de Vruchten te Velde
het Grasgewas,
UIT DE OUDE DOOS.
ADVERTENTIES
Openbare Verkooping.
op Zaterdag 1 Augustus 1891,
TarweZomergersl, Paarden-
boouen, Erwten
en Klavers (2de snede).
Openbare Verkooping.
op Zaterdag I Augustus 1891,
op Zaterdag t Augustus 1891,
verkoopen:
ONGEVEER 6 HECTAREN
Tarwe, Zomergersl, Haver en
Erwten,
Woensdag 5 Augustus 1891,
verkoopen:
1 perceel Tarwe,
2 perceelen
Paardenboonen,
Öp de St. Laurence viel een bootje met l9
kinderen om; 7 hunner verdronken.
Te Szalatina, Hongarije, zakte een in aanbouw
zijnde kerk in 16 werklieden werden onder de puin-
hoopen begraven de meeste hunner werden gedood,
de anderen zwaar
Een schatrijke dame te Lyon stierf op 83jarigen
leeftijd. In haar testament vermaakte zij als bewijs
van dankbaarheid aan den dokter, die haar had
behandeld, alles wat zich in haar »bonheurdujour"
bevond. Men opende de kast en vond onge
opend en onaangeroerd alle drankjes en pillen, die
de doctor aan de overledene in de laatste 10 jaren
had voorgeschreven
Volgens te Dover ontvangen bericht is Maan
dagmorgen, bp dikken mist, de pakketboot »La
Flandre" naar Ostende bij de Goodwin Sands in
aanvaring gekomen met een onbekend schip. Dit
laatste zonk. De bemanning is door de Flandre"
gered en naar Ostende gebracht.
Omtrent het spoorweg-ongeluk bij St. Mande
wordt nog het volgende gemeldEen locomotief
is door botsing met een anderen trein tegen de drie
laatste wagens van dezen opgeloopen. Het fornuis
sprong uiteen en het vuur verspreidde zich in de
drie Wagens, die dadelijk vlam vatten. Vele reizigers
zijn gedood, de meesten hunner zijn verkoold. Ook
zijn velen zwaar verwond. Hartverscheurende too-
neelen hadden er plaatsgeheele familiën zijn gedood
van andere familit!n, uit vijf of zes personen bestaande,
is slechts één in het leven gebleven. De meeste
reizigers bestonden uit werklieden en handelsbedien
den, die van het land terugkwamen.
Het is nog onbekend op wien de verantwoorde
lijkheid van de ramp rust. Verscheidene lezingen zijn
daaromtrent in omloop. Het vermoeden, dat het
meest ingang vindt, is dat de eerste trein langer
aan het station vertoefd heeft dan den bepaalden
tijd, en dat de tweede trein die slechts vijf minuten
daarna van Joinville vertrokken is, te St. Mande
kwam op het verkeerd gegeven sein dat de weg
vrij was.
De ramp brengt eene diepe verslagenheid te weeg.
Door het spoorwegongeluk werden 49 personen
gedood en een honderdtal gekwetst. Van dezen zijn
er reeds zes overleden.
De Fransche Minister Constans, de onder
secretaris van koloniën, de heer Etiene, en dr.
Treille hebben allen een postpakket ontvangen, met
slagkwik gevuld. Het witte poeder, dat bij opening
uit de pakketten viel, wekte argwaan en zoodoende
is elk onheil voorkomen. De magistratuur heeft
inlichtingen ingewonnen aangaande een officier van
gezondheid, die voor eenigen tijd een dreigbrief aan
den heer Etienne en aan den minister van marine
had geschreven.
Nonnenkloosters te Goes.
Goes is lang niet van kloosters misdeeld geweest
want behalve het Kruisbroederklooster of Paterskof
voor mannen waren er ook dergelijke gestichten voor
vrouwen. De geleerden zijn het er echter niet ge
heel over eens, hoeveel vrouwenkloosters daar bestaan
hebben. Een zekere predikant Kaas, eenmaal te Goes
zijn bediening vervullende, deelde in een redevoering
mede, dat er oudtijds een geestelijk gesticht, het
zusterhuis genaamd, gestaan heeft op het fort Enge
lenburg, even buiten de stad aan de Oostpoort. Hij
voegde er echter voorzichtigheidshalve bij, dat het
ontbreekt aan oude gedenkschriften om er eenig
nader bericht van meetedeelen.
Verschillende andere schrijvers over de stad zwijgen
over deze inrichting, zoodat het aannemelijk is, dat
de heer Kaas, zooals wel meer gebeurd is, in de
overblijfselen van Engelenburg met geweld de restjes
van een geestelijk gebouw wilde zien. Evenmin echter
als het hem gelukt is, iets naders dienaangaande
optesporen, evenmin heb ik er ook het geringste
over kunnen vinden. Ik moet me dus bepalen tot
het bespreken van die kloosters, waaromtrent zeker
heid bestaaten dit is ook wel zoo veilig, want aan
gissingen zonder grond heeft fniemand iets.
Bepaald zeker dan is het, dat er twee vrouwen
kloosters geweest zijn, namelijk dat van Sint Agnes
en het huis der Zwarte Zusteren. Het eerste stond
daar, waar zich tegenwoordig het Gasthuis bevindt.
Hoe groot het eenmaal was, kan niet met juistheid
gezegd worden want zooals van de meeste derge
lijke inrichtingen zal ook van het St. Agnesklooster
wel een deel omvergehaald zijn, nadat het door den
tijd sterk was achteruitgegaan. Ook zijn er later
andere gebouwen omheen geplaatst, die verhinderen
een onderzoek te doen naar de aloude uitgestrektheid.
In welk jaar dit klooster gesticht werd, is niet
te zeggen. Gewoonlijk word aan een nieuw gebouwde
stichting van dien aard een grootere of kleinere
schenking gedaan, hetzij door een vroom en mild
edelman, hetzij door een gemeentevan zulk een
schenking werd dan een giftbrief opgemaakt, opdat
de bewoners zouden kunnen bewijzen, dat zij recht
hadden op het gekregene.
Vaak ook verleende de vorst des lands of het
bestuur der stad aan het klooster zekere voorrechten,
zoodra het was verrezen. Maar zoomin van het eerste
als van het andere vinden we ten opzichte van het
St. Agnesklooster eenig spoor. Het vroegste bewijs
van bestaan ligt in een zekere gift uit het jaar 1441
doch dit was geen geschenk, bij de oprichting ge
geven. Het moet er dus toen al eenigen tijd ge
weest zijn.
Men weet ook niet precies van welke orde de
zusters van St. Agnes te Goes zijn geweest. Er
waren in ons land nog wel verschillende andere
kloosters van dien naammaar zij werden niet alle
door zusters van dezelfde orde bewoond. Het schijnt
evenwel, dat hier zoogenaamde Celliten huisden
immers het waren meestal de woningen van dezen
en zelden van anderen, die later tot gasthuizen werden
ingericht. Dat dit ook te Goes gebeurde is niet te
verwonderen, daar er aan het klooster al zeer vroeg
een gasthuis verbonden was.
Behalve binnenshuis hielden de nonnen zich ook
daarbuiten, in de woningen der stedelingen, met
ziekenverpleging bezig.
De goederen van het gesticht, die ruim voldoende
waren voor het levensonderhoud der bewoonsters,
werden nog na de Hervorming gebruikt om de
zusters te onderhouden. Zoo bepaalde de regeering
der stad in 1589, dat Suzanna Henriks, de ondermoe
der van het klooster, uit deze goederen een jaarlijksche
toelage van twaalf pond zou genieten. Dit was de
zelfde non, die later trouwde met den vroeger door
mij vermelden kruisbroeder Hendrik van Venloo.
Acht jaar later kregen twee andere zusters veertien
pond 's jaars, onder voorwaarde, dat zij »desverzocht"
de zieken der stad zouden helpen en oppassen.
Toen de moeder van het klooster overleden was,
verkocht men al de meubelen, die eraan behoord
hadden. Vijf jaar daarna, in 1601, werden de goe
deren van St. Agnes aan de armen der stad gegeven.
De kapel, die bij het gesticht was geweest, werd
in 1644 vrij wat vergroot en aan de Hervormden
afgestaan. Zij kreeg den naam van kleine of gast-
huiskerk en bleef bij de Hervormden in gebruik tot
in het begin van deze eeuw. Van 1809 tot 181§
bezigden de Katholieken haar voor hun eeredienst.
Daarna diende zij eenige jaren tot weverij en werd
nog later slechts als bergplaats gebruikt.
Een tweede nonnenklooster te dezer stede was
het huis der Zwarte Zusteren. Dit stond achter de
groote kerk, langs de straat, die naar deze nonnen
den naam van Zusterstraat kreeg, het welbekende
Manhuisstraatje. Al wat thans armenschool, weeshuis
en oude mannen- en vrouwenhuis is, behoorde een
maal daartoe.
De bewoonsters waren van de derde orde van
den heiligen Franciscus en behoefden niet bezorgd
te zijn voor den dag van morgen. Toen de Her
vorming kwam, hadden zij evenals vele harer lot-
genooten met moeielijkheden te kampen; toch ble
ven zij in het bezit van haar klooster. Zelfs werd
er nog in 1592 een nieuwe zuster, genaamd Mayke
Crijns, in opgenomen.
In het begin van 1627 werd echter het klooster
veranderd, deels in een weeshuis, deels in een oude
mannen- en vrouwenhuis. De kerk of kapel, die
eraan behoord had, werd eerst als school gebruikt
later werd ze aan de Waalsch Hervormden tot
bedehuis afgestaan, terwijl dit weder na verloop van
tijd tot armenschool werd ingericht," wat het tot
den huidigen dag gebleven is.
In onze eigene stad zien wij dus, dat de Her
vormden, toen zij de macht gekregen hadden, niet
zoo hardvochtig met kloosterlingen leefden, als vaak
gezegd is. Zij lieten hun de goederen hunner gestich
ten geheel of ten deeleen waar zij de kloosters
inrichtten tot gasthuizen, weeshuizen, toevluchts
oorden voor ouden van dagen en scholen, daar deden
zij de kloosters toch niet zooveel van dezer oor
spronkelijke bestemming afwijken, dat zij daarvoor
den blaam en de verguizing van het nageslacht
zouden hebben verdiend. BAVO.
KOERS DER AMSTERDAMSCHE BEURS
van Donderdag 28 Juli 1891.
STAATSLEENINGEN.
EUROPA.
Nederland, Cert. N. W. S.
dito dito dito
dito dito dito
dito Oblig. dito
Hongarije, Papierrente
dito Goudleening
dito dito 1881
Inv. Leening Goud 1888
Italië, Inschr. 1862/81
dito Cert. Adin. Lamais
Oostenrijk, Obl. in papier Mei-Nov.
dito dito Febr.-Aug.
dito dito Maart-Sept.
dito dito zilver Jan.-Juli
dito dito dito Apr.-Oct.
dito dito goud
Polen, Oblig. Schatk. 1844
Portugal, Obl. Btl. 1853/84
dito dito 1888j89
Rusland, Cert. Hamb. 1820
Obl. Londen 1822
Cert. Inschrijv. 5e serie '54
Obl. Oostersche leening
dito dito 2e serie
dito dito 3e
dito 1850 le Leening 100
dito dito 500—1000
dito 1860 2e Leening 100
dito dito 500—1000
dito 1875 gecons. 50100 41/2
dito dito 5001000 41/2
dito 1880 gecons. 4 92 tyg
dito 1889 bij Rotschild 4 9D3/]6
dito Leening 1889 bij Hope 4 93 i/g
dito dito 1890 bij Rotschild 4 92 7/8
dito dito 1887 4
dito Leen. 1867/69 (Nicolaï) 4 97IJ4.
dito dito 1859 100 3 901/2
dito 1883 in goud 6 995/w
dito 1884 dito 5 1017/jg
Spanje, Perpet. Schuld. 4 68
dito Oblig. Buitenl. 1876 2 511/2
dito dito perp. Schuld 4 661/3
Turkije, geconv. serie. C en D. 18 s/8
ZUID -AMERIKA.
Brazilië, Oblig. Londen 1883 41/2 79
dito dito dito 1888 41/2 781/3
dito dito dito 1889 4 701/3
Peru, Oblig. 1870 gereg. 6 41/2
dito dito 1872 dito 5 4
Urngnay Rep. 6 391/2
Venezuela, Óblig. 1881 4 447/8
PCt.
PCt.
2 Vs
79»/,
3
95,
3'fa
102; ,0
3 Vs
102 i/2
5
87
5
973/,
4
89n/,u
41/a
993/,
5
86 yt
5
85
5
78s/,e
5
77ii ',a
5
88I;3
S
78=;,6
5
781/8
4
95 V*
4
90
3
397/8
41/2
55V,8
5
75
5
108
6
681/8
5
63 Vi
5
651/1
5
66
41/2
100»/, 8
41/2
100=/,6
41/2
lOO»/,,,
41/2
100-Vio
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Kapelle. Maandagavond werd alhier) door) den
notaris A. Gallis Merens namens zijn principalen
verkocht een partij veldvruchten. Tarwe werd ver
kocht van 82 tot 98 gerst tt 82 rogge van
55 tot 70 erwten van 70 tot ƒ86 paarden-
boonen a 74 en platte boonen 55, alles per
39 A. 24 c.A. Onverminderd de 10 percent onkosten.
Borsele. Bij de Maandag alhier, ten overstaan
van den notaris Pilaar te Goes, gehouden publieke
veiling van 53 perceelen veldvruchten, wassende in
den polder Borsele en den Koningspolder werden
14 perceelen tarwe in den polder Borsele verkocht
voor 45 tot ƒ82; tien perceelen gerst aldaar voor
50 tot 86drie perceelen erwten aldaar voor
52 tot 80vier perceelen haver aldaar voor
63 tot 72 en zes perceelen paardeboonen aldaar
voor 49 tot 64. De 16 perceelen tarwe in den
Koningspolder brachten op van ƒ50 tot ƒ104, alles
per geinet van 41.68 aren. De onkosten bedroegen
10 pet. van de koopsommen.
Ten overstaan van den notaris Gallis Merens
werd Maandag te Wemeldinge publiek verkocht de
welbeklante gemeente-herberg te Wemeldinge, be
staande in woonhuis, ruime voor- en acktergelag-
kamer, bovenzaal en verschillende logeerkamers, stal
ling en erf, groot 6.57 ares. Bij het perceel volgt
de vergunning tot verkoop van sterkedrank.
Kooper daarvan werd M. Corstanjo te Ierseke ad
5220.(M. Ct.)
Posterijen.
Lijst van brieven, verzonden door het postkantoor
te Goes, waarvan de geadresseerden op de plaats van
bestemming onbekend zijn, gedurende de le helft der
maand Juli 1891.
C. Den Duik, Scheveningen.
Van Kortgene: J. Meijer, Schoonhoven.
Verzonden geweest naar Amerika.
Van Kamperland: M. De Zwarte, Ileeron.
Datum.
30 Juli,
30
30 -
30
31
31
31
1 Aug.
1
1
1 -
4
5 r
5
5 -
6 -
6 -
10
12 -
13 -
20 -
Sept.
Verkoopingen en Verpachtingen.
Informatièn.
Plaats. Voorwerpen.
Wemeldinge, herberg-inventaris
en meubilaire goederen, Gallis Merens.
Ierseke, veldvruchten, De Ronde Bresser.
Driewegen, verp. bouw- en weiland, V. d. Kloes.
's IDercuhoek, tarwe eu kaothooi, Felle.
Kolijiisplnat, inspan en huisraad, Noordijke en Roelof.
Killand-Bath tarwe en gerst, Hollinann.
Ierseke, oesters zepften, Pelle.
WnU'i rtsdijk, vruchten te velde, V. d. Kloes.
'a Heer Arendsk., vc'dvruchteu, De Ronde Brcsser.
lioedekenskerke, gnugewas, Holimann
Oudelandc, verp. land, P. Overman.
Ierseke, h'.ish goederen
en timmermansgereedschap,
Goes, woonhuizen,
's Heer Arendsk veldvruchten,
Wissekerke,
Zieriksee,
Baarland,
Wissekerke,
Goes,
Hciukenszand,
inspan,
wagen makerij,
verp. land,
veldvruchten,
woonhuis en erf,
woonhuis enz.,
Hollinann.
Pilaar.
Pilaar.
Roelof.
V. d. Lek Dc Clereq.
V. d. Kloes.
Roelof.
P. Overmau.
Mulock Houwer.
Goes, verpachting boomgaard en land, Pilaar.
Goes inspan, Pilaar.
Oudelandc. hofstede, P. Overman.
Watergetijen voor Ierseke.
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
Voorm.
Nam.
Voorm.
Nam.
30
Juli.
9.51
10.29
3.46
4.21
31
11.7
11.45
4.59
5.37
1
Aug.
0.23
6.15
6.53
fl
0.56
1.24
7.26
7.54
3
1.50
2.16
8.20
8.46
4
2.38
2.57
9.8
9.27
5
3.15
3.33
9.45
10.3
Marktberichten.
GOES, 23 Juli 1891.
Bij onbeduidrnden handel, werden slechts enkele partijtjes
Tarwe volgens notccriug verkocht.
TaRWE per Hectoliter f 8,75 a f 9,75
ROGGE a
HAVER a
BOTER per K. G. 1,20 a
EIEREN per 100 stuks 3,20 a 3,40
ROTTERDAM, 27 Juli 1891.
Evenals de vorige week was de aauvoer heden wed-rom ni t
groot en ruimden de aangevoerde artikelen tot ongeveer on
veranderde prijzen op.
Tarwe vindt in de beste soort steeds prijshoudend plaat
sing, afwijkende quai. kan vorige prijzen opbrengen doch de
verkoop gaat sleependc. De beste f 10 a 10,50, goede en
mindere fö,50 a 7,25, Canada-Tarwe als voren f8 a 8,50.
Rogge kon 10 et. meer opbrengen. De beste qual. f8,20
a 8,40, mindere 90ort f8 a 7,25.
Gerst nominaal als vor>n genoteerd. Winter f5 a 5,50.
Zomer f4,25 a 5,25, Chevalier f5 a 0,25.
Haver ouveranderd (3,25 tot 4,90.
Bruine en Witte Boonen als voren genoteerd.
Bruine van f 12 t'.t 15 Witte van f7,50 tot 10.
Kanariezaad onveranderd flauw. Dc beste qnal. f7,60
a 7,75, goede en mindere soort f7,25 a 6,75.
Meclbericht. Begin vorige week nam do vraag voor
Meel toe en werden belangrijke hoeveelheden afgedaan, waarop
enkele fabrikanten Iinnnc prijzen met */4 gulden verhoogden.
Voor Hongaarsch Meel was uiettegaustaando de hooge notee
ringen meer vraag
Heden verliep de maritt onveranderd.
ROTTERDAM, 28 Juli 1891.
Op de veemarkt wareu heden aangevoerd400 vett9
runderen, 1075 magere dito, 192 vette- en graskalveren, 69
nuchtere kalveren, 169 biggen.
Dc prijzen waren als volgt: vette runderen le qual. 80 c.,
2e qual. 74 c3e qual. 68 c., kalveren le qual. 90 a c.,
2a qual 75 a 85 c, alles per kilo.
De prijzen der boter waren lieden als volgtle qual. f 56,
2e qual. f52, 3e qual. f4S, per x/j kilo 80 65 c-
MEEKRAP-BERICHT
van de makelaars Ovcrgaanw 8c De 111aauw te Rotterdam.
ROTTERDAM. 27 Juli 1891.
Meekrap. Dj aanbiedingen zijn zeer klein, tot vraag
prijzen van omstreeks f23, dat uiet te bedingen is; de vraag
is daartegenover in den lantsteu tijd uiterst gering.
Pctroleu m loco f7,80 E, najaar 17,80 E.
A. s. Zondag 2 Augustus hopen Al
onze geliefde ouders
PAULUS POELMAN
en
PIETERNELLA YAN HOORN
hunne
25-jarige Echtvereeniging
te vieren.
Ilunne dankbare kinderen
behuwd- en kleinkinderen.
Ierseke, Juli 1891.
Heden overleed, na een langdu
rig en smartelijk lijden, in de hoop des
Eeuwigen Levens, mijn geliefde echtge
noot, vader, behuwdvader en grootvader
MATHEUS MOL,
in den ouderdom van 79 jaar en 6
maanden.
Wed. M. MOL—Traas.
C. MOL Md.
M. MOL Jz.
Ellewoudsdijk, den 25 Juli 1891.
Heden overleed, zacht en kalm,
onze geliefde moeder, behuwd- en groot
moeder D. A. OVENDAAL wed. van
II. YAN DALEN, in den gezegenden
ouderdom van ruim 89 jaren.
Diep betreurd door ons allen.
Wilkelminadorp, 27 Juli 1891.
F. REIJERSE en Vrouw,
kinderen en behuwdkinderen.
De ondergeteekende betuigt hier
mede zijn welgemeenden dank aan alle
kiezers, die hem op 21 Juli 1891 hun
vertrouwen hebben geschonken door hem
te kiezen als lid van den gemeenteraad
te Wolfertsdijk.
CORNELIS SLABBEKOORN.
De Notaris J. VAN DER KLOES zal
namiddags 2 uren, ten verzoeke van Jaw
OiiijBfeinnnsein het openbaar ver-
koopen
op een kavel Bouwland in den Schengen-
polder, liggende tegen den dijk van den
Westerlandsehenpoldergemeente Wol-
phaartsdijlc, bestaande in
De verkooping geschiedt op het terrein.
De Deurwaarder HOLLMANN te Goes
zal
des voormiddags om elf uren, aan den
steiger te Hoedelcenskerketen verzoeke
van den eerz. A. Geelhoed te Bicze-
lingeveilen en verkoopen
0111 te hooien,
groeiende aan de Noordzijde van lioede
kenskerke van paal no. 7, alwaar de lan
taarn staat, tot en met paal no. 23.
De Notaris DE RONDE BRESSER zal
des morgens 9 uren, te s-Heer Arends-
kerkein de herberg bij J. De Ruiter,
ten verzoeke van den Weledelen heer
J. A. llevier De Fouw, in het open
baar
wassende in den Sckengepolder.
De Notaris PILAAR zal
des avonds te 6 uren, te s-IIeer Arends-
kerke, in de herberg bij Jan De Ruiter,
voor den heer W. F. D. Lenshoek,
groot 1.6020 Centiaren,
groot 1.8756 Centiaren,
wassende in den Sckengepoldtk, nabij,
't Endenwege.
