1891. N°. 31.
Donderdag 12 Maart.
GOËSCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,76»
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertontiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en
verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
".mü-
COURANT.
De prüs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regelj
OPENBARE VERGADERING
van den
Raa<l der gemeeute (loei,
op VRIJDAG den 13 MAART 4891,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 11 Maart 1891.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeolingen.
III. Iagekomen stekken.
IV. Kobitr van den Hoofdelijken Omslag voor 1891.
V. Idem van d® belasting op de honden.
VI. Voorstel van B. en W. omtrent het perceel
wijk A no. 64a.
VII. Oatwerp-besluilea tot af- en overschrijving op
de begrootiDg voor 1890.
VIII. Oatwerp-bsslnit tot idem voor 1891.
IX. Rekening vau de administratie der leenbank
over 1890
X. Idem vau de gildenfondssn over idem.
XL Verordening tot heffiag ea invordering van
een schoolgeld voor het onderwijs aan school E.
Verkiezing Hontenisse.
»Esn liberaal" uit een der gemeenten van Zuid-
Beveland, behoorende tot bet kiesdistrict vHenteniaee",
vrasgt ons welke naar oize meaning de houding moet
zijn van zijne partijgenooten bij de verkiezing van een
lid der Tweede Kamer in dat district ep 31 Maart a. s.
Ons antwoord luidt, dat die verkiezing hare oorzaak
vindt in de benoeming van den heer Walter tot
een bezoldigd staatsambt, dat hij tijdens zijne ver
kiezing tot Kamerlid niet bekleedde.
In de laatste jaren au is door de verschillende poli
tieke partijen ia het land het beginsel gehuldigd, de
herkiezing van zulk eeu afgevaardigde niet tegen te
werken. Zoo werd indertijd te Delfc de heer Fabius
herkozen, zoo ook de heer Seyffardt te Utrecht, de
heer Ro >seboom te Arnhem, de heer Smeenge te Meppel.
Hieruit volgt, dat thans ook de liberalen in het
district Hontenisse de candidatuar-Walter niet moeten
bestrijden en het best doen zich van stemmen te ont
houden. Wast hoezeer we ook de meening zijn toe
gedaan, dat ieder kiesgerechtigde in het algemeen
verplicht is van zijn stemrecht gebrnik te maken, zoo
komt het ons toch voor, dat, waar de verkiezing
louter is eena formaliteit ter voldoening aan een wet
telijk voorschrift, het niet hoffelijk zou zijn door het
stemmen op een tegen-candiéaat de waarde zijner
herkiezing voor den heer Walter te verminderen.
Daarom raden wij den liberalen in het distriet
aHoatenisse" ditmaal zich van stemming te onthouden.
Het ontwerp op den suiker accijns in debat.
In de gisteren gehooden zitting der lie Kamer is
bat debat over de wet op den sniker-accijns voortgezet.
Vrijdag was men gekomen tot da behandeling van
ait. 1 (verhaal van den omslag op de fabrikanten van
bnetwortelsniker bij daling van de accij? sopbrengst in
1891, 92 of 93 beneden 8,500,000, met het amen
dement der heeren Vaa Nunen, v. Kerkwijk, Reekers,
Dijckmeester, Goekoop, Borret en Zijp, om de jaren
waarover de omslag zal worden geheven, te doen zijn
1892, 1893 en 4894).
Dit amendement vond hevige bestrijding bij den
Minister van Financiën. Het werd echter, nadat de
voorstellers op advies van den heer Gieicbman het
jaar 1894 ernit hadden doen vervallen, met 44 tegen
40 stemmen aangenomenzoodat voor een deel aan
de bezwaren der suiker fabrikanten is tegemoet ge
komen.
Bij art. 2 bepalende, dat omslag volgens art. 1
niet geheven wordt indien de omslag 29 millioen
kilogram niet te boven gaat en bij faooger aanslag
totaal de omslag hoogstens 6 per 100 kilogram over
het meerdere aal bedragen, was door den beer Van
Nunen c. s. eeu amendement voorgesteld om het in het
artikel voorkomende cijfer van 29 millioen te varvangen
door 45 millioen kilogram.
Dit amendement achtte de regeering ten eenenmale
onaannemelijkwel was zij bereid het cijfer van 29
millioen te brengen op 32 millioen. Toen poogden
de.heeren Matsaers c. s. nog eenigszins de belangen
van landbouw en scheepvaart in bescherming te ne
men door bij amendement voortestellen hst cijfsr te
bepalen voor 1892 op 38 millioen en voor 1893 op
35 millioenmaar ook hiervan wilde de minister
niet hooreQ en het regsaringssrtikel (met de wijziging
van 29 in 32 millioen) werd aangenomen met 59
t gen 30 stemmee. Aan de bezwaren der landbouwers
is derhalve niet tegemoetgekomen.
Toch kan misschien de gunstige beslissing, die de
meerderheid der Kamer nn ten aanzien van de suiker-
fabrikanten heeft genomen, middellijk den landbouwers
ten goede komen. Nu de fabrikanten hnnne winsten
over 1890 en 1891 verzekerd zien, en hun buitendien
voor de twee volgende jaren gunstiger voorwaarden
zijn toegestaan, ontbreekt hun elk voorwendsel om
den landbouwers een behoorlijken prijs voor hot van
hen te contracteeren land te onthouden.
Tqdens het debat werd den vooratellors der amende
menten nog verweten, dat zij te veel voor ''e belangen
van hun district opkwamen. Dit kan althans niet
gezegd worden van den Goeschen afgevaardigde, mr.
Keucheniusdie niet alleen stemde togen het amen
dement-Van Nunen op art. 1, dat in het belang was
der fabrikanten en dus indirect ook in dat van de land
bouwers, maar ook tegen de amendementen Van Nunen
en Mutsaers op art. 2, die ten doel hadden landbouw
en scheepvaart meer direct in bescherming te nemen
ja, hij stemde zelfs tegen het regeringsvoorstel met
een max mum omslag van 32 millioen, zoodat onze
afgevaardigde, aan wien de landbouwers in ons dis
trict hunne belangen hebben toevertrouwd, blijkbaar
alleen geneegen nam met het oorspronkelijk door de
regeering voorgestelde en voor den landbouw meest
o n voordeeligo cijfer van 29 millioen.
De (anti-revolutionnaire) IV. Zwolsche Ct. ver
dedigt nader haar denkbeeld, dat de anti-rev. kies
verenigingen zich zouden uitspreken over de hoofd
beginselen der ingediende 1 e g e r w e ttegenover het
afkeurend oordeel, dat daarover door de Stand, geveld
werd. Zij schrijft:
vDoor-en-éoor revolutionnalr. Aldus betitelt ds Stand
aard ons denkbeeld, om in onze kiesvereenigingen do
legerwet-B rgansias tc bespreken.
Wij bedoelden volstrekt niet een behandeling van
het ontwerp iu zijn onderdeden, doch een bespreking
in het algemeen, die aan het licht kon brengen hoe
ouder ons anti-revolutionnaire volk gedacht wordt over
uitbreiding der militaire macht.
Wij meendeD, dat het anti-revolutionnaire volk
moet gehoord worden over de plannen der militaristen,
niet om dwang uit te oefenen op de anti-i evolution-
naire afgevaardigden, maar opdat dezen en allen wien
het aangaat, met kennis van zaken kunnen oerdeelen
over de gtxindhoid en de wenscben onzer partij.
De liberalen verklaarden zich in hun kiesvereeni
gingen vrij algemesn voor de plannen van Bergansius.
De roomschen hebben zich in groote meerderheid tegen
die plant ei verzet. Is bet na heusch zoo heel erg
revolutionnair, te wenscben, dat ook de anti-ravolution-
nairen zich zullen uitspreken
Ia 1888 zijn onze kiesvereenigingen tvel gehoord
over afschafQag van plaatsvervanging en verbetering
der militairs rechtsverhoudingen. Waarom thans hun
oordeel niet gevraagd over grootere lichting, laogeren
diensttijd, hoogere uitgaven? In 1888 kon het rempla-
rantenstelsel door velen om redenen van billijkheid
zijn afgekeurd. Hoe denken echter din velen over per
soonlijken dienstplicht als militairen maatregel, als
middel om den invloed van het militarisme te ver
sterken
Voor of tegen da welbewuste pogiDg, om de greote
mogendheden te volgen in eene wapaning tot de tanden
en een opdrijfing der militaire lasteB tot het uiterste,
dunkt ons een vraag van zoo groot belang, dat wij
ons hst zwijgen onzer kiesvereenigingen niet kannen
verklaren.
Als het anti-revalutionnaire volk dtn weg van hst
militarisme op wil, behoorde het een krachtig woord
van instemming te spreken. Zoo niet, dan mag het
niet zwijgen. Da enorme belangen, aan het defensie-
vraagstuk verbonden, gebieden gren onverschilligheid.
Hier staat meer op het spel dan de btgrooting van
Minister Keuchenius 1"
Da Tijd, van deze polemiek melding makende, voegt
daarbij de opmerking, dat er ten duidelijkste uit blijkt
1. dat er ook onder de anti-revolutionnairen tan aanzien
der legerwet geen eenstemmigheid bestaat2 dat de
Standaard het gevaarlijk acht, da anti-revolutionnaira
kiesvereenigingen een oordeal te laten uitspreken, wijl
bij velen dat oordeel wel eens ongunstig voor de leger-
wet kon uitvallen.
GOES, 11 Maart 1891.
sMoeder en zoon", hst tooneelspel, dat het ge
zelschap van de heeren Alex. fFaassen Co.
gisteravond in »de Pi ins van OraDja" ten toonaela
bracht, is een stuk uit den ouden tijd, waaraan de
meesten van het tegenwoordige geslacht zijn ontgroeid.
Al behoort het niet tot de echte vdraken", zich vooral
kenmerkende door moord en doodslag, toeh is het een
stuk, zooals er tegenwoordig weinig moer gegeven
worden. Daarom is het dan ook begrijpelijk, dat velen
zich de vraag stellen, waarom man ook thans weder
voor Goes de keuze liet vallen op sMoeder en zoon",
terwijl men te Middelburg een goed beoordeeld bljjspei
geeft.
Hoe dit zij en hoe men moge oordeelen over de
keuze van het stuk, zeer zeker zti het publiek van
gisteravond willen getaigeu, dat de acteurs en actiices
zich allen zeer goed van hunne taak hebben gekweter.
Mevr. Schepers en den hoer Moor komt te dien opzichte
als de moeder en de zoon in de eerste plaats lof toe,
maar ook mevr. "Vorstraete verdient dien voor de uit
kokende eriolkicg van de rol van Franciska.
Wij g«!ooven dan ook te mogen zeggen, dat deze
voorstelling bij het publiek eene aangename herinne
ring zal achterlaten.
Bij K. B. is bepaald, dat het aandsel door de
provincie Zeeland in de lichting der nationale militie
van 1891, groot 11000 man, zal bedragen 518. Het
aantal ingeschrevenen in de provincie is 1801.
Men schrijft ons uit Schouwen:
Zooals reeds in dit blad gemeld werd, is cancessis
gevraagd voor een stoomtramweg Stave-
nlsse Tolen, met overbrugging der Eendracht
•n stoomboitverbinding van de Val van Zieiiksee tot
Stavenisse. E'ke poging die gedaan wordt om het
isolement van Schouwen Dniveland
op te helftn moeten we toejuichen. Bezwaarlijk toch
zal in Nederland eene streek aan te wijzen zijn, wear
het ia een strengen winter m«l de communicatie erger
gesteld is. M&ar wat geeft ons die stoombootverbindiDg
in een winter als de afgelooptne was In zoo'n tijd
is, dunkt ons, de kortste weg nog lang genoeg. Toen
dezen winter van Stavonissa de overzijde niet te be
reiken was, beproefde men het met goed gevolg, in
betrekkelijk korten tijd, ta Zijpe Liever zagen we
daarom concessie gevraagd voor een weg door St.-Filips-
land met «toombootvarbinding naar Zijpe, waardoor
ook de Slaakdam aan zijne bestemming zou beant
woorden. Ka een stoomtramweg ZijpeZieriksee zou
meer reden van bestaan hebben dan het stukja tram
weg op Duivelands bodem, waarvoor nu concessie is
aangevraagd.
Een brug of dam zou zeker alia bezwaren oplossen,
maar daarop zullen we maar niet rekenen.
De centrale katholieke kiesvereeniging te Halst
heeft met aigemeene stemmen den heer Walter,
aftredend lid, opnieuw candidaat voor de Tweede
Kamer gesteld.
Een plan, dat reeds eenige jaren hangende is
doch telkens in de uitvoering op moeilijkheden stuitte,
zal dit jaar verwezenlijkt worden zegt de Af. Ct. Het
gswest Zuid-Holland en Zealand van het Nader-
landsch gymnastiekverbond zal, op aan
vrage van de gymnastiek- en schermvereeniging »Zee-
landia" te Middelburg, dank zij den steun dien eenige
voorstanders van de gymnastiek aldaar toezegden, op
29 Juni e. k. te Middelburg eene openbare uitvoering
op het gebied der gymnastiek houden.
Ia eene Zondagmiddag in de sociëteit >St. Joris"
aldaar gehouden bijeenkomst van het dagelijksch be
stuur van het gewest met eenige Zeeuwsshe heeren
en een afgevaardigde van zZaelandia" is daartoe het
defiaitief besluit genomen.
Voorloopig is bepaald dat op 28 Juni des avonds
de turners door de feestcommissie in het sSchutters-
hof" sullen ontvangen worden. Op Maandag 29 Juni
zal een optocht gehouden worden en zullen de gym
nasten vermoedelijk door het gemeentebestuur worden
gerecipiëerd, terwijl na den optocht de openbare uit
voering op het daartoe zoo uitstekend geschikte Molen
water zal plaats hebben, 's Avonds zal op het Badhuis
te Vlissingen een feestconcert worden gegeven.
De openbare uitvoering zal bestaan uit vrije oefe
ningen door alle deelnemende turners, gevolgd door
vereeniging8-turnen aan de toestellen en vrije oefaningen
door de verschillende deelnemende vereenigingen.
Op de straks genoemde bijeenkomst is de feestcom
missie geconstitueerd als volgt: jhr. mr. W. M. De
Brauw, eere-voorzitter, jhr. mr. L. Schorer, voorzitter,
H. P. J. Tutein Nolthenius, mr. E. Fokker, H. P. Den
Bouwmeester, mr. S. Gratama He., mr. F. J. Spveoger,
J. Vermeulen, A. De Vulder van Noorden, W. L. Van
Leeuwen, W. J. Wendel, G. Van Nouhuyj, A. Breeman,
dr. E. Wintgens en A. R. Vermeulen, gewestelijk com
missaris van hst v?rbond.
De regeliDgs-commissie uit deze feestcommissie zal
bestaan uit de heeren Schorer, De Vulder van Noorden,
Breeman, Sprenger en Vermeulen.
De technische commissie wordt gevormd door de
heeren A. B. M-ilink, turnleeraar te Rotterdam, Joh.
Tuinenburg, turnleeraar te Dordrecht, dr. Brands, ge
neeskundige te Papendrecht, en A. R. Vermeulen,
turnleeraar te Middelburg, aan wien tevenz de hoofd
leiding van de uitvoering is opgedragen.
De Keizer van Duitschland heeft benoemd tot
ridder 4e klasse van den Rooden Adelaar den kapi
tein F. Quadekker, districts-kommandant der
Kon. Marechaussee te Maastricht.
In de dezer dagen te Amsterdam gehouden
vergadering van het hoofdbestuur der Vereeniging ter
bevordering van da Nederlandzche visscherij werd
besloten krachtige pogingen aan te wenden tot het
verkrijgen eener internationale visscherij-
tentoonstelling.
In deze commissie werden, nevens het dagelijksch
bestuur, benoemd de heeren dr. Th. W. Van Lidth
de Jeude, jhr. I. L. C. Pompe van Meerdervoort en
mr. F. J. M. A. Reekers.
Met belangstelling zal zeker het voor Vlissingen
heugelijk bericht worden vernomen dat er eene nieu
we stoomvaart-maatschappij tot stand
gekemen is, ten doel hebbende de scheepvaart van
Vlissingen uit te breiden en door geleidelijke ontwik
keling de havenwei ken aldaar dienstbaar te maken
aan de scheep*aart onder Nederlan'lsche vlag.
Deze Maatschappij, die nauw verbonden zal zijn
met de stoomvaartmaatschappij »Z«eland", stelt zich
namelijk tot taak het goederenvervoer van Vlissingen
naar buitenlandsche havens, in de de eerste plaats
naar Engelsche havens, te ontwikkelen. De eerste lijn
waarvoor nieuwe stoomschepen gebouwd worden
zal sijn een dienst van tweemaal per week naar
•n van Huil.
De Maatschappij, die den naam zal voeren van de
»Zeenwsche Stoomvaartmaatschappij'', zal staan onder
directie van de heeren mr. C. Bakker C*n. en C. L.
van Woelderen. De scheepvaart op Engeland is met
slechts enkele uitzonderingen in handen van de En
gelsche handelsvlootdes te meer genoegen moet het
deen, dat een deel van de voordeelen, die uit deze
scheepvaart getrokken worden, aan de Nederlandsche
vlag te beurt zal vallen.
Maandagmiddag werd te Amsterdam gehouden
de tweede jaarlijksche aigemeene vergadering vau de
Northwestern and Pacific Hypotheek
bank onder voorzitterschap van den president-com
missaris, den heer M. J. Waller. Rekent men echter
het bestaan dar Vennootschap van den datum der op
richting van de ^Northwestern and Pacific Morlgage-
Compary" in Spokane-Falls (Washington U. S. A.)
af, waarvan de tegenwoordige Vennootschap de voort
zetting is, dan is het in deze vergadering uitgebrachte
jaarverslag het vijfde, daar de Amerikaansche Maat
schappij den 15en Juli 1885 werd opgericht. Uit ge
noemd verslag, loopende over het boekjaar 1890 blijkt,
dat, het meximum der uit te geven Pandbrieven In-
reikt zijnde, den len Augustus de 2e serie aandeelen
ten bedrage van 1,200,000.werd uitgegeven met
eene verplichte storting van 30 pCt. en 3 pCt. bij-
stortirg in het reservefonds, en dat alle houders v?n
aandeelen der le serie van hun recht van optie hebben
gebruik gemaakt. Bepaald werd hierbij, dat deze aan
deelen voor 5/,j toaden deelen in het dividend over het
loopende jaar. Doordat ook thans verscheidene aan
deelen dadelijk werden volgestort is het totaal gefour
neerde kapitaal geklommen tot 941,340.
Op 4 Januari 1890 bedroeg het aantal 5 pCt. Pand
brieven in omloop 3,950,500.Gedurende den
loop van Int jaar werd geplaatst 5,520,500
daarentegen werd uitgeloot 219 000 waarvan
kosteloos tegen nieuwe stukken werd ingewisseld
ƒ197,000.soodat totaal op 31 Decmber 1890 in
omloop was voor een bedrag van 9,449 000.
Het Reservefonds, dat op 1 Januari 1890 30 000.
bedroeg, vermeerderde op 1 Augustus met ƒ36,000.
door de bijstorting van 3 pCt. op de nieuw uitge
geven 2e serie aaadeelen, terwijl uit de winst over
het afgeloopen jaar daaraan 29,000.wordt toe
gevoegd, zoodat het Reservefonds thans 95,000.
bedraagt.
Da winst- en verliesrekening toont eene netto winst
aan van ƒ310 508.005, waardoor het mogelijk is aan
aandeelhouders over hunne verplichte storting een divi
dend uit te kseren van 44 pCt. op de aandeelen serie
A en van 5/i* daarvan of 18l/a pCt op de aandeelen
serie B, na afschrijving van het geheele bedrag der
Iaventaris-Rekening en na storting van 29,000.—
in de Reservekas.
Is het Hbld. wel ingelicht, dan heeft de Minister
Bergansiusb(j overleg met de commissie uit de
Tweede Kamer, op geen enkel hoofdpunt van zijn
wetsvoordracht toegegeven.
Dit bericht, zegt het Vaderlandmoet natuurlijk
slaan op 's Ministers schriftelijk antwoord. Omtrent
het overleg met de commissie valt nog niets te zeg
gen, dat overlig moet nog plaats hebban.
Men seint ait Paramaribo aan het Vaderland
De Engelsche consul heeft «ene o f f i c i 6 e 1 e
klacht ingediend bij den gouverneur, over de mis
handelingen van gestrafte koelies door eenige districts
commissarissen.
II. M. de Koningin-regentes heeft Maandag de
helft der leden van de Tweede Kamer aan eenen
maalt ij d ten Hove genoodigd.
De heeren v. d. Feltz, Da Meijier, Vos de Wael en
Bahlmann waren wegens verschillende omstandigheden
verhinderd aan Hr. Ms. uitnoodiging gevolg te geven,
terwijl de Haagsche afgevaardigde, mr. Schimmelpen-
