1890. N°. 105.
Zaterdag 6 September.
77ste jaargang.
FEUIJLLETOX.
Door vreemden wil beheerscht.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en YrïjdagaTomS,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advartentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH Sc VAN DITMAH te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opg&ai' van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 5 September 1890,
Zoo ooit de barometer ons gefopt heef', dan was
het wel gister, toen men in Goes het Prinsesse-
feest zou vieren. Terwijl nog Woensdag die x» weer
kundige" hoop gaf op goed weder en ook gistermorgen
dia hoop nog levendig bleef, werd de verwachting
echter bitter teleurgesteld. Efenwel, het comité van
volksvermaken, dat zich zooveel moeite had getroost,
om dien dag tot aan feestdag, vooral voor de kleinen,
te maken, liet zich door een onheilspellende lucht
niet uit het veld slaan. Omstreeks 10 uren vereenigden
zich, onder geleide der onderwijzers, dz 900 kindaren
der verschillende lagere scholen alhier in de wandel-
kerk, waar de beile harmoniegezelschappen «Eupho-
nia" en «Hosanna" door het spelen van het volkslied
al dadelijk de feestelijke stemming der kleinen no<
verhoogden. Hierop sprak de voorzitter van volksver
maken, de h8er J on qui re, den kinderen een hartelijk
welkom toe. Hij wees hun op de beteekenis van het
feest en deelde hun tevens mee, dat het comité per
telegram den gelukwensch der kinderen aan II. K. H.
Prinses Wilhelmiua in de volgende bewoordingen had
overgebracht
»Ilire Koninklijke Hoogheid Wilhelmiua, Kroon
prinses der Nederlanden.
Heel de Goescbe schooljeued ter uwer eere in op
tocht vereeDigd, wencht U en Uwe doorluchtige Ouders
hartelijk geluk met uwen 4 Oen geboortedag.
De Voorzitter der feestcommissie,
JONQUIÈRE."
Hij uitte de hoop, dat de optocht door goed weder be
gunstigd mocht worden. Daarna zongen de kinderen, on
der leiding van de muziek van «Hosanna", de voor deze
gelegenheid geleerde liederen ter eere van de vorste
lijke jubilarisse, waarna men in optocht, begeleid door
de muziekgezelschappen «Euphonia" en «Hosanna,"
door de leden van volksvermaken en door de onder
wijzers of bestuurders der verschillende scholen, door
eenige straten der stad trok. De route was deze:
Korte Kerkstraat, Groote Markt (Westzijde, Noord
zijde, Oostzijde), Lange Kerkstraat, Klokstraat, Ganze-
poortstraat, Lsurus Pieter v. d. Spiegelstraat, Wijn
gaardstraat, Vlasmarkt, Beestenmarkt, Nieuwstraat,
's-Haer Hendrikskinderenstraat, Kleine Kade, Tussehen
twee poorten, Groote Kade, Keizerstraat, Magdalena-
straat, Groote Markt (Noordzijde), Lombardstraat,
Lange Vorststraat Klokstraat, vanwaar men de Wan-
delkerk aao de Zuidzijde weer binnenkwam.
Da volgorde der verschillende scholen was bij loting
bepaald, en zoo ging9n voorop de kinderen der R.-Kath.
school, vervolgens die van de scholen D, B, C en A,
terwijl die der bijz. school (hoofd de heer Wirtz) den
stoet sloten. Het spreekt van zelf dat da beide muziek
gezelschappen zich gedurende de wandeling herhaalde
lijk deden hooren, terwijl de kinderen, soms in ver-
eeniging met deze, soms ad libitum, door gezang aan
hunne feestvreugde lucht gaven.
In de wandelkerk teruggekeerd, werden nogmaals
de volksliederen gespeeld en gezongen en sprak de heer
Jocquière andermaal een woord, nu tot afscheid.
De kinderen ontvingen hierop een kleine versnape-
51) Vervolg
«Laat ons kalm spreken, graaf" sprak Salantieri,
«ik was boos en verbitterd door uwe handelwijze,
die ik terecht of ten onrechte als ondankbaar meende
te moeten aanmerken. Ik heb mij laten verlokken tot
eene poging om eene magnetische kracht, waarover
ik op sommige oogenblikken kan beschikken, op u te
beproeven. Dat was dwaas. Ik heb geen oplaidiog
voor magnetiseur gehad en ik geloof bovendien niet
veel aan een kracht" vervolgde hij lachend, «waarvan
men wel somtijds de uitwerking ziet, doch waarvan
men de wetten niet kent. Ik herhaal, dat ik alleen
uw welzijn op het oog heb gehad, en dat ik bij de
poging van zooeven alleen wilde beproeven uw wil
met uw welzijn in overeenstemming te brengen. Gij hebt
mij immers", voegde hij er op hartelijken, deslnemen-
den toon bij, «in Monte Carlo gezegd, dat gtj evenals
ik tot de slachtoffer? van het noodlot behoort, aan
wie het geluk en de rijkdom worden onthouden, waarop
ze uithoofde van hunne geboorte recht hebben. Kan
het u dan verwonderen, dat ik, toen de blik, dien ik
somwijlen in de toekomst mag slaan, mij de waar
heid deed kennen, mij als uw bondgenoot opwierp
om samen de onrechtvaardigheden van het noodlot
te herstellen? Wilt gij echter mijn bondgenoot niet
worden, laat ons dan tenminste vrienden zijn en laat ons
niet voorbarig de mogelijkheid op een gelukkigen
keer buitensluiten. Laat ons daarom kalm praten eu
overleggen. Zie" sprak Salantieri na een oogenblik
zwijgen# verder, bij ieder verschil van meening is er
ring en een portret van het Prinsesje, waarmede zij
opgetogen huiswaarts keerden.
Inmiddels was het tijd geworden voor de parade
der dd. schutterij, die om 42 uren aanving en werd
opgeluisterd door 3 oud-strijders, een toespraak van
den commandant en door de tonen van »Euphonia"
waarbij duidelijk bleek hoe de muziek ook op de man- j
schappen gunstig inwerkte en zij de verschillende j
manoeuvres vlug on goed ten uitvoer brachten.
Tegelijkertijd had aan de armen der verschillende ge
zindten door de bemoeiingen van «Volksvermaken"
en de «(Ucon. Spijsuitdeeüng", in het lokaal der gpijs-
kokerij eene bedeeling van bruine boonen met spek
plaats, waardoor ook in het gezin van den minder
bevoorrechte eene feestelijke stemming werd gebracht.
Had het weder zich gedurende den optocht der kin
deren en de parade tamelijk wel gehouden een fijne
motregen niet meegeteld, na den middag klaarde
het weder wat op en vleide men zich, dat de feeste
lijkheden voor de kinderen in de Langevorststraat, die
ongeveer 3 uren e8ü aanvang zouden nemen, althans
met goed weder begunstigd zouden worden. Dat
wenschte iedereen èa om de pret voor de kinderen
èn ter wille van de bewoners dier straat, die zich zoo
beijverd hebben eensdeels om hunne buurt een feeste
lijk aanzien te geven en anderdeels om de kinleren
dier straat nu ook met verschillende spelen als: mast-
klimmen, zakloopen, schaartjeknippen, watersteken enz.,
eenigen tijd te ammuseeren. Dan goed, schoon
weder stond nu eenmaal niet op het programma van
de metereologenonder regen, die eerst zacht, daarna
heviger begon te vallen, hadden deze spelen plaats,
die wel meuigen toeschouwer hadden gelokt, maar
waarop het goede gezicht grootendeels werd belem
merd door het leger van parapluies, dat men weldra
op zijn beurt «parade" zag houden.
In het geheel namen 413 kinderen aan de spelen deel
en wel 68 meisjes en 45 jongens. De meisjes van 56
jaren moesten hoog- en verspringen en schommelen,
die van 79 touwtje springen en die van 10—-43
jaar geblindoekt naar een koord grijpen, waaraan
prijsnummers hingen, die zij mochten afknippen. De
jongens van 5—6 jaar vermaakten zich met ringsteken
en balleogooien door eene opening, die van 79 jaar
met zakloopen, die van 1013 jaar met watersteken
en mastklimmen.
De kinderen vermaakten zich natuurlijk uitnemend
en gaven ook den ouderen veel stof tot lachen. Vooral
bij het watersteken steeg de vreugde der jongens ten
top, wanneer de inhoud van den »Wilhelmina"-bak
op de hoofden der makkers neerkwam. Ook een der
commissarissen ontving bij ongeluk op deze wijze
den doop.
Enkele nommers van het programma moesten achter
wege blijven tengevolge van het slechte weder, wat
te meer te betreuren viel, omdat aan alles zooveel zorg
was besteed.
Ia de zoogenaamde «oude weverij", die reeds vroeger
door het gasthuisbestuur welwillend was afgestaan tot
het gereedmaken der versieringen voor de Langevorst-
straat, werden de kinderen nu onthaald op melk,
broodjes en koekjes, en werden de prijzen uitgedeeld,
t ch éane oplossing, misschien wel de beste, namelijk
om veel aan den tijd over te laten. Uwe inzichten
zijn in de weinige maaoden, die sedert onze eerste
ontmoeting zijn verstreken, geheel veranderd Wie
waarborgt u on mij, dat na verloop van eenzelfden
tijd niet weder een wijziging daarin komt er ge de thans
door u verworpen meeniügen weder als de b.ste gaat
beschouwen
«Nooit, mijnheer" riep graaf Montau, «dat zal nim
mer meer geschieden."
«Zoudt gij mij niet hetzelfde antwoord gegeven
hebben graaf Montau, wanneer ik toentertijde in Monaco
getoond had eraan te twijfelen, dat uwe beschouwing
omtrent de wereld en uw eigen geluk altijd dezelfde
zouden blijven? Ik geloof, dat gij toen de gedachte
aan eene wijziging en dan nog wel tengevolge van
wat ge toen ongetwijfeld een kwajongens verliefdheid
zoudt genoemd hebben voor even onmogelijk zoudt
hebben gehouden als gij thans de veronderstelling van
een terugkeer tot uwe vroegere meening afwijst."
De graat' zweeg stil, getroffen door de juistheid van
Salantieri's opmerkingen.
«Ik wil daarmede niet zeggen" sprak Salantieri,
zich snel het behaalde voordeel ten nutte makende,
dat uwe meening eene wijziging zal ondergaanik
neem alleen de mogelijkheid aan en op die mogelijk
heid grond ik mijn bemiddalingsplan, dat ons veroor
looft vrienden te blijven, zooals ik uw vriend ben,
daar ik inderdaad niets anders beoog dan uw waar
achtig geluk te grondvesten, dat in dit geval zoo
geheel en al m8t dat van het vorstelijk Huis over
eenstemt."
De graaf geraakte al meer en meer het spoor bijster.
Salantieri sprak zoo kalm en zacht, en in zijne blikken
en gebaren was niets meer te bespeurea van da be
dreigingen en den smadelijken toon van eenige oogen
waarbij bleek, dat door ieder iets was gewonnen, ter
wijl nog eenige kleine geschenken onder de verpleegden
van het gasthuis werden verdeeld.
Zeer zeker zullen de bewoners van de Langevorst-
straat en inzonderheid het j inge volkje dezen feestdag
niet licht vergeten.
Terwijl Woensdag de kermistenten werden afge
broken verrees op de Groote Markt al weder een
andere, die het in sierlijkheid zeer zeker van de
eersten wiut, namelijk de muziektent van «Volks
vermaken," vooral wanneer zij, zooals gisteravond,
schitterend is verlicht en getooid met het portret
onzer prinses en een geïllumineerde W.
In deze tent gaf het harmoniegezelschap «Euphonia"
een goed geslaagde muziekuitvoering, die, om 8 uur
begonnen met de volksliederen, omstreeks half elf
daarmede eindigde. Niettegenstaande het hoogst on
gunstige weder een zachte, maar wat al te milde
regen bleef voortdurend vallen verzamelde zich eene
talrijke menigte op ons ruime marktplein en hoorde
tot het einde toe in de grootste stilte, alleen afantoe
verbroken door luide toejuichingen, de schoone uit
voering aan.
Tijdens de uitvoering deelde de heer Jonquiè'e aan
het publiek mede, dat door hem onderstaand telegram
was ontvangen
«Jor quiche, voorzitter feestcommissie Goes.
II. K. II. de Prinses draagt mij op H. D. oprechten
dank te betuigen.
Kamerheer van dienst,
Taets Van Amerongen van Natewiscii."
Zoo is ook hier ter stede dan, zij het ook op be
scheiden wqze, de tiende jaardag van ons geliefd
prinsesje waardig herdacht. Een woord van lof zij
hier toegebracht aan het comité van «Volksvermaken"
voor do goede regeling van dit feest, aan de harmo-
niegezelschappeD «Euphonia" en «Hosanna" voor hunne
belangelooze medewerking en aan de bewoners van de
Langevorststraat voor het organiseeren der volks
spelen. Wij hopen, dat hoe langer hoe meer het
streven vaa allan moge worden «prinsesjes jaardag"
tot een echt natbnalen feestdag voor het volk te maken
Gedurende de maand Augustus werd aan het
nieuwe Sas van Goes voortgegaan met het uit
baggeren van den sluisput der schutsluis, welk bagger-
werk thans nagenoeg is voltooid. Met het heiwerk
voor de damwanden van het biunensluishoofd en de
kolkmuren werd een aanvang gemaakt, doch dit werk
ondervond eenige vertraging door het onklaar raken
van een der heimachines. Het heiwerk voor het buiten-
sluiihoofd werd gestaakt in afwachting van de komst
eener zwaardere stoomheimachine van het Morison-type.
Deze machioe is thans aangevoerd en wordt opgesteld,
waai na het heiwerk voor het buitensluishoofd met
kracht zal worden voortgezet. Met het betonstorten
voor het suatiesluisje wordt eerstdaags begonnen.
Door welwillende beschikking der Maatsch, tot
expl. van Staatsspoorwegen loopt sedert 1 September
een rijtuig 3e klasse in den goederentrein,
welke 's namiddags te ongeveer 4.45 u t Goes vertrekt,
blikken t6 voren. Niettegecs:aande de groote antipathie,
die de markies hem inboezemde, was het toch mogelijk,
dat het heethoofdige karakter den Italianen eigen.
Salantieri had medegesleept en dat hij, niettegenstaande
alles wat er voorgevallen was, het toch goed met
hem meende.
«Wat bedoelt u daarmede?" vroeg de graaf. «Niet
tegenstaande uwe volkomen onwederlegbaie bsweringen
moet ik u toch nogmaals de vaste verzekering geven,
dat ditmaal mijne inzichten en besluiten zich niet
zullen wijzigen."
«Goed" zeide Salantieri, «wanneer dat zoo is, zullen
wij altijd nog tijd hebben met de feiten rekening te
houden en misschien kan er dan nog een weg gevon
den worden om de erfopvolging in het vorstenhuis te
verzekeren. Ik doe alleen het verzoek, dat gij tot de
tijdruimte vaa een jaar, die wij in Monte Carlo heb
ben vastgesteld verstreken zal zijn, geen beslissenden en
onherroepdijken stap doet, dat gij den tijd haar recht
laat en dat gij den toch reeds zoo zwaar beproefden
vorst ook zijnerzijds niet tot het doen van beslissende
of onherroepelijke stappan dwingt. Donk bovendien aan
de moeielijke positie en de groote verantwoordelijk
heid der ouders van het meisje, aan wie gij uw eigen
schitterende toekomst en tevens die van het vorsten
huis wilt opofferenuok aan hen zijt gij verschuldigd
ze te vrijwaren voor onaangename conflikten met den
vorst".
«Da termijn, dien gij verlangt, mijnheer" zeide graaf
Erik met een diepen zucht, «en waarvoor ik met het
oog op mijn onherroepelijk besluit eigenlijk geen goe
den grond kan vinden, zal van zelf wel uit de om
standigheden geboren worden. Voordat jaarverstreken
is zal ik toch wei niat aan een huwelijk met mejuf
frouw Hellwald kunnen denken eo dit te minder, om
dat het vasthouden aan mjn besluit tot een oaher-
zeer ook ten gerieve der leerlingen welke van
de gemeenten, aan de lijn gelegen, de verschillende
scholen in Goes bezoeken.
Bovsele. De gemeenteraad besloot Woensdag tot
wijziging van het raadsbesluit van 6 November 1872
betreffende de heffing van havengeld enz.
Tot dusver was voor eiken geladen wagen suiker
bieten twintig cent verschuldigd. Deze wijze van be
rekening is thans onder nadere goedkeuring veranderd.
Voortaan zal de heffing naar het gewicht plaats hebben
en wel in dier voege dat tien cent per 1000 KG.
behoort te worden betaald.
Op verzoek is eervol ontslag verleend aan H.
M. Hennequin als officier van gezondh. 2e kl. en
J. A. Dorrenboom als 1 e-luit. bij het 4e bat. rustende
schutter ij in Zeeland en aan jhr. C. A. J.
Van Citters als 2e-luit, bij het 3e bat. dier schutterij.
Bij de rustende schutterij in Zeeland zijn benoemd
bij het 3e bat., tot kapt. J, II. O. Dominicus, thans
2e luit.tot le luit. H. C. J. Dominicus en J. Ste-
ketee, beiden thans 2e luit.tot 2e luit. H. N. baron
Schimmelpenninck Van der Oye, vroeger 2e luit. bij
de dienstdoende schutterij te Goes, en D. P. Prumers,
J. Q. C. Wabeke, J. Koert en W. F. K. Lenshoek,
allen thans schutter.
Bij kon. besluit is benoemdmet ingang van
6 September, tot burgemeester van Schore, H. Van
Koeveringe.
De verscherping van het toezicht op de
miliciens die, in dienst komende, op tuberculose
worden onderzocht, heeft ten gevo'ge, dat in de laatste
jaren bet aantal overledenen aan tuberculose in het
leger voortdurend afneemt, maar daarentegen het aan
tal militairen, ongeschikt bevonden voor den krijgs
dienst wegens ziekten der ademhalingsorganen, toe
neemt. Belangrijke cijfers dienaangaande bevatten de
jaarverslagen van den militairen geneeskundigen dienst.
De staatscommissie voor den land
bouw is tegen 15 deeer weder ter vergadering opge
roepen. Zij zal, nu de landbouw-enquéte is afgeloopen,
hare aandacht gaan wijden aan de landbouw-vertegen-
woordiging en de belastingen.
Recht voor Allen deelt mede, dat er een tweede
brochure ter perse is, waarin Minister Lobman ge
weldpleging wordt ten laste gelegd, en geeft uit deze
brochure eenige aanhalingen, waaruit die geweldpleging
dan zou moeten blijken.
Hetzelfde blad deelt me ie, dat het eene dagvaarding
ontvangen heeft ter zake van den «Open Brief aan
Z Exc. den minister van binnenlandsche zaken, den
heer jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman."
Als schrijver van dien brief maakt zich ia de Zw.
Ct. bekend mr. J. W. Spio.
Da heer Erckman, die in samenwerking met
Chatriaa tal van romans heeft doen verschijnen en
een paar drama's, onder welke l'Ami Fritz, is op zijn
buiten te Villemonble in den ouderdom van 68 jaar
overleden. Ii 4847 kwam hij in aanraking met Chatnan,
stelbare breuk met den vorst en daardoor misschien
tot het verli°s van mijn persoonlijke toelage zal leiden.
Ik verheel mij zeiven niet, dat, zooals de zaken nu
staan, dit de gevolgen er van moeten zijn en het zou
dan mijn plicht zijn mij zelf een bestaan te verschaffen
alvorens ik er aan zou kunnen denken een huishouden
in te richten".
«Goed zoo" zeide Salantieri, de oogen nederslaande,
opdat de graaf zijn vreugde over zijn triomf niet zou
bemerken, «wij zijn het derhalve eens over den ge
stelden termijn van neutraliteit. Iioa gij daarna ook
over uw levenslot wilt beslissen, ge kunt overtuigd zijn,
dat ik altijd de meest vriendschappelijke wenschen
voor uw geluk zal blijven koesteren. Ten slotte alleen
nog ditwanneer werkelijk de een of andere gave
der natuur mij da kracht mocht hebben verleend om
in de toekomst te lezen, dat zult ge moeten erkenneD,
dat ik alles heb aangewend om de zaken in zulk een
spoor te leiden, dat ze moeten uitloopen op wat ik
tot uw waarachtig heil onmisbaar acht".
Hij bood den graaf de hand, die niet zonder aarze
ling hem wederkeerig de zijne reikte. Daarna veriiet
Erik de woning van Salantieri en begaf hij zich naar
zijne eigene vertrekken, waar hij weldra in diep na
denken verzonken was.
Ea geen wonder. Meer dan ooit was de vreemdeling
voor hem een onoplosbaar raadselzijne vrees voor
den Italiaan was nog vermeerderd en toch rees er
twijfel bij hem of hij hem niet onrechtvaardig beoor
deelde, of da invloed, dien Salantieri hier had uitga-
oefend, het vorstenhuis niet nog tijdig voor een open
baar schandaal had behoed. Maar éen ding stond bij
hem vast: de heftigste tegenstand zou hem niet van
zijne liefde voor Thekla af brengen, al moest hij tevens
mat smart bekennen, dat al de groote verwachtingen,
waarmede hij naar Hohenwartburg was getogen, vooc-