BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
25 APRIL 1891.
No. 49.
Haven van Goes.
UIT DE OUDE DOOS.
Voor de gewone herstellingen der havenboorden
zal het water worden afgelaten
va» Zondag SO April tot en met Woens
dag den 99 April daaraanvolgende
terwijl op laatstgenoemden dag het water weer
op het peil wordt gebracht.
Goes, 24 April 1891.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld
C. R., 43 j., te Heinkenszand, wegens beleediging
tot 8 of 6 dagenJ. S., 17 j., te Goes, wegens
diefstal tot 14 dagen gevangenisstraf; J. IC., 21 j„
te Heinkenszand, wegens mishandeling tot 5 of
5 dagen; W. P. v. d. H., 19 j., P. C. S., 21 j., en
C. W. S., 24 j., allen te Geersdijk, wegens mishan
deling ieder tot 7 dagen gevangenisstraf.
Vrijgesproken werden
J. J. K., 19 j., te GeersdijkJ. J. K., 18 j., te
KortgeneN. P., 20 j., te Geersdijk, beklaagd van
mishandeling.
Over „Ter Rotst" te Krabbeudijke.
Toen ik ovor Monnikenhof sprak, deelde ik mede,
dat dit eigenlijk een uitgroeisel was van het klooster
te Krabbendijke, en dat beide weer onderlioorig
waren aan de abdij Ter Doest in Vlaanderen. Hieruit
volgt reeds, dat de Krabbendijkscke geestelijke stich
ting ouder was dan de Kattendijksclie. Hoewel ouderen
van liooger rang, schijnt het eerste echter in dit
opzicht met het andere te hebben overeengestemd,
dat beiden niet altijd door monniken bewoond wer
den. Althans het gebeurde wel eens, dat te Krab
bendijke niemand werd aangetroffen dan een rent
meester, belast met het wereldlijk beheer der goederen,
die aan het klooster behoorden.
Het opperhoofd hiervan voerde den titel van abt.
Hoeveel monniken er in den regel in het klooster
waren, verklaar ik niet te weten. Wel weet ik echter,
dat zij nogal goeden sier maakten. Nu, daartoe hadden
zij dan ook wel de gelegenheid en de middelen. Dit
laatste bljjkt bv. uit een rekening van den rentmeester
bewesten-Schelde uit het jaar 1542. De graaf had
op het klooster zekere rechten, zoowel als op Mon
nikenhof. Ter voldoening daarvan had de rentier
van Krabbendjjke", dat is de bovengenoemde rent
meester van het klooster, aan den rentmeester van
den graaf gedurende tweeëndertig jaren een zekere
som betaald. Doch aan het einde dier jaren was het
klooster nog achttienhonderd zesendertig Beiersche
guldens, van achtentwintig grooten Vlaamsck het
stuk, schuldig gebleven, waarvan het een jaarlijksche
rente betalen moest, groot honderd en vijf pond,
éen schelling en vijf penningen Vlaamseh, te betalen
in twee termijnen, nl. de eene helft met kermis, de
andere met Sint Jansmis.
Zoo'n telken jare terugkeerende verplichting scheen
echter den heeren kloosterlingen te vervelenten
minste tijdens de regeering van Bourgondië werd
zij afgekocht voor zevenduizend pond van veertig
grooten. Een inrichting, die te dier tijde zulk een
som betalen kon, moet er zeker nogal aardig hebben
bijgezeten.
Hoewel nu die rente afgekocht was, moesten de
latere grafelijke rentmeesters dezen post toch in hun
rekening verantwoorden en stelden hem dan in de
ontvangsten voor metniets.
Die oude rekeningen zagen er soms vreemd uit;
binnenkort hoop ik daaromtrent nog wel eenige staal
tjes mee te deelen.
Thans ga ik melding maken van een brief van
keizer Karei V ten behoeve van het Krabbendijksche
kloosterwaaruit alweder de welgesteldheid der
geestelijke heeren blijkt, maar tevens, dat zij erop
stonden om hunne eenmaal verkregen rechten ge
ëerbiedigd te zien.
De abt en de monniken van Ter Doest in Vlaan
deren hadden aan genoemden keizer een schrijven
gericht, waarin zij wezen op het voorrecht, hun ten
jare 1248 door graaf Willem verleend, om ten op
zichte van hunne goederen in Krabbendijke en Mon
sterboek vrijgesteld te zijn van alle tolrecht, schot,
bede en andere belastingen, hoe ook genoemd, 's Kei
zers vader en hijzelf hadden de heeren van Ter Doest
in dit voorrecht bevestigd en erbij gevoegd, dat
niemand hun op dit punt hinder, belet of moles
tatie" mocht aandoen. Zij meenden, hierop des te
nadrukkelijker de aandacht te mogen vestigen, daar
zij voor kort zeer hadden geleden van overstroomingen
en dus groote kosten hadden moeten doen om de
rest hunner bezittingen te bewaren en te onderhouden.
Bovendien hadden zij keizer Karei vrijwillig duizend
gulden en daarna nog zevenhonderd gulden geleend
oin hem in staat te helpen stellen den oorlog te
voeren, waarin hij toentertijd gewikkeld was.
Toch had de rentmeester van bewesten-Scheldö
goedgevonden, aan hen, abt en monniken voornoemd,
de verplichting op te leggen om te helpen bijdragen
tot de som van vijftigduizend pond, elk van veertig
grooten Vlaamseh, die den keizer door de Staten
van Zeeland was toegestaan, alweder voor denzelfden
oorlog straks vermeld. Genoemde som werd gevonden
uit belastingen op allerlei zakenen nu meende
deze rentmeester, dat de Krabbendijksche klooster
lingen deze zoowel konden betalen als anderen. De
belastingen worden in hun brief met name genoemd,
te weten: van eiken zak tarwe, rogge of »mastelin",
die te Krabbendijke gemalen wordt, twee grooten
Vlaamseh; van eiken zak gerst, boonen, erwten en
dergelijke één groot, en evenveel van 't graan, dat
men uit Zeeland wil voerenvan eiken aam wijn
achttien stuivers, van een hal ven »naar advenant"
van een vat bier zes grootenvan eiken os, die
daar geslacht wordt, acht grootenvan elk varken
vier grootenvan eiken hamel en elk kalf twee
grooten.
Nu verklaarden de heeren, dat zij wel vrijwillig
wenschten mee te doen in deze belastingen ter wille
van den keizer, maar zij verzochten dringend, dat
hun dit niet zou aangerekend worden tot kwijting
van een plicht, waaraan ook verder zou moeten
voldaan worden.
Keizer Karei maakte nu, in zijn antwoord op dit
verzoekschrift, openbaar, dat hij de aangeboden gift
dankbaar aanvaardde, maar dat die niet zou aan
gemerkt worden als verplichte bijdrage, noch als
een nieuwopgelegde last, en dat er alzoo geen sprake
van kon zijn, dat de bewoners van het klooster te
Krabbendijke of van Ter Doest in Vlaanderen voor
de toekomst tot eenige betaling gehouden zouden
wezen.
Hij gaf ook op dit stuk de noodige bevelen aan
alle ambtenaren van financiën en justitie, om ge
noemde verzoekers rustig en vredig van hun ver
kregen voorrecht te laten genieten en hun geen
hinder of letsel deswege te doen of te gedoogen,
dat anderen dit deden.
De heeren stonden dus op hun recht en werden
ook volgenB dat recht behandeld in een tijd, toen
het voor een gewoon burger niet altijd even ge
makkelijk ging om te zijnen opzichte de recht
vaardigheid betracht te zien.
BAVO.
Gemengde Berichten.
lleiiikeii.izaiid. Tot onbezoldigd rijksveldwach
ter (jachtopziener) is aangesteld F. Cornelissen te
Kattendijke.
Donderdagnacht is te Arnhem een moedermoord
gepleegd. De dader, een jongmensch van omstreeks
22 jaar, onderhield sedert geruimen tijd liefdesbe
trekkingen met een vrouwspersoon van niet al te
onberispelijken levenswandel, hetgeen zijne familie,
maar vooral zijne oude ziekeleijke moeder, zeer ver
droot. Dien nacht nu had hij zich weder met zijne
lief op den Velperweg begeven, waar zijne moeder hen
volgde. Deze zocht haar zoon mot liefderijke woorden te
bewegen met haar naar huis terug te keeren en bracht
hem het verkeerde van zijne handelwijze onder het oog.
De zoon, hierdoor in woede ontstoken, wierp zich op
de zeventigjarige vrouw onder de vreeselijkste vloeken,
sleepte haar naar de beek die langs den weg loopt,
en hield haar hoofd gedurende een kwartier onder
water, zoodat zij weldra den geest gaf. Volgens de
verklaring van het meisje was zij door schrik buiten
staat den laaghartigen moord te verhinderen. Het is
de politie nog niet mogen gelukkigen den dader in
handen te krijgen.
Het meerendeel van lien, die een zeereis maken,
hebben in den aanvang te worstelen met zeeziekte,
welke gewoonlijk slechts enkele dagen, maar soms
de geheele reis over duurt. Do verschijnselen zijn
algemeen bekend en de reputatie der ziekte is zoo
slecht, dat het velen afschrikt om een zeerois te
wagen. Zij drijft den spot met alle geneesmiddelen
en stoort zich aan geene geneeskundige behandeling.
Volgens dr. Otto Weise, to Weimar, ontstaat de
ziekto door onregelmatige ademhaling. Door de be
wegingen van het schip kunnen de longen nu eens
gemakkelijker en dan weer moeielijker lucht inademen,
zoodat hunne werking gestoord wordtdit werk weer
storend op het hart en den bloedomloop en zoo
ontstaat het beklemmende gevoel van zeeziekte. Door
den samenhang aller inwendige organen, ontvangt
ook de maag zijn deel van de storing en dit ver
sterkt de onaangename gewaarwording der ziekte.
Om nu de zeeziekte in haron oorsprong te bestrijden,
moet men niet beginnen met geneesmiddelen te
nemen, doch men trachte do beweging der longen
regelmatig te houden. Dit kan men het best doen
door met het in- en uitademen gelijken tred te hou
den met de beweging van het schip. Men scheppe
adem, zoolang de boeg van het schip zich verheft
en ademe net zoolang deze daalt. Hierdoor zullen
de longen regelmatig werken en dientengevolge zal
geen zeeziekte ontstaan.
Dit eenvoudige middel werd door bovengenoemdon
dr. Weise op vele reizen over de Oostzee beproefd
en steeds onfeilbaar bevonden. De uitvoering ver-
eischt slechts eenige zorg in don aanvang der reis,
want spoedig volgt men, zonder het te merken, met
de ademhaling de beweging van het schip.
Voor den aanvang der reis zorge men matig.te eten
en vooral eenvoudig en mager voedsel te gebruiken.
Uit Madagascar komen berichten omtrent den
moord op 70 Ho va-soldaten door de Sakalaven. De
Gouverneur van Tulear begaf zich met 70 Hova-
soldaten op weg om den Koning van Tompomana
een bezoek te brengente Marrombo aangekomen,
vroeg de Gouverneur om een onderhoud met den
Koning, die een dag voor de bijeenkomst bepaalde.
Toen ae Gouverneur op den vastgestelden dag met
de zijnen Marromba verliet, werden zij door Saka
laven omsingeld en aangevallenslechts 13 Hovas
ontkwamende Gouverneur kreeg twee kogels in
den linkerarm. De lijken der slachtoffers werden
vreeseljjk verminkt.
Van Maandagavond 6 tot 11 uur heeft in het
vrijhavengebied van Hamburg een brand gewoed,
die het pakhuis van de koffiebranderij-Schmidt in
vlammen deed opgaan. Groote verliezen werden aan
suiker, tabak en koffie geleden, waarvan aanzienlijke
hoeveelheden verbrandden. Het verlies aan koffie
alleen bedraagt 20000 zakken. Kort vóór het uit
breken van den brand hadden 200 werksters het
pakhuis verlaten.
De aangerichte schade beloopt enkele millioenen,
waarvan er door de firma Schmidt alleen anderhalf
geleden wordt. Bijna 350 personen zijn tengevolge
van den brand broodeloos.
De keizerlijke familie van Rusland wordt tegen
woordig druk besproken. Het huwelijk van een groot
vorst beneden zijn stand" en de kort daarop gevolgde
plotselinge dood zijner moeder hebben sensatie ge
maakt en andere feiten in herinnering, of vreemde
geruchten in omloop gebracht. Zoo wordt gemeld,
dat de vader van den gemes&llieerde zoo was ont
steld bij het vernemen van den dood zijnor vrouw,
dat een slagader in zijn hals barstte eene zeld
zame uitwerking van schrik, die ook reeds aanleiding
tot geruchten van zelfmoord gaf.
De mésalliance van den jongen grootvorst Michael
kan in Russische oogen niet zoo verschrikkelijk zijn.
Zijne vrouw is de dochter van een Nassauschen prins
en een kleindochter van Puschkin, die tot een Mos-
kousch bojaren-geslacht behoorde. Peter de Groote
verhief eene vrouw, die met de Zweedsche soldaten
was medegeloopen, tot zijne gemalin, en als Catha-
rina I heeft zij over Rusland geregeerd. Hare dochter
Elisabeth, die ook den troon beklom, trouwde met
een kozak, Alexis Rasoem. Peter II had vrouwen
uit de familiën Mentschikoff en Dolgoroekoff. Groot
vorst Konstantijn huwde met een Poolsche gravin
Jeannette Grudzinska, die van den czaar den titel
vorstin Lowicz ontving. De lievelingsdochter van
keizer Nicolaas, Maria, trad in het huwelijk met
generaal Stroganoffgrootvorst Alexis met eene
dochter van den dichter Schikoffsky en de tweede
vrouw van Alexander II was eene vorstin Dolgoroeld.
De meest kwalijk riekende stof. Ziehier de ge
schiedenis van de eigenaardige ontdekking van een
stof, begiftigd met eenen zoo verschrikkelijke!! geur,
dat de uitvinders er van af moesten zien het te
bereiden. De heeren Baumann en Frounn waren te
Freiburg bezig met onderzoekingen over de orga
nische sulphoverbindingen en deden zwavelwaterstof
inwerken op aceton. Zij vorkregen, behalve trithioa-
ceton en kleino kristallen van eene hoogore zwavel-
verbinding, ook nog eene vluchtige stof, welke zoo
afschuwelijk riekte, dat het ethyhnercaptaan en het
ethyleenmercaptaan, tot dusver om hunnen geur
berucht, parfumerioën geleken bij deze vergeleken.
De analysten konden deze stof nog niet in zuiveren
toestand* ^krijgen, maar twijfelen er niet aan, dat
het moïiosulpho-aceton moet zijn. Toen zij eens het
product trachtten te bereiden door 100 gram aceton
met zoutzuur en zwavelwaterstof te behandelen, met
behulp van een volmaakte condensatieinrichting,
om alle mogelijke verlies der riekende stof te
voorkomen, word toch de omtrek van do stad over
een afstand van meer dan 700 meter verpest. Elke
poging om de stof zuiver te bereiden, wekte zulk
eon storm van protesten on klachten tegen het la
boratorium, dat de analysten van hunne verdere
nasporingen moesten afzien.
Te Leith en to Crieff dedon zich dezer dagen
zeer vele gevallen van vergiftiging voor. In eerst
genoemde plaats werden 18 matrozen ongesteld en
te Crieff 60, en in beide plaatsen stierf een persoon.
Onmiddellijk worden de vergiftigingsgevallen aan
het gebruik van suiker toegeschreven en bij een
scheikundig onderzoek aan het laboratorium te Edin-
burg kwam inderdaad aan den dag, dat do suiker,
waarvan allo vergiftigden hadden gebruikt, vrij
aanzienlijke hoeveelheden arsenicum bevatte.
Men vermoedt, dat de vaten, waarin de suiker
verpakt is geweest en die van hot vasteland afkom
stig waren, vroeger deze vergiftige stof hebben bevat.
Op 4 kilometer afstand der stad Rome is een
kruitfabriek in de lucht gevlogen. Men zegt dat 120
personen gedood of gewond zijn.
Terwijl wij, bewoners van West-Europa, dezen
winter een koude geleden hebben, als wij nog maar
zelden te doorstaan hadden, was de winter op IJsland
ditmaal buitengewoon zacht. Sneeuw en ijs zag men
er den geheelen winter nietalleen was het er voort
durend vrij nevelachtig en af en toe viel er wat
regen
Te meer opmerking verdient dit feit, wijl ook de
bij ons zoo strenge winter van 187980 op IJsland
door weinig koude uitmuntte.
Laatste en telegraphische berichten.
Ierseke. OESTERBEURS. Verkocht: Zaaigoed
van 28 tot 38 m.M. a ƒ7, idem daarboven a ƒ11.
's-Gravenliage. TWEEDE KAMER. Leger-
w e t. De heer Borret protesteerdo tegen de rede
van dhr. Travaglino en ontkende dat in deze wet
iets anti-katholieks gelegen was. Ook protesteerde
hij tegen de motie van de Noordbrabantsche kies-
vereenigingen als een aanranding der vrijheid van
de volksvertegenwoordiging. De heer Rooseboom
verdedigde krachtig het ontwerp als voortreffelijker
en goedkooper dan eenig ander en noodzakelijk om
de kans op het behoud onzer onafhankelijkheid te
versterken. Hij ontkende ten stelligste dat do kazernen
pestholen zouden zijn en dat do officieren alleen uit
zucht tot promotie vóór de wet zijn. De heer Laud
was ook voor het ontwerp dat door de heeren
Mutsaers, Lambrechts en Clercx op de bekende
gronden werd bestreden.
KOERS DER AMSTERDAMSCHE BEURS
van Donderdag 23 April 1891.
STAATSLEENINGEN.
EUROPA. PCt. PCt.
Nederland, Cert. N. W. S. 21/3 78i3/16
dito dito dito 3 94
dito dito dito 31/2 IOD/10
dito Oblig. dito 31/2 lOD/ie
Hongarije, Papierrente 5 87s/iö
dito GoucUeening 5 98
dito dito 1881 4 91?/i6
Inv. Leening Goud 1888 41/2 1601/4
Italië, Inschr. 1862/81 5 87»/4
clito Cert. Adin. Lamais 5 86
Oostenrijk, Obl. in papier Mei-Nov. 5 79
dito dito Febr.-Aug. 5 791/8
dito dito Maart-Sept. 5 871/4,
dito dito zilver Jan.-Juli 5 793/lö
dito dito dito Apr.-Oct. 5 80
dito dito goud 4 96
Polen, Oblig. Schatk. 1844 4 915/i6
Portugal, Obl. Btl. 1853/84 3 53 3/*
dito dito 1888/89 41/2 76 3/4
Rusland, Obl. Hope Co. 1798/1815 5 lOO^/io
Cert. Hamb. 1820 5 791/2
Obl. Londen 1822 5 1117/g
Cert. Insclirijv. 5 e serie '54 5 75 5/s
Obl. Oostersche leening 5 70 7/8
dito dito 2e serie 5 7 l3/ie
dito dito 3e 5 713/8
dito 1850 le Leening 100 41/2 100 3/4
dito dito 500—1000 41/2 101
dito 1860 2e Leening 100 41/2 IOOd/iö
dito dito 500—1000 41/2 101
dito 1875 gecons. 50100 41/2 100 5/s
dito dito 5001000 4 1/2
dito 1880 gecons. 4 943/s
dito 1889 bij Rotschild 4 94 s/4
dito Leening 1889 bij Hope 4 95%
dito clito 1890 bij Rotschild 4 94s/4
dito dito 1887 4
dito Leen. 1867/69 (Nicolaï) 4 98
dito dito 1859 100 3 90"/ia
dito 1883 in goud 6 101i/4
dito 1884 dito 5 103
Spanje, Perpet. Schuld. 4 711/2
dito Oblig. Buitenl. 1876 2 51
dito dito perp. Schuld 4 70
Turkije, geconv. serie. C en D. 183/4
ZUID-A MERI KA.
Brazilië, Oblig. Londen 1883 41/2 731/2
dito dito dito 1888 4 1/2 731/2
dito dito dito 1889 4 69 i/s
Peru, Oblig. 1870 gereg. 6 6
dito dito 1872 dito 5
Uruguay Rep. 6 5G 5/8
Venezuela, Oblig. 1881 4 46 3/8
Posterijen.
Lijst van brieven, verzonden door het postkantoor
te Goes, waarvan de geadresseerden op de plaats van
bestemming onbekend zijn, gedurende de 2o helft der
maand Maart 1891.
J. P. Kopmels, Amsterdam.
Van K 01 ij n s p 1 a a tD. neijstek, Maarsseri,
A. De Regt, Idem.
Van Ilaasweerd: J. Malekote, Oudenbosch.
Van R i 11 a n dPelt, Rotterdam.
Vorzonden geweest naar Amerika
C. Warnsinck, Millwaukee.
Van Kamperland: M. J. Marcusse, Lafaijette.
Verkoopingen en Verpachtingen.
Plaats. Voorwerpen. Information.
Terseke, wooiihi/is, Pilaar.
Nieuw-Vosmeer, afbraak, Loven.
Mansweerd, meubilair en winkelopstand, Prins.
Biervliet, hofstede en land, C Le Nobel te Oostburg
en J. Th. Ileudrikse te IJzendijke.
Goc9, winkclinveotaris en meubilair, Hollmanu.
'a-Hcevcnhoek, bouwland, Van der Kloes.
Wemeldingc, broodbakkerij, Ue Vos.
Goes, afbraak en loods, Hollmann,
Kamperland, woonhuis en erfpachtrecht, Noordijke,
Kruiningen, woonhuizen en erven,
Pellc en Lansen Croin.
Goes, inboedel, mr. Liebert.
's-Heerenhoek, berberginveutaris, Hollmann.
Baarlaud, herberginventavis en inboedel, V. d. Kloes.
Goes, iubocdcl en huis, P. Ovcrmau.
Datum.
25 Apr.
25
27 -
27
28
29
29 -
29
29 v
29 -/
30
30
1 30
1 Mei,
I 2
6
6 v
6
13
14
27
K'oetinge, inboedel, llollmann.
Eede, beestiaal cn landbouw'- ITendriksc
gereedschap, te IJzendijke.
Goes, huizen, meubelen en huisraad, Pilaar.
Heinkenszand, hofstede, V. d. Kloes.
Ierscke, broodbakkcrij. De Vos.
"Wemeldingc, bouw- en weiland, Gallis Mcrcns.
Biervliet, beestiaal cn landbouw- Ileudrikse
gereedschap, te IJzendijke.
IJzendijke, beestiaal ea landbouw- Ilendrikso
gereedschap, te IJzendijke.
Aardenbuvg, beestiaal en laudbouw- Hendrikse
gereedschap, te IJzendijke.
Watergetijen voor lerseke.
DAOEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
Voorm.
Nam.
Voorm.
Nam.
25
April.
3.25
3.42
9.55
10.12
26
3.58
4.14
10.28
10.44
27
4.31
4.49
11.1
11.19
28
5.6
5.26
11.36
11.56
29
5.46
6.7
0.16
30
6.32
7.—
0.37
1.2
1
Mei.
7.31
8.7
1.30
2.1
Druk. F. Kleeuwens Zoon.
Goes.
