1891. N°. 32,
Zaterdag 14 Maart.
78:
W
ste
De Lijsten der Kiezers
lïtf iff- rifcu'fTir a
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en YrljdagSTead,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, soo binnen als buiten Goüz, f 1
Eehalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertcntiën voor dit biad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en
vorder bij alia Eoekverkoopers eu PostdireoUuren.
De priix der geneae xdrertentiën is van 45 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent»
Bij directe opgaaf ^a» driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- es doodberichten on de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van i8 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande er. contant betaald 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel]
voor leden van de Tweede Kamer, der Provinciale
Staten en van den Gemeenteraad zijn herzien
en heden vastgesteld.
Bij die herziening zijn geschrapt:
Francies Aarts. Cornelis Theodorus De
August Willem Bernard Jongh.
Van Altena Jan Kooiman.
Pieter Jurianus Bartelse Christiaan Korstanje.
Pieter Bornardus Behage. Leendert Korstanje.
Johan Adam De Beste. Henri Loobeek
Johannes Bookelaar Abraham Anthoni Van
Willem Borga Luijk
Jacobns Bosdijk. Marinas Van Luijk
Geerhard Braam Abraham Johannes
Pieter Franjoi» De Brandt üvertveld
Cornelia De Bruijne Jhr. mr Jozef Jan Pompe
Arie Van der Burgt. Van Meerdervoort.
Dr. Abraham Willem Van Johannes Ridder.
Campen. Arie Romijn
Jan Martinua De Coninck. Marinus Romijn.
Pieter Van der Does. Pieter Schrier.
Pieter Willem Dkont. Marinus Sierevogel.
Ixak Eckebus Adriaan Van Sluija
Willem Van den Ende. Jan Snoep.
Jan Gerrit F.rmerins. Paulus Snoodijk.
Carolus Ludovicus Fagel Weasel Swart.
Johannes Fokkinga Willem Timmerman.
Frans Franken Jacobus Verbeemcn.
Andreas Frankin. Hubrecht Verdonk
Josias Fukken \driaan Vermeule.
Job Boudewijn Giljam. Jacob De Vreugd
Johannes Gooesen Gz. Jacobus Pieter VVil'cboer.
Willem Goossen. Johannes Cornelis Wirtz
Marinus Willem Hildemisse. Johannes Petrus De Witte.
Daniël Philippus Jan De Windt.
Hommeraen. Gerrit Jan Wolters.
Philippus Jacobus Josephus Willem Johannes
Van Hove Zoutewelle.
De herziene en vastgestelde kiezerslijsten zijn aan
geplakt en zullen met de bij de wet gevorderde stukken
gedurende veertien dagen ter secretarie voor een ieder
ter inzage liggen, gedurende welken tijd de eventuëele
bezwven tegen die lijsten, door de noodige bewijs
stukken gestaafd aan den gemeenteraad kunnen worden
ingediend.
Goes, den 12 Maart 1891.
Burgemeester en Wethouders van Ooes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Nog eens de suikervoet.
Wanneer de Zeeuw heel erg boos op ons is dan
noemt ze niet den naam van onze courant, maar
spreekt dan van «zeker# krant." Nu spreekt het wel
van zelf, dat hst haar in een moeielijk parket brengt,
dat de bevriende regeeriDg door de Buikerwet dea
toch niet roosklanrigen toestand voor de landbouwers
wier steun de Zeeuw niet missen kan bij da ver
kiezingen nog slechter maakt. Om zich uit die
moeielijkheid te redden komt zij tot de zonderlingste
redeneeringen. Zoo beweert hst blad, dat bij de
suikerwet van politiek geen sprake is, iets wat we
volkomen met de Zeeuw esos zijn. Maar tevens be
weert ze, dat «dus zekere kraEt" (lees de Qoesche
ten onrechte d« m nistriëale zorg voor den landbouw
erbij sleepte. Ons dankt, dat waar onze landbouwers
zoo trouw hebben medegewerkt om aan dit miaisterie
het leven te geven en waar hun voorgespiegeld was,
dat, waren maar eenmaal de liberalen niet meer aan
het roer, allts in de wereld beter en voordeeliger
zou gaan, wij volstrekt niet eten onrechte" wezen op
de verwaarloozing der landbouwbelangen door den
Minister van Financiën, die, nu hij eenmaal aan het
bewind is, de stem der landbouwers zoo weinig telt,
dat hij hunne adressen aan da Kamsr »sen opge
zweepte boel" noemt.
Maar dubbel vreemd om geen sterker woord te
gebruiken mag het heeten, dat De Zeeuw ons
verwijt de politiek er bij te slepen, terwijl zij zelve er
met klam op wijst, dat zoovele liberalen vóór de wet
en tegen de amendementen Van Nunen en Mutsaers
hebben gestemd. Juist door dit soo sterk te doen uit
komen, sleept, dankt ons, De Zeeuw de politiek er bij,
en daardoor moet zeker ook de stem van den heer
Keuchenius tegen de amendementen, die in 't belang
der landbouwers waren, verklaard worden. De heer
Keuchenius toch was de eeniga Zeeuwscho afgevaar
digde, die dit deed. En dAt hij ten slotte tegen de
geheele wat stemde kan alleen zijn oorzaak daarin
vinden, dat niet het primitief ontwerp der regeering
ongewijzigd is gebleven.
Maar dat de nu aangenomen wet schade voor den
landbouw zal opleveren staat bij ons vast. En ten
bewijze, dat anderen er evenzoo over denken, halen
we hieronder enkele zinsneden aan uit het Kamer
verslag vao De Standaard, een blad op welks ge
tuigenis wij toch zeker met gosdvinden van De Zeeuw
wal een beroep mogen doen.
Het blad schrijft
sin de eerste plaats het belang, dat de landbou
wers bij dit snikerwetj) hebben. Over het algemeen
schijnt bij hen de meaning te bestaan, dat de nadeelea,
welke bij aanneming van de wet de suikerfabrikan'en
zullen lijden, eigenlijk den landbouw zullen trcff-n.
Deze meeniBg is zeker ni»t geheel juist. Het bal&ng
van eeu dertigtal suikerfibrikanten, is nog ni«t dat
vau de landbouwsrs. Niet, ah of de beetworlelteelt van
zoo weinig beteekenis is. Volstrekt niet. Het komt
ons dan ook voor, dat enkele sprekers óok de
Minister wel een weinig te luchthartig over de
groots beteekenis van die teelt voor onzen landbouw
heenstappen. Maar da groote voordeelen, welke de
overponden aan d«n fabiikant schonken, zijn piet ge
heel in den zak van den landbouwer terecht grknmci».
Z-ker was de hoer Rutgers Van Rozenburg Vrijdag
n.et vrij van eenige overdrijving; masr zeker is het,
d«t slechts een klein d»c.«l der winsten asn den land
bouwer ten goede kwam. Toch staat het vast, dat de
landbouw bij aanneming dezer wet schade zal hebben.
Zeker althans in het eerste jaar. Men was nu een
maal gewoon aan de beetwortelteeltdie teelt gaf
winsten door die winsten is de landbouwer in de
laatste twee jaren er weer een weinig bovenop ge
komen. En nu wil de Regeering aan die hoogt win
sten een eind maken? Want zeker is hetdat bij
aanneming de pry zen der bieten minstens met f 1
zullen dalen. Deze nadeelen zijn niet te ontkennen".
Na vervolgens erop gewezen te hebben, dat de
wet reeds tan vorigen jare door de Kamer had kuBnen
eu moeten behandeld worden, schrijft dan de Standaard:
«Daarmede willen wij nog gacschelijk niet te ken
nen gevea, dat een aannemiog der wet bij overrompe
ling onze goedkeuring zou gehad hebben. Integendeel.
Het komt ons zelfs voor, dat de landbouwer wel ter
dege mag beschermd worden en dat dus bij iederen
maatregel, die ten doel heeft die bescherming te ver
minderen. zeer ernstig rekening moet worden ge
houden met z ij n belangen
Dit laatste nu is niet geschied door dit Ministerie.
Hadden wij dan geen recht om möt eosigen twijf'i
te spreken van «mioistriëale zoig voor dm landbouw"
GOES, 13 Maart 1891.
Bij Koninklijk besluit van G dezer
is, met ingang van IS Maart a. s., het
besluit van 2 Nov. 1S89, houdende ver
bod van uitvoer uit de gemeente Goes
van varkens en van vleesch, mest en
afval dier dieren ingetrokken,
Hedenmorgen overleed alhier, in den ouderdom
van omstreeks tachtig jtar, de IioogEdelG. heer M. J.
Soutendam, majoor-commandant der dd. schut
terij alhier. Wij gaven bij een dor jubilé's, die de
overledene in de laatste jaren als oud-strijder uit de
dagen vau den Balgischen opstand mocht vieren, zijn
staat van dienst, en behoeven dien dus niet te her
halen om te berinneren hoe hij bij de schutterij de
verschillende rangen heeft doorloopan, tot hij eindelijk
gedurende tal vao jaren als haar chef optrad.
Zijn gehoele leven was aan de zorg voor zijn corps
gewijd en voor een nist gering deel werd zijn ijver
daarvoor gevoed door den onuitwischbaren wrok, die
hem tegan zijne vijanden van het jaar 4830 bleef be
zielen, een afkeer, die niet den minsten weerklank meer
vood bij het thans levend geslacht, maar die toch
getuigde voor de liefde voor Koning cn Vadarland van
den overlodene.
Maj x>r Sautendam was eene eigenaardige figuur, bij
jong en oud bekend, en nimmer werd hij bij de oefe
ningen zijner schutterij gemist. De overledene werd
door Koning Willem III begiftigd met da ridderkruisen
der orde van dan Eikenkroon en van den Nederland-
schen Lieuw.
Onder de geschenken van den heer M. J.
Soutendam voor de Verzameling van voorwerpen, ba-
trekking hebbende op geschiedenis en oudheidknede,
waarvan in het verslag der raadsvergadering van heden
wordt meldiag gemaakt, bevindt zich eene langwerpg-
vierkante koperen tabaksdoos, die wel eene nadere
beschrijving verdient om hot graveersel, dat er op
voorkomt
Op het deksel ziet men «den Hollandschen tuin",
waarin een staande leeuw, houdende in de rechter-
klauw de speer, gedekt door den vrijheidshoed, be
nevens twee Oranjetakken en mot het onderschrift
ORANIE BOVEN. Aan de eene zijde vao deze figuur
bevinden zich twae vrouwen, aan de andere zijde twee
mannen, waarboven hot bekende rijmpje
al buyg den tack en knick het Riet
nog en vreest Prins Willem niet.
Op den onderkant zijn drie arbeiders bez'g om een
boom om te hakken, die gestoord worden door een
aankomend soldaat to paard, waarbij deze inscriptie:
hou op o dwaas gespnist
wilt gy dees boom uytroeljen
by is van godt geplant
by moet nog langer bloeijen.
Op de voorzijde der doos is gegraveerd
Siat den Oranienboom staat in sija
volle guer, waarvan dat ieder mens weer
leeft in volle fluerVIVAT ORANIE.
en op da achterzijde
Oranien is myn lust, ik laat mya niet
vetlye, Voor het edele Nasrouws bloet
daar wil ik graag voor strcyza.
D*n schenker werd dez-r dagen door Burgemeester
en Wethouders, ook namens den Raad, dank betuigd
voor zijne belangstelling in da verzameling.
Zooals wij reeds modedeelden is in de op 9
Maart II. te Hulst gehouden vergadering van de r.-k.
kitsvereenlgirg in bet booJdkiesdistrict Hontenisse met
algemoene stemmen opnieuw candidaat gesteld voor
lid der Tweede Kamer mr. F. W a 11 e r. Op de vraag
van den heer J. G. P. Timans te 's-IIeereDhoek aan
den candidaat, welke zijne zienswijze is, niet over de
legerwel, maar over het woord plaatsvervanging, werd
door mr. Walter geantwoord lo. ik ben een pertinert
voorstander van het lysteera van plaatsvervanging iu
de wet2o, de militaire uitgaven moeten worden be
perkt tot hetgeen voor de verdediging des lands noodig
is; een veldleger, dat in sommige govallen offensief
zon moeten of kunnen optreden, acht ik niet alleen
overbodig, maar kan naar mijne bescheiden meening
een gevaar worden.
Kamperland. Op de voordracht voor dijkgraaf ven
don Onruatpolder, ontstaan door het overlijden
van den heer J. Karelse, is ïd de algemeene vei gade-
ring, deze week gehouden, door da ingelanden als
eerste candidaat gekozen de gezworen J. L Mar-
cause van hier, voorzitter van den calamiteusen
Anca-Frisopolder.
Ook bij het gastmaal ten Hove aan de
jongere helft der leden van de Tweede Kamer, dat
Woensdag plaats had, werden de genoodigden vóór
den aanvang van het diner aan H. M. da Koningin-
regentes voorgesteld. Na afloop vereen gien zij zich in
een aangrenzend salon, waar II. M. zich met isder
hunner onderhield.
Gistermorgen is in den koninklijkeneraf-
kelder te Delft op de lijkkist van wijlen Koning
Willem III de krans geplaatst, welke tot dat doel
door de bewoners van Batavia horwaarts was gezonden.
Ia den namiddag bracht II. M. de Koningin-Regen
tes, vergezeld van eene hofdame, een bezoek aan het
graf van H. D. Gemaal. II. M. vertoefde lavg bij de
vorstelijke lijkkist en legde daarop ean bouquet van
palmen nader.
Gisteren heeft de commissie van voorbereiding
der 1 e g e r w e t het mondeling overleg geopend met
de Ministers van fhaneclanische Ziken, Oorlog en
Marine.
Daartoe kwam de commissie in het gebouw der
Tweede Kamer met genotmle Ministers bijeen.
Naar wij vernemen, zullen da tractements-
verhoogingen voor de post- en tele-
graaf-ambtenaren op 1 April a. s. bepaald
ingaan, gelijk trouwens van den begiane af het voor
nemen was.
Naar aanleiding vaa eene brochure van den
hear De Stuers over do landsgebouwen heeft de
Minister van Binnenlandsche Zaken eene circulat e
aan de hoofden der afdeelingen van zijn departemfnt
gericht, waarbij de Minister zijne afkeuring uitspreekt
over de wijz», waarop door den heer De Stuers ge
bruik is gomaakt van stukken, hem alloen als ambte
naar ten dienste staande.
Bij de redactie van 't Dagblad, te 's-Hage,
vervoegden zich Zaterdag twee personen, die met uit
stekend succes door dr. Coronel, aldaar, met het
middel van professor Koch waren iüge-
epoten.
Het waren J. K. Annokkee, oud 40 jaren, en M.
J. L. Van Harb3rden, oud 27 jaren. De eerste hnd
20 jaren en laatstgenoemde 4 jaren aan bloedspu
wingen geleien.
Gedurende zes weken werden ze door genoemden
geneesheer behandeld.
Niet alleen het bloedopgeven heeft geheel opge
houden, maar ook het hoeeten en de zorgwekkende
verschijnselen, welke zich bij hen hadden voorgedaan.
Ook hun krachten zijn teruggekeerd.
Het bericht dat de onderlinge levensver
zekering van »Eigen Hulp" het voornemen
heeft haren werkkring uit te breiden tot ongeluks-
verzekering&n, blijkt op een misverstand te berusten
werp tot betaling van schulden aan de Iodische
adellijken op Madoera en met 72 tegen 3 stemmen
de uitvoering van de internationale overeenkomst tot
wering van drankverkoop op de Noordzee. Daarbij is
tevens beslist, dat voortaan in wetten sprake zal zijn
van den Minister in plaats van onzen Minister zoo
lang er een regentschap is. Mede werd aangenomen
de wijziging in de personeele belasting, ter gemoet-
koming aan houders van paarden bij afwisselend
gebruik.
Het debat over de herziening der Postwet is aan-
gevargen. De heeren Van Asch van Wijck en Hepmskerk
kondigden een voorstel aan, tot verdere beperking van
den Zondsgcdienst.
Kerksiijke Zeke* en Onderweg.
Buno. mi tot onderwijzer te Ommen (stad), dhr.
M. A. Snijder van Wilhelmiciadorp, thans tijdelijk
onderwijzer te Boschkapelle.
Door den Minister van Bmnenlandsche Zaken
is, als antwoord op eene gedane vraag, medegedeeld,
dat onder de woorden bekendheid mat bewtgicgs-
epclen en de vrije- en ordeocDnicgen der gymnastiek"
alleen verstaan wordt «feitelijke bekendheid met die
spelen en oefeningen, de doelmatige opvolging daarvan
on de verdeeling over de verschillende leerjaren der
lagere school, zoodat bekosdheid mat de meer weten
schappelijke anatomischs en physiolugische grondslagen,
waarop de bewegingen berusten, buiten de eischen van
het eximsn valt."
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden werd veroordesld: P. K, 26 j., te Ka
palle, wegens mishandeling tot éme maand gev.strai.
Vrijgesp oken werd: H. P., 22 j., te Wemeldinge,
beklaagd van mishandeling.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is aangenomen het ont
OPENBARE VERGADERING
VA.N DEN
It a a tl der g«uieente Goe§,
op VRIJDAG den 13 MAART 1891,
des namiddags te 2 uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. Ds Witt Hamer,
Burgemeester.
Tegenwoordig alle leden en de secretaris.
I. De notulen der vergadering van den 46 Januari
jl. worden gelezen en goedgekeurd.
Ds Voorzitter zegt, dat vermoedelijk de leden be
reids zullen vernomon hebben, dat hedenmorgen dhr.
M. J. Soutendam, commandant der dd. schutterij is
overleden. Da nauwgezetheid en toewijding, waarm?da
hij die batrekking vervulde, maakt hem ruimschoots
de dankbaarheid der gemeente waardig. Bovendien was
zijne groots zuinigheid oorzaak, dat hij de uitgavan
voor de schutterij binnen hoogst bescheiden grenzen
wist te bepalen, wat mode zeer in het belang der
gemeente was. Daarom ook heeft zeker ieder onzer
indertijd met blijdschap vernomen, dat ook de re
geering de verdiensten van den overledene had gehul
digd, door hem, zij het ook eerst op hoogen leeftijd
tot ridder van den Nederl. Lsenw te benoemen.'
Dat ook het nageslacht af en toe nog eens aan den
«majoor Soutendam" zou herinnerd worden, dat heeft
hij zelf vergemakkelijkt door voor de oudheidskamer
eenige antieke voorwerpen af te staan. (Do lsden geven
blijken van instemming).
II. De Voorzitter doet de volgonde meiedeelingen,
die allen, zooveel noodig met go3dkeuring, voor noti
ficatie worden aangenomen:
a. dat door den Minister van Binn. Zaken is goed
gekeurd de wijziging der verordening omtrent het getal
en de jaarwedde der leeraren aan da inrichtingen 7an
Middelbaar onderwijs, en dat de benoamde leeraar J.
Kunst den 12 Fabruari jl. in functie is getreden;
b. dat zijn ingekomen de verslagen over 4890 van
de commissie voor het M. O en voor het L. O., als
mede van die voor hst getrouw schoolbezoek en van
de vereeniging «Eigen IIulp", die allen bij het verslag
der gemeente zullen worden opgenomen
c. dat van den hear M. J. Sou'endam voor de ver
zameling van voorwerpen, betrekking lisbben ie op oud
heid eo geschiedenis, zijn ten geschenke ontvangen
lo. Een vuursteen-geweer mst koperen loop; 2o. Het
model van het schip, dat het laatst in de beurt van
Goes op Veere gevaren heeft; en 3). Twse tabaks-
doozen, waarvan een keurig gegraveerd, uit den tijd
der keezen en patriotten;
d. dat is verkocht eenig onbruikbaar materiëel ad
0,57 aan Th. Van der Hall ea eenig oud touw ad
0,78 aan de Gasfabriek
e. dat gisteren de kiezerslijs en voor 1891/92 zijn
vastgesteld en aan do besturen der instellingen van
weldadigheid toegezonden om opgave van de bedeelden
te erlangen.
