1891. N°. 49.
Zaterdag 25 April.
78sle jaargang.
Bij dit nominer behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmati te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending- van advertentiën voor 3 uren op den dag «Ier uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 24 APRIL 1891.
De besturen der vereenigingen tot het regelen
en bevorderen van Volksvermaken" en »Eupkonia"
alhier hebben besloten met het oog op het geringe
aantal gezelschappen dat zich tot deelneming had
aangemeld het festival op 2denPinksterdag niet
te laten doorgaan. De geringe deelneming vindt hare
oorzaak in de omstandigheid, dat dien dag meer
festivals gehouden worden. Men heeft nu het plan
opgevat om het festival den volgenden zomer te
doen plaatshebben alsdan herdenkt Volksvermaken"
haar vijf-en-twintigjarig bestaan, terwijl het vijf
jaren geleden zal zijn dat de harmonie »Euphonia"
werd opgericht.
Het bestuur der Liberale Unie heeft
thans het manifest uitgevaardigd, zooals het is
vastgesteld in de algemeene vergadering van 11
April jl.
In de Woensdagavond door 40 leden der vrij
zinnige kiesvereeniging Algemeen Belang" te Vlis-
singen gehouden vergadering werd met bijna alge
meene stemmen de heer A. Smit, oud-burgemeester
van Vlissingen, tot voorloopig candidaat gesteld.
In een dienzelfden avond te Middelburg gehoudene
en talrijk bezochte vergadering der liberale kiesver
eeniging Eendracht maakt macht" zijn tot voorloo-
pige candidaten voor de Tweede Kamer gekozen de
heerenArie Smit, mr. E. Fokker en jhr. mr. A.
J. Rethaan Macaré.
ïn een volgende bijeenkomst zal een definitieve
candidaat worden gesteld.
Het comité der Volkspartij" in het kiesdistrict
Oostburg heeft tot candidaat voor het lidmaatschap
der Tweede Kamer gesteld den heer F. P. O u d e n s
van Arnemuiden.
Telkens keert in de anti-liberale pers de be
schuldiging weder, dat de liberalen gedurende 40
jaren het bewind in ons land hobben ge
voerd en alleen in den eersten tijd wat goeds
hebben uitgevoerd. De Delftsche Opmerker heeft,
met het oog daarop, nog eens in bijzonderheden aan
getoond, hoe sedert 1848 de liberale ministeries slechts
betrekkelijk kort aan het bewind zijn geweest en hun
werk telkens door grootendeels conservatieve kabi
netten werd vertraagd.
Maakt men de rekening nauwkeurig op, dan vindt
men, dat van 18491888 werkelijk door de liberale
partij is geregeerd
van Nov. 49 tot April 53 3 j. 5 m.
Febr. 62 Juni 66 4 j. 4 m.
Juni 68 Aug. 74 6 j. 2 m.
Nov. 77 Aug. 79 1 j. 9 m.
te zamen dus 15 jaren en 8 maanden, terwijl anderen
dan de liberale partij gedurende 23 jaren en 9
maanden aan 't bewind waren.
Het grootste gedeelte van de 40 jaren was den
liberalen dus niet het bestuur van 's lands zaken
toevertrouwd.
Vond dr. Schaepmans vergelijk in de
oogen van De Tijd geen genade, De Maasbode gaat
haast feller dan ooit tegen hem en de hem getrouwe
pers te keer. Zij zegt o. a.
»Niet waar, die pers is haar meester waardig!
Zij ook heeft herhaaldelijk verklaard, dat zij tegen
den persoonlijken dienstplicht was, en nu dr. Schaep-
man met stalen voorhoofd dien dienstplicht in de
Kamer durft voorstellen, en den zonderlingen moed
heeft de Katholieken te spannen voor de kar van het
militarisme, nu beweert die pers, dat ook de Katho
lieken zoo karakterloos mogen zijn als zij, ook als
slaven de hielen kussen van hem, die met beginselen
den draak steekt.
Zij verzekert nu, dat dr. Schaepman de wet van
Bergansius verzacht. Is dat de eisch van het Katho
lieke volk Heeft dit drie jaar lang oppositie ge
voerd, om den kazernestrijd van 18 op 3 maanden
te krijgen Of had dr. Schaepman tegenover den
eisch van Bergansiuspersoonlijke dienstplicht! den
anderen eisch moet stellen geen persoonlijke dienst
plicht Zeker, dat had hij moeten doen, en dat zou
hij gedaan hebben, indien deze politicus een man
van karakter ware.
»Wat doet hij daartegen? Hij dwingt denzelfden
persoon tot drie maanden dienstplicht en tot de
kosten van een plaatsvervanger. Een duldelooze ver
zwaring dus van den militairen drukHoevelen
kunnen zich' dien druk getroosten, en die het kan
en wil, waar vindt hij een plaatsvervanger?"
Dan beschuldigt dit blad dr. Schaepman, dat hij
geen gevoel heeft voor de vrijheid en hot recht van
anderen, en het betreurt het, dat nog zoovelen hem
volgen in »zijn heilloos opportunisme, in zijn toe
nemend overhellen naar Calvinistische en liberale
beginselen."
Veel grooter echter, hiervan is het blad nog altijd
overtuigd, is het getal van hen, die uit eigen oogen
zien en genoeg vertrouwd zijn met de godsdienstige
en staatkundige beginselen, om zijn plannen te door
schouwen en te voorzien waar wij heen gaan, indien
aan dr. Scbaepman's heerschappij geen einde wordt
gemaakt.
»Dit is zeker, dat, als dr. Schaepman in de Kamer
terugkeert, de verdeeldheid onder de Katholieken
niet alleen zal aanhouden, maar zelfs zal verergeren.
Verdwijnt hij daarentegen, geeft men hem den tijd
zijn studiën over Talleyrand voort te zetten, dan
zal de eenheid terugkeeren, wij zouden haast durven
zeggen onmiddellijk terugkeeren".
Bij koninklijk besluit is de kapt. op non-acti
viteit P. J. J. V e r v e n n e van het wapen der
infanterie, op zijne aanvrage, op pensioen gesteld en
het bedrag van het pensioen bepaald op 1539.
Op/ 27 April wordt te Driewegen een
Rijkstelegraafkantoor, ingericht mettele-
pboondienst, voor het algemeen verkeer geopend.
Het blijft op Zon- en feestdagen gesloten en zal
op werkdagen open zijn van 9 tot 11 uren voor-
en van 4 tot 6 uren namiddags.
Door do kiesvereeniging Amsterdam" is een
adres gezonden aan de Tweede Kamer der Staten-
Generaal met het verzoek de aanhangige le
ger wet te verworpen. Zelf het beginsel
van algemeenen oefenplicht in haar programma schrij
vende, acht zij het wel een dringende eisch des tijds,
dat er een eind kome aan het voorrecht der bezit-
tenden, om den zwaarsten plicht aan het staatsburger
schap verbonden, met geld te kunnen afkoopen. Maar
hot gaat niet aan met de afschaffing van dit onrecht
in eiken vorm vredo te hebben. Allereerst is hot
voor de kiesvereeniging een ernstig bezwaar, dat in
het gewijzigd ontwerp aan art. 167 een stelsel van
dienstruüing is toegevoegd, hetwelk het eene voor
recht weer door een ander vervangt en blijkens het
regeeringsverslag nog voor verdere uitbreiding vat
baar is. Maar vooral komt de Vereeniging er tegen
op, dat in een tijd, waarin de eenzijdige samenstel
ling der Volksvertegenwoordiging algemeen onhoud
baar wordt geacht, deze laatste medewerke om de
natie eene verzwaring van lasten op te leggen,
waarvan niemand kan beweren, dat hare noodzake
lijkheid in de volksovertuiging is doorgedrongen.
Te Groningen is Maandag overleden de wel
bekende organist en toondichter J. Worp. Worp
werd in 1821 te Broek in Waterland geboren, ont
ving het eerste muziekonderricht hier te lande, zette
zijn studiën aan het conservatorium te Leipzig voort
en was o. a. leerling van Moscheles en Otto. Na zijn
studiën volbracht te hebben, werd hij organist te
Almeloo, later te Groningen, eerst aan de A-kerk
en vervolgens aan de Martini-kerk. Worp heeft zich
grooten naam verworven door zijne bewerking der
Evangelische gezangen en psalmen voor orgel, door
zijne kinderliederen, zijne leerboeken voor het orgel
spel, zijne algemeene muziekleer enz.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden vergadering werd het
algemeen debat over de Leger wet voortgezet.
Door den heer Ileidt werd ernstig opgekomen tegen
de bewering, dat de mindere klassen niet tegen de
plaatsvervanging zouden zijn. Alle volksbonden heb
ben zich tegen het behoud der plaatsvervanging
verklaard, met uitzondering van den Roomsch-Katho-
lieken volksbond, die een voelzeggend stilzwijgen
bewaarde.
De heer Seijffardt trad meer in 'de tecliniseho
bezwaren tegen dit ontwerp, dat hij niet fraai en
niet nationaal noemde. Zijn grootste bezwaar tegen
dit ontwerp was hot ontbreken van oefenplicht, het
eenige middel voor een klein land om zijn onafhan
kelijkheid te waarborgen.
De heer A. Van Dedemofschoon geen onvoor
waardelijk voorstander van persoonlijken dienstplicht,
was bereid zijne overtuiging op dit punt prijs te
geven als de regeering dat beginsel noodig acht,
mits zijne bezwaren tegen personeels en financiëele
lasten worden opgeheven. Feitelijk is het ontwerp,
dat dienstplicht matigt, verkieslijk boven het stelsel
van dienstplicht voor alle weerbare mannen van
zekeren leeftijd.
De heeren De Vries en Van der Borch verklaar
den zich voorstanders van den persoonlijken dienst
plicht, maar opperden toch bezwaar tegen deze wet,
om hare groote lasten, terwijl de heor Travaglino
zich sterk tegen de wet verzette.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
)oopsge:inde gemeente (concertzaal V. O. V.)
Zondag 26 April 's voorniiddags 10 um*: dr. A. P.
G. Jorissen van Rotterdam.
Het kerkgebouw der Christelijk Evangelische
gemeente in de Corn. E verdijkstraat alhier zal eene
belangrijke verbouwing ondergaan. De nog gedeel
telijk bestaande houten wanden worden in steen
opgetrokken, een consistoriekamer wordt in de kerk
gebouwd, terwijl daarboven eene gaanderij geplaatst
wordt. Ook komt in 't midden der kork een platform
ten dienste voor eventueel te houden conferenties.
Donderdag had de aanbesteding plaatsingeschre
ven hadden dlirn. A. De Beste voor ƒ3190, W. De
Beste voor 2820, beiden alhier enP. Dronkers te
Kapello voor ƒ2319. Het werk geschiedt onder toe
zicht van den architect dhr. J. W. v. d. Weert
alhier en is gegund aan dhr. P. Dronkers.
Tot onderwijzeres aan de o. 1. school te Kapelle
is benoemd mej. L. Visser, tlians onderwijzeres te
Ellemeet en tot onderwijzer te Biezelinge dhr. D.
J. Remijn van Hausweerd.
De Minister van Oorlog heeft o. a. benoemd
tot lid der commissie, door welke dit jaar het exa
men voor toelating als cadet bij de Kon. Mil. Aca
demie zal worden afgenomen dr. H. Japikse, leeraar
aan de rijks hoogere burgerschool te Middelburg.
Landbouw en Veeteelt.
Eenige dagen geleden werd door G. De Jager,
landbouwer te Wolfertsdijk, aangekocht een Alfa
Babg hand-Separator, fabrikant dhr. Laval, uitvinder
der Zweedscho Separators, of Mclkontroomers. Vrijdag
17 April is hij voor het eerst in werking gesteld
en hij voldoet voorloopig uitstekend. Men kan in een
uur tijds er 125 liters mee ontroomen. Zoodra men
aan het melken is, en er een paar koeien uit zijn,
begint men er mee te werken, en even nadat de
laatste koe gemolken is, is ook hot ontroomen gedaan.
De room gaat dan terstond naar den kelder, terwijl
de afgeroomde melk dadelijk aan de kalveren en
varkens kan worden gegeven. De room wordt zoo
na mogelijk zuivor uit de melk gehaaldeen ver
gelijkende proef bewees, dat er evenveel boter uit
den room kwam per 100 liters afgeroomde melk, als
uit 100 liters volle melk gekarnd. Om nu zeker te
weten, dat do afgeroomde melk geen boter meer
bevatte, werd de melk van Vrijdag en Zaterdag
behoorlijk te roomen gezet, en Dinsdag daarop ge
karnd, doch na 1 */2 uur bezig te zijn geweest, werd
het werk gestaakt daar het bleek dat er geen boter
meer uit was te halen. Het werktuig is zeer een
voudig en werkt betrekkelijk licht, een jongen van
15 a 16 jaar kan het best hanteeren, terwijl men
by eenige oplettendheid al spoedig op de hoogte
is, om het in werking te kunnen brengen.
De voordeelen, die men, door dit werktuig te ge
bruiken, verkrijgt, zijnten 1ste dat men nagenoeg
al den room uit de melk haalt, terwijl, vooral als het
in den zomer sterk zuurt, er op de gewone manier
van ontroomen veel verloren gaatten 2de kan men
de afgeroomde melk volkomen zoet aan de kalveren
en varkens voederen ten 3de vermindert het karnen
tot op een derdeten 4de heeft men geen teelen
meer noodig en er alzoo geen werk en geen onkosteu
aanten 5de kan men de melkerij en alzoo ook de
veehouderij desverkiezende uitbreidenmen is niet
meer gebonden aan plaatsruimte in d6n kelder noch
door het vele werk, dat op de gewone manier anders
aan de melkerij is verbonden.
Gemengde Berichten.
Door 59 leden van het personeel der Neder-
landsche Oliefabriek (directie de heeren ,T. C. Van
Marken, Tutein Nolthenius en Thubé) is aan de
directie het verzoek gedaan tot invoering van den
achturigen arbeidsdag.
De directie heeft daarop goantwoord, dat dit ver
zoek niet voor inwilliging vatbaar is, daar zij zulk
een maatregel niet acht in het belang van personeel
en fabriek.
»De directie schroomt niet", zoo eindigt het ant
woord, »in het belang van het personeel de maat
regelen te nemen, die zij, ten koste van haar eigen
geldelijk belang] en dat der aandeelhouders, billijk
oordeelt. Mochten ooit de aandeelhouders ons hiertoe
het recht willen ontzeggen of bekrimpen, zoo zouden
wij niet aarzelen de leiding der onderneming neer
te leggen. Maar evenzeer zullen wij pal staan tegen
over hen, die door overdreven eischen aan do
rechten van het kapitaal zouden te kort doen. Wij
zuUen deze rechten niet prijs geven, doch tegenover
iedereen, naar onze volle overtuiging, verdedigen".
Op den steenweg van Prinscnhage naar Breda
duwde eene net gekleodc vrouw deze wook een
kinderwagen voort, zorgzaam en voorzichtig als
slechts eene moeder kan doen. Zij had de gordijntjes
van den wagen stevig gesloten, doch dit belette niet,
dat een haar op zij komend man, toevallig een
kommies, argwaan kreeg, vooral toen de dame, hem
ontwarende, in galop begon te rijden. Hjj wist haar
echter in te halen, nam de vrijheid het gordijntje
te openen, en aanschouwde in plaats van een kindje
65 KG. zout. Wegens frauduleuzen invoer daarvan
heeft liij proces-verbaal opgemaakt.
Men meldt uit Raalte aan de Zutph. Ct.
Zondagmorgen had de eerste vroegdienst in de
nieuwe noodkerk plaats. Pas was zij begonnen,
of men hoorde een geweldig gekraak, onmiddellijk,
gevolgd door het angstig gejammer der menigte.
Het bleek dat de houten vloer te zwak was om
de massa menschen to dragenalthans hij was ge
deeltelijk ingestort. Ook de preekstoel en de tribune
voor het koor dreigden te vallen. Een ieder zocht,
naar buiten te komen, wat een geweldige verwarring
gaf en waardoor eenigen onder den voet geraakten.
Een vrouw bekwam daarbij ernstige wonden aan
hoofd en handen, zoodat voor haar geneeskundige
hulp moest worden ingeroepen. Tusschen den ln en
den 2n dienst trachtte men het kwaad te verhelpen,
door in allerijl steenen onder den houten vloer aan
te brengen en den preekstoel met touwen vast te
sjorren. Toch was de menigte bij den tweeden dienst
zoo angstig geworden, dat velen aan den ingang
der kerk bleven staan en daar hun godsdienst waar
namen. Verder.liep nu alles zonder ongelukken af.
Woensdag is in een cacaofabriek te Scheve-
ningen een jongen tusschen de machine geraakt
en zóo verwond, dat hij enkele oogeublikken later
den geest gaf.
Een landbouwer te Stolkwijk vermiste dezer
dagen uit een gesloten kast. ruim 200. Dadelijk
viel de verdenking op de dienstbode en deze bekende
het geld te hebben weggenomen. Een klein gedeelte
was nog in haar bezit; de rest had zij aan kleeren
en opschik besteed.
Dinsdagmiddag sloeg de bliksem in een molen
te Warnsveld, waardoor een begin van brand ont
stond. Door het krachtig optreden der brandweer
werden de vlammen, die reeds naar buiten uitsloe
gen, in korten tijd gedoofd.
II. M. de Koningin-Regentes heeft ook aan
G. Van den Berg, overzetschipper te Viane en zijne
knechts eene gratificatie geschonken, als blijk van
waardeering voor den door hen betoonden ijver bij
het postvervoer over het veer VianeStavenisse, in
de moeielijke en gevaarvolle dagen van ijsgang der
maand Januari 11. (Z. N.J
Bij het aanleggen van een park te Aardenburg
is gevondon een muntstuk uit het jaar 160 na Chr.
Op de eene zijde leest menImperator Caesar
Marcus Aurelius Antoninus", en op de keerzijde
Concordia Augusto Tr P XVI Tribunitiae protes-
tatis" (voor de 16e maal gekozen Tribuun). Verder
een muntstuk van Leodie Ferdinandus (Bisschop van
Luik) en een Brabautsch driestuivorsstuk. Op de
eene zijde staat»Albertus et Isabella Dei gratia
1621", op de andere zijde Arch Austr. Duces Burg.
Brab. Z. C."
Do schipper J. De Korte te Brouwershaven
en de verdere bemanning der reddingboot van de
Z. H. R. M., mochten nogmaals een treffend bewijs
van waardeering ondervinden wegens het in Octo
ber jl. redden der equipage van het op den Banjaard
gestrande schip Dunrobin. Het gouvernement van
Br. Canada namelijk heeft besloten aan schipper
J. De Korte uit te reiken eene gouden medaille en
aan de bemanning der reddingboot ieder eene som
van 50. Door tusschenkomst van den heer G. A.
Do Kater, consulair agent, zijn Maandag de geldon
uitgereikt, terwijl de uitreiking der gouden medaille
door tusschenkomst der Nederlandsche regeering zal
geschieden.
Naar men verneemt is, nadat de bijzonderheden
der aanvaring zijn bekend goworden, door do N. A.
S. M., op advies barer rechtsgeleerden in Londen,
eene tegenvordering ingesteld togen de reederij ss.
Glamorganvoor de 6chade aan het ss. P. Caland
veroorzaakt.
De Daily News verneemt uit Athene; dat te
Korfu groote spanning heerscht wegens het vinden
van het verminkte lijk van een achtjarig kind, in
een zak gebonden, buiten een joodsch huis. Men
weet echter nog niet of het een Grieksch dan wel
een Israëlitisch meisje was. De jodenwijk wordt door
politië bewaakt.
Te Roeselaero (België) is iemand haastig, uit
vrees van te laat te komen, naar het station ren
nende tegon iemand aangeloopen met zulk ecu
schok, dat hij dood neerviel.
