1891. N'. 29.
Zaterdag 7 Maart.
De Schoonmaakwerken
mn i
De uitgave dezer Courant geschiedt ïSaamlag, Woensdag en Vrijdagavond.;
pitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, soo binnen als buiten Soos, f 1,75»
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen an Adverfcentiën voor dit blad
aaagonomen bij da heeren NIJGH TAN DITMAR te Rotterdam en
varder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 45 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf va» driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechtf
tweemaal berekend.
Geboorte-, hawelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande ea eoatant betaald 20 ct.
Aanvragen cm en vermelding van liefdegaven 5 cent per regeLj
van do openbare gebouwen en scholen zullen worden
aanbesteed op Zaterdag den 11 Maart 1891 des namiddags
te 1 uur, ten Raadhuize.
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter
Secretarie ter inzage voor belanghebbenden, op eiken
werkdag van 's morgens 9 tot 's namiddags 2 uren.
Goes, Maart 1891.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. d. W HAMER.
De Secretarie,
HARTMAN.
GOES, 6 Maart 1891.
Jl. Woensdagavond gaf het harmoniegezelschap
»H os an na" alhier in de Prins van Oranje" eea
concert, dat door een zeer talrijk publiek word bij
gewoond. De feestavond werd geopend met een toe
spraak door den voorzitter den heer S. Hartog, waarna
het publiek uitgenoodigd werd onder begeleiding \an
het orkest een psalmvers aan te hellen.
Vervolgens bracht het harmoniegezelschap een tien
tal nommers ten gehoore. Ilet was de eerste maal,
dat wij eene uitvoering ervan bijwoonden en we kunnen
dus niet beoordaelan of er sprake kan zijn van ge
maakte vorderingen, maar we mogen niet verhelen,
dat er nog v-el aan het samenspel en de welluidend
heid ontbreekt. De vereeiiging is echter nog jong en
wij willen daarom voor haar hopen, dat de tijd ver
betering moge aanbrengen. Van ademlooze stilte tijdens
de uitvoering was bij het publiek weinig te bespeuren.
Wij herinneren bet publiek aan de tooneel-
voorstelling op a. s. Dinsdag te geven door het
gezelschap van de heeren Alex. Faassen Co. Het
stuk, dat alsdan zal worden opgevoerd, is wel niet
van dan jangaten tijd, maar toch staat het nog altijd
bekend als een schoon tooneelspel. Mat voordacht is
ditmaal de voorstelling op een Dinsdag gesteld, ten
einde hun, die buiten Goes woneo, het bijwonen daar
van gemakkelijker te maken. We hopen, dat dit voor
hen eene aansporing moge zijn a. s. Dinsdag de op
voering van sMoeder en Zoon" te komeo genieten.
Voor de betrekking van gezworen bij den
polder Baarland c. a.ter vervanging van
wijlen den heer J. Nfeuwenhuize, zijn door Ingelanden
op de voordracht geplaatst de heeren A. Bruggeman,
Jicob Elenbaas en J. Priem, allen te Baarland.
Nader wordt vernomen, dat de commissie die
zich op verzosk der Vereeniging tot bevordering van
goede voorstellingen op kunstgebied" te Middelburg
gevormd heeft tot het ontwerpen en, zoo mogelijk,
ten uitvoer brengen van plannen voor een nieuw te
stichten schouwburg aldaar, noch baar plan inge
trokken, noch zich teruggetrokken hseft. Zij hoefc
alleen] aan den raad verzocht de beslissing op haar
adres, dd. December 1890 voorloopig aan te houden.
Hat socialistisch gahouw Verlichtingseord" te
Hmgeloo is aan het Heilsleger afgestaan om daar zijne
bijeenkomsten te houden. Door Recht voor A lien wordt
dit aangemerkt als een bewijs van de greote verdraag
zaamheid der socialisten.
Volgens seen opmerker" in Het Vaderland is echter
gwblaken, dat bij het s/staan van het socialistisch ge
bouw aan hat Heilsleger de verdraagzaamheid en de
liefde tot anderer vrijheid zeker in de allerlaatste plaats
hebben gewogen. De zaak moet veel nuchterder worden
beschouwd en komt eenvoudig neer op een gewone
baadelsspecolatie. H«t socialistisch gebouw te H*ngeloo
kon de rente niet batafen, die het aan den heer Domela
Niauwenhuis moat opbrengen, en nu bracht in dezen
benarden toestand hst Heilsleger onverwacht een ge
legenheid tot redding uit den nood door voor zijn
vergaderingen het lokaal in buur te nemen voor de
gr m van driehonderd vijftig gulden} wat gretig werd
aangenomen.
Door het prachtige voorjaarsweder der vorige
w*ek wns onze jeugdige Koningin in staat her-
hra'delijk reeds in een halfgeopend rijtuig uit te rijden.
Msn heeft haar dus voor 't eerst sedert 's Konings
dood in haar rouwgewaad gezien. Onze kleine Vorstin
*;et er flink, blozend on gezond uitzij groeit heerlijk
op, en belooft aen schoone vrouw te worden. Een uit
nemende leefregel wordt met haar gevolgd, en de
Koning n-Rtgentes waakt tegen alle noodelooze afwij
kingen daarvan.
Koningin Wilhelmina staat 'g morgens te 7 uren
opzoodra zij gekleed is gaat zij naar Mama en ont
bijt te 8 uren met H.M. Van 9 tot 11 uren wordt
geleerd: talen, teekenen en muziek. Te 14 uren wordt
daarna reeds het tweede dejeuner genomen, dat vrij
substanties! is, in tegenstelling met het hoogst een
voudige breakfast. Na de lunch wordt een hoofdstuk
ia den Bijl e' gelezen. De Koningin Regentes blijft
zich zelf met de godsdienstige vorming harer dochter
belasten. Na 't gebed gaat de kleine Koningin spelen,
meestal alleen, een *akele maal met een paar jorge
dametjes; haar poppenkamer vooral is daarbij een
groote aantrekkelijkheid. Tegen 2 uren rijdt de Koningin,
hetzij met freule Van de Poll of met m;ss Saxton
Winter uit, veelal naar Schnvenicgen en t*rog, soms
ook door 't Bisch of langs andore buitonwegen, maar
zoo min mogelijk door de stad. Te huis gekomen wordt
weer wat gewei kt, tot 6 uren, wanneer gedineerd
wordt. Daarna is 't al spoed g, na het gebruik van
een kopj9 thee, tijd om te gaan rusten. Te 8 uren
neemt de Koningin afscheid van Moeder en gaat naar
haar bed. (iV. Gr. Ct.)
De iV. R. Ct. deelt mede, dat tot dusver nog
zelfs geen begin van overlag is gehouden tusschen
de commissie van voorbereiding der legerwet en
de R°ge<ring.
De commissie hoopt a. s. Maandag weder bijeen
te komei.
Het in de afdeelingen der Tweede Kemer on
derzochte voorstel tot aankoop van het huis natst
den sehoawburg in den Haag ten behoeve van het
ministerie van binnenlandscbe zaken, moet bijna al
gemeen tegenkanting ontmoet hebben.
Door den minister van oorlog is, iq danzelfien
geest als vorige jaren, bepaald dat de lotelingon
der lichting 1891 kunnen deelnemen aan een
examen om bij het korps en in het garnizoen hunner
keuze te worden geplaatst.
Zij moeten tot deelneming aan dit examen zich
vóór 20 Maart 1891 schriftelijk wonden tot den com
mandeerenden officier ter plaatse, alwaar zij verlangon
dit fxamon af te leggen.
In die aanvragen moet worden vermeldnaam,
voornaam, woonplaats, wapen en korps waarbij, en
garnizoen waai in zij bij voorkeur hunnen militieplicht
wenscben te volbrengen.
Het programma voor het examen ornaat het
schrijven van eon goed leesbare handde kennis van
de gronden der spelling van de Nederlandscbe taal
de vier hoofdregels der rekenkunde, met geheele ge
tallen de kennis van hef Nederlandsche stelsel vaa
maten en gewichten eenige bekendheid met de vader-
landscbe geschiedenis en voldoende kennis der aard
rijkskunde van Nederland.
Aan de lotelingen worden vóór 25 Maart 4891
schriftelijk kenbaar gemaakt dag, uur en plaats, voor
het afnemen van hot examen bepaald.
D* Minister van Binnenlandscbe Zaken brergt
ter kennis van belanghebbenden, dat eerlaug gelegen
heid zal gegeven worden tot het afleggen van hot
veeartsenijkundig examen, vei meld in art.
12 der wet van 8 Juli 1874 (Staatsblad no. 99), ter
verkrijging vaa het diploma van veearts.
Dag en plaats van dat examen zullen nader worden
bekend gemaakt.
Zij, die tot gemeld examen wenschen te worden
toegelaten, moeten daarvan vóór 4 April e. k. schrif
telijke opgave doen, mits portvij, aan den voorzitter
der commisfie ven examen, directeur van 's-rijks vee
artsenijschool te Utrecht, en bij hun verzoek voegen
het bewijs, waaruit blijkt, dat zij het natuurkundig
exameD, omschreven in art. 9 dar aangehaalde wet,
met goed gevolg hebben afgelegd.
Bij micistériëole beschikking is nader bepsald,
dat het schriftelijk examen voor adelborst bij
den zeedienst tal gehouden worden op 22 <n
23 M)i aanstaande, in plaats van den 14?n eu 15en
dier maand.
Ton aanzien van de exploitatie van het O m -
biliës-kolenveld heeft de regeerir.g als kavr
standpunt nader het volgende ontvouwdDaar het
voorshands wel niet mogelijk sou xijn om, bijaldien
m-.n de kolenwinning aan particulieren zou willen
overlaten, een deugdelijken grondslag to vinden voor
den te bedingen cijns, wordt afgpscheiden van de
vraag of staats- boven particuliere exploitatie bij voort
during te verkiezen zal zijn althans gedurende
den eersten tijd door de regiering aan een ontginning
in eigen beheer de voorkeur gegeven. Spoorweg-exploi
tatie en koien-ontgioning dienen naar haar oordeel
in één hand te zijn, zooals ook in 1886 in de ba-
doeling lag, toen het denkbeeld nog bestond om een
kolenconcessie in de Ombiliënstresk in uitbesteding
te brengen en aan den eventueelen concessionaris
tevens de verplichting tot het bouwen en pxploiteeren
van een afvoerspoorweg op te leggen. Plannen voor
eene gouvernements-kolenontglnning zijn thans in Iodië
in bewerking.
Béhalve het adres van mr. H. Ph. De Kanter
e.s., houdende verzoek tot wijziging van de
jachtwet enz., zijn tot dusver 123 meest gelijk
luidende adressen \ao gelijke strekking en 17 houdende
adhnesie aan het verzoek bij de Tweede Kamer in
gekomen.
Bovendien zijn er nog 9 ingediend met verzoek tot
herziening der wet op de jicht en visscberij, onder
welke een van den kerkeraad der hervormde gemeente
te Tukbjrgen.
Da L.'iusche gemeenteraad heeft besloten tot
opLrffiag der gemeente-instelling tot opleiding
van O -I. ambtenaren met het einde van den
cursus 1891.
Er is, volgens de Haagsche Ctw:er sprake
van oen bezoek van Keizer Wilhelm aan ons
Hof, in Juni of Juli a. s.
Ds. Van Dijk te Deutich*m beeft, nu 10 maan
den geleden, in een vertrouwelijk schiijven het plan
entworpen, voor rekening van den voorsteller, 100
artsen en 100 zendalingen naar N. - I n d i e
uit te zenden, ten einde daar in het belang van het
christendom werkzaam te zijn. Een ei ander zou naar
raming 1,000,000 moetea kosten. In de vorigs week
vestigde ds. Van Dijk bij vernieuwing de aandacht
op dezs zaak. Hij deelt mede, dat er nog slechts
50,000 aan contanten en toezeggingen zijn ontvan
gen. Mocht vóór 15 April a. s. het ontbrekende niet
worden toegezegd, dan beschouwt ds. Van Dijk de
zaak als niet gewild en zal hij zich ontslagen achten
van eene taak, aan de uitvoering waarvan in elk
geval vele en gewichtige bezwaren zijn verbonden.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden zitting heeft dhr. Walther
als lid zijn ontslag genomen. Aangenomen werd de
wijziging van het handelstractaat met Engeland, en
met 68 tegen 7 stemmen de verklaring met Duitsch-
land, betreffende de bestrijding van den handel in
vrouwen en meivjes. Het debat over het ontwerp be
treffende den soikeraccijns is aaogevaDgenhot ont
werp werd sterk bestreden door de heeren Norman,
Van Nucen en De Rim.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Te Ttr-Neuzen is beroepen ds. A. Timmerman,
te Cillaartshoek.
Bedankt voor het beroep naar Sirji eland door
da H. A. Leenmans te Overlangbroek.
Door wijlen den heer C. A Buijze te Ziariksse
is aan de diaconie der Nsderl. Hervormde gemeente
aldaar gelegateerd de bloote eigendom van een kapi
taal van 20,000.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld M. N., 24 jte Biezrilnge,
wegers huisvredebreuk en weerspannigheid tet 14
dagen gevangenisstraf; C Da B., 16 j., te Hoed^kens-
kerke, wegens diefetal tot eene gevangenisstraf van 8
maanden met in-mindering-brenging der reeds door
gebrachte hoebtenis.
Bij vonnis van den Raad van tucht is kapitein
G. B%kker, commandant van het s*oomsclrp Obdam,
der N A.S.M., van alle schuld vrijgesproken aan cie
aanvaring met de Franscbe vischslotp Christophe
Colomb, die 27 Juli van het vorige jaar bij de New-
Fonndiandscho banken he^fi plaats gehad.
Iets over Whitechapel,
liet oord van Jack the Ripper's moorden.
Oostelijk van de City strekt zich in een atmosfeer
van knofl )okdampen en meer soortgelijke luchtjes een
wijk uit, die aao den gewoien EigGlschman minder
bekend is dan de meren van Middel-Afrika of het
Oerwoud van Stanley. Van tijd tot tijd wordt deze
wijk door de bewoners van het Westend opnieuw ont
dekt, zooals to9n da woningquaestie ia het rampzalige
gedeelte van Londen tot fatsoenlijke ontdekkingsreizen
uitlokte en zooals onlangs weder bij de vrouwen-
moorden. Men komt, men ziet, men haalt d«n neus
op en staat verbaasd, daarna vergeet men het
laatste is wellicht gelukkig. Want de vertroostende
gedachte, dat de mensch hier op aarde een dragelijk
bestaan vindt, wordt op een harde p-oefgesteld. Men
vindt hier op e6n kleine oppervlakte meer ellende,
meer vuilheid en meer verdierlijking bijeen dan in alle
Duitsche vorstendommen te zimen.
Da ontucht treedt hier op zonder schaamte, de
dronkaard drinkt hier zonder dorst, da armoede is
hier zonder hoop.
Een maalstroom van meBschen, ziedaar het meest
juiste beeld, waarmede men Whitechapel en zijn om
geving vergelijken kan. Uit alle oorden der wereld
uit Engeland, Ierland, het vasteland van Europa, Ame
rika en Azië, worden eind*loozo drommen van men-
schen aangevoerd, die de Theems voor Londeo-Bidge
langs het Eestend en da Docks komen opvaren en dan
in den gapenden muil van Whitechapel worden opg -
vaogen. Daa1* stuit de geheels menschenmassa op de
City, die aaa wonirg^n zoo bijzond&r aim is, dan
wordt zij in den draaikolk madegesfer pt, en wat ten
slotte aan den trechter ontkomt en w*der naar boven
wordt gedroven, tracht een ontferkomtn te vindin in
de nabij gelegen wijken. In Wbitechapel-zelf houdt
ieder, die an 'ers kan, het niet uit. Men kan er zich
nauwelijks roerencp eiken vierkanten voet bijna
komt één menschelijk wazen, en hoe sterk ook d9
stroom van buiten moge wezen, het getal bewoners
kan bijna ni°t grooter worden dan het reeds is. Van
1871 tot 1881 verminderde het getal bewoners van
76,573 tot 71 363, niettegenstaande de geboorten de
sterfgevalhn met 2507 overtroffen hadden. De opwaarts
drijvende beweging van den maalstroom had de anderen
weder uitgeworpen. Na 1881 evenwel kwamen bij dui
zenden verdreven Joden uit Rusland en Polen aan
met de onvergelijkelijke taaiheid, hun ras eigen, als
schelpdieren, die zich aan de kie] van een schip hebben
vastgehecht, boden zij weerstand aan de golfbeweging.
Whitechapel bezit weder evenveel inwoners als te voren.
Van het leven in Whitechapel geeft de geschiedenis
der laatste vrouwenmoorden een zeer juist beeld.
Frances Cole, het laatste slachtoff r van den geheim
zinniger! moordenaar, arbeidde tijdelijk als et'qietten-
plakster. Vandaar het eelt san da vingers, wat bij de
herkenning van het lijk een gewichtig hulpmiddel was.
Als haar arbeid gedaan was, ging zij de straat op,
waggelde van de eene kroeg naar de andere en sliep
's nachts in een kosthuis, als zij eenige »pence" had
overgehouden.
De man, die voor den moordenaar werd aangezien,
Tom Saddler, begon als schrijver aan de dokken, nam
daarna dienst als matroos en als stoker, raakte bij
toeval getrouwd, verliet zijn vrouw, verbraste zijn geld,
als hij het had, in herbergen en kosthuizen en zag,
als het op was, weder naar ander werk uit.
Zó3 is de levenswijze van Z6er velen in Whitechapel,
Ik heb verscheiden zoogenaamde kost- of logeerhuizen
in die buurt bezocht. Hit middelpunt van gezelligheid
is bij allen de keukendaar komt men te zamen,
daar eet mon, daar wascht men zich, daar maakt men
toilette, en welk toiletteOp den vuilen, met
za9g?e! bestrooi ien grond rollen, onbewust van da
ellende die han omgeeft, kattengebroed en schreeuwende
kinderen tusschen potten, paonen en blikwarkop
stoelen en banken liggen kameraden van verdacht voor
komen hun jmeverroes uit te slapen; voor het open
vuur zitten vrouwen, in lompen gehuld, elkander de
woeste romms van haar straatleven te vertellen. De
slaapkamers zijn verdeeld voor drie categorieënvoor
mannen, voor vrouwen en voor parennaar trouw-
papieren wordt bij da laatstan niet gevraagd. Dicht
aaneen, slechts door een smalle ruimte gescheiden,
staat bed aan bed alleen in do sdeftigste" kosthuizen
zijn tusschen de ledekanten der »gehuwden" schatten
aangebracht. De man of de vrouw, die toezicht en
rekening houdt, h*et de deputydeze neemt ieder
aan, die vooraf betaalt. Ei als men de eene of andere
misdaad op het spoor tracht te komen, wordt in de
eerste plaats de getuigenis van zulk een deputy ge
vraagd. Alleen in >n district van Whitechapel, in
Iioundsditch, vindt men 127 van zoodanige kosthuizen,
welke gewoonlijk aan 6000 persojen verblijf bieden.
Bivendien heeft men nog tallooze niet bij de politie
ingeschreven huizen, die Rookeries (kraaiennestan)
worden gnhaeten, en brengen gansche scharen van
ongelukkiger», die htt slaapgeld niet betalei kunnen,
don nacht door op stoppan, In gangen, enz. Zó) dwaalt
in het Eastend el.ien nacht een bevolking, wat getal
betreft gelijkstaande met die van een middelmatig
groote stad, onder den blooten hemel rond om een
slaapplaats te zoeksn. Zelfs het maer agezeten" ge
deelte der bewoners gelijkt op trekvogels en op vlot
zand. Ia ém jaar verwisselden in Bethnal Green van
1204 huisgezinnen 530, met 1450 kind ren, van woon
plaats. De oorzaken liggen voor de handhun hert
hecht zich niet aan hun woning, die werkelijk niets
aant-ekkelijks voor hen bezit.
Het Eastend zal ongsveer een milliow bawocers
tellen, en van dezen behooren nog lang niet tot da
armsten djgenen die met hun g'heele gezin één kamer
bewonen en voor hun raam genoeg ruimte hebben,
om hun wasch te drogen te hangen. Dergelijke smalle
open ruimten of stegen, alleys geheeten, zien er ge
woonlijk uit als witbevlagde strateneen open riool
loopt er middoGdoor, terwijl kinderen, met da bleek
zucht op het gelaat, over den grond krioelen. Intus-
schen verdwijnen dergelijke alleys meer en meer, evenals
dit vroeger het g^val was met da opanbare straat.
Er worden werkplaatsen ingebouwd, achter die werk
plaatsen gtheele woningen, die dan tegen de achter
zijde van bestaande woningen uitkomen. Een gemeen-
schapsdeur tusschen beiden is licht gemaakt, en aan
dergelijke huizen met twee uitgangen zal het wel
hoofdzakelijk zijn toe te schrijven, dat een moordenaar
als Jack zóó feng de politie ontloopen kan. Voor hem
staat elk huis open.
Beddaars van beroep vindt men in Whitechapel
