1891. N°. 115.
Dinsdag 29 September.
78sle jaargang.
M. A. STIEGER
F. HARTS AG,
BRANDWEER
17~> FEUILLETON.
Zij wil leven.
De uitgave dezer Courant gescliiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
COURANT.
De prijs der gewone advertentilin is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de verkiezing van twee leden
van den Gemeenteraad te Goes op
Dinsdag 6 October a. s. bevelen wij
gaarne en met aandrang aan de heeren
en
die de candidatuur hebben aangenomen.
Dcq loteliugea en ingeschrevenen voor dc
wordt hiermede kennis gegeven, dat de 1 o t i n g zal plaats
hebben op
Donderdag October a. s.,
des middags te 12 uren en dat tot dien dag het inschrijvings
register ter Secretarie Yoor een ieder ter mznge ligt. Vonts
zij hun herinnerd, dat zij, die redenen van vrij-telling hebben,
deze ter Secretarie moeten opgeven, voor of op Zaterdag den
10 October aanstaande.
Zij die zich beroepen op ziekelijke gesteldheid of gebreken,
moeten dit staven d<or eene verklaring van den geneeslner
der gemeente
Goes, den 26 September 1S91,
Burgemeester en Wethouders van Goe»,
J. G d. W HA MEK.
l)e Secretaris,
II A K T Al A N.
Met het opschrift »Een onjuiste voorstelling"
geeft de Tijd hare bevreemding erover te kennen
hoe in enkele, ook katholieke bladen de bewering
zich bestendigt als zou de uitslag der Kamer-ver
kiezingen van Juni 11., die aan de liberale partij
de meerderheid bezorgde, hoofdzakelijk zijn toe te
schrijven aan de houding der katholieke kiezers.
Vooral is het dat blad onverklaarbaar, hoe een dei-
katholieke bladen in de verloopen week de verze
kering te lezen gaf, dat een onzer katholieke afge
vaardigden ter Tweede Kamer ons vaderland aan
het liberalisme »verkonkeld" had.
»Wij achten het daarom nuttig," zegt de Tijd
»er eeu oogenblik aan te herinneren dat, ook indien
er van geen Legerwetsquaestie spraak geweest was,
de anti-liberale meerderheid bij de verkiezingen ern
stig gevaar zou hebben geloopen. Meer dan éen re
den kan daarvoor worden aangevoerdwij wijzen
voor het oogenblik alleen op de wonderlijke samen
stelling van de zich noemende anti-revolutionnaire
partij. Zonder ook maar in 't minst te kort te willen
doen aan den eerbied, dien men aan elke gemoede
lijke overtuiging is verschuldigd, mogen wij toch
wei zeggen dat de zegepraal, in 1888 door de vol
gelingen van dr. Kuyper in tal van districten be
haald, minder gegrond was op de politieke over
tuiging van een vast aaneengesloten gereformeerd
kiezerskorps, dan wel op de ietwat hoog gestemde
verwachting, dat met het omzetten" van de Tweede
Kamer een ietwat nevelachtig, maar daarom wellicht
slechts begeerlijker land van belofte voor onze on-
Uit het Duitsch van Adolf Wilbrandt.
De lang verbeide gestalte van den ouden Grabow
dook eindelijk daarbuiten op het terras op. Hij
kwam uit een ander gedeelle van de veelhoekige,
uit vleugels, torens, hooge en lage terrassen schilder
achtig samengestelde villa; hij ging naar een boschje
van palmboomen, dat aan het benedenterras grensde.
Maar hij bewoog zich moeielijkde warmte hinderde
hem geweldig. Hij hield den zakdoek in de hand,
waarmede hg zijn voorhoofd, zijn hals en ten laatste
zelfs zijne handen afveegde. Ja, hij zuchtte zelfs
hier aan den Posilippo. Maar toen hij den dokter zag,
nam hij de houding aan van een gelukkig en tevreden
mensch en wees zegevierend met zijn zakdoek naar.
de golf en den Vesuvius. Toen trad hij nader, wreef
zich vergenoegd de handen en zeideJa, ja, beste
doctor, wanneer men uit dat koude, nevelachtige
noorden hier in dit paradijs komt, in Napels met
zijn baai, dat is wat anders, hé Deze lucht, dit
licht, deze warmte
»Nu, van die warmte zou ik maar niet veel
zeggen" antwoordde Riegler, die ook zijn zakdoek
in beweging stelde. »Gij lijdt verschrikkelijkdie
hitte doet u den dood aan."
Ongewoontezeide Grabow. »Niets dan onge
woonte. Men verleert daar in het Noorden alles.
Neen, van mijn Posilippo moet ge geen kwaad
spreken. Dat is het ideaalVóór zijn deur heeft
men de zee, die dag en nacht tegen de rotsen bruist
katholieke landgenooten van min of meer orthodoxe
richting in het verschiet lag. En nu zullen wij er
niemand een verwijt van maken, dat sommige voor
uitzichten niet werden verwezenlijkt, dat zelfs alles
zins gewettigde en gematigde wenschen onvervuld
bleven.
Zeker is het, dat de geestdrift bij een gedeelte
der anti-revolutionnaire partij in dezelfde mate
moest dalen, als waarin de gebeurtenissen min
der recht schenen te geven aan de voorstellingen,
die men zich van de toekomst onder een anti-libe
raal Kabinet gevormd had. Waarbij men, natuurlijk,
allerminst uit het oog mag verliezen, hoe een vrij
aanzienlijk getal anti-revolutionnaire kiezers elk besef
schijnen te missen van de bevoegdheid, ook hun
katholieken landgenooten eigen, om als met hen
gelijkgerechtigde burgers in den Nederlandschen Staat
op te treden. Teneinde zich van de waarheid hiervan
te overtuigen, heeft men slechts de weinig vrien
delijke opmerkingen zich te herinneren, die door
sommige toch geloovig-protestantsche organen wer
den ten beste gegeven naar aanleiding van de tot
stand gekomen wijzigingen ia de schoolwet.
Heeft men zich bij dit alles te verwonderen
vraagt De Tijd »dat in niet weinig districten,
zelfs bij de meest trouwe opkomst der katholieke
kiezers, voor den anti-revolutionairen candidaat het
in 1888 slechts met zeer geringe meerderheid vaak
verkregen mandaat in 1891 verloren ging Alleen
reeds de bewering, dat de Schoolwet vooral ten ge
rieve van de roomsche scholen was tot stand geko
men, zou voldoende zijn geweest om menigen on-
katkolieken kiezer ten plattelande van politiek in
zicht te doen veranderen Maar daarbij bepaalden
zich de redenen niet, door sommige ijverige woord
en penvoeders van on-katholieken huize aangevoerd,
ten einde den anti-revolutionairen candidaat in de
minderheid te brengen. Boven alles misschien gold
het bij velen de beweging, door dr. Kuyper in het
Nederduitsch hervormd kerkgenootschap veroorzaakt
en als de doleantie bekend, te fnuiken. Te recht of
ten onrechte, verschillende verdedigers van het sy
nodaal kerkgenootschap achtten dit in zijn voort
bestaan ernstig bedreigd zoolang de geestverwanten
van den talentvollen president van het Centraal-
Comité, de ziel tevens van de Vrije Universiteit op
gereformeerden grondslag, in den raad der Kroon
zitting hadden. Naar die overweging was er hun
vooral alles aan gelegen, het kabinet-Mackay, waarin
o. a. jkr. De Savornin Lohman een portefeuille was
toevertrouwd, te doen plaats maken voor een ander.
Dat hun pogingen, krachtiger dan de tegenzin der
Katholieken tegen de Legerwefc, tot het tot stand
komen der tegenwoordige Kamer-meerderheid heb
ben meegewerkt, is voor ons boven eiken twijfel
verheven".
GOES, 28 September 1891.
Bij kon. besluit is benoemd tot rijksontvanger
te Goes P. L. B. J. Oosterbaan, thans te
Dokkum.
en een verrukkelijke afkoeling teweegbrengt
»Maar het is afschuwelijk warm, Grabow
»Ja, het is warmbekende de oude man met
een zucht. Hij liet dit onderwerp varen en beproefde
te glimlachenWij zijn nu ook niet gedispo
ik bedoel, we zijn nu ook niet in de juiste stemming
na dat vele nachtwaken. Maar ge hebt het mij nu
wel vergeven, niet waar, dat ik u opsloot tot we met
ons drieën konden reizen. Gij weet, ik deed het op
hoog bevel
»Het was eigenlijk eene flauwe aardigheid zeide
Riegler, goedig lachende. »Wat speelde die Onegin
op, dan weer in het duitsch, dan weer in het
russisch Waar is Onegin toch
»Die is uitgegaan."
>En vorstin Raffaela?"
»Die is nog in haar kamer."
»Nog steeds onzichtbaar?"
»Ja!" De oude zuchtte.
»En de vorstin-moeder En de vorst?"
»Die wonen immers niet hier. Die zijn ginds in
de andere villa, die te huur was en ze laten zich
hier niet zien. Ja, doctor, dat is alles..
»En van mijnheer Eberstein nog altijd geen spoor,
geen taal of teeken, niets
Niets."
Maar zeg toch eens eerlijk, Grabow, weet ge nog
altijd niet, waarom wij hier eigenlijk zijn Wat ei
gebeurd is, toen de vorst in den trein ontwaakte?
En waarom hij hier aan den Posilippo is, in plaats
nu, in plaats van ergens anders
Grabow trok de wenkbrauwen en de schouders
op en schudde het hoofd.
»Zoo waar als ik hier voor u sta, doctor, ik weet
het niet. De vorstin zwijgt, zooals ze nog nooit tegen
Op het zestal voor de benoeming van een
directeur der te Marum (Fr.) op te richtèn zuivel
fabriek komt ook voor onze vroegere stadgenoot
dhr. W. J. Van den Bosch, directeur der roomboter
fabriek te Hemrik.
Men schrijft aan de M. Ct
Evenals in vorige jaren zijn nu ook weer door
den Bond van beetwortelsuiker-fabrikanten contro
leurs aangesteld. Zeeland, behalve Walcheren en
Zeeuwsch-Vlaanderen, vormt het eerste district. Dit
is verdeeld in vier controlesSchouwen en Duiveland,
Tolen en St. Philipsland, Noord-Beveland, en een
vierde van Zuid-Bevelandhet drie-vierde deel van dit
laatstgenoemde deel Daarover zijn thans aangesteld
4 controleursde heeren A. J. Bierens Jr., standplaats
Zieriksee, M. Boogaard, idem St. Maartensdijk,
Pannehoek, idem (Cortgene en D. Stoutjesdijk,
vermoedelijk Goes. Verleden jaar waren in die stre
ken 12, vroeger zelfs 15 controleurs.
Bondswegers zullen ook weer toezicht houden.
Als een bewijs dat de petroleumhandel
te Vlissingen toeneemt, kan dienen, dat, nu
Donderdag het tweede reservoir gereed kwam, waai in
al dadelijk de lading van het stoomschip »Rock
Light" gepompt werd, men het plan schijnt te hebben,
tot den bouw van een derde reservoir over te gaan.
Zaterdag ontving H, M. de Regentes, met de
gebruikelijke eerbewijzen, de commissie uit de Tweede
Kamer voor de aanbieding van het adres van
antwoord.
H. M. kwam per staatsspoor van 12 uur 3 min.
in den Haag en vertrok te 4 uur 26 min. weder
naar het Loo.
De schrijver der Brieven uit do Hofstad aan
de Amh. Ct. meldt o. a.
Zoo is dan de heer Land toch bevorderd tot
kapitein-luitenant ter zee, in spijt van alle daarom
trent loopende praatjes, die mij voorkwamen nader
aan de koffietafel dan aan de waarheid verwant te
zijn. Men vertelde, dat de promotie van dezen officier
een punt van het in beperkten kring vastgesteld
regeeringsprogramma van het nieuwe Kabinet was,
en dat eene lange rij van zeeofficieren geweigerd
hadden in dit Ministerie op te treden, omdat zij die
voorwaarde niet wilden vervullen. Van den anderen
kant weet men met evenveel aplomb te vertellen,
dat de Regentes in hoogst eigen persoon van de
bevordering niet weten wilde, en dergelijke praatjes
meer, welker nit-de-lucht-gegrepenheid thans aan
het licht komt. Nu kan men den Minister van Marine
weder eens interpelleeren, waarom hij Land tvel heeft
bevorderd. Hopen we, dat hij nooit reden moge
hebben om over die benoeming het land te hebben.
Wat mij van die dwaze praatjes daareven uit de
pen gleed, geeft mij aanleiding om ten slotte nog
even te wijzen op eene reeds vroeger door mij ge
maakte aanmerking, namelijk het tegenwoordig won
derlijk op den voorgrond stellen van militaire zaken,
begrippen en instellingen in onze regeeringskringen.
Een merkwaardig staaltje heb ik daarvan weder op-
mij gezwegen heeft. Ik weet alleen, dat des nachts
uit Kufstein, dit katte katte nu, dit korte
telegram kwam Per eersten trein vertrekken naar
Napels, met de koffersNu, in Napels zijn we
en
Dr. Riegler stootte hem aan en zeide zachtDaar
is ze 1"
Waar fluisterde Grabow. Hij keek achter zich
Raffaela stond op het terras en de Vesuvius kwam
over haar schouder kijken. Zij was blijkbaar uit het
huis gekomen en ging eenige keeren langzaam, na
denkend, op het terras op en neder, zonder de beide
mannen te bemerken. Toen leunde ze tegen de
balustrade, steunde het hoofd met de hand en keek
naar de zee. Een zwarte, italiaansche sluier bedekte
haar hoofd en hing over haar schouders af.
»Nu ziet ge het, doctor", fluisterde Grabow, nadat
ze haar beiden lang en zwijgend hadden aangestaard.
»Ze ziet niets en zegt nietsIk bid u, laat haar
stil begaan en spreek niet tegen haar. Als ze alleen
wil zijn is dat haar zaakRiegler knikte.
»En als ze wéér praten wil, dan zal ze toch wel in
de eerste plaats tegen haar ouden Grabow Och
toe, beste doctor, ga een beetje buiten in den tuin
wandelen of ergens anders. Maar natuurlijk niet
op het terras."
»Gij zijt een goede, oude ziekenoppasser, Grabow,"
fluisterde de doctor glimlachend. Ik ga heen, en ik
laat u uwe donna Raffaela. Gij bemint haar, Grabow
»En gij ook, doctor!"
»0 ja, ik ook" mompelde Riegler met eendiepen
zucht. Misschien" dacht hij, »maak ik onder de
palmen aan den oever der zee nog wel een paar
gedichten Wanneer ik maar wist, waar Paul
Eberstein
gemerkt. In den laatsten tijd zijn er in de hofstad
drie personen overleden en met groote staatsie be
graven, die om verschillende redenen tot de 9 her"
vorragende Persmlichkeitenhadden behoord. Dat
waren de oud-Minister generaal van Limburg Stirum,
een man uitstekend door humaniteit, karakter, alge-
meene ontwikkeling en militaire hoedanigheden, de
schilder Bosboom, een man van wereldberoemd talent,
en de kolonel van het regiment grenadiers en jagers.
Bij de begrafenis van den generaal en van den kolo
nel was een vertegenwoordiger van de Regentes
tegenwoordig, bij die van Bosboom niet. Ik zeg dit
niet, omdat de nagedachtenis van onzen Bosboom
daardoor een greintje verminderd wordtzelfs zal
ik zoo scherp niet zijn van er bij te voegen, dat
deze kunstenaar dergelijke zinledige beleefdheid vol
strekt niet noodig had. Ik wijs op dit feit alleen
om te doen opmerken, hoe eenzijdig vorsten geadvi
seerd worden. Bosboom is ér niet minder om, maar
ons Koninklyk Huis zou in de schatting van Neder
land nog hooger stijgen, indien het zich vereenigde
met en aan het hoofd stelde van de hulde der natie
aan elke verdienste, zoowel civiele als militaire. Het
hoofd van den Staat weet natuurlijk van het ge
beurde niet af; bet schijnt, dat de hoofden der hof
houding het huldebetoon van 's vorstenwege bij be
grafenissen ten onrechte en zeer bekrompen beschouwen
als eene zaak van esprit de corpszoodat de galakoets
met den galaman alleen wordt uitgezonden achter
het lijk van den overleden adjudant. Ik vind dit
niet zooals 't behoort. Het is wel altijd zoo geweest,
maar nu zou het anders kunnen worden.
Aan een particulier schrgven uit Paramaribo
dd. 3 Sept. ontleent de Amst. Ct., dat K. H. Bergen,
hoofd eener bijzondere school en hoofdredacteur
Eijnaar, onderwijzer; Geerter, timmerman; Reijeg,
metselaarMantel, timmerman Bergen, houthande
laar; Smith, allen vormende de redactie van den
Volksbode, op last van het Hof van Justitie zgn ge
arresteerd en in voorloopige hechtenis gesteld, wegens
het schrijven van opruiende artikelen in genoemd
blad ter gelegenheid van het 25jarig bestaan dei-
Koloniale Staten op 12 Mei 1891.
De hoofdredacteur schreef in de gevangenis aan
zijn vrouw een brief, waarin hij verzocht zijne papieren
te verbranden, als bevattende compromitteerende
stukken genoemde brief is echter gekomen in handen
van den procureur-generaal, die toen gelast heeft
beslag te leggen op alle stukken der genoemde arres
tanten.
Tot president-directeur der Nederl. Bank is
benoemd de heer mr. N. P. Van den Berg,
thans directeur der Bank.
Bij de Tweede Kamer zijn ingekomen de wets
ontwerpen tot bekrachtiging van provinciale
belastingen. Worden ze aangenomen, dan zal
over 1892 in verschillende provinciën, behalve Fries
land en Drente, een gelijk getal opcenten worden
geheven, als roor het loopende jaar is toegestaan.
De dagteekening der invoering van de nieuwe
p o s t w e t staat, blijkens de toelichting van de
middelenwet, nog niet vast.
>Addio" zeide hij zacht en hij ging met zijn
onlioorbaren tred als ondergeschikte door de zijkamer
in den tuin.
»Nu, nu zal ze toch eindelijk den ouden Grabow wel
moeten zien" dacht de oude man »en zal ze met
hem spreken
Raffaela richtte zich op, wierp het hoofd naar
achter en scheen te glimlachentoen was hét
evenwel weder alsof ze een zucht slaakte. Ze trom
melde met de vingers op de balustrade, schudde
de weerbarstige krulletjes op haar voorhoofd, sloot
een oogenblik de oogen en snoof de zeelucht in als
om eeu innerlijk ongeduld te stillen. »Zq is in het
geheel niet hier" dacht Grabow»maar ergens
anders Eensklaps keerde zij zich om en keek met
een doffen blik in de kamer, als het ware door
Grabow heen, zonder zich bewust te worden welke
oude heer daar wel staan kon. Ze ging weder het
huis binnen, waaruit ze gekomen was.
»Zij heeft mij gezien" dacht Grabow, en er kwam
een pijnlijke trek op zijn gelaat, »maar ze gaat
heen. Nu zijn wij aan den Posilippo en ze wil niet
praten. Het zou toch werkelijk men zou toch
waarlijk denken, dat zij mij hier aan den Posilippo
op den schouder zou kloppen en zeggen Wel mijn
oude Grabow Maar niets van dat alles. Ze
gaat wéér naar haar torentje. Grabow telt niet
medeGrabow moet maar stil wachtenzooals
altijd, zooals hij zgn gansche leven heeft moeten doen
Hij zuchtte. >Nu, ik kan wel wachten" zeide hij
onderworpen en ging heen.
j De toren", waarin vorstin Raffaela zich weder
teruggetrokken had, was een ietwat phautastische
aanbouw aan het hoofdgebouw. Raffaela was een der
benelenkamers binneng'droden* die aan eeu Ousler .eh
