1891. N°. 57.
Donderdag 14 Mei.
78ste jaargang.
Middelbaar Onderwijs
Tot den Herijk dei' Malen en Gewiclilcn
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo "binnen als huiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmah te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a ƒ1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
l)e INSCHRIJVING vaa leerlingen voor de beide inrich
tingen van het
te Goes voor den cursus 1S91/92 zal plaats hebben op Zater
dag 4 Juli n. s. vaa 's middags 121/» tot P/a uur» *u ^et
gebouw der inrichtingen, moetende van de iu te schrijven
leerliug-u een bewijs van vacciue ot kinderziekte wojden over
gelegd.
Het TOELATINGS-EXAMEN voor de Hoogere Burgerschool
zal plaats hebben op Zaterdag 18 Juli, terwijl dairtoe, des
verlangd, ook nog gelegenheid zal zijn op Dinsdag 1 Sep
tember a. s.
Goes, 13 Mei 1S91.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
I)e Secretaris,
HARTMAN.
zal dit jaar in deze gemeente worden gevaceerd in
de Waag, ouder liet Stadhuis,
en wel voor de Maton en Gewichten, in de magazijnen en
winktls ten varkoop voorhanden, den 21 Mei
Voor wijk A en B den 22, 23 tu 25 Mei,
- C - 26, 27, 28 en 29
0 m D 0 30
E 1 en 2 Juni
Ulkent van 's morgens 8 tot 12 en 's namiddags van 1 tot
4 uren.
V oorts wordt herinnerd
lo. dat de herijk van ten verkoop bestemde, iu magazijnen
en winkels voorhanden, voorwerpen dan alleen zal geschieden,
wanneer die stnkkea zich in goeden staat bevinden zooals voor
nieuwe Maten eu Gewichten betaamt en geschikt zijn om te
worden geverilieerd
2o. dat alle n behoorlijk schoon en droog gemaakte
maten en gewichten kunnen worden onderzocht en belangheb
benden bij de terugontvangst hunner voorwerpen dienen toe
te zien of deze duidelyk de wettige merken dragen, daar een
beroep op verzuimen, die bij den kerflk mochten zijn begaan,
later niet zal ontslaan van rechtsvervolging;
3j dat lengtematen, voorzien van merkteekenen
of aanwvjzigingen van onwettige of afgeschutte maten, moeten
worden afgekeurd en ten allen tyde in beslaggenomen kunnen
worden
4o. dat de onderdeeleu van het Gram (M i 1 i g r a ra -
gewichten) uithoofde der daartoe noodige lijne balansen,
uitsluitend aan het ijk kantoor te Middelburg kunnen worden
geveriëerd (Min beschikking van den 16 April 1872 no 193);
5o. dat na het eindigen van deu termijn van den herijk
(1 October a. s.) het gebruik of voorhanden hebben van maten
en gewichten niet voorzien van de vereischte Stempelmerken,
verboden en strafbaar is, volgens art. 29 der wet van 7 April
1869 (St bl. no. 57).
Goes, den 13 Mei 1891
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris.
HARTMAN.
GOES, 13 MEI 1891.
In de kiesvereeniging Amsterdam" te Amster
dam, die Maandagavond vergaderde tot het stellen
van candidaten voor het lidmaatschap van de 2e
Kamer, is ook dr. P. C. F. Frowein als zoodanig
besproken en zekere heer Uildert wees daarbij, volgens
het verslag in de N. R. Ct., op het offer, dat dr.
Frowein niet geaarzeld heeft te brengen voor zijn
beginsel, toen hij, leeraar zijnde te Goes, door de
overheid op zij gezet werd.
Dit nu is geheel onwaar. Dr. Frowein is eervol
als leeraar aan de toenmalige H. B. S. voor meisjes
ontslagen, omdat die school moest worden opgeheven,
tengevolge van het op voorstel van jhr. inr. A. F.
De Savornin Lohman schrappen van den post op de
staatsbegrootingvoor subsidiën aan middelbare meisjes
scholen. De liberalen, die de kiesvereeniging Amster
dam" thans wil bestrijden, stemden allen voor het
behoud, doch aangezien de Kamer toen op het doode
punt stond, konden zij den post niet redden.
Het verbaast ons echter, wanneer althans het ver
slag in de N. R. Ct. volledig is, dat dr. Frowein,
die in de vergadering van Amsterdam" tegenwoordig
was, de onware beschuldiging van den heer Uildert
tegen »de overheid" niet heeft weersproken. "VVe
kunnen toch niet veronderstellen, dat de plechtigheid
van zijn afscheid aan de H. B. S. voor meisjes alhier,
waarbij zoo menig hartelijk woord werd gesproken
ten bewijze van de sympathie die de heer Frowein
hier genoot, geheel uit zijne herinnering is verdwenen
Geheel in overeenstemming met wat wij schre
ven over de stemmingen in de 2e Kamer jl. Vrijdag
over de verschillende motiën betreffende de legerweC
zegt de Standaard
>Alle motiën, die dienst deden als wapenen voor
onze Obstruptionisten, zijn met groote meerderheid
verworpen; en de eenige motie die haar (de Regeering)
steunde, die van den heer Rutgers Van Rozenburg,
is met groote meerderheid aangenomen.
Deze laatste motie, die met 49 tegen 27 stemmen
doorging, hield een principiëele beslissing in over
den persoonlijken dienstplicht.
Toch begrijpen we van de stemming over deze
motie niet veeL
Immers tegen deze motie stemden o. a. de heeren
KeucheniuB, Mackay en G. Van Dedemen er voor
stemden onzerzijds alleen de heeren Van Wassenaer,
Engelberts, Seret, Van Löbon Seis, Heemskerk, Van
Velzen, Van der Velde, Donner, Schimmelpenninck
Van der Oye en Beelaerts Van Blokland.
Saam namen onzerzijds dus slechts 13 leden aan
de stemming deel, terwijl 15 onzer leden absent
warenen van deze 13 stemden nog 3 tegen, niet
tegenstaande afschaffing van de plaatsvervanging op
ons Program van Actie stond.
Ook bij deze stemming valt dus over de houding
onzer Club zeker niet te roemen".
De betrekkelijk korte zitting der 2e Kamer
van gisteren kenmerkte zich door groote rumoerig
heid. Aan de orde was de motie-Van Houten
tot schorsing der behandeling van de legerwet, die
verdedigd werd door dhrn. Schaepman en Reekers,
doch bestreden door dhrn. Rutgers en Keuchenius,
door den laatste vooral op grond dat hij na de bereid
verklaring der regeering om met de behandeling der
legerwet voort te gaan, deze daarin niet wilde be
moeilijken. Het schijnt echter, dat onze Goesche
afgevaardigde zich weder zoovele afwijkingen heeft
veroorloofd, dat het te verwonderen valt, dat de
voorzitter hem niet tot de orde riep. Deze daarover
later geïnterpelleerd door den heer Van Houten,
die wel tot de orde geroepen werd en die meende,
dat de voorzitter met twee maten mat, antwoordde
daarop
Indien de heer v. H. daarmede wil te kennen
geven, dat dit voorbeeld hem tot navolging prikkelt,
dan uit hij een zienswjjze, die, naar ik meen, tot
nog toe de zjjne en ook die der Kamer, naar ik
zeker weet, niet was."
Deze krasse opmerking van den voorzitter lokte
van geen enkel lid der Kamer eenig protest uit.
Wel een bewijs, dat alle partijen in de Kamer do
langdradigheid van mr. Keuchenius erg vervelend
vinden.
Behalve dhr. Van Houten moest ook nog de woord
voerder der antir. partij in de Kamer, dhr. A. Van
Dedem, tot de orde geroepen worden en hem werd
daarna zelfs door den voorzitter het woord ontnomen.
De gemoederen geraakten hoe langer hoe meer
opgewonden, zoo zelfs dat dhr. Rutgers bij zijne
bestrijding der motie-Van Houten waarbij hij
ook al tot de orde werd geroepen de obstructio-
nisten, in het bijzonder de Katholieken, een samen
raapsel" noemde, een woord, dat aan dr. Schaepman
gelegenheid gaf daartegen op waardige wijze te pro
testeeren en tevens weder een oogenblik als leider
der Katholieken op te treden.
Do motie-Van Houten werd in het eind met eene
kleine meerderheid verworpen. Slechts 5 Kamerleden
ontbraken; 51 stomden tegen, 44 voor de motie.
Onder de laatsten waren al de katholieken, twee
anti-revolutionairen dhrn. Huber en G. Van Dedem,
de conservatief graaf Schimmelpenninck, de sociaal
democraat Domela Nieuwenhuis en 14 liberalen. Hier
toe belmoren in de eerste plUats de zoogenaamde
anti-militairisten, waaronder zich ook dhr. Zijlma
schijnt te scharen doch ook dhrn. Tak, De Beaufort
en anderen wenschten uitstel van- behandeling der
legerwet, wat ons onverklaarbaar voorkomt, zoolang
niet is gebleken, wat hun daartoe aanleiding gaf.
Vier-en-twintig anti-revolutionairen en zeven-en-
twintig liberalen waren echter gelukkig van andere
meening en zoo zal dan heden met de behandeling
der artikelen een aanvang worden gemaakt. De zit
tingen beginnen nu weder om 11 uur en eindigen
om 4 uur.
Ierseke. Tegen morgennamiddag 3 uur is eene
gemeenteraadsvergadering belegd, waarin de instal
latie van den nieuwbenoemden Burge
meester zal plaats hebben. Op dat uur komt hij
uit Middelburg, waar hij dan beëedigd is.
In een ingezonden stuk in de Standaard kon
digt onze voormalige stadgenoot de heer J. Zoeter,
zonder dat de redactie er tegen opkomt, het loslaten
aan van den afgevaardigde voor Sliedrecht, baron
de Geer van Jutphaas »'tls pijnlijk hem te laten
glippen, maar 't zal toch moeten het kan niet anders,
het mag niet anders."
Prof. de Geer zal de eenige niet zijn»Alle thans
zittende leden, die onvast zijn, niet volbloed anti
revolutionair, die gedurende de jaren, welke voorbij
gingen, getoond hebben slechts half of in 't geheel
niet bij ons te behooren, moeten er uit en mogen
beslist niet meer gesteund worden."
Dit is de beslissing uit Krimpen aan de Lek door
den heer J. Zoeter verkondigd en waarnaar de
Deputaten zich te gedragen hebben.
Nochtans zegt dezelfde staatsman »de kiosvereeni-
gingen spelen niet, maar toonen beter de belangen
te begrijpen dan menig afgevaardigde, zij het ook
een bekende anti-revolutionair."
Hoe ter wereld vraagt de Amh. Ct. kan
hij nog van kiesvereenigingen spreken, nu alles dooi
de Deputaten wordt beslist V Van vrije verkiezingen"
zullen we maar zwijgen. Maar wat beteekent het
kiesrecht, en die eisch tot uitbreiding van het kies
recht als de kiezers zich geheel en al moeten ge
dragen naar de uitspraak van een troepje antirevolu
tionairen, die zich als deputaten hebben opgeworpen
J. Zoeter c. s. beslissen wien een kiezer in Noord-
Holland of Gelderland al dan niet tot volksvertegen
woordiger mag aanwijzen.
Billand-Balli. Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben aan den heer J. Van den Brink, haven
meester te Bath, vergunning geweigerd tot het uit
oefenen van den kleinhandel iu sterkedrank, boven
het vastgestelde maximum.
's-IIeer Arendskerke. Op Vrijdag .29 Mei
a. s. moet alhier eene verkiezing plaats hebben
voor een lid van den Gemeenteraad, tengevolge van
het vertrek uit de gemeente van den heer W. F. K.
Lenshoek.
Zondagavond kwamen te Brouwershaven een
groot aantal kiezers bijeen, zoowel uit die als uit
naburige gemeenten, om in tegenwoordigheid van
den afgevaardigde ter Tweede Kamer, do heer J. J.
Van Kerkwijk, het groote belang te bespreken, dat
de eilanden Schouwen en Duiveland hebben bij eene
kortere en zekere verbinding met den vasten wal.
Het resultaat der besprekingen was dat de aanslui
ting over Zijpe, Anna Jacoba-polder naar Rozendaal
eenparig als de eenig zekere verbinding wordt ge
acht.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging Neder
land en Oranje", te Middelburg, beeft totcandidaat
voor het district Middelburg gekozen mr. 0. Lucasse.
Door den gemeenteraad van Zieriksee is be
sloten over te gaan tot uitbreiding der gas
fabriek en daarvoor te bestemmen eene som van
20000, van welk bedrag eene jaarlijkscke rente
zal worden betaald van 5 percent, terwijl de aflossing
zoo zal worden geregeld, dat in 1915 15000 zal
zijn terugbetaald.
Maandagnamiddag werd ten raadhuize te Vlis-
singen oudor voorzitterschap van den heer mr. J. P. R.
Tak van Poortvliet eeno buitengewone vergadering
gehouden van aandeelhouders der stoöm-
vaart-maatschappij »Z e e 1 a n d", in welke
vertegenwoordigd waren 56 aandeelen, gerechtigd tot
het uitbrengen van 44 stemmen.
Zonder hoofdelijke stemming werd daarin op voor
stel van den voorzitter de directie der stooinvaart-
maatsch. Zeeland" gemachtigd tot het sluiten van
een exploitatie-contract met de nieuw opgerichte
Zeeuwsche Stoomvaart-maatschappij, betreffende een
in het leven te roepen stoomvaartdienst tusschen
Vlissingen en Huil, dat werd vastgesteld.
Mede werd zonder hoofdelijke stemming aange
nomen het voorstel tot het sluiten eener financiëele
overeenkomst tusschen de maatschappij Zeeland"
en voornoemde stoomvaart-maatschappij, waarin deze
4 pet. dividend van haar voor den dienst Vlissingen
Huil benoodigd kapitaal door de maatsch. Zeeland"
gedurende de vijf eerste exploitatie-jaren wordt ge
garandeerd.
In de antirevolutionaire deputatenver-
g a d e r i n g gisteren te Utrecht gehouden, hield
de voorzitter een uitvoerige toespraak, hoofdzakelijk
strekkende om aan te toonen, dat het hoog tijd is,
om in beslist christelijk-democratischen geest op te
treden. Deze rede werd herhaaldelijk door toejuiching
afgebroken en aan het slot met stormachtigen bijval
begroet.
Voor de verkiezingen is aangenomen als regel,
overal met eigen candidaten op te treden en bij
herstemming opnieuw te confereeren met de kies
vereenigingen.
Na de pauze werd de uitslag medegedeeld van de
verkiezing in de vacatures van het centraal-comitó.
In de vaeature-Kuyper werd gekozen dr. Kuyper;
in de vacature-Savornin Lohman mr. Keuchenius
in de vacature-Wormser de heer Wormserin de
vacature-Van Asch van Wijck mr. Heemskerkin
de vacature-Hoogeveen de heer Roodhuizen.
Bij de bespreking van het Program van Actie is
de volgende motie, door het centraal-comité voor
gesteld, met luid applaus aangenomen. De antirevo
lutionaire partij, zelf erfgename in rechte linie van
de aloude groep in den lande, die eeuw aan eeuw
de op onveranderlijke verdienste gegronde rechten
van het huis van Oranje tegen onvaderlandsche aan
randing bepleit, voorgestaan en verdedigd heeft;
acht het beneden de waardigheid van ons Vorsten
huis en van zichzelve om, naar sommiger roekeloos
voorbeeld, den ons heiligen Oranjenaam als partij
wapen bij de stembus te misbruikenen spreekt
als haar gevoelen uit, dat er slechts éene plaats is
voor onze Vorstinne hoog genoegdie nameljjk van
aan heel het Nederlandsche volk in nood en dood
verbonden boven de partijen te staan.
De opbrengst der rijks middelen over
de maand April jl. was 9,971,849,03 !/a tegen
9,692,498,98 !/2 dier maand van 't vorige jaar.
De opbrengst over de vier eerste maanden van
1891 bedraagt ƒ35,062,072 tegen ƒ34,721,325 over
de vier eerste maanden van 1890.
Bij de gisteren te Amsterdam gehouden koffie
veiling, gingen de partijen tegen of iets onder de
taxatie weg.
Men deelt aan de N. R. Ct. mede, dat de
Minister van Binnenlandsche Zaken, de heer jhr. mr.
A. F. De Savornin Lohman, een paar weken
voor dat de legerwet bij de Tweede Kamer in be
handeling werd genomen, naar verschillende garni
zoenen is geweest, om zich op de hoogte te stellen
van het kazerneleven en den toestand der
kazernes.
Het resultaat van dat onderzoek is, dat zich onder
de miliciens der lichting van 1891, die de vorige
week bij het leger zijn ingetreden en dus de kazerne
voor korten tijd tot hun verblijf hebben, bevindt een
zoon van dezen Minister (dezelfde jonkman, die inder
tijd te Amsterdam een der oprichters was van de
vereeniging van jongelieden, die zich verbonden om
persoonlijk hunnen dienstplicht te vervullen).
Het blijkt dus, dat ook de Minister Lobman er
geen bezwaar in ziet, om zijn zoon toe te vertrouwen
aan de kazerne, ondanks al het kwaad, dat er in
de Tweede Kamer en daarbuiten van het kazerne
leven gesproken wordt.
Zooals men zich zal herinneren, zegt derim^.
Ct., bepleitten wij eenige maanden geleden in dit
blad de belangen van den gedecoreerden oud-fuselier
van het Indische leger B u ij sen gaven we ons
leedwezen te kennen, dat andere, minder verdienste
lijke mannen boven hem voorgetrokken worden bij
het begeven van burgerlijke rijksbedieningen.
Naar wij met genoegen vernemen, is Buijs thans
benoemd tot portier bij het Departement van Kolo
niën, zoodat hij aan bezoldiging, gagement en ridder
soldij een inkomen krijgt, dat hem in staat stelt op
voldoende wijze in zijn onderhoud te voorzien.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Onder vele bewijzen van belangstelling her
denkt heden ds. P. N. Pikaar, predikant bij de
Ned. Herv. gemeente alhier, zijne 25jarige evangelie
bediening. Zijne eerste standplaats was Kootwijk,
van daar vertrok hij naar Blokland, toen naar
Rhenen, van waar hij 12 Mei 1889 herwaarts kwam.
Bedankt voor het beroep naar de Ned. Herv.
Gem. te Bolsward door ds. J. Hulsebos, te Vlissingen.
Beroepen te Zwartsluis ds. P. J. Van Melle
te Nijkerk.
Gemengde Berichten.
Dezer dagen zijn door de politie alhier ander
maal overtredingen geconstateerd ten opzichte van
de drankwetzij heeft daarvan proces-verbaal opge
maakt.
Billand-Batli. Aan het op Hemelvaartsdag
gehouden concours der handboogschutterij Ons Ge
noegen" alhier namen 16 vereenigingen deel, ver
tegenwoordigd door 84 schutters. Deze schutters
behaalden in 16 schoten gezamenlijk 2420 punten.
Bekroond werden
W. Engelen van »Amicitia" Roozendaal met de
Rozenmedaille voor 4 rozen met kampschot roos
C. Van O verveld van »Amicitia" Roozendaal met
het zilveren Eerekruis voor de meeste punten zijnde
56; G. Dekkers van »Oude Doelen" Roozendaal
met ƒ2,50 voor 55 punten; »Araicitia" Roozendaal
Eerekruis voor het peleton dat de meeste punten
schoot zijnde 208; »Oude Doelen" Roozendaal ƒ3
voor 189 punten; Ons Genoegen" Halsteren ver
guld zilveren medaille voor de meeste vieren, zijnde
16»Oude Doelen" Roozendaal zilveren medaille
voor 22 drieën; »Les Artisans" Steenbergen zilveren
medaille voor 21 tweeën »De Eendracht" Hooger-
heide zilveren medaille voor 14 éónen»Amicitia"
Roozendaal ƒ2 voor de meeste rozen zijnde 19.
St. Maartensdijk. In de heden alhier gehou
den vergadering van don gemeenteraad is besloten
terug te komen op het in de laatstgehouden verga
dering genomen besluit tot verzetting van de kermis.
De kermis zal nu weder gehouden worden op den.
zelfden tijd, als tot nu toe plaats had.
