eenige jaren ook, en dan over zes jaar is onze ge- i
liefde kleine Koninginne in haar 18e jaar, een leef- j
tijd, waarin reeds menige prinses hare hand heeft
geschonken. Dan is er weder, krachtens de Grond
wet, een Prins van Oranje, een aangewezen opper
bevelhebber. Hoe meer die moge wezen aan Neder
land verwant, hetgeen mogelijk zou kunnen wezen
door geboorte uit een Prins der Nederlanden, hoe
meer waarborg zou worden verkregen van eigen
schappen, die zoodanig de sympatbie des volks weg
dragen, dat daarin gelegen is een hechter waarborg
voor den troon, dan alliantiën met vreemde vorsten
kunnen schenken".
Het Handelsblad acht die uitdrukking Tan den
generaal verre van duidelijk. Dat een prins-gemaal
ook in tijden van oorlog zijn nieuw vaderland groote
diensten-kan bewijzen, is bekend. Maar te vergeefs
zoeken wij zegt het blad naar een grondwettige
bepaling, welke aan zulk een prins-gemaal recht
geeft op den titel van Prins van Oranje". Alleen
de oudste zoon van een koning of koningin, of een
verdere mannelijke nakomeling van een dezer, die
de vermoedelijke troonopvolger is, draagt volgens
art. 29 der Grondwet dien titel, maar niemand
anders. Het zal dus nog wel een dertigtal jaren
duren, alvorens er weder een Prins van Oranje"
kan zijn, in staat als opperbevelhebber op te treden.
Het staat ook niet vast, dat de prins-gemaal juist
een krijgsoverste zal zijn. Meer toch dan vroeger
komt het voor, dat vorstenzonen, vooral prinsen,
die slechts zeer verwijderde aanspraken op een troon
hebben, kunst of wetenschap boven de krijgszaken
stellen. En niemand zal verlangen, dat, als het oogen-
blik der keus voor onze Koningin is gekomen, de
krijgshaftigheid den doorslag geve.
Nu, te rekenen van 1 December 1891 de additio-
neele quarantaine, waaraan Nederlandsch
vee bij invoer in Engeland sedert den laat-
sten tijd onderworpen is geweest, werd ingetrokken
en teruggebracht op het wettelijk minimum van 12
uren, vestigen de minister* Tak van Poortvliet en
Lely er de aandacht op, dat dit voordeel, zoo niet
geheel, dan toch voornamelijk te danken is aan de
stipte naleving der vootwaarden, waaraan de landing
van Nederlandsch vee in Engeland onderworpen is.
Zij dringen er dan ook bij de belanghebbenden
ten zeerste op aan, dat thans alleen door en door
gezond vee naar Engeland worde uitgevoerd.
De St.-Ct. van 19 dezer bevat eene vertaling van
de bepalingen die thans voor den invoer van Ne
derlandsch vee in Engeland gelden.
Na een kortstondig© ongesteldheid is te Ben-
ningbroek overleden de heer C. D o n k e r, lid der
Eerste Kamer.
Aan de Maatschappij tot opvoeding van weezen
in het huisgezin heeft H. M. de Koningin-Weduwe-
Regentes 500 doen toekomen.
De Koninginnen ontvingen dezer dagen
van Nederlander* en afstammelingen in Zuid-Afrika
een adres van hulde en deelneming wegens het
overlijden van Koning Willem III, alsmede een
krans van kaapsche bloemen, welke Vrijdag naar
het koninklijk graf is overgebracht.
Men schrijft uit Maastricht aan de Haarl. Ct.
Het voorkomen der pokken bij jonge kinderen
te Heerlerheide doet weder de wenschelijkheid op
den voorgrond treden van eene wet, waarbij de vac
cinatie in het eerste levensjaar verplichtend wordt
gesteld. Thans geschiedt de inenting, althans in Lim
burg, meerendeels eerst wanneer de kinderen den
leeftijd van 1 tot 3 jaren hebben bereikt, zooals kan
blijken uit de volgende gegevens over 1890. In dat
jaar werden in Limburg gevaccineerd en gerevacci-
neerd 6188 kinderen. Van deze waren 1590 beneden
1 jaar, 2856 van 13, 1028 van 36 jaren, 525
van 612 jaren en 139 boven de 12 jaren.
Waar het nu, zooals te Heerlerheide duidelijk is
gebleken, gevaarlijk kan worden, de kinderen zoolang
ongevaccineerd te laten, mag, meent men, van eene
wettelijke regeling verbetering verwacht worden.
Ten einde vertraging in de bestelling der
bij gelegenheid van de aanstaande jaarverwis-
se 1 i n g ter post bezorgde stukken zooveel mogelijk
te voorkomen, wordt de gelegenheid opengesteld, om
brieven, gedrukte nieuwjaarswenscben en kaartjes,
welke men op 1 Januari a. s. besteld wenscht te
zien, reeds van den 28sten December a. s. af, ter post
te bezorgen, met uitnoodiging aan het publiek om
van die gelegenheid, ter bevordering eener regel
matige bestelling, zooveel mogelijk gebruik te maken.
Om ze goed te kunnen onderscheiden van de
stukken, waarvan de bestelling op den gewonen tijd
moet geschieden, behoort over de geheele lengte
van het adres der bedoelde stukken een kruis te
zgn. getrokken.
De Huisvrouw meldt, dat de dames jonk vrouwe
De Bosch Kemper, mevrouw de douairière Klerck
geb. gravin Van Hogendorp en mevrouw Scholten
geb. Commelin, voornemens zjjn eerstdaags eene
commissie te vormen en alsdan eene circulaire rond
te zenden, betrekking hebbende op de tentoon
stelling in Chicago.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de avondzitting van Vrijdag die tot halfeen
ure duurde bespraken de heeren Van Gijn en
Ferf de ijsopruiming in onze kanalen. De Minister
drong zeer aan op de aanneming van den uitge
trokken post van 12000 om het groote belang,
dat de scheepvaart bij open kanalen heeft. De beer 1
Conrad betwijfelde of een ijsploeg wel voldoende is
voor het Noordzeekanaal. De heer Rutgers betoogde
eveneens de noodzakelijkheid er van en zeide, dat
de plicht ten aanzien van het Noordzeekanaal rust
op den Staat, welke dien waterweg exploiteert. De
heeren Viruhj en Vrolijk verdedigden eveneens het
voorstel in het belang des lands. De Minister beriep
zich op de rapporten van deskundigen.
De post werd verworpen met 46 tegen 33 stemmen.
Verschillende sprekers voerden nog het woord.
De Minister beantwoordde vele wenschenaan
sluiting te Rotterdam zal hij overwegenZondags
rust zal hij zooveel mogelijk bevorderenin de mid
delen ter vooikoming van stremming in het verkeer
bp gesloten water wil de Regeering zich liefst niet
mengen. De Minister verdedigde uitvoerig zgn voor
stel omtrent de reorganisatie van den Raad van
Toezicht. Hij meent dat er alleszins redenen bestaan
om zoo spoedig doenlijk de voorgestelde reorganisatie
intevoeren.
Omtrent de aansluiting van Grave zeide de Minister
de mogelijkheid te zullen onderzoekenvoor subsidie
zag hy geen reden.
De heer Zaaijer stelde als amendement voor om
gelegenheid te geven den Raad van Toezicht voor-
loopig met een voorzitter te completeeren op een
jaarwedde van 6000, het artikel uittetrekken op
51000, welk amendement werd verworpen met 39
tegen 30 stemmen, nadat de Commissie van Rappor
teurs haar amendement had ingetrokken. De reorga
nisatie werd zonder stemming goedgekeurd.
De spoorweg-begrooting werd ten slotte aange
nomen en de vergadering geschorst.
In de zitting van Zaterdag is de Waterstaatsbe-
grooting aangenomen, nadat de Minister zich ver
klaard had tegen eene afzonderlgke landbouwafdeeling
aan zgn departement, maar vóór een landbouwraad
met toevoeging van een regeeringscommissaris. Ook
is hij met den heer Borgesius voor regeeringsmaat-
regelen in belang van de veiligheid der fabrieks
arbeiders en beloofde hg eene tgdige bekendmaking
van den invoeringsdatum der nieuwe postwet.
De Minister van Koloniën heeft bevestigd dat de
Gouverneur van Atjeh zijn ontslag genomen heeftwegens
een verschil van gevoelenzooals de Gouverneur-Generaal
berichtte.
Ook de begrooting van koloniën is aangenomen
na een scherp debat, waarbij de heer Keuchenius
trachtte een lans te breken voor den oud-gouverneur
van Suriname De Savornin Lohman.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
St. Maartensdijk. De toezegging van beroep
bg de Ned. Herv. kerk alhier is aangenomen door
ds. L. J. Van Rhgn, O.-Indisch pred. met verlof te
Hilversum. De vacature duurde hier slechts 6 weken
zeker een zeldzaamheid tegenwoordig.
Te Kattendijke zgn gekozen tot diaken de
heer H. v. Beloois, in plaats van dhr. J. J. E. Feleus
die niet in aanmerking wenschte te komen, en tot
ouderling dhr. C. Hundersmark.
Schore. Tot kerkvoogd alhier werd herkozen de
heer H. Van Xoeveringe.
Wemeldinge. Herbenoemd tot kerkvoogden de
heeren M. Van Oosten en A. Wabeke Fz.
Geslaagd te 's-Hage voor de akte wiskunde
(1. o.) de heer K. Baart, te Vlissingen.
Gemengde Berichten.
Zaterdagmorgen omstreeks vgf uren werd brand
ontdekt in een schoorsteen van de woning van den
heer F. in de Lange Kerkstraat. Aangezien de kamer
vol rook stond, is het vermoeden gewettigd, dat
reeds den vorigen avond vuur in den schoorsteen is
begonnen te smeulen. Met behulp van de bewoners
en de buren werd de brand door de politie gebluscbt.
In verband met den te Baarland ge pleegden
diefstal, waarvan wg melding maakten, zgn Zaterdag
morgen vroeg te Heinkenszand als verdachten ge
arresteerd J. V., A. A. en J. H.
Deze personen werden geboeid en onder geleide
van zes politiebeambten naar Baarland overgebracht,
waar zg door de justitie uit Middelburg werden
gehoord.
Des namiddags zgn nog twee personen, P. Z. uit
Heinkenszand en W. uit 's-Heerenhoek, in verhoor
genomen, doch allen zgn bg gebrek aan bewijs we
der op vrge voeten gesteld.
Borsele. Vrgdag gaf het fanfarenkorps alhier
zgn eerste concert aan de leden en begunstigers der
jeugdige vereeniging. De verschillende nummers
werden tot algemeen genoegen der hoorders zoo goed
mogelgk uitgevoerd. Ter afwisseling hielden eenige
leden luimige voordrachten. Het geheel werd be
sloten met een bal, waaraan jong en oud deelnam.
Itortgcne. Nader kan worden gemeld, dat het
Kolenfonds alhier nu definitief is tot stand gekomen
onder den naam van Helpt elkander". Het bestuur
is samengesteld uit dhrn. L. D. Van de Linde, voor
zitter, L. Van Oeveren, vice-voorzitter, G. P. N.
Moerland, Jacs. De Korte en S. Blok, leden van
't bestuur, C. Schuilwerve en Jacs. Van Damme,
commissarissen, W. Carels, secretaris, en A. A. Kuijper
Boone, penningmeester, terwgl het ledental is ge
klommen tot 187. Als boden zullen fungeeren J. Evers-
dgk en P. Verburg Az.
Kolijnsplaat. In het laatst der vorige week
hield het musschengilde alhier zgne gewone jaar
vergadering. Uit de rekening van den penningmees
ter bleek, dat in het afgeloopen dienstjaar waren
ingeleverd2021 musschen, 16 kraaien, 9 duiven
en 7 eksters. Dhr. W. Vroegop werd koning van
het gilde. Door de vergadering werd vastgesteld,
dat voortaan de musschen enz. in plaats van tot 1
November tot 1 December knnnen ingeleverd wor
den. De rekening sloot met een goed slot van f 19,81.
Na afloop der eigenlijke vergadering had onder
leiding van den nieuwen koning de feestelgke bg-
eenkomst plaats.
Vrgdagavond kwam te Sclierpeitïsse iemand
voorbg eene schuur en ontwaarde voor een klein
venster, dat aan de binnenzgde alleen door grof gaas
was afgesloten, een licht. Hg begaf zich naar den
eigenaar ten einde te vernemen of er ook iemand
met eene lantaarn in de schuur was. Op diens ont
kennend antwoord snelde men naar de bewuste plaats
en vond nu in gemelde opening eene brandende doos
lucifers, gedekt met een stuk van eene briquetkool,
zoodanig geplaatst, dat de vlam in aanraking kwam
met het tegen den wand gestapelde hooireeds was
de klamp aan het smeulen, doch zg had nog geen
vlam kunnen vatten, doordien het hooi te vast op
eengepakt zat.
Door de ontdekking is een groote ramp voorko
men, aangezien de schuur in het bebouwde gedeelte
van de gemeente staat en grenst aan twee andere,
die deels met steenkolen gevuld zgnbovendien be
vindt zich aan de overzgde der straat een vierde
schuur, waarin eene kudde schapen en eene groote
hoeveelheid vlas geborgen zgn.
Kriiiiiing-en. Jl. Vrgdagavond gaf het fanfaren-
gezelschap Eendracht maakt macht" alhier zgn
eerste winterconcert.
Behalve een vgftal nummers muziek, die goed
van stapel liepen, werden nog opgevoerd »Fadette
of de kleine heks", tooneelstuk met zang in twee
bedrijven en »Vgf minuten Hollandscb", blgspel in
éen bedrgf, die uitmuntend werden afgespeeld, te oor-
deelen naar de stemming waarin het publiek was
gebracht. Vooral »Fadette of de kleine keks" vond
onverdeelden bgval.
Eea vrg talrgk publiek waaronder vele vreem
delingen was tegenwoordig.
Wemeldinge. Gistermorgen kwart vóór 10 wer
den de ingezetenen uit hunne rustige rust opgeschrikt
door den kreet brand Een der antiquiteiten van
Wemeldinge, de aloude welbekend© brouwerg van
den heer Dominicus, dreigde eene prooi der vlam
men te worden.
De brand was ontstaan in de zoogenaamde »erke",
een uit hout, riet en stroo gemaakte schuur, thans
gevuld met ruim 5000 schoof tarwe, 1000 schoof
rogge, 1000 bos stroo, een partgtje gerst en klaver-
hooi. In een oogenblik stond deze in lichte laaie en
de inmiddels toegesnelde brandweer moest zich dan
ook onmiddellgk bezig houden met de bescherming
der 2 overige pevceelen, de eigenlgke brouwerg en
een houten schuur. Het gezin van den brouwers
knecht", wiens vrouw aan het ziekbed gekluisterd
is, en dat in een in de brouwerg gemaakt kamertje
woonde, werd gelukkig geredalsmede zgn huisraad,
hoewel niet onbeschadigd.
Aan de onvermoeide pogingen onzer spuitgasten,
die tot den avond bezig waren en wien een woord
van lof niet mag onthouden worden voor hun flink
optreden, mocht het gelukken die gebouwen grooten-
deels te behouden en nog wat tarwe uit de brou
werg te redden.
De gehouwen en een gedeelte van den inboedel
waren tegen brandschade verzekerd. De oorzaak van
het onheü is vooralsnog onbekend.
Laatste en telegraphische berichten.
's-Gravenhage. TWEEDE KAMER. Bg de
bespreking over de billiton-overeenkomst vroeg de
heer De Geer of de Regeering het contract verdedigt,
ja of neen. De heer Levy keurde het juridisch con
tract van 1882 en 1891 af, en vond het goed dat
de Regeering de Kamer laat beslissen. De heer Sanders
had ook grieven tegen de concessie en was tegen ver
lenging, waardoor niemand wordt benadeeldhg
adviseerd tot staatsexploitatie.
Ingezonden Stukken.
Mgnheer de Redacteur
Toen ik uit Argentinië teruggekeerd was, vond
ik bg mgn vader uw veel gelezen courant van 10
en 12 dezer, waarin ik o. a. las, dat volgens den
heer L. Van Riet, consul-generaal der Nederlanden
te Buenos Ayres, de loonen aldaar wel laag zgn,
maar dat daartegenover staan zeer lage prgzen der
levensmiddelen, terwgl de heer Bauduin daarbg
voegt, dat vele Nederlanders daarginds hun armoede
aan zich zelf te wgten hebben, daar zg niet willen
werken of geen handwerk verstaandat velen lui
zgn en hooge eischen stellen, wat oorzaak is dat
men hen niet in dienst houdt.
Ik kan niet nalaten mgzelven als verdediger
mgner arme landgenooten m Argentinië op te werpen
en uwe lezers zelf te laten oordeelen over die »lage"
prgzen. Een liter petroleum kost daarginds 65 ets.,
een kilo brood 30, een kilo suiker 80, een kilo
bittere thee (dat is groene thee, die zonder suiker
niet te drinken is) 90, een kilo aardappelen 25, een
kilo witte en bruine boonen 40 tot 80, een kilo
groene erwten 30 a 40, en half kilo rijst 40 ets.,
een kilo koffie 3 dollar, en als men voor 20 ets.
houtshool koopt, h^eft men net genoeg om een beetje
soep te koken. Voor 5 dollar heeft men een werk
broek, maar lang niet van de beste soort en een paar
werkschoenen kosten 3.5 a 4 dollars, maar na een
paar maanden zgn ze onbruikbaar. De prgs der
boter kan ik niet precies opgeven, want die heb
ik nooit gekocht, maar toch weet ik zeker, dat ze
meer dan een dollar kost. Een huis bestaande uit
een vierkante kamer zonder bedsteden en zonder
schoorsteen doet 10 tot 15 dollar huur per maand,
vooruit te betalen. Daartegenover nu staat dat men
als werkman een maand op zgn geld moet wachten.
Nu is het volkomen waar wat de heer Bauduin
schrgft, dat er 200 Hollanders gebrek lgden, maar
dit zgn geen emigranten, die geen handwerk verstaan.
Dat zgn menschen, die, als ze twee dagen gewerkt
hebben, eerst hun geld gaan verdrinken vóór ze
opnieuw aan den arbeid gaan. Deze wonen reeds
3 tot 10 jaar in Argentinië, hebben vroeger op zee
gevaren en zgn van de schepen gedeserteerd. Men
passé dus wat de heer Bauduin schrgft niet toe op
mg of onze arme landgenooten, die daarginds nog
in groote armoede verkeeren.
Waar dezelfde schrgver verklaart, dat de heer
Van Riet zgn best doet om de Hollanders aan het
werk te krggen, daar moet ik even mededeelen, dat
ongeveer twee en een halve maand geleden een vriend
ginder bg ons kwam, met de mededeeling, dat hg
weder een adres had van een patroon, die een kamp
wilde sti;hten, maar hg kon den volgenden dag niet
mede en dienzelfden dag konden wg er niet meer
komêh. Déh Volgenden morgen ga ik er vroeg op
uit en de patroon leest ons een contract voor, dat
mg nog al goed aanstond. Maar we moesten voor
oigen rekening daarheen kunnen reizen, twee ossen,
eene koe, een paard en ons eigen gereedschap en
bouwmateriaal koopen en dan nog op eigen kosten
leven tot we geld zouden beuren van ons land. Toen
zeide ik hem, dat we geen cent bezaten en na een
oogenblik aarzelens, gaf' hg mg het contract, zeggende,
dat we over twee dagen maar moesten komen.
Ik ging met het contract naar den heer Van Riet
om daarover zgne meening te vragen, doch hg
raadde mg de zaak af, ten eerste omdat het daar
zoo warm was, dat het bgna niet was uittehouden,
ten tweede omdat dejmuskieten daar alles vernielden
en ten derde, omdat hg de maatschappg niet ver
trouwde.
Hg troostte mg echter met de verklaring, dat er
binnen een pa^r maanden volop werk kwam in de
kampen en toen ik antwoordde, dat we daarop wel
konden wachten, maar niet vasten, zeide hg »Dan
moet ge uw maag maar half dicht kngpen en voorts
langs de huizen uw brood gaan vragen".
»Dan mogen we zeker wel het eerst bg den con
sul aankloppen vroeg ik.
»Neen, bg mg moet ge niet zgn" luidde zgn ant
woord. »Er komen hier Hollanders genoeg".
Over de ellende, die we in Argentinië geleden
hebben, hoop ik later nog wel eens te schrgven.
U dankende voor de plaatsing
Uw dw.dn.
C. BOTBIJL.
Goes, 21 Dec. 1891.
Mgnheer de Redacteur
Beleefd verzoek ik u onderstaande regelen in uw
veelgelezen blad te willen opnemen.
Het R. K. Par. Armbestuur noodigde bg adver
tentie in uw blad van Maandag 14 dezer uit al
degenen die genegen waren bet benoodigde brood te
leveren voor dat Armbestuur hun biljet in te leveren
vóór Woensdag 16 dezer. Ook ik als R. K. brood-
verlcooper (niet als bakker) wilde mgn biljet inleveren,
doch ik werd niet toegelaten. Ia dit niet eene vreemde
handelwgze van het R. K. P. Armbestuur tegenover
den ondergeteekende (ook een Katholiek), die als zoo
danig zgn brood wil verdienen Worden de lasten
voor Kerk, school en armen ook door mij niet ge
dragen Ik ben hierover zeer gevoelig en ik wensch
langB dezen weg de zienswgze te vragen van mgne
andere geloofsgenooten, of de handelwijze van het
Bestuur Katholiek is
Ik dank u voor de opname en verzoek u deze
aanbesteding te willen deponeeren bg die van de
R. K. school, die, niettegenstaande er 2 R. K. tim
merlieden en 1 R. K. schilder waren, gegund werd
aan een andersdenkende.
Ued. dw. dien.,
M. HOPMANS.
Oudelande, 17 December 1891.
Mgnheer de Redacteur
Gelieve een plaatsje in uw geëerd blad voor het
onderstaande af te staan.
Als correspondent voor uw blad, is mg in deze
gemeente wel eens naar het hoofd geworpen, dat
men zoo zelden iets uit Oudelande in uw of eenig
ander dagblad las, wat ik steeds beantwoordde met
de bewering, dat het beter is niets te hooren dan
leugentaal te melden.
Ik ben geen schrgver, ook geen opposant, doch
nu het de eer van onzen geachten burgemeester
geldt, kan ik niet nalaten den inzender in uw blad,
op zgn stuk geteekend »een zelfopstellende" van jl.
Dinsdag, te antwoorden, daar hg der waarheid ge
weld aandoet.
In de eerste plaats ben ik overtuigd, dat onzen
geachten Burgemeester door niemand, ook door geen
kunstenaar, gevraagd is, om de openbare gemeente
school alhier te willen afstaan tot het geven van
voorstellingen aan de jeugd, en dat hg een dergelgk
verzoek derhalve noch heeft toegestaan, noch ge
weigerd.
Dat alle eer voor de weigering den wethouders
toekomt, is zeker eene onwaarheid, er is door den
Voorzitter in de raadsvergadering van 5 Deer. jl.
over het geven van voorstellingen in de openbare
gemeenteschool niets gezegd, zoodat ook geen der
wethouders, zgne goed- of afkeuring kon uitspreken.
De schrgver is zeker geen raadslid anders zou hij
dit weten.
Wil de inzender zich van de onjuistheid zgner be
wering overtuigen, dan kome hg bg de eerstvolgende
raadsvergadering, waarvan dag en uur zal worden
aangeplakt, en hg kan dan zelf aanhooren wat van
de raadsvergadering van 5 December jl. is genotu
leerd.
UEd. dankende voor de verleende plaatsruimte,
M. d. R.
Achtend,
Uw correspondent.
Hiermede sluiten we onze kolommen voor verdere
beschouwingen over deze zaak. Red.
Burgerlijke Stand Goes
van 18 tot 21 Dec. 1891.
Eerste huwelijksafkondiging 20, van Jan Zwee-
dgk, 23 j., jm., te 's-Heer Arendskerke en Adriana
Kuzee, 23 j., jd., te Goes.
Geboren 17, Frederica Sara Marie, d. v. Hubrecht
Jacobus Drost en Cornelia Listing19, Maria Johanna
Adriana, d. v. Johannes Adrianus Kugper en Maria
De Bakker.
Overleden 18, Maria Wilhelmina Ross, 54 j.,
ongek.19, Adriaan Boddingius, 26 j., ongeh.
Helena Maria Van Baaien, 88 j., weduwe vau Cornelis
Verheule.
Liefdadigheid.
DIAKENEN der Ned. Herv. Gemeente alhier
wenschen, evenals vorige jaren, op Zaterdag 36
