1890. N°. 125.
Donderdag 23 October.
77SU! jaargang.
FËIJILLKTOM.
Door vreemden wil beheerscht.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Haandag, Woensdag en Vrijdagavond,
oitgezonderd op feestdagen.
Prija per kwartaal, 100 binnen al» buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent»
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs lechti
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regeL
GOES, 22 October 1890.
- Ia de gisteravond gehouden vergadering der
werklieden vereen ig ng vEigen hulp" alhier werd
o. a. ook het driemaandelijksch verslag uitgebracht,
waaruit bleek, dat de ontvangsten hadden bedragen
113,16, terwijl uitgegeven was/73,62^, waaronder
aan uitkeering wegens ziekte 68. Het saldo in kas
bedroeg alzoo op 30 Sept. 743,06terwijl het
totaal der reservekas cp dien datum beliep ƒ233,15.
Aan zeven personen was uitkeering verstrekt uit de
ziekenkas en bovendien aan éen lid, dat gedurende
dit boekjaar het volle bedrag reeds had genoten, nog
12 uit de reservekas. Op 30 Sept. bestond de ver-
eoniging uit 86 leden.
Na afloop der gewone werkzaamheden kwam ter
sprake een voorstel om het tienjarig bestaan der ver-
•enigirg door een gezellige bijeenkomst te vieren, het
welk algemeen instemming vond. Nadat een en ander
tot opluistering van die feestviering was besproken,
werd daarvoor bepaald de 141e December en zal
deze gehouden worden in het »Café Hartman", daartoe
bij loting aanga wezen. De onkosten hiervan worden
gedragen door de reservekas, die met het oog op zulke
gelegenheden is opgericht.
Men schrijft ons:
Zondag overload te Driewegen dhr. J. De Dreu Mz.,
lid van den gemeenteraad aldaar en tevens lid van
den dijkra&d van het calamiteuze waterschap Elle-
woadsdijk-Borsele. Vooral op landbouwgebied strekte
hij velen ten voorbeeld in grondige beoefening van
zijn geliefkoosd middel van bestaan, en deelnemende
werkzaamheid in de opofferingen van de Zeeuwsche
Maatschappij van landbouw en veeteelt, waar hij ge
roepen werd algemeene belangen te helpen bevorderen
of daartoe met of zonder medewerking van anderen
initiatief nam.
Door zijn dood verliezen genoemde instellingen in
hem een geacht vertegenwoordiger van de aan hem
toebetrouwde belangen, de gemeente Driewegen een
nuttig burger en zijne weduwe en 17 kinderen een
braaf huisvader. Niet het minst in laatstgemelde hoe
danigheid zal zijn heengaan eene diepe wonde achter
laten.
Middelbnrg. Ia de a. s. najaarsvergade
ring van de Prov. Staten zullen o. a. de
volgende punten behandeld worden Verzoek van A. W.
Den Doop, alhier, om eene toelage uit de provinciale
fondsen van 1200, voor de door hm uit te geven
nieuwe kaart van Zeeland. (In de zomer-vergadering
aangehouden Ged. Staten stellen aan de Staten voor
het verzoek intewilligen, onder bepaalde voorwaarden,
nl. dat door hem aan Ged. Staten uiterlijk 31 D e.
1891 zullen ter beschikking zijn gesteld verschillende
exemplaren van dezen in bladen uitgegeven wordende
kaart, t. w. van blad I 19 exemplaren, van blad II
19, van blad III 48, van blad IV 37, van blad V 35,
van blad VI 19 en 119 exemplaren van de bijlage;
•n Gad. Staten uittenoodigen die exemplaren aan de
verschillende gemeentebesturen uittereiken. Omtrent
het verzoek van de Yzendijksche Stoomtram-maat
schappij te Yzendijke om verlenging van den termijn
voor het in exploitatie brengen van de stoomtram
71) (Vervolg.)
•Ik heb n hiermede, mijne beeren", sprak professor
Liégeoi8, »in korte oogenblikken door de duidelijkste
voorbeelden een reeks van misdaden doen zien, die
allen hare aanleiding vinden in hypnotische invloeden.
In de eerste plaats den diefstal, daarna de valsche
aanklacht, vervolgens den valschen eed, dien juffrouw
Margarin ongetwijfeld zou gezworen hebben, wanneer
ik niet tusschenbeide was gekomen, en eindelijk de
vergiftiging van den echtgenoot. In al deze gevallen
zou, wanneer het niet slechts was te doen geweest
om wetenschappelijke proeven te nemen, de eigenlijke
misdadiger, de stichter van al het onheil, volkomen
onbekend zijn gebleven. WanDeer bijvoorbeeld iemand
uit eigenbelang met slechte bedoelingen joffronw Mar
garin in bypnotischen slaap bevolen had dien armband te
atelen an aan hem te brengen, dan was öf het jonge
meisje op grond van hare eigene bekentenis veroor
deeld öf zij bad door haar getuigenis mijnheer Meunier,
■iettegenstaznde zijne ontkenning, als beschuldigde voor
de rechtbank doen verschijnen. Wanneer een vijand
van mijnheer Charcot diens echtgenoote op dezelfde
wijze had gelast haar man te vergiftigen en haar
werkelijk vergift in handen was gegeven, dan was
mijnheer Charcot thans dood, vermoord door de hand
•ener vrouw, voor wie hij de grootste liefde en toe
wijding gevoelde; zijne vrouw was boiten eenigen
twijfel veroordeeld en hij, die haar tot de misdaad
van Schoondijke naar de Belgische grens, stelleD Ged.
Staten aan de Staten voor om het besluit van 6 Juli
1888, gewijzigd bij dat van 11 Juli 1890, nader in
dier voege te wijzigen, dat in plaats van 31 December
1890 tijd waarop het in exploitatie brengen van
den tram was bepaald worde gelezen 1 Mei 1891.
Nog zal in deze najaarsvergadering een belangrijk
punt, waarbij geheel de provincie veel belang heeft,
aan de beslissing der Staten worden onderworpen, nl.
het verzoek van de Zeeuwsche spoorbootmaatschappij
dieDSt ZierikseeMiddelburg—Goes om vernieu
wing en verhooging van het subsidie uit de provin
ciale fondsen tot uitbreiding van den dienst, met nog
éene boot. Gedep. Staten stelles voor het subsidie,
dat thans 12000 'sjaars bedraagt, te verboogen
tot het maximum bedrag van 24000 'sjaars, en
wel van 1 Jan. 1892 tot 31 Dec. 1901. In het
ontwerp-beslnit van Gad. Staten komt o. a. voor
dat gedurende zes dagen 's weeks tweemaal daags
gevaren wordt van Middelburg naar Zieiikaea en om
gekeerd dat Ged. Staten de oren van vertrek zullen
vaststellendat tusschm het spoorwegstation te Goes
en het Catsche Veer een ten genoege van Ged Staten
ingerichte omnibusdienst zal bestaan en wel voor elke
bootreis vice versa; dat het tarief van Wolfertsdijk
gelijk zij aan dat van Kortgene. Nog zal in behan
deling komen het verzoek van den gemeenteraad van
Ter-Neuzen tot aanschaffing van eene tweede boot
groot model (type Walcheren") voor de uitoefening
van den dienst op de Wester-Schelde, met voorstel
van Ged. Staten. De dienst wordt thans uitgeoefend
door drie booten, nl.Walcheren," »Zeelandia" en
•Wester-Schelde" Op de agenda komt verder neg voor
voorstel van Ged. Staten tot intrekking van het in
de zomervergadering genomen besluit betreffende het
aangaan eener geldleening en tot vaststelling van een
nieuw besluit dienaangaande en beantwoording van de
in de zomervergadering aangehouden interpellatie van
het lid, den heer mr. P. C. J. Henmqiin, betreffende
den 8toombootdien8t op da Wester-Schelde.
In veiband met de invoering van den winter-
dienst op de spoorwegen is het telegraafkantoor op
het station Rilland dagelijks open van 8 uren voor
tot 8 aren nam.
Tot 0Dtvanger-griffier van den polder >De vier
bannen in Duivelend" is benoemd de heer J. V a n
der Vliet Czn. te Zieriksee met 37 stemmen tegen
34 op jbr. L. M. J. Schuurbeque Boeije.
's Gravonbage. De Ministerraad, oordeelende dat de
Koning buiten staat geraakt is de regeering waar te
nemen, heeft de Staten-Generaal in veroenigde
vergadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 28
October te 2 uren.
Omtrent 's Konings toestand luidt het officiéél be
richt »Sedert het laatste bericht is de toestand bijna
dezelfde gebleven. Toch toont de Koning nu en dan
eenige meerdere belangstelling in Hoogstdeszelfs om
geving. Vermindering van krachten is niet te bespeuren
en de eetlust blijft goed."
Men schrijft uit Het Loo aan het N. v. N.:
Elke brave vrouw zal baar man bij ziekte verplegen
had gebracht, zou altijd onbekend zijn geblevenja,
zelfs wanneer bewezen was, dat alles onder bypno
tischen invloed was gepleegd, dan is het nog twijfel
achtig of volgens de tegenwoordige wetten, omdat de
gerechtelijke geneeskunde het hypnotisme niet kent
of althans niet erkent, eene veroordeeling van den
schuldige en eene vrijspraak van de daderes zou
hebben kunnen geschieden. Ik geloof, dat deze voor
beelden voldoende zijn om met aandrang een van
staatswege geleide en voorgeschreven stadie van het
hypnotisme te verlangen en erop aantedriDgen, dat
dan op grond van de daarbij opgedane ervaring met
deze kracht in de strafwetgeving worde rekening ge
houden. Het is noodzakelijk, niet alleen dat ieder onzer
in woord en geschrift op de groote gevaren wijst, die uit
het misbruiken van het hypnotisme voor misdadige be
doelingen voortvloeien, maar ook, dat op grond van onze
ontdekkingen voortdurend bij alle takken van wetgeving,
bij regeeringen en parlementen op de noodzakelijkheid
gewezen wordt om op middelen tot ontdekking en onscha
delijk making van de hypnotische kracht te zinnen. Zoo
zou ik het zeer doeltreffend en uitvoerbaar achten, dat
bij iedere rechtbank evenals man daaraan tolken,
deskundigen en artsen verbonden heeft een van
rechtswege benoemd hypnotiseur werd aangesteld met
proefondervindelijk bewezen sterke hypnotische kracht
en dat deze in ieder twijfelachtig geval beproeven moest
of de beklaagde ontvankelijk is voor hypnotisme. Be
merkt hij, dat dit het geval is, dan moet hij den be
klaagde in bypnotischen toestand ondervragen. In de
meeste gevallen zal men zoo de waarheid aan het licht
kunnen brengen, want meestal behaalt de laatste hyp
notiseur, ook al is hij niet de sterkere, de overwinning
op een voorgaande, vooral wanneer er eenige tijd
zooveel zij kan, maar men hoort uit hooge kringen
soms zoo vreemde noten kraken omtrent huiselijke
vers'andhouding, dat het bijna als een bijzondei heid
■klinkt te vernemen, dat de Koningin tegenwoordig
niet wijkt van het bed des Konings, behalve de en
kele uren, die de geneesheeren haar voor een bewe-
girg in de buitenlucht voorschrijven.
Het is der KoniDgin aan te zien, dat zij een zware
taak te vervullen beeft. Haar ijzersterk gestel doet
haar bestand zijn tegen veel vermoeienis en inspanning,
maar zorg en angst hebben ook op het steikste ge
stel hun invloed.
De Koning gebruikt geen voedsel, dan gevoerd door
de Koningin, die hem de versterkende middelen, altijd
in vloeibaren vorm, met een eier lepel tnsschen de lip
pen breDgt. Schijnbaar verminderen de lichaamskrach
ten des Konings Diet of slechts weinig, ook vermoeden
de doktoren, dat de zieke weinig pijn lijdt.
De Hooge Patient ligt echter doorgaans in een
toestand tusschen waken en slapen, niet bewusteloos,
maar loom en mat, onverschillig voor wat er om hem
heenj gebeurt. Slechts bij wijlen komt er een helderder
oogenblik, maar dan ook is de geest onmiddellijk weer
werkzaam en vreezen de doktoren van dia tijdelijke
opgewektheid of opwinding nog meer kwaad dan van
de wezenloosheid, waarin de Hooge Lijder kort daarna
weer vervalt.
Om het Loo is het thans nog stiller en eenzelviger
dan ooit!
De Maasbode bevat onder het opschrift: »De
katholieken onder 't juk" en met de bijvoe
ging »Van hoogst geachte zijde ingezonden," een ar
tikel, waarin de vraag wordt gesteld
Hoe lang nog zal de vernederende toestand voort
duren, waarin de r.-katholiake partij zich thans be
vindt? Terwijl de r.-katholieken milde giften in geld
en zeer kostbare giften in de personen hunner kinderen
ten off^r brengen om den grooten kardinaal Lavigerie
bij te staan in de ontslaving van Afrika, krommen zij
zeiven zich onder een juk, dat hun in den vorm van
een bondgenootschap met de anti-revolutionaire partij,
aangevoerd door den heer Kuyper (redacteur van den
Standaard, zetelend le Amsterdam), is opgelegd.
Onwedersprekelijk is het op den huidigen oogenblik
zóo ver gekemeo, dat de r.-katholieke partij gevaar
loopt, bij hst zoogenaamde bondgenootschap hare eer
in te boeten, hare fierheid en waardigheid te verliezen.
Heden immers decreteert Koyper den persoonlijken
dienstplicht (het Pruisische wangedrocht, dat socialisten
baart); morgen beveelt hij het algemeen stemrecht,
overmorgen de scheiding van kerk en staat, en de
r.-katholieken geen bondgenooten, zooais onlangs
in de Standaard werd gezegd maar dan eenvoudig
volgelingen of sleepdragers der anti-revolutionairen,
zullen hebben te zwijgen en hun stem te geven aan
al deze decreten. Want als zij dit niet doen, dan is,
volgens sommige vreesachtigen, het bondgenootschap
verbroken.
Vraagt men naar de vrnebten van het zoogenaamde
bondgenootschap, dan wordt, behalve op eenige be
noemingen, vooral gewezen op de nooit volprezen school
wet. Daar zijn subsidiën verkregen ten bate van het
bijzonder onderwijs. Zou men eindelijk niet tot het
sedert de eerste hypnotiseeriDg is verloopen. Ik z «1
niet beweren, dat dit middel onfeilbaar is, maar het
is althans iets en gaandeweg kan het verbeterd worden.
De ondervinding zal ook hier de beste leermeesteres
zijn en zij zal langzamerhand wel meer omvangrijke
maatregelen aanwijzen ik voor mij twijfel althans niet
of men zou langs dien weg ertoe komen in de meeste
gevallen te kunnen vaststellen of bij misdaden van
hypnotische invloeden sprake is geweest. D i annalen
der strafrechtpleging bevatten uit alle tijden en uit alle
landen de wonderlijkste gevallen van misdaden, die
geheel en al in strijd waren met de natuur, de levens
wijze, ja zelfs met de belangen van de beklaagden en
men zocht dan tevergeefs naar eene zielkundige of
juridische verklaring. Zulke gevallen vooral zonder
daarom andere buiten te sluiten zouden het zijn,
waarbij een gestreng onderzoek moest worden ingesteld
of er van hypnotische invloeden sprake kan zijn. Vóór
alles zou daarbij door ondervraging van beklaagde en
getaigen kunnen worden onderzocht of de beschuldigde
zich ooit aan hypnose had onderworpen. Wij moeten
derhalve trachten te verkrijgen, dat het geheele vraag
stuk aan het ernstig onderzoek van eene commissie,
bestaande uit doctoren en rechtsgeleerden, worde onder
worpen."
Luide bijvalsbetuigingen bewezen dat de vergadering
met deze beschouwingen instemde.
De vorst had al dien tijd in diep nadenken neer
gezeten, af en toe zacht eenige woorden mompelende,
dan weder strak voor zich starend en de gebalde
vuist opheffende alsof hij den een of anderen onzicht-
baren vijand dreigde. Eindelijk stond hij op en trad
met wankelende schredea en verwrongen gelaatstrekken
naar de tafel, waaraan de overigen weder hadden
besef komen, dat de r.-katholieken hun eerstgeboorte
recht voor een schotel linzen hebben verkocht 1
Na alsdan de bekende grieven te hebben opgesomd,
vervolgt de schrijver:
Een gewichtige vraag treedt nu op den voorgrond:
•Zullen de r.-katholieken zich nog langer verlagen tot
vasalleD, tot sleepdrageis der anti-revolutionairen?"
Zullen zij den Standaard van den heer Kuyper blijven
volgen, gehoorzamen, zwijgend, gedwee als de gevan
genen achter de zegekar van den RomeiDschen impe
rator Of zullen zij zich te goeder ure herinneren, dat
zij nazaten zijn der drie eeuwen lang vervolgde man
nen, op wier grafzerken het ®Tout est perdu fors
l'honneui" in gulden letteren moest gebeiteld zijn?
Maar wat wilt gij dan 1 hooren wij vragenver
langt gij een einde te maken aan alle samenwerking
met de anti-revolutionaire partij Neen, is ons ant
woord, maar wij verlangen samenwerking op den voet
van gelijkheid, samenwerking met behoud van onze
waardigheid, van onze zelfstandigheid. Wil de anti
revolutionaire partij dit niet, dan zouden wij de r.-
katholieke partij in het veld willen zien, onder het
eigen vaandel, zij het ook met gedunde gelederen.
Geen samenwerking tot eiken prijs is onze leuze. Onze
eer moet ongerept, ons vaandel onbesmet gebonden
worden. Er is een practisch Fransch spreekwoord
•Je preüds mon bien oü ja le trouve".
Eq zou, zoo wenschen wij ten slotte te vragen, zon
het niet mogelijk ziju een Staatspartij te vormen, nit
gematigde elementen van verschillende richtingen samen
gesteld, die zich redelijker j >gens ons zou betoonen dan
de intransigents der anti-revolutionaire fractie, eene
Staatspartij, die, onze zelfstandigheid eerbiedigend, onze
grieven waardeerend, met ons op waardige en eervolle
wijze zou willen medewerken tot waarachtig heil van
land en volk Wij geloovenja.
De Tijd deelt mede, dat aan het besluit van
de voorzitters van R. K. kiesvereenigingen in Noord-
Brabant, dat wij in ons vorig nommer mededeelden,
aene gecombineerde vergadering" is voorafgegaan van
de Noord-Brabantsche afgevaardigden en presidenten
der kiesvereenigingen, waarvan de discussiën geheim
zijn.
De leden van de Eerste Kamer zijn ter
vergadering bijeengeroepen tegen Maandag 27 October
a, s., des avonds om half negen uur.
VolgeDS berichten nit Luxemburg zou, ingeval
weder een regentschap moet worden ingesteld, hertog
Adolf van Nassau niet persoonlijk raar het
groothertogdom komen, maar de beëediging plaats
hebben voor een commissie uit de Kamer, die zich
daartoe naar 's Hertogs verblijf Koaigstein zou begeven.
Algemeen heeft men zich in de atdeelingen der
Tweede Kamer ingenomen verklaard met de voorgestelde
wijziging der parsoneele belasting ten opzichte van de
landbonwpaarden, omdat men er in ziet eene
tegemoetkoming aan de landbouwers zonder Dadeel
voor de schatkist. Vreesden sommigen dat deze partiëele
wijziging eene zoo wenschelijke, meer algemeene her
ziening van de personeele belasting te veel op den
achtergrond zou schuiven, van andere zijde werd die
plaats genomen.
•Mijne heeren" sprak hij, »ik ben een leek en ik
moet bekennen, dat ik tot nu toe aan het vraagstuk
van de geheimzinnige kracht, dia men hypnotisme
noemt, weinig opmerkzaamheid heb gewijd en wat ik
er van gelezen heb, is door mij terzijde gelegd zonder
dat ik ook maar eenig geloof kon hechten aan hare
uitwerkingenmaar wat ik heden heb gezien, heeft
mij levendig belang ingeboezemd, want Hij
hield plotseling op, doch vervolgda weldra op kalmen
toon: »want het moet de belangstelling wekken van
ieder, die het wel met de menschheid meent. Veroor
loof mij daarom éene vraag."
•Gaarne," antwoordde de voorzitter, gaarne, baron,
en wij zullen haar beantwoorden, wanneer het in ons
vermogen is, want wij zoeken immers overtuigende
bewijzen."
Welnu", hernam de vorst, professor Liégeois heeft
ons gevallen vaa diefstal, valsche getuigenis, meiueed
en moord laten zien als gevolgen van hypnotische
invloedengelooft gij, mijne heeren, dat op dezelfde wijze
iedere andere misdaad kan worden begaan Houdt gij
het bij voorbeeld voor mogelijk, dat eene vrouw, die,
evenals mevrouw Charcot, haar man bemint, en met
hem in geluk en voorspoed leeft, door bypnotischen
invloed zoo ver gebracht kan worden om zich aan
echtbreuk schuldig te maken en die misdaad te be
kennen, even kalm en onverschillig als mevrouw Char
cot het de vergiftiging van haar echtgenoot deed
Zijne stem beetde, terwijl hij de laatste woorden
sprak en zijue blikken waren daarbij strak op het
ernstige gelaat van professor L;égeois gericht.
•Ik twijfel daaraan gaen oogenblik" antwoordde
de*e; •iemand, dia voor hypnotisch an invloed vatbaar
