1891. N°. 64.
Dinsdag 2 Juni.
78ste jaargang.
den heer J.H.C. HEIJSE;
mr. J. G. VAN PEINSE.
GOES,
HONTENISSE,
De rekening opgemaakt.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgii Van Ditmau. te Botterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending v«n advertentiën vóór uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESCHE
COURANT.
Op de heden aan onze a b o n n s
als naar gewoonte gratis gezonden maan-
delijksche lijst is de zomerdienst
der spoorwegen, welke heden is
ingegaan, opgenomen. Met het oog op
de veranderingen, daardoor ook in de
buslichtingen aan het postkan
toor alhier ontstaan, wordt de lijst dit
maal bij uitzondering ook gratis toe
gezonden aan de lezers van ons blad.
Wanneer dus Dinsdagochtend de cou
rant bij laatstgenoemden wordt terug
gehaald, kunnen ook zij de spoor- en
stoombootlijst behouden.
DE ADMINISTRATIE.
Bij de verkiezing van een lid der 2e
Kamer op Dinsdag 9 Juni a. s. beve
len wij met den meesten aandrang aan
voor het kiesdistrict
voor het kiesdistrict
IV.
Hei program van 1899.
Gaan we thans nog even na in hoeverre de Regeering
beeft gevolg gegeven aan de wenscben van bet pro
gram van acüe omtrent het punt der belastingen.
Er werd gevraagd: vermindering van den druk
der accijnzen; gelijkmaking van den belastingdruk
voor de verschillende bestanddeelen van bet natio
naal vermogenen herziening van de tarieven van
in-, uit- en doorvoer, ook in verband met de handels
politiek van andere mogendheden".
Zooals we reeds in ons eerste artikel herinnerd
hebben, verkeerden 's lands financiën, naar de eigen
verklaring der Regeering toen zij aan bet bewind
kwam, in gunstigen toestand; voor belastingher
vorming mocht dus bet tijdstip geschikt worden
geacht.
En nochtansbeeft iemand er iets van bemerkt
Van afschaffing der schadelijke belastingen is niets
gekomen. De drukkende en onbillijk werkende patent
belasting bleef gehandhaafd. De herziening der per-
soneele belasting laat nog steeds op zich wachten.
Van afschaffing van den accijns op de zeep werd
niet gerept. Voor bet zout werd niet afschaffing
maar slechts vermindering toegezegd, doch een daar
toe strekkend wetsontwerp werd niet ingediend. Ter
wijl het vroeger heette, dat onder de liberalen Alva's
tiende penning werd geheven, is het belastingbiljet
van geen enkelen burger ander het tegenwoordig Mini
sterie met een enkelen cent verminderd.
Gelijkmaking van den belastingdruk
voor de verschillende bestanddeelen van
het nationaal verinogen is niet geschied.
Wel is door eenige liberale leden der Kamer een
wetsontwerp ingediend om enkele belastingen, o. a.
de patentbelasting, afteschaffen en eene progressieve
inkomstenbelasting te heffen, maar bij de behande
ling van dat ontwerp, dat geheel in de lijn lag van
het anti-revolutionair program, werd dit door al de
anti-liberalen verworpen. Natuurlijk, het kwam
immers van de liberalen 1
Toch werd van den Minister de toezegging ver
kregen, dat hjj zou nagaan of eene rentebelasting
of eene belasting op effecten zou kunnen worden
voorgesteld. Maar ook te dien opzichte is het bij
eene toezegging gebleven; eene dergelijke belasting
is niet in een ontwerp geformuleerd.
Vóór en tjjdens de verkiezingen werd van anti
revolutionaire zijde diep medelijden betoond met
den gedrukten toestand van handel en nijverheid,
maar inzonderheid van den landbouw. De verschil
lende takken moesten beschermd worden tegen de
concurrentie van het buitenland, vooral nu men in
naburige rijken den invoer uit Nederland belastte.
Hoe verlokkend luidde daarom die paragraaf over
de herziening van de tarieven van in- en uit- en
«doorvoerwelk een heil zou er van een ministerie
der rechterzijde verwacht mogen .worden
En de uitkomst Zoowel de minister
Itlackay als zijn ambtgenoot van Finan
ciën verklaarden zicli Herhaaldelijk tcfen
invoerrechten op granen en op het gebied
van de herziening der bovengenoemde tarieven is
alweder niets geschied. Een desbeti'effend ontwerp
van den Katholieken afgevaardigde Bahlmann is
zelfs nooit in behandeling genomen.
Maar niet alleen, dat die beschermende rechten
zijn uitgebleven, een nieuwe slag heeft de minister
den landbouw toegebracht door de suikerivet.
Moge het verkeerd zijn, dat de suikerfabrikanten
van de overponden geene belasting moesten betalen
en zoo oppervlakkig de regeoring derhalve gelijk
hebben met een voorstel te komen om die onbillijk
heid weg te nemen, waardoor de staat jaarlijks
veel te weinig aan belasting ontving, de minister
heeft geheel over het hoofd gezien, dat de schat
kist door den nu genomen maatregel niet zal gebaat
worden, daar de fabrikanten, nu ze van de over
ponden moeten gaan betalen, bij een grooten aan
plant geen voordeel meer hebben. Zij doen dan ook
den aanplant verminderen door den inkoopprijs der
bieten te verlagen, en de landboutvers, die in deze
moeielijke tijden juist door de bietencultuur er nog
zoo wat bovenop gekomen waren, zullen in de eerste
plaats de lijdende partij zijn. Van bijzondere liefde
voor den landbouw heeft de regeering daarmede
zeker geen blijk gegeven; en dan komt eene der
gelijke wet nog wel van denzelfden minister, die
de gemeente-financiën wil verbeteren door vooral
den grond meer te belasten
Heeft dan werkelijk de Minister van financiën
drie en een half jaar in zalig nietsdoen doorgebracht V
Neen; h\j heeft een ontwerp ingediend tot her
ziening van de gemeentelijke financiën. Dit was in
derdaad een zaak van gewicht, want in vele ge
meenten van ons land is de financiëele toestand verre
van rooskleurig. De poging van den Minister om
dien te verbeteren zou dan ook zeker allen lof ver
dienen, wanneer hij daarbij tot eene grondige herzie
ning het initiatief had genomen. Maar instede daar
van heeft hij, zooals het elders werd uitgedrukt, door
in de eene schaal nog een gewichtje en in do andere
op het gevoel af nog een handjevol waren te werpen,
een evenwicht trachten te verkrijgen, zoodat die
geheele hervorming" zich bepaalt tot eenige onbe
duidende wijzigingen zonder kaï'akfcer, zonder sys
teem en het ergst van al zonder eenige prac-
tische waarde. Vaster dan ooit worden daarin de
gomeentelijke financiën aan de rijksbelastingen ge
koppeld, waarvan sommige in hooge mate gebrekkig
zjjn. De inwonende landeigenaars, tot de armste toe,
worden door de hoogere gemeentelijke opcenten op
de grondbelasting evenzeer getroffen als de uitwo
nende. De opcenten op de slechte patentbelasting
worden verhoogd. De nij veren worden bedreigd met
eene nieuwe belasting op den kleinhandel in tabak
en in dranken, uitgezonderd het gedistilleerd.
Landbouw en nijverheid worden in het voorgesteld
ontwerp dus het meest gedrukt. Er zal toch ƒ400000
meer aan grondbelasting voor ongebouwde eigendom
men worden geheven. De patentplichtigen kunnen
met 2 opcenten verhoogd worden. Voorts zullen de
gemeenten de laatsten op nieuw kunnen treffen door
een soort van stedelijk patent en door een vergun
ningsrecht op bepaalde artikelen.
Voor het platteland, waar natuurlijk de ongebouwde
eigendommen het grootste gedeelte der uitgestrekt
heid uitmaken, kun de verhooging der grondbelasting
van 10 tot 60 opcenten eene belangrijke bron van
inkomst voor de gemeenten worden. Wordt zij toe
gepast, dan zullen de gemeentefostarea ten platte-
lande de handen ruim hebbenmaar de ingezetenen
der gemeente, met name de grondeigenaarspachters
en boeren, zullen eene groots vermeerdering van druk
ondervindenterwijl de winst uit het patentrecht uit
den aard der zaak onbeteekenend zal zijn en ver
moedelijk de terugneming van een gedeelte van het
personeel niet zal overtreffen.
Buitendien door het vermeerderen van het op-
centenstelsel verkrijgt elke fout, die de belasting
zelve aankleeft, grooter afmetingen. Dit is inzonder
heid met het patent het geval. En wat te zeggen
van belastingen op den verkoop in het klein van
tabak, sigaren enz. f Waarom?" wordt elders ge
vraagd, waarom niet liever op piano's, rijwielen enz."
Door het heffen van belastingen op den verkoop van
sommige artikelen in het klein wordt een patent
recht naast het bestaande geschapen. Vooral in kleine
plaatsen zouden vele burgers zich ernstig in hun
bestaan bedreigd zien. De thans reeds voor hen zoo
moeielijk vol te houden concurrentie met de grootere
plaatsen zou, zoo ze bovendien nog door eene extra-
belasting werd gedrukt, eenvoudig onmogelijk zijn.
Zoo is derhalve ook de belasting-para
graaf vail het anti-revolutionair program
van 1888 geheel onuitgevoerd gebleven
en is bovendien aan den landbouw een gevoelige
c\ag toegebracht, die nog dreigt vermeerderd te
worden, wanneer door het voortbestaan der tegen
woordige anti-liberale regeering ook de belasting-
ontwerpen van den minister van financiën tot wet
zullen worden verheven.
Er is dus van het geheele program niets verkre
gen dan de duurdere onderwijswet. Overigens is
niets gedaan. Wat voorgesteld werd of wordt is óf
gebrekkig óf ten nadeele van landbouw en nijverheid.
Inderdaad de voorgespiegelde zegeningen van een
anti-liberale regeering, waardoor de kiezers in 1888
zich hebben laten verlokken, zijn uitgebleven en 3
a 4 jaren zijn weder nutteloos voor land on volk
voorbijgegaan.
Ziedaar het saldo der rekening.
GOES, I JUNI 1891.
Men verzoekt ons medetedeelen, dat het Con
cert van de Goesche Zangvereeniging
(afdeeling maatschappij tot bevordering der Toon
kunst) zal plaats hebben op Woensdag 10 Juni a. s.
Met den lOden Juni a. s. wordt de adelborst
le kl. J. AS. Ra mondt, aan boord Hr. Ms. ram-
scbip Buffel" geplaatst
Bij beschikking van Z.Ex. de Minister van
Waterstaat, Handel en Nijverheid, is benoemd tot
buiteugewoon opzichter van den Rijks Waterstaat,
de heer H. J. Visser J z. te Goes, en wordt hij
werkzaam gesteld by de sluis- en havenwerken te
IJmuiden. (Z. N.)
Men schrijft ons
De vorige week hield de heer G. A. Vorsterman
Van Oijen te Zaamslag eene politieke lezing.
Na in een schoone redevoering gewezen te hebben
op het vele goede door de liberalen tot stand gebracht
en het stilzitten van deze regeering gedurende haar
3jarig bestuur, werd gelegenheid tot debat gegeven,
en het is naar aanleiding van dit debat dat ik u het
gezegde van den pastoor F. Kerstens, uit Ter-Neuzen,
mededeel, om dit ook onder de oogen van de kiezers
in uw district te brengen. De heer A. Luteijn te
Aksel had beweerd, dat het program der anti-revo
lutionairen niet tot zjjn recht was gekomen, omdat
de regeering te veel tegenstand ondervond van do
liberale Eerste Kamer, die de begrooting voor kolo
niën van mr. Keuchenius en de stedenwefc alleen uit
partijzucht heeft verworpen.
Hierna nam genoemde heer F. Kerstens het
woord, die te kennen gaf het niet met den heer
Luteijn (anti-revolutionair) eens te zijn, waar doze
meende >dat de liberalen dit Ministerie hadden tegen
gewerkt". Z.WelEw. zeide dat deze partij (de liberale)
veel voor het welzijn des lands heeft gedaan". In de
Kamer heeft zij tegenover dit Ministerie eene loi/ale
oppositie gevoerd. M. i. zeide spr. is de be
grooting van koloniën terecht verworpen en de steden-
wet is niet verworpen uit partijzucht maar tenge
volge van een technisch gebrek. Spr. zeide verder
het zich tot eene eer te rekenen tot de katholieke
partij te behooren. Hij meende dat de heer Van Oijen
tegenover de goede verwachtingen van de liberalen
wel wat te optimistisch was, want hij hem stond
het vast dat, zoo eene algemeene parlementaire crisis
de liberalen ten toppunt mocht voeren, dan juist
eene scheuring onder de liberalen zou ontstaan,
getuige de radicalen. Wel meende hij, dat zoo eene
vegeering van alle partijen mocht samenwerken, van
de liberale partij het meest te wachten was tot bevorde
ring van het stoffelijk welzijn des volks".
In het hoofdkiesdistrict Oostburg is een
katholieke kiesvereeniging opgericht en daarin be
sloten bij de aanstaande verkiezing voor de Tweede
Kamer een eigen candidaat. te stellen. Met bijna
algemeene stemmen is als zoodanig geproclameerd
mr. L. Stevens, te Amsterdam.
De candidaat der volkspartij, district Oostburg,
de heer F. P. O u d e n s te Arnemuiden, verlangt
o. a. afschaffing van alle wetten, die aan de vrouw,
minder recht toekennen dan aan den man.
Het Wbl. van Z.-Vl. teekent hierbij aan:
»Wij vinden dat werkelijk zeer beleefd van ge
noemden heer tegenover het schoone geslacht, en we
twijfelen niet, of de Amsterdamscke dames, die voor
vrouwenrechten zoo druk in de weer zijn, zullen
den heer Oudens na deze geloofsbelijdenis bij over
komst op de handen dragen; toch weten wij niet,
of alle vrouwen bij dieper nadenken naar dat cadeautje
van den lieer Oudens wel zullen blijven verlangen.
Want wanneer de vrouw gelijke rechten deelt met
den man, dan heeft zij ook het recht om de wapenen
te gaan dragen voor het lieve vaderland en waar
het heen moet, als we amazonen-corpsen bij de staande
anuee krijgen
Men schrijft aan de T.-N. Ct. uit Hoofdplaat
Naar ik uit volkomen vertrouwbare bron verneem,
bevat het bericht, dat dezer dagen de ronde deed
in de pers, als zouden de invloedrijkste en meest
ontwikkelde katholieken van dit kanton den antirevo
lutionairen candidaat Glinderman aan de zorg
zijner geestverwanten overlaten, volkomen waarheid.
De Roomsch-Kath. kiesvereeniging te Ylissingen
heeft tot candidaat gesteld voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer der Staten-Generaal mr. C. I. A.
Heijdenrijck, oud-lid der Tweede Kamer, lid
van den Raad van State.
Bij Koninkl. besluit is pensioen verleend
aan P. F. De Backer, wed. mr. J. P. Van der Bilt
kantonrechter, ad 400S. P. J. Geene, wed. mr.
J. G. De Backerrechter in de arrond.-rechtbank te
Goes ad 217J. J. Van Diggelen, wed. P. A. De
Backer, ontvanger van 's Rijks belastingen ad 300
S. H. C. Gutteling, wed. mr. J. P. II. La Grappe
Dominicus, griffier bij het Gerechtshof te 's-Bosch
ad 467.
Het bericht van de benoeming van den heer
W. A. Remijn tot dijkgraaf van den Nieuwen West-
Kraaiertpolder, door ons en andere bladen gemeld,
is onjuist. Als zoodanig is benoemd de heer A.
Blok J z. te Nieuwdorp.
's-IIcer Arendskcrke. De uitslag van de
gehouden verkiezing voor een lid van den Raad dezer
gemeente is als volgt. De navolgende heeren ver
kregen M. B. S1 a b b e k o o r n 49 stemmen, P.
Philip se 40, M. Janse 29, M. Boogerd 14, J.
Blok 10, P. Karelse 10 en verschillende andere per
sonen 4, 4 en 1 stem, zoodat eene herstem
ming moet plaats hebben tusschen de eerstge
noemde twee.
Gelijk vermeld is, werd de dure koop vaneen
particulier gebouw voor het ministerie van
binnen 1. zaken door den Minister voorgesteld,
door de Tweede Kamer verworpen. »Het min of
meer schooljongensachtig argument van de Regeering",
schrijft men in de ArtJi. Ct. uit Den Haag" dat hij
verwerping van het aangeboden wetsontwerp de
voorziening in de behoefte aan ruimte voor de ambte
naren nog veel meer geld zou kosten, heeft de
Kamer, terecht, niet afgeselmkt om haren plicht te
doen. Terecht, want evenals zij door haar votum
den voorgenomen te duren aankoop kan verhinderen,
is ze later bij machte andere te kostbare voorstellen
van denzelfden aard evenzeer af te stemmen. Eu
wanneer de Ministers geen plaats meer weten te
vinden voor hunne ambtenaren, waarom zoeken zij
dan geen uitweg door het getal ambtenaren wat
in te krimpen Onder de fraaie beloften van dit
Ministerie, die niet vervuld zijn, behoorde ook het
paal en perk stellen aan de voortdurende uitbreiding
van het administratief personeel. Ik heb nooit voor
het Ministerie, maar wel voor deze belofte sympathie
gehad, omdat ze inderdaad een misbruik betreft, dat
maar altoos grooter wordt. Er zijn zooveel ambte
naren aan de Ministeries, dat er werk, nutteloos,
noodeloos werk gezocht moet worden, omdat ze toch
maar niet geheel ledig zouden behoeven te zitten.
En toch komeu er altoos maar weer nieuwe bij,
onder het tegenwoordig régime evengoed als onder
het vroegere. Wanneer men een departementslokaal
dan volgepropt heeft, komt men natuurlijk ruimte
te kort en moeten er van speculanten in vaste
goederen dure huizen aangekocht worden Och, of de
befaamde pomp, die op de openbare school moest
aangewend worden, eens voor een poosje op de
departementen van algemeen bestuur kon worden
gesteldWat zou dat een vereenvoudiging en be
zuiniging geven, en hoeveel beter en vlugger zoudeu
de bestuurszaken gaan
Vrijdag ochtend omstreeks 9'/2 uur brachten
HH. MM. de Koningin en de Koningin-Regentes
een bezoek aan de tentoonstelling in »Arti etAmi-
citiae" te Amsterdam.
Na »Arti" werd nog een bezoek gebracht aan
»Ai*tis", waar eveneons kostbare bouquetten werden
aangeboden. Koningin Wilhelmina vond veel behagen
in het Aquarium.
Vervolgens maakten HH. MM. een grooten rijtoer
door de stad en zij waren te 12.10 weer aan het Paleis
terug. Hier werd nu eeu lunch gebruikt, waarop
zij te 1.45 de hoofdstad verlieten, uitgeleid door
dezelfde personen, die haar hadden ontvangen. Bij
het vertrek drukte Koningin Wilhelmina velen aan
wezigen de hand en zeide tot den burgemeester:
»Ik dank u wel mijnheer de burgemeester, ik heb
heel veel pleizier gehad en u is altijd zoo vriendelijk
voor mjj".
Te drie uur zijn de Koninginnen met het Hol-
landsche spoor te 's Hage teruggekeerd. De groot
hertogin van Saksen wachtte HH. MM. aan het
