1891 N°. 147.
Zaterdag 12 December.
78ste jaargang.
DE PATEXTEN
Den Schutterplichtigen
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmau te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van ndvertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESCHE
COURANT.
over het 2e kwartaal van het dienstjaar 1891/92 kunirn ter
Secretarie afgehaald worden, van af heden tot en niet den 19
December a. s. op eiken werkdag van des voormiddags 9 tot
des namiddags 2 uren
Goes, den 11 December 1S9I.
De Burgemeester van Goes,
J. G? d. W. HAMER.
die zich, sedert de inschrijving voor dit jaar, in deze gemeente
gevestigd hebben, of zij, die hier of elders niet zijn ingeschreven,
alsmede zij, die meeneu redenen van vrijstelling te hebben ver
kregen, wordt bekend gemaakt dat de Commissie ran onderzoek
op DONDERDAG DEN 17 DECEMBER a. s, des middags
te 12 uren, in de Raadzaal eeue zitting zal houden.
Goes, den 11 Dtcember 1891
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 11 December 1891-
In deze gemeente doet zich een geval voor
van besmettelijke ziekte »diphtheritis."
De gisteren alhier gehouden collecte voor
de nieuwjaarsbedeeling heeft opgebracht
eene som van 251,26.
Verleden jaar was de opbrengst 221,25 Door
nagiften en eene aanzienlijke gift van elders steeg
toen echter het voor de bedeeling beschikbare be
drag tot 887,76 tengevolge waarvan toen ook
brandstof kon verstrekt worden.
Men verzoekt ons te melden, dat het concert
van het 3e regiment Infanterie in de sociëteit »Van
Ongenuchten Vrij" op 26 dezer, tengevolge van
onvoldoende deelneming, geen voortgang zal hebben.
Prof. B o 11 i n i verzoekt ons de aandacht erop
te vestigen, dat zijne auoarfvoorstelling op a. s.
Woensdag te 8 uren aanvangt. Dit is verzuimd op
de verspreide biljetje» te drukken.
Overigens wekken wij gaarne tot een bezoek aan
de voorstellingen van den heer Boltini op. Omtrent
de ta Middelburg gegeven kindervoorstelling o. a.
schreef de M. Ct.
»De kleinen hebben zich, hunne prettige gezichtjes,
guitige lach en blinkende oogen getuigden het, over
het algemeen kostelijk vermaakt. Het sneeuwballen
bombardement vooral was een kolfje naar hun hand.
Naar wij vernemen goochelt de heer Boltini aardig
dat hij zijn publiek bezig houden kan zagen wij zelve".
Gisteravond hield de vereeniging tot het regelen
en bevorderen van Volksvermaken alhier
ditmaal in de sociëteit V. O. V. haar jaarlijksch
St. Nicolaasfeest. Werd vroeger veelal ter opluiste
ring de medewerking gezocht van personen of muziek
gezelschappen buiten Goes, thans had het bestuur
zich beijverd geheel met krachten uit ons midden
den leden der vereeniging een aangenamen avond
te bezorgen en dit pogen is met goeden uitslag be
kroond. Koddige voordrachten en enkele muziek-
nominers wisselden elkander op aangename wijze af,
terwijl eindelijk de traditioneel e tombola er het hare
toe bijbracht om den eenmaal opgewekten lachlust
levendig te houden. Het lot, altijd grillig, bracht
dan ook sommige prijzen aan zonderlinge adressen.
De voorzitter, de heer H. J. Van Noppen, die den
feestavond met een hartelijk welkom had geopend,
sloot haar met een even hartelijk woord van dank
aan de opgekomenen, maar vooral aan hen, die hunne
beste krachten ter opluistering hadden gegeven.
De opkomst van het publiek wordt gaandeweg
minder talrijkzou zelfs Volksvermaken" lang
zamerhand den weg van zoovele Goesche vereeni-
gingon opgaan
Woensdag vergaderde de vereeniging van
Landbouwers die suikerbieten ver
bouwen in »de Prins van Oranje" alhier. Acht
afdeelingeff waren vertegenwoordigd, nl. Wolferts-
dijk, Riliand-Bath, Noord-Beveland, Nieuw- en St.
Joostland, Ter-Neuzen, Dreischor, Dinteloord en
Kruisland, te zamen uitbrengende 11 stemmen en
vertegenwoordigde 183 leden, henevens eenige be
langstellende leden. Nadat de voorzitter S. Lako te
Wageningen de vergadering met een gepaste toe
spraak had geopend, deelde de secretaris na het
lezen der notulen der vorige vergadering mede, dat
het ledental stationair was gebleven. De penning
meester kon nog geen rekening en verantwoording
doen, daar nog eenige afdeelingen de verschuldigde
contributie niet hadden ingezonden, hij kon echter
meedeelen dat het goed slot ƒ80 a ƒ90 zal bedra
gen. De afgevaardigden van Wolfertsdijk en Drei
schor werden aangewezen om later de rekening na
te zien. Er was maar éen ingekomen stuk ingezon
den en wel een verslag van de Afd. Ter-Neuzen
over een proef dit jaar genomen met op gehalte
te zaaiende uitslag was dat het suikergehalte ge
middeld 15 pet. bedroeg, dus zeer hoog was, terwijl
de opbrengst maar 11.000 kilo per Gentsch gemet
bedroeg. Een zelfde proef werd medegedeeld dooi
den afgevaardigde van Nieuw- en St. Joostland
daar bedroeg het gemiddeld gehalte 14*1 m pet.; de
opbrengst daarentegen was zeer laag, tusschen de
6 a 7000 kilo per Blooisch gemet. Er was voor
betaald j 11,05 per 1000 kilo of een winst van
ƒ1,55 boven den gewonen contracteerprijs van/9,50
per 1000 kilo.
De voorzitter S. Lako werd met algemeene stemmen
als zoodanig herbenoemd, Over de vraag wat er verder
in het belang der bietenverbouwers gedaan kon wor
den, werd breedvoerig beraadslaagd. De voorzitter
zette uiteen, hoe nadeelig de suiker wet, welke nog
2 jaar duurde, voor de bietentelers is. Hij meende
echter dat dit ministerie wel bereid is om hierin
verbetering te brengen, doch dan moet de vereeni
ging eerst bespreken, welke verbetering men wil.
Het was ook zeer noodig, dat niet alleen een request
aan den Minister word gezonden, maar ook dat door
een paar leden van het hoofdbestuur een en ander
word toegelicht. Vooral de bepaling van 32,000,000
moet worden afgeschaft, dit cijfer moet vrij worden
de fabrikanten kunnen, op elke voorwaarde die zij
wenschen te stellen, het henoodigde aantal Hectaren
hiervoor gemakkelijk vast krijgen, geholpen door
het voorschotstelsel. Was dit cijfer geheel vrij, dan
zouden de fabrikanten meer en meer land vragen,
en de prijs der bieten zou er doorstijgen. Wat zou
men bijv. zeggen indien bepaald werd, dat er niet
meer dan zooveel of zooveel Heet. met tarwe bezaaid
mag worden
Algemeen werd betreurd dat de landbouwers (de
vereeniging niet meer steunden, duizenden konden
nog lid worden; de contributie van ƒ0,25 per lid
in het jaar is voor niemand een bezwaar. Men moest
eendrachtig samenwerken, dan kan ook het hoofdbe
stuur meer kracht ontwikkelen. De vergadering
machtigde het hoofdbestuur, om op kosten der ver
eeniging alles te doen wat in het belang der ver
eeniging is. In de eerste plaats werd noodig geacht
te weten welke veranderingen in de suiker wet ver
langd worden, dan kan het Ministerie op de hoogte
zijn eer die wet in behandeling wordt genomen
doch in de tweede plaats zou men een grooten stap
verder zijn, als er im het contract geplaatst werd,
welk soort zaad de fabrikant verstrekte. Nu is de
landbouwer hiervan geheel in het onzekere, aan de
zen eisch moesten de bietenbouwers stieng vast
houden. Op verzoek der vergadering zal de Voor
zitter binnen enkele dagen aan elke afdeeling eene
gedrukte circulaire verzenden, met de namen van
eenige der beste soorten zaad, welke de meeste op
brengst geven, en toch een goed suikergehalte be
zitten. De zakken moeten dan gemerkt zijn met den
naam van den zaadteler en met zijn zegel verzegeld
worden. Nu is het meest gemuierd met eenige soor
ten door elkander.
Nog werd door een afgevaardigde in overweging
gegeven, of het niet nuttig zou zijn als er getracht
werd in elke gemeente een commissie te benoemen,
welke dan al de landbouwers kon oproepen, en te
trachten over dit punt in overeenstemming te komen,
en verder dan met afgevaardigden uit elke gemeente
samen te komen, om een en ander nader te regelen,
en éen lijn te trekken. Dit denkbeeld vond wel alge
meen bijval, doch men vreesde dat men hierin niet
zoo spoedig zal slagen, en zeker was het veel beter
dat er in elke gemeente eene afdeeling werd gesticht.
Tien personen zijn daarvoor voldoende.
Nadat nog werd vastgesteld dat de volgende jaars
vergadering weder in »de Prins van Oranje" zal
worden gehouden, waaraan dan in de locale bladen
publiciteit zal worden gegeven, werd nog door den
Voorzitter de wensch uitgesproken dat er in het
volgende jaar veel in het belang der vereeniging zal
worden verricht en de vergadering daarna op de ge
wone wijze gesloten.
Kortgenc. De gemeenteraad benoemde in zijne
zitting van gisteren tot onderwijzer dhr. C. De
D r e u, thans te Wemeldingetot lid van het Bur
gerlijk Armbestuur dhr. C. Schuilwerve iude
plaats van dhr. P. De Keijzer, overleden, en tot
tijdelijken wethouder gedurende de vacature van
Burgemeester dhr. J. Van Damme.
Borsele. Woensdag werd door den Raad dezer
gemeente tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
herbenoemd de heer J. Rottier Lz.
Op voorstel van den Voorzitter besloot de ver
gadering tevens tot het tegengaan van het ophalen
van kerstkoorn en van het nieuwjaar wenschen aan
de huizen en in plaats daarvan eene uitdeeling van
liefdegiften te doen plaatshebben, waartoe eene com
missie werd benoemd die zich tegelijk zal bolasten
met het verzamelen van bijdragen bij de gegoede
ingezetenen. Behalve eenige leden van den gemeente
raad werden in bedoelde commissie vier andere in
woners der gemeente benoemd.
Xlllewoudsdijk. Door de zorgen van onzen
ambachtsheer, den heer J. C. Van Hattum te
Sliedrecht, die toch reeds voor deze gemeente zoo
veel doet, zal alhier iets tot stand worden gebracht,
dat een zegen kan worden voor de werkloozen.
In de meestoof nl. zullen zij worden in staat ge
steld om onder leiding van een deskundige het touw-
slaan en het mandenmaken te leeren en zoodoende
een stuk brood te verdienen. Bij het touwslaan
worden de verdiensten per kilo berekend. De prijs
is 7 cent, zoodat een handig werkman, 50 kilo ver
werkende, in de korte dagen ƒ3,50 per week kan
verdienen. Bij het mandenmaken worden de ver
diensten per stuk berekend. Voor een kersenmand
staat 6 cent, voor een kwartsmand 12 centverder
stijgen de prijzen, naarmate de mand moeielijker te
maken is. De deskundige in dit vak verzekerde
ons, dat in dezen tijd van het jaar ƒ3,50 a ƒ4
per week kan worden verdiend.
De deelnemers, die met het verkoopen van het
vervaardigde niets hebben te maken, mogen voor-
loopig niet jonger zijn dan 15 jaar. Zij, die zich
verbinden, moeten er ook aanblijven, zoolang ze het
werk nog niet verstaan ten minste, en kunnen dus
niet eens een dag uitbreken om bijv. elders een
grooter daggeld te verdienen. Een en ander zal
waarschijnlijk de volgende week reeds aanvangen.
Woensdagavond werden in eene vergadering, na
mens den ambachtsheer door de heeren F. C. Rijn
berg en E. A. Van der Bent belegd, belangstellenden
in staat gesteld deze bijzonderheden te vernemen.
's-lteer Arendskerke. Tot lid van den ge
meenteraad alhier is gekozen dhr. J. Minnaar met
96 stemmen. Dhr. P. Hage verkreeg 64 stemmen.
Bij Kon. besluit is aan J. A. De Wolff,
op zijn daartoe gedaan verzoek, met ingang van 1
Jan. a. s., eervol ontslag verleend als notaris te
Vlissingen.
Bij Kon. besl. is niet voor inwilliging vatbaar
verklaard de aanvrage om pensioen van J. De
L i g n yte Middelburg, wed. van den gewezen
landmeter le kl. A. Holster Az.
Bij Kon. besl. van 9 Dec. zijn, met ingang
van 1 Jan. 1892, ter vervanging van de op 31 Decem
ber 1891 aftredende en niet herbenoembare leden Yan
den geneeskundigen raad voor Zeeland en
westelijk N.-Brabant benoemd dr. J. E. Callenfels, te
Hulstdr. G. W. Bruinsma, te Steenbergen dr. J. J.
Couvóe, te Middelburg H. Beker, apotheker te Breda
en tot plaatsvervangende leden Th. F. Martin, heel-
en vroedmeester te Hulstdr. B. J. Holster, te
KlundertG. A. De Looze, apotheker te Zieriksee
M. N. Baert, apotheker te Vlissingen.
Bij een gisteren bij den Raad van State, afd.
v. d. geschillen v. bestuur, ingekomen kon. besluit
dd. 26 Nov. 11. is uitgemaakt, dat de bepaling van
het eerste lid van art. 4 der wet van 9 Mei 1890,
tot regeling van het pensioen der weduwen
en weezen van burgerlijke ambtenaren, volgens
welke bepaling o. m. geen aanspraak op pensioen
heeft de weduwe, die met een burgerlijk ambtenaar
is gehuwd, nadat deze zijn 60e levensjaar is inge
treden niet van toepassing is op de weduwen,
die vóór 1 Jan. 1891, het tijdstip der inwerking
treding van genoemde wet, zijn gehuwd.
Naar men meldt, zal het lid der Tweede Kamer
mr. M. J. C. M. Kolkman zich in de volgende
week, tot herstel van gezondheid, voor eenigen tijd
naar Nizza begeven.
Omtrent het feestmaal, Dinsdag in het hotel
»De Twee Steden" aan mr. L. Haffmans aan
geboden, wordt nog medegedeeld, dat door den heer
Lambrechts de eerste dronk werd ingesteld op HH.
MM. de Koningin en de Regentes, welke toost met
geestdrift werd begroet. De heer Vermeulen, als
president der tafel, bracht daarna hulde aan den
jubilaris, wien hij als blijk van waardeering zijner
Katholieke medeleden en als hulde voor de trouw,
waarmede hjj 25 jaren de Katholieke en landsbe
langen in de Tweede Kamer diende, een monsterkorf
met de prachtigste bloemen aanbood. Nog een aantal
andere feestdronken werden uitgebracht, meerendeels
op den held van den avond, maar ook op het Vader
land en op de eendracht der Katholieke partij. De
heer Haffmans was diep getroffen door de hem aan
gedane eerzijnerzijds ontbrak het niet aan een
humoristisch woord. Behalve de heer Prinzen waren
ook de heeren Merckelbach en Smits Van Oyen,
leden der Eerste Kamer, onder de deelnemers.
De gang, welken de president van de Tweede
Kamer telkenmale tracht te zetten in den begroo-
tingsarbeid, houdt naar men meldt
verband met zijn ernstig streven om de Eerste Kamer
in de gelegenheid te stellen bij haar aanstaand bijeen
zijn ter afdoening van de Indische begrooting, nog
de staatsbegrooting in de afdeelingen te onderzoeken
en zoo mogelijk voor het einde dezes jaars af te
handelen, opdat ten minste het staatsbudget niet
meer behoeft te worden vastgesteld in het jaar, waar
voor de begrooting dienen moet.
De Staatscourant bevat een over de land
verhuizing handelend uittreksel uit een alge
meen verslag van den consul-generaal te Buenos-
Ayres.
In dit zeer uitvoerig stuk wordt gewezen op den
toestand die op bijna elk gebied treurig is, en vele
landverhuizers weder deed vertrekken. Maar al zijn
de loonen gedaald, toch kan de flinke werkman er
nog steeds zijn brood verdienen.
Daarna wordt er op gewezen, dat het niet waar
is dat de landverhuizers op valsche voorspiegelingen
gelokt zijn. De groote stroom landverhuizers kwam
dan ook vanzelf.
Het eerst in 1888 ingevoerd stelsel van krediet
passage deed echter menschen komen, die niet geschikt
waren voor vestiging in Argentinië, zoodat reeds
spoedig, zelfs in den tijd van hooge loonen, geklaagd
werd.
Tegenover de lage loonen van thans staan echter
zeer lage prijzen van levensmiddelen.
Het verslag maakt verder melding van gesloten
overeenkomsten in de landbouwdistricten, en deelt
verder verschillende statistieken mede. Daaruit blijkt
dat in 1889 en 1890 4007 Nederlandsche landver
huizers aankwamen en 395 Nederlanders vertrokken.
De Bataviasche correspondent van het HMad
schrijft
Omtrent Atjeh werd in de dagbladen zoo
veel verteld wat niet waar kon zijn, dat ik er het
zwijgen toe deed; en van den anderen kant gelukte
het mij niet, juist te weten te komen hoe de vork
in den steel zat. Viel de kolonel Pompe tegen? Ik
kon er niet achter komen.
Maar nu heb ik dezer dagen uit een, naar ik
meen, vertrouwbare bron vernomen, dat de Gouver
neur-Generaal, opgeschrikt door al de couranten
praatjes, Pompe om inlichtingen gevraagd heeft.
En het antwoord een ernstig en degelijk stuk
volgens mijn zegsman is niet lang achterwege
gebleven. Daarin is, zoo werd mij gezegd, aangetoond
hoe weinig waarde de bedoelde courantenberichten
hadden, en tusschen de regels kon de Landvoogd
vrij duidelijk lezen dit alternatiefvertrouwt gij
mij toon dat dan door uw houding; vertrouwt
gij mij niet ontsla mij dan uit mijn betrekking,
die ik niet gevraagd heb.
Het gevolg dezer correspondentie is geweest
wat de dagbladen dienaangaande ook gelieven te
vertellen dat dit voorwaardelijk aangeboden ont
slag niet is aan genomen.
In sommige streken van de prov. Friesland
vertoont zich tegenwoordig nog al droes onder
d e p a a r d e n. Wel is de ziekte goedaardig, doch
zij is niettemin zeer besmettelijk en bij hare ver-
waarloozing kunnen de gevolgen dikwijls ernstig zijn.
Het bestuur van het »Nederlandsch
Landbou wcomité" te Utrecht (voorzitter de
heer H. F. Bultman, secretaris de lieer L. Max)
heeft zich tot den Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid gewend met een adres, waarin wordt
verklaard, dat het comité de oprichting eener Neder
landsche Kamer van koophandel te Londen met inge
nomenheid heeft begroet,'en inzonderheid het door
haar genomen initiatief tot bevordering der handels
belangen van Nederland, met betrekking tot de land-,
tuinbouw- en zuivelproducten,van het hoogste gewicht
acht. De in die Kamer over dit onderwerp gevoerde
gedachtenwisselingen hebben verschillende land- en
tuinbouwmaatschappijen hier te lande geleid tot het
overwegen der middelen, waardoor de reeds aan
zienlijke handelsbetrekkingen tusschen Nederland en
Groot-Brittannië nog meer uitgebreid en op meer
degelijke en vertrouwbare grondslagen kunnen ge
vestigd worden. Als gevolg hiervan heeft de Friesche
maatschappij van landbouw voorgesteld, op de gronden
in een bij het adres gevoegd rapport van haren con
sulent (den heer K. H. M. Van der Zande) ontwik
keld, een consulent in Engeland te doen aanstellen.
Het comité wendt zich daarom tot den Minister
met het verzoek, in overleg met zijne ambtgenooten
van binnenlandsche zaken te willen bevorderen lo.
de benoeming van regeeringswege van een consulent
te Londen2o. het brengen op de staatsbegrooting
voor 1892 van eene som van 10,000 voor bezol
diging, bureaukosten enz.
