1891. N°. 99.
Zaterdag 22 Augustus.
78sle jaargang-
Het nieuwe Kabinet.
FEUILLETON.
Zij wil leven.
G0Ë8CJIË
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgii Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Eindelijk is dan de niinistriëele crisis opgelost en
is het nieuwe Kabinet gevormd, dat tengevolge van
de gewijzigde samenstelling der 2e Kamer volgens de
usantiën het oude moest vervangen. De vele geruch
ten omtrent personen, die voor de verschillende por
tefeuilles zouden zijn aangewezen, hebben thans een
einde genomen en de beschouwingen over de redenen
waarom de samenstelling van het Kabinet is vertraagd
en het zoeken naar de personen, die daarvan in meer
dere of mindere mate de schuld hebben te dragen,
kunnen mede verder achterwege blijven.
De vraag, die zich thans op den voorgrond dringt,
nu het nieuwe Kabinet is samengesteld, is onge
twijfeld deze of de personen, waaruit het is gevormd,
vertrouwen geven dat in de komende vieijarige periode
met kracht eene regeertaak zal worden terhandge-
nomen, overeenkomende met het programma der
Liberale Unie, dat de richting aanwijst, die de libe
rale partij uit wil en waarop de meerderheid der
nieuwe Kamer is gekozen.
Wanneer de richting van het Kabinet uitsluitend
werd aangegeven door hem, die met de vorming is
belast geweest, dan zou men daaromtrent niet zon
der zorg kunnen zijn. De heer Yan Tienhoven
is een man, die op parlementair gebied weinig is
op den voorgrond getreden en, al behoort hij onge
twijfeld tot de liberale partij, zoo valt het toch te
betwijfelen of van hem de vooruitstrevende begin
selen van het liberaal program in zoo ruime mate
uitvoering zouden verkrijgen als den kiezers is voor
gespiegeld en als dus de eisch des tijds en ook dei-
billijkheid is.
Daarom achten we het dan ook gelukkig, dat
mr. Yan Tienhoven zich tevreden heeft gesteld met
de portefeuille van Buitenlandsche Zakenwant
hoewel de Minister ook op dat gebied, naar wij ge-
looven, vrijwel een vreemdeling is, en we het ge
wicht van zijn ministriëel departement niet mil en
geringschatten, zoo zal, welke richting hij aan zijn
bestuur ook moge geven, de uitvoering van het
liberaal program door zijn optreden geen schade
lijden.
Het lijdt bovendien geen twijfel of, waar de heer
Van Tienhoven al dadelijk zich verzekerd heeft van
de medewerking van den heer Tak Van Poortvliet,
hij óf meer vooruitstrevend is dan we durven ver
moeden, óf ter wille van de partij, waartoe hij
wenscht gerekend te worden, zich gaarne zal willen
schikken naar de inzichten van hen, die naast hem
met de regeertaak zijn belast.
En dan is er éene eigenschap, die mr. Van Tien
hoven als burgemeester der hoofdstad meermalen
3)
Uit het Duitsch van Adolf Wilbuandt.
»Ik treed als overwinnaar uit het strijdperk",
zeide vorst Alexander met een schijn van vroolijkheid,
«dit is te zeggenuit de schietbaan. Ik heb zooeven
met de nieuwe Amerikaansche revolver een wedstrijd
gewonnen. Onegin, bevestig dat ik twaalfmaal achter
een de zwarte roos geraakt heb."
«Ik bevestig het", zeide Onegin, «zoo waarlijk
en zoo voorts."
«De eenige kunst", dacht Grabow, «die hij ver
staat."
Intusschen had de vorstin Olga hare schoondochter
«die weder met de leeuwerikken was opgestaan" (het
was omstreeks elf uur) een kus op het voorhoofd
gegeven en was daarna in een leunstoel neergevallen,
dien de oude dienaar voor haar aanschoof. Na een
vluchtig, vormelijk lachje verzonk ze in diep gepeins,
eene vaste gewoonte bij haar, wanneer ze nog onder
ien invloed was van een nachtelijk onderhoud met
e anderen", de geesten. Zij scheen ditmaal treurige
n verontrustende berichten te hebben ontvangen;
e schudde althans meermalen met het hoofd, terwijl
(ze voor zich heenstaarde en op den vorst haar
jongsten en thans eenig overgebleven zoon wierp
fee af en toe een zorgvollen blik. Men liet haar als
hltijd met rust. Vorst Alexander verdiepte zich in
rijne brievenOnegin ging schrijlings op een stoel
jitten en staarde weder in het ijle ruim. Raffaela,
die zich in dit gezelschap dadelijk weder gedrukt
gevoelde het gesprek met den ouden Grabow had
meer indruk op haar gemaakt dan ze zichzelf wilde
bekennen gevoelde geen lust om te gaan zitten
Ien liep langzaam maar met innerlijke onrust tusschen
(het groen heen en weder, terwijl de oude man haar
als een verstandige en trouwe hond met de oogen
volgde.
1 «Deze brief is voor u", zeide vorst Alexander tot
;zijne moeder en hij overhandigde haar een couvert
heeft tentoongespreid, en die hem als Minister meer
ten goede mag worden gerekend dan in zijne tegen
woordige betrekking, namelijk die van zucht naar
homogeniteit met hen, die naast hem of onmiddel
lijk onder hem aan het bestuur deelnamen. Als zoo
danig kan het hooge vertrouwen, waarmede H. M.
de Koningin-Regentes mr. Van Tienhoven heeft ver
eerd, ongetwijfeld ten nutte van land en volk zijn.
Het was een algemeen bekend feit, dat reeds lang
vóór de verkiezingen de liberale partij, voor het
geval zij de meerderheid mocht verwerven, het oog
op mr. Tak Van Poortvliet had gericht voor
de vorming van een Kabinet. Niet echter de liberale
partij, maar de Koningin-Regentes heeft in dezen
een keus te doen en welke die ook had mogen zijn,
men hadde die te eerbiedigen. Maar van groote be-
teekenis is het juist daarom, dat mr. Tak door den
kabinetsformeerder in de eerste plaats is aangezocht
om in het nieuwe Kabinet zitting te nemen en dat
hem de portefeuille van Binnenlandsche Zaken is
toevertrouwd. Het komt ons voor, dat door die keuze
metterdaad de kleur van het Kabinet wordt bepaald,
want het lijdt geen twijfel of mr. Tak zou die por
tefeuille niet hebben aanvaard, wanneer er bezwaren
waren gerezen tegen de uitvoering van het liberaal
program.
De keuze van mr. Tak als Minister van Binnen
landsche Zaken en van mr. S m i d t als Minister
van Justitie zal dan ook ongetwijfeld bij de geheele
liberale partij worden toegejuicht, omdat zij grooten
steun geeft aan hare beginselen, die op uitvoering
wachten.
Er is in den laatsten tijd veel over gesproken in hoe
verre de wensch om de legerwet-Bergansius in het
Staatsblad te doen verschijnen de samenstelling van
het nieuwe Kabinet zou hebben vertraagd. Wat
daarvan zij, de keuze van den heer Seijffardt
tot Minister van Oorlog geeft de zekerheid, dat de
legerwet niet dan belangrijk gewijzigd weder in be
handeling zal worden gebracht. Het is toch meer
malen duidelijk gebleken, dat dhr. Seijffardt daar
tegen zulke ernstige bezwaren had, dat hij daaraan
vermoedelijk zijne stem niet zou hebben gegeven.
Met die wetenschap kan het niet anders of de per
soonlijke dienstplicht, wordt ze door Minister Seijf
fardt tot stand gebracht, zal óf afzonderlijk worden
ingevoerd, óf in eene zeer gewijzigde legerwet haar
oorsprong vinden.
Dat overigens de heer Seijffardt als bekwaam mili
tair aan het hoofd van het oorlogsdepartement zeer
zeker op zijne plaats zal zijn, mag met grond worden
verwacht. De bijzondere studie, die hij blijkbaar
met een fransch adres en een A-ussisck postzegel*
Zij opende het werktuigelijk en liet het weldra, met
een diep neerslachtige uitdrukking in hare anders
zoo doffe gelaatstrekken, in haar schoot vallen.
»Wat is er?" vroeg Raffaela, die zich juist maar
haar toekeerde.
«Niets bijzonders", antwoordde de vorstin, «maar
het stemt mij altijd weemoedig, wanneer ik lees, dat
weder iemand begonnen is op deze aarde te leven
Een geboortebericht uit St. Petersburg."
De vorst schoof haar een tweeden brief toe, dien
hij bereids gelezen had. «Hier is iets anders", zeide hij.
De oude vrouw keek er even in. «Uit Rome",
mompelde ze, «nu, wat is daar gebeurd?" Maar al
lezende ontspanden zich hare trekken en er kwam
eene uitdrukking van verheven, plechtige vroolijkheid
op haar gelaat. »Hm!" zeide ze eindelijk, »een
vrijgelatene."
«Ge meent zeker, een overledene vroeg Raffaela.
»Ja."
«Urussow", voegde de vorst erbij.
Onegin ontwaakte uit zijne doffe lusteloosheid.
«Urussow Ik wensch hem geluk, dat hij bevrijd
is van de vermoeinissen des levens. Het was een
verstandig mensch, een heldere kop.
De oude Grabow kon niet nalaten de oogen ten
hemel te slaan en de wenkbrauwen te fronsen. Ver
volgens keek hij den Rus van terzijde aan, kneep
het linkeroog dicht en dacht: «ikzou u ook gaarne
gelukwenschenHij ging daarna naar het slot
terug en toen hij voorbij donna Raffaela kwam, die
in gedachten de blaadjes van een heester stond te
plukken, vroeg hij«wel, ge wilt dus heden een
uitstapje maken
«De lust daartoe is mij bijna alweder benomen,
Grabow," antwoordde zij zacht. «Maar neenik wil.
Ga gerust".
Grabow rolde de muziek die hij in de hand hield
toornig op, keek zijne "meesteres even aan en ging
hoofdschuddend heen.
Raffaela trok de blaadjes af en stak er telkens éen
in den mond. Eensklaps keerde zij zich om, liep
op de anderen toe en zeide op schuchteren toon
«Vandaag konden we wel eens... Vandaag is hot
heeft gemaakt van de groote quaestie der legervorming,
gepaard met zijne bekende technische bekwaamheden
en zijne politieke richting, doet verwachten dat hij
een sieraad zal zijn van het nieuwe Ministerie.
De nieuwe Minister van Marine, de heer J a n s e n,
en die van Waterstaat, de heer Lely, zijn, gelooven we,
vreemdelingen op politiek en parlementair gebied.
De eerste aanvaardt de weinig benijdbare taak aan
het hoofd van een departement te komen, dat niet
mag bogen op groote sympathie bij de volksvertegen
woordiging, omdat aan onze marine veel te verbeteren
valt, dat groote kosten met zich brengt. Of hij de
reuzentaak om onze marine tot haar vroegeren roem
te verheffen zal kunnen ten uitvoer brengen We
hopen het van harte, want zonder eene aan den eisch
der tijden voldoende vloot blijft de verdediging van
ons land en de koloniën onmogelijk. In hoeverre hij
op militair gebied homogeen zal zijn met zijn collega
Seijffardt zal overigens de tijd moeten leeren.
De heer Lely heeft, wanneer we ons niet ver
gissen, vooral de aandacht op zich gevestigd door
het deel, dat hij heeft aan de plannen tot droog
making der Zuiderzee. Mogelijk komt dus deze quaestie
onder zijn bestuur eene belangrijke 6chrede verder.
Overigens zal hij zich in de eerste plaats hebben
onledig te houden met de uitvoering van de post-
wet. Moge hij in het belang van onzen landbouw
en van den handel voorts begrijpen, dat, hoezeer de
waterstaat een integreerend deel uitmaakt van de
werkzaamheden van zijn departement, ook de nijver
heid in de eerstvolgende jaren hooge eischen aan
zijn bestuur zal stellen.
De heer W. K. V a n D e d e m heeft zich tijdens
zijn langdurig Kamerlidmaatschap steeds doen kennen
als een bevoegd beoordeelaar van de koloniale be
langen en hij is ongetwijfeld doordrongen van de
hooge eischen, die ook aan zijne werkkracht worden
gesteld. Wanneer hij met krachtige hand de groote
hervormingen, die zich op koloniaal gebied op den
voorgrond dringen, weet tot stand te brengen, dan
zal ook zijn Ministerschap ten zegen zijn van het
moederland en de koloniën en zal menige ingrijpende
maatregel in do eerstvolgende periode kunnen worden
tegemoet gezien.
Uit een politiek oogpunt is zijne benoeming tot
Minister bovendien zeer gelukkig, omdat hij zeker
gaarne bereid zal zijn met den heer Tak in vooruit-
strevenden geest werkzaam te zijn.
Wat eindelijk den nieuwen Minister van Financiën
betreft, mr. Pierson is zeer zeker op belasting
gebied geen vreemdeling. Dezer dagen opperde een
eindelijk eens het rechte Septemberweer. We moes
ten den dag eens ergens in het gebergte doorbrengen".
De oude vorstin hief verbaasd hare roodgerande
oogleden op en keek haar strak aan. Toen wierp ze
een vragenden blik op haar zoon.
»In bet gebergte?" mompelde de vorst en hij
ondervroeg Onegin met de oogen.
Deze glimlachte. «In het gebergte herhaalde
hij. «Wij kunnen het immers van hier uit wel zien
i>Maar we zouden er toch wat dichterbij
«Vergeef mij, vorstin" zeide Onegin en hij richtte
zijne verstandige grijze oogen kalm op Raffaela
veroorloof mij te vragen, waarom Bergen een
verstandige ontwikkelde vrouw behoeft men toch
niet te zeggen
Mijnheer Onegin heeft gelijk!" viel vorstin Olga
hem in de rede.
«behoeft men toch niet te zeggen" ging Onegin
voort, «dat de zoogenaamde natuur altijd dezelfde
blijft; als men die oude dame eens gezien heeft, is
het meer dan genoeg!" Hij glimlachte weder.
«Al die beroemde bergen en dalen ontstaan precies
op dezelfde wijzede aardkorst splijt en neemt gril
lige vormen aan, de oppervlakte wordt korrelig, er
begint gras te groeien dan komen er schapen
en koeien om het op te eten en eindelijk Engelschen
en Duitschers om het geheel te bewonderen".
Vorst Alexander lachte Onegin heeft gelijk. Laten
we toch eindelijk die onnoozele natuur laten rusten
wij hebben met haar afgerekend."
»Nu ja, nu ja" zeide Raffaela ongeduldig, maar
reeds half ontmoedigd. «Maar mijn God, wanneer
wij «met haar afgerekend hebben", waarvoor zijn
we dan eigenlijk hier Waarom leven we dan zoo
stil te midden van bergen en dalen en niet onder
de menschen, in de groote wereld? In Parys, Weenen,
Rome
Vorst Alexander hief de hand op als om die denk
beelden af te weren. «Mijn hooggeschatte schoon
zuster", riep hij op bijna levendigen toon, in Parijs,
Weenen, Rome om daar weër te zien alles wat
we reeds weten dat de menschen kloine schepseltjes
zijn, die zoo'n beetje hocuspocus doen zonder zelf te
weten, waarom die zich eeuwig afsloven om dat
anoniem schrijver in de Arnh. Ct. twijfel of hij in
dezen tijd wel de rechte man op de rechte plaats
kan zijn als hoofd van het financiëel departement,
omdat hij geen accijnzen zou willen afschaffen en
geen inkomstenbelasting willen voorstellen. We ge
looven het een zoowel als het ander te kunnen tegen
spreken. Uit Pierson's leerboek der Staathuishoudkunde
blijkt, dat hij wel degelijk eene progressieve rijks
inkomstenbelasting als onmisbaar beschouwt ter ver
krijging van een belastingsf<?/se£ en tevens dat hij aan
de heffing eener inkomstenbelasting door het Rijk
de voorkeur geeft boven die door de gemeenten te
heffen. Aan de laatste zou hij liever de bevoegdheid
zien toegekend tot het heffen van opcenten op de
rijksinkomstenbelasting. Verder noemt mr. Pierson
onder de af keurenswaardige accijnzen die op volstrekt
onontbeerlijke zaken, zooals zout en zeep.
Er kan op grond van deze uitingen geen twijfel
bestaan of liet liberaal program zal ook, voor zoo
veel betreft de financiëele paragraaf, door dezen Mi
nister eene belangrijke schrede nader tot uitvoering
worden gebracht en de keuze van mr. Pierson als
Minister van Financiën mag daarom eene zeer ge
lukkige worden genoemd.
Het is zeer zeker eene m06ielijke taak, die het
Ministerie wacht. De natie stelt hooge eischen en
groot zijn de verwachtingen. Maar de samenstelling
van het Kabinet geeft, gelooven we, gegronde hoop,
dat het eene krachtige regeering zal vormen, die
veel ten goede van de natie zal willen tot stand
brengen. Ze zal dit ook kunnen, wanneer de liberale
meerderheid in de Kamers haar trouw ter zijde staat
en we vertrouwen, dat deze genoeg geleerd heeft
om te begrijpen, dat eenheid in de partij het eenige
middel is om der natie werkelijk datgene te geven,
waarom ze vraagt.
Bevestigt zich het gerucht, dat de heer Tak van
Poortvliet als minister-president zal optreden, dan
nog bestaat er te meer reden om te verwachten,
dat de gang van het staatsbestuur geheel die rich
ting zal aannemen, welke de liberale partij in den
lande wenscht en verwacht, en er zal dan nog meer
aanleiding zijn voor een woord van lof aan mr. Van
Tienhoven, dat hij als Kabinetsformeerder zich zoo
bescheiden terugtrekt en eigen eer terzijde stelt om
een toestand in het leven te roepen, zoo als zijne
partij van den aanvang af zich die had voorgesteld.
GOES, 21 Augustus 1891.
Gisteravond had in «de Prins van Oranje"
alhier eene openbare samenkomst plaats van het
Leger des Heils,die geleid werd door adju
dant Bonthuis. Hoewel de opkomst in het eerst in
eeuwige «niets", in hunne groote mierennesten, die
men liever moest vertreden, omdat er toch niets
gebeurt, wat de moeite waard is 1"
Hij keek, als om toestemming vragende, naar
Onegindeze knikte. Met een beteekenisvol lachje
ging vorst Alexander voort: «Neen, daar zijn we
Goddank boven verhevenlaten we in vredesnaam
zorgen, dat we er niet weder invallenWanneer
men eenmaal heeft ingezien, zooals Onegin en ik,
dat het een wanhopig bestaan is, dat de menschen
voeren wanneer men met den grooten, den eenigen
Arthur Schopenhauer heeft ingezien, dat de gansche
menschheid tegenwoordig in den onzaligsten toestand
voortleeft, dat het hooggeroemde menschdom aan
een onherstelbaar verval ten prooi is, en dat het
slechts door eene algeheele vernieuwing te helpen
is dan verheugt men zich ten minste, ver van
dat alles verwijderd te zijn en niet mede in dien
poel rond te spartelen hetzij die poel dan Parijs
heete, of Weenen, of Rome
Alexander heeft gelijk!" zeide vorstin Olga, met
bijna gesloten oogen zijne welsprekendheid bewon
derende.
»Ik weet het, ik weet het, velen geven u gelijk"
antwoordde Raffaela half verslagen. «Groote, be
roemde mannen in Duitsckland zeggen hetzelfde
Maar doe dan in ieder geval iets, ga heen en help
om dien poel te zuiveren
«Te verbeteren 1" riep vorst Alexander.
«Ja zeker."
«Van den bodem af
«Zoo noodig
«Daartoe is maar éen middel
Ik weet het, ik weet het" viel ze hem in de rede.
De wijsbegeerte van uw Schopenhauer
«Juist, die geeft den weg aan" zeide de vorst vol
overtuigingmaar deze dwaze, platte, verrotte eeuw
wil hem niet volgenDe verheven leer van Arthur
Schopenhauer, waardoor de hedendaagsche maat
schappij vernietigd wordt, waardoor zij in hare gansche
naakte ellende wordt opgelost
«Het is mogelijk, best mogelijk" zuchtte Raffaela.
»De eenig ware, diepzinnige leer, dat de wil om
te leven, het genot van te leven, eene zwakke ou
