1891. N°. 69.
Zatderdag 13 Juni.
78s,e jaargang.
VERKIEZING
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
C01!
r ÜUUUUj.
Inzending van advertentiën voor 2 uren op den dag der uitgave
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
3o. Het beroep van bet bestuur der Vereeniging
tot bevordering van christelijk schoolo nder-
wijs te Goes, tegen een besluit van Ged. Staten
vau Zeeland dd. 13 Maart 1891, genomen op de
aanvrage van liet bestuur der bijzondere lagere school
van bovengenoemde vereeniging, om de rijksbijdrage
bedoeld bij art. 54bis der wet op bet lager onder
wijs. Rapporteur de staatsraad mr. Des Amorie
van der Hoeven.
toezicht voor Zeeland en Westelijk Noord-Brabant»
zal zijn Breda.
Tegelijkertijd is door den minister van binnenland-
scbe zaken voor het tijdvak van 1 Juli tot en met
31 December 1891 benoemdtot secretaris bij den
geneeskundigen raad voor Zeeland en Westelijk Noord-
Brabant, J. J. Berdenis Van Berlekom, arts te Mid
delburg, met toekenning van eervol ontslag als secre
taris bij den geneeskundigen raad voor Zeeland.
Uit het proces-verbaal der opening van de stembriefjes,
ingeleverd ter
van een lid voor de Tweede Kamer der Staten-G-neraal op 9
Juni 1891, blijkt, dat van dc 2892 uitgebrachte geldige stem
men de heer mr. L. W. C. KEUCHENIUS er 1661 op zich
veivenigd heeft, zoodat deze gekozen is Gemeld proces-verbaal
is ter Secretarie voor een ieder ter inzage uedergelegd, terwijl
afschriften ter gewoner plaatse z(jn aangeplakt.
Goes, den 11 Juni 1891.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W. HAMER
De Secretaris,
H A It T M A N.
Het resultaat.
Dezer dagen schreef dr. Kuyper in de Standaard
dat de beslissing van de verkiezingen niet lag in
de stemming van 9 Juni, maar in die van 23 Juni.
De uitslag heeft de waarheid van die bewering be
wezen trouwens de verdeeldheid tusschen de Ka
tholieken onderling, tusschen deze en de antirevo
lutionairen, de afscheiding der radiealen van de
liberale partij en het al stouter optreden der volks
partij konden geene andere verwachting doen koes
teren en het valt ons betrekkelijk nog mede, dat
over niet meer zetels de stembus van 23 Juni uit
spraak zal moeten doen.
Wie in de nieuwe Kamer de meerderheid zal
hebben is echter nog niet te zeggen. Alleen kan
geconstateerd worden, dat de liberale partij goede
winst heeft behaald en dat zij ook de eenige partij
is, die tot nogfcoe op winst kan bogen. Zij toch
veroverde éen zetel op de conservatieven ('s-Gra-
venhage) en 5 op de antirevolutionairen ('s-Graven-
hage, Ridderkerk, Zutfen, Lochem en Oostburg).
Daardoor zijn thans reeds 41 liberalen gekozen.
Negen thans zitting hebbende liberalen komen in
herstemming.
De Katholieke partij behield bij eerste stemming
21 zetels. Zij verloor er geen, doch voor vijf zetels
komen hare thans reeds zittende eandidaten in her
stemming.
Het minste succes heeft wel de antirevolutionaire
partij gehad of beterzij heeft gevoelige verliezen
geleden. Vijf zetels toch moest zij reeds bij eerste
stemming aan de liberalen afstaan en zij, die thans
28 afgevaardigden in de Tweede Kamer telt, kon
aanvankelijk aan slechts 12 eandidaten de meerder
heid bezorgen.
Welke nu de uitslag van de herstemmingen zal
zijn, daaromtrent valt weinig te beslissen. Veel zal
afhangen van de houding, die de antirevolutionairen
en de katholieken tegenover elkander zullen aan
nemen. Maar zelfs al besloten deze elkander over
en weêr broederlijk te steunen, dan zal ook in het
gunstigste geval aan de rechterzijde niet langer de
anti-revolutionaire, maar de katholieke partij de
machtigste zijn, ook in getalsterkte. Daarom zullen
anti-revolutionairen zich nog wel tweemaal mogen
bedenken voor zij besluiten bij herstemming de katho
lieken te steunen.
Terecht zegt dan ook de JV. R. Ct. in eene be
schouwing over den uitslag, na gewezen te hebben
op de winst door de liberalen behaald en het ver-
vangen van twee regeeringsgezinde katholieken
(Borret en Vos de Wael) door twee leden der fractie-
Vermeulen
»Het ministerie, voor zoover het sedert de scheuring
in de gelederen van zijne partij nog geacht kon
worden te staan, is gevallen.
Van meer gewicht nog dan de nederlaag van het
kabinet is het votum dat deze stembus over de
partij des heeren Kuyper uitgebracht heeft. Van
de 28 plaatsendie zij innamzijn er bij de eerste
stemming slechts 12 behouden5 verlorenen de overige
alleen te behouden door met de socialisten gemeene zaak
te maken of aan de roomsche eischen zich te onder
werpen. Eene partij in de regeering, die bij de stem
bus zóo wegkomt, is niet alleen geslagen, maar ver
slagen.
Wat verderde aandacht niet zal ontgaan, is de
achteruitgang in stemmental, ook waar het roomsche
krakeel geen invloed kan gehad hebben.
Er is over het geheel minder gestemd dan in 1888
bij alle partijen zijn de cijfers lagermaar bij geene
in die mate als bjj de antirevolutionairen. Bijna overal
dalend in het cijfer, en in de meeste districten der
mate dat óf aan afval óf aan verval moet worden
gedacht. Zoo b. v. in Appingedam, Winschoten,
Groningen, Dordtzoo vooral in Sneek, waar het
cijfer niet minder dan 600 gedaald is. Opmerkelijk
is ook, hoe de Veluwe, Bteeds de vaste burcht voor
zijne partij, Kuyper afvalt. Te Apeldoorn staat het
reeds 1270 tegen 1022 (in 1888 nog 1525 tegen
799), en te Eede, het district waar men in 1888
nog eenen Keuchenius durfde stellen, had het weinig
gescheeld (slechts 25 stemmen) of Van Löben Seis 1
ware niet gekozen (in '88 was het 1439 tegen 918).
Dat zijn teekenen, die voor de toekomst weinig
goeds voorspellen, voor die partij wel te verstaan»
In de derde plaats heeft deze verkiezing geleerd,
dat in verreweg het grootste gedeelte van het land
de radicalen van hun kruistocht prediken tegen de
liberale partij weinig wil hebben gehad, en dat zelfs
daar, waar zij zich bijna meester van het terrein
waanden, de kracht niet weinig overschat bleek.
Verder dan tot het verhinderen van eene liberale
overwinning hebben zij het nergens gebracht.
De sociaal-democratische of volkspartij beeft vooral
in enkele streken van het Noorden aanmerkelijke
kracht ontwikkeld; of evenwel de uitkomsten haar
zelve niet teleurgesteld hebben, is zeer de vraag.
Wat eindelijk bij deze stembus gebleken is en
waarover wij ons het meest van alles verbeugen
is bet vertrouwen dat de liberale partij, van alle
kanten bestookt en besprongen, nog steeds in het
land blijkt te bezittende eenheid, die zij bewaard,
het politiek besef waarvan zij zich doordrongen ge
toond heeft. Daaraan danken wij het dat er van onze
zetels geen enkele bij den eersten slag verloren is
gegaandat er zes plaatsen, en daaronder twee in
de residentie die de eer van den dag heeft
veroverd zijn, en dat wij met vertrouwen den 23sten
Juni te gemoot zien, die de groote beslissing geven
moet".
Wat het resultaat in bet district Goes betreft,
al hadden we natuurlijk gaarne een andoren uit
slag gewenscht, toch mag de liberale partij tevreden
zijn. Niettegenstaande de slechte opkomst der kiezers
ging haar candidaat nog een twintigtal stommen
vooruit. Tevens is gebleken, dat ook de antirevo
lutionaire kiezers voor een man als mr. Keuchenius
niet hard loopen. Terwijl mr. Lobman in 1888 ruim
2000 stemmen verwierf, (na aftrek van de stemmen
der Katholieken) kreeg thans de antir. candidaat
slechts 1561 stemmen. Wat ons het meest verwon
dering baart is het gering aantal stemmen, dat op
mr. Bahlmann is uitgebracht. Zouden er niet meer
dan pl.m. 130 Katholieke kiezers in ons district
wonen
Den liberalen in Hontenisse wenschon we geluk
met het aantal stemmen, dat mr. Van Deinse op
zich vereenigde. Het bewijs is geleverd, dat zij in
dezen een uitnemend candidaat hadden. Wanneer
zij, vooral in tijden, dat er geen verkiezingen zijn,
het den kiezers niet aan flinke, heldere voorlichting
laten ontbreken en wanneer zij daarbij zorgen voor
eene goede organisatie hunner partij, dan is liet niet
onmogelijk, dat zij met een candidaat als mr. Van
Deinse een volgend maal het tot herstemming brengen.
Maar zooals gezegd is, daartoe moeten reeds nu
maatregelen worden genomen.
De houding der liberalen in het district Honte
nisse voor de verkiezing op 23 Juni a. s. is, ge-
looven wij, evenals in 1888 els vanzelve aangewezen,
nl. niet stemmen.
GOES, 12 JUNI 1891.
Men schrijft ons van bevoegde zijd© uit het
hoofdkiesdistrict Middelburg
De heer A r i e Smit komt hier in herstemming
met den heer Lucasse, doch onze vrienden in Ridder
kerk hebben meer succes gehad en den wakkeren
Arie Smit tot hun afgevaardigde verkozen. Hierdoor
zit de heer Smit in een zeer moeilijk geval. Daarom
zou als ik wel geïnformeerd ben de beer Smit
de verkiezing voor Ridderkerk aannemen en zou er
hier volgens art. 108 en 109 der kieswet een nieuwe
verkiezing moeten plaats hebben.
Hetzelfde zou m. i. de heer mr. H. Goeman Bor-
gesius ter wille der partij ook moeten doen, daar
het liberale Noorden voor Veendam toch wel een
liberaal zal afvaardigen.
In de Woensdag gehouden openbare vergadering
van den Raad van State, afdeeling voor do geschillen
van bestuur, werden de volgende zaken behandeld:
lo. Het beroep van M. W. V. Van B ij 1 e v o 11
onderwijzer te Itilland-Bath, tegen een besluit van
Gedep. Staten van Zeeland dd. 6/12 Maart 1891,
waarbij afwijzend is beschikt op zijn verzoek om te
mogen optreden als agent van landbouwbuizen of
van fabrikanten van landbouwwerktuigen.
Rapporteur de staatsraad jhr. mr. Van Humalda
van Èysinga.
2o. Het beroep van het bestuur derbijzondere
school van de Vereeniging voor christelijk natio
naal schoolonderwijs te Wissenkorke, tegen
een besluit van Ged. Staten van Zeeland dd. 13
Maart 1891, genomen op zijne aanvrage om de rijks
bijdrage bedoeld bij art. 54bis der wet op het lager
onderwijs. Rapporteur de staatsraad mr. Van
Vladeraeken.
Op 15 dezer wordt te Wissekerke een rijks
telegraaf kantoor, ingericht met telephoondienst, voor
het algemeen verkeer geopend. De diensturen zijn
geregeld als volgtop werkdagen van 9 tot 12 uur
voor- eu van 2 tot 3 en 5 tot 6 uren namiddags
op Zon- en feestdagen van 1 tot 2 uren namiddags.
Door den heer G. C. Schilham gemeente
geneesheer te Heinkenszand is als zoodanig eervol
ontslag gevraagd.
Tegen de aanstaande drie volgende maanden
zullen in de provincie Zeeland 1016 milicien-verlof
gangers tot den weikelijkon dienst worden opge
roepen.
Den 2 Juli moeten optreden zij die behooren tot
het korps genietroepen van 1889den 17 Juli
de pontonniers van 1888 voor een deel en den 20
Juli de veldartilleristen van het 3e regiment van
1888; den 10 Aug. de grenadiers en jagers van 1888, de
kanonniers van het 3e regiment van 1889, de rijdende
artilleristen van 1888 en een deel pontonniers van
1888den 17 Aug. de infanteristen van het 3e
regiment van 1887den 24 Aug. het korps
genietroepen van 1888den 7 Sept. de kanonniers
van het 4e regiment van 1889den 14 Sept. de
infanteristen van het 3e regiment van 1888 en den
28 Sept. de infanteristen van het 3e regiment van
1889.
Bij kon. besluit van 8 Juni zijn, met ingang
van 1 Juli 1891, de provinciën Noord-Brabant, Zee
land en Limburg, ter zake van het geneeskun
dig staatstoezicht verdeeld in twee dienst-
kringende inspectie Zeeland en Westelijk Noord-
Brabant en de inspectie Limburg en Oostelijk Noord-
Brabant.
Bij hetzelfde besluit is, met ingang van 1 Juli 1891,
dr. A. Van der Loeff, met toekenning van eervol
ontslag als inspecteur voor het geneeskundig staats
toezicht voor Noord-Brabant en Limburg, benoemd
tot inspecteur voor bet geneesk. staatstoezicht voor
Zeeland en Westelijk Noord-Brabant; is dr. E. Wint-
gens, met toekenning van eervol ontslag als inspec
teur voor het geneesk. staatstoezicht voor Zeeland,
benoemd tot inspecteur voor het geneesk. staats
toezicht voor Limburg en Oostelijk Noord-Brabant;
en zijn benoemd:
tot leden van den geneesk. raad voor Zeeland en
Westelijk Noord-Brabantdr. P. J. W. Bijnen te
Bredamr. W. C. J. Alpherts te Breda, beiden
met toekenning van eervol ontslag als lid van den
geneesk. raad voor Noord-Brabant en Limburgdr.
J. C. Bolle te MiddelburgTh. F. Martin, heel- en
vroedm. te HulstJ. De Visser, heel- en vroedm.
te Stavenisse dr. Q. J. M. Janssen te Wissenkerke
P. M. De Ligny, apotli. te Middelburg; G. A. De
Looze, apoth. te ZierikseeM. N. Baert, apoth. te
Vlissingen, allen met toekenning vau eervol ontslag
als lid van den geneesk. raad van Zeelanddr. L.
M. J. Verlinden, te Bergen-op-Zoomdr. B. J.
Holster te Klundert, beiden met toekenning van
eervol ontslag als plaatsverv. lid van den geneesk.
raad voor Noord-Brabant en Limburg; en J. J.
Keyzer, apoth. te Tilburg;
tot plaatsvervangende leden van dien raaddr.
H. Goemans jr. te Zierikseedr. J. Van der Beke
Callenfels te Vlissingendr. W. A. Van Hoek te
Middelburg, allen met toekenning van eervol ont
slag als lid van den geneeskundigen raad voor Zee
land dr. J. E. Callenfels te Hulst; dr. J. P. Berdenis
Van Berlekom te Middelburg; dr. J. M. Boom te
Tolendr. J. Kosten De Bruyne te Zierikseedr.
J. C. De Man te Middelburg; A. Walraven, heel-
en vroedmeester te Nieuw- eu St. Joosland; dr. J. J.
Couvée te Middelburg; S. G. Nauta Van der Grijp,
apotheker te Zieriksee; L. K. Van der Harst, apo
theker Middelburg; mr. A. P. Snouck Hurgronje
te Middelburg, allen met toekenning van eervol
ontslag als plaatsvervangend lid van den geneeskun
digen raad voor Zeelanddr. P. J. W. Dautzenberg
te Oud en Nieuw Gasteldr. P. R. Mierlo te Breda
dr. G. W. Bruinsma te Steenbergen, allen met toe
kenning van eervol ontslag als plaatsvervangend lid
van den geneeskundigen raad voor Noord-Brabant
en Limburg.
Bij beschikking van den minister van binnenland-
sche zaken van 10 Juni is voorts bepaald: lo. dat
met ingang van 1 Juli 1891, de plaats van vesti
ging van den inspecteur voor bet geneeskundig staats
De Haagsche correspondent van de Pr. Gr. Ct.
geeft het volgende als portret van den tegenwoor-
digen Minister van Marine, den Schout bij Nacht
Kruys:
Tijdens zijn verblijf in de Tweede Kamer, bij de
behandeling der leger wet, beeft Minister Kruys een
goeden dunk van zijn persoon gegeven. Zijn voor
komen stemt al dadelijk zeer gunstig voor den Mi
nister, want hij gelijkt op niemand meer of minder
dan op onzen grooten zeevoogd Michiel Adriaansz.
De Ruyter. Men heeft slechts op het Mauritshuis
De Ruyters beeltenis door Bol te bekijken, om de
waarheid dei- opmerking te erkennen. Hij brengt
u dadelijk den stoeren, korten, ineengedrongen
Hollander voor den geest, die een bezem in top
voerde. De heer Kruys is geen redenaar, en door de
routine van het Binnenhof nog niet zoo afgepunt en
geslepen als zijn collega voor oorlog, maar hij geeft
in eenvoudige taal rondweg, duideljjk en zonder
restrictie, zijne adviezen. Als hij opstaat en met
eenigszins ruw orgaan luide het woord vraagt, is hij
meer De Ruyter dan ooit, en treft u de gelijkenis
van de gelaatsuitdrukking met het portret op het
Mauritshuis".
Op het programma voor de Boschmuziek te
's-Gravenhage van Woensdagavond stond een toe
passelijk nommereen Journalistenwals
(van Strauss), vermoedelijk, zegt de Ilaags. Ctdoor
Van der Linden tegen den 1 On ingestudeerd om uit
te drukken, hoe de journalisten dansen van pleizier
dat de verkiezingscampagne achter den rug is.
Zoo de journalisten zich verheugen, wij gelooven,
dat nog veel grooter het aantal hunner lezers is,
die verlangden naar eene andere lectuur dan ver-
kiezingsberichten. (Arnh. Ct.)
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Boven eu behalve de bijdrage, bedoeld bij art.
45 der onderwijswet, is aan do volgende gemeenten
subsidie verleend ter behoorlijke inrichting van haar
lager onderwijs, nl. Kapelle 2550, Stoppeldijk 720,
Waarde 1300 en Westdorpe 1000.
Het hoofdbestuur van den Bond van Nederl.
onderwijzers zal de noodige stappen doen, om te
verkrijgen, dat voortaan de onderwijzers hun solli
citaties niet meer op zegel behoeven in te dienen.
Gemengde Berichten.
Woensdag geraakte een vieijarig kind van
zekeren B. alhier, dat aan den Oostsingel speelde,
in de vest te water. De smid Nagelkerke uit de
Langevorststraat, daar juist passeorende, zag het
kind in 't water liggen en van den kant naar het
midden drijven. Hij begaf zich gekleed te water en
liet mocht hem gelukken het kind te grijpen en op
het droge te brengen.
Hanswcerd. Naar men ons medededeelt is het
Noderlandsehe aakschip Voorwaarts" schipper J.
Daanen beladen met suiker van België naar Holland
jl. Donderdag bij Bruinisse gezonken.
Etlcwoudsdijk. Als een bijzonderheid kan
worden medegedeeld, dat alhier een vogelenpaar zijn
nest heeft gemaakt in het tuinhuisje van den heer
J. C. Van Hattum en wel in den zak of den bak
van een aldaar hangenden lampedrager. Het wijfje
broedt op vijf eitjes en kan natuurlijk vrij uit- eu
invliegen.
middelburg;. De gemeenteraad heeft met 8
tegen 7 stemmen besloten, dat de koffiehuizen den
geheelen nacht kunnen openblijven en nimmer be
hoeven gesloten te worden dan op uitdrukkelijken
last van den burgemeester.
middelburg. Een kiezer, die in Duitsckland
vertoefde, heeft zich Dinsdag de moeite getroost
eventjes naar hier te komen, om zijn kiezersplicht
te vervullen, terwijl een ander, die zijn voet gebroken
heeft, zich naar het stadhuis heeft laten dragen om
op deze wijze zich van zijn plicht als kiezer te
kwijten.
De mazelen heerschen te Tilburg op schrik
barende wijze. In verloop van ruim een maand deden
zich ruim 700 gevallen voor, waarbij 57 personen
daaraan overleden.