. De vruchtbaarheid van dien grond is
daardoor zóo toegenomen, dat men het grasland
zesmaal kan maaien, terwijl sommige gedeelten dezer
uitgestrektheid gronds tegen ƒ360 per hectare en
per jaar verhuurd worden. Johnston berekent dat
jaarlijks door de goten eener stad met 1000 inwo
ners eene hoeveelheid mest wegvloeit, gelijkstaande
met de kracht van 270 ton guano, en bobbende eene
waarde van eenige duizenden guldens. Deze materie
nu in ons eigen land berekenende, zien wij dat b.v.
in de Groningsche veenkoloniën jaarlijks nog een
aanzienlijk bedrag aan zulke meststof te loor gaat
en wel als afval van de aardappelmeelfabricatie.
In de 2 millioen hectoliter aardappelen die ver
werkt worden zit 3 ty2 pet. zuivere meststof, namelijk
2 3 pet. eiwit, 1 pet. zouten en 0.2 pet. vet, welke 70
kilo per hectoliter 100,000,000 kilo en 4,900,000
kilo stikstof en kali levert en die naar 1/4 van de
guanoprijzen, dus a 6 ct. per kilo, ƒ392,000 waard is.
Met de beetwortelsuikerfabricatie gaat het evenzoo.
Nu zijn er reeds tal van becijferingen en ook hier
en daar goedgeslaagde proeven in dezen genomen en
gemaakt, maar een uitvoerbaar procédé schijnt nog
niet gevonden te zijn om deze mestwinning op
groote schaal ten uitvoer te brengen. Toch blijft
dit vraagstuk nog altijd van genoeg belang, om er
de aandacht telkens weer op te vestigen.
Het schijnt met de indiening der f i n a n -
ciëele voorstellen niet zoo vlot te gaan als
aanvankelijk verwacht werd. Zijn wij wel ingelicht
dan zijn zij waren zij althans twee dagen ge
leden nog niet bij den Raad van State ingekomen.
De groote omvang, dien het hervormingsplan allengs
aannam, kan daaraan wel schuld zijn. Maar nu een
maal verschillende belastingen zijn ter hand geno
men vermogensbelasting, bedrijfsbelasting, grond
belasting, mutatierechten, zoutaccijns, zeepaccijns,
personeel, .zou 't overweging verdienen nog éen be
lasting in het plan op te nemen. Waarom niet
successie- en overgangsrechten in de zijdlinie ver
hoogd Van verschillende zijden is hierop in den
laatsten tijd aangedrongen en men zal moeten toe
geven, dat geen belasting gemakkelijker betaald wordt
dan deze. Daar deze vechten gemiddeld 8 a 9 mil
lioen opbrengen, zou eene verhooging een niet te
versmaden voordeel kunnen afwerpen. Zeker zou
zulk een verhooging minder tegenstand ontmoeten
dan te hoog opgedreven belastingen op de inkomens,
die den gezeten middenstand te zwaar drukken, als
ze niet met een belangrijke verlaging van het per
soneel gepaard gaan. (Vad.)
De schrijver der brieven uit de Hofstad aan
de Arnh. Ct. meldtDat van den Minister van
Financiën goede verwachtingen te koesteren
zijn heeft de heer Pierson bewezen door den goeden
