J
f
eei ffoonMs en Erf,
ilaire Goederen,
Bouw- en Weiland,
AANBESTEDING.
UIT DE OUDE DOOS.
ADVBRTENTIBN.
Rekening en Verantwoording.
verkoopen:
op Zaterdag 30 Augustus 1890,
Te koop of in ruil
een ijarig klein RUINPAARD,
Op Vrijdag deu 29 Augustus 1890,
aan te besteden
op Woensdag 27 Augustus 1890,
publiek verkoopen:
op Zaterdag 16 Augustus 1890,
openbaar verkoopen
Openbare Verpachting,
op Woensdag den 20 Augustus 1890,
In een gröot gedeelte van Ierland is de aard
appelenoogst mislukt. Ellende staat daar te wachten
zoo er geen hulp van buiten komt.
In Texas zijn zeven of acht negers, meest voor
malige slaven, die elk omstreeks 1,200.000 bezitten.
Een hunner geeft jaarlijks 4200 aan de weduwe
van zijn vorigen eigenaar die tot armoede is vervallen.
Een rijke neger uit Memphis, een voormalige slaaf,
maakt met zijn gezin een reisje door Europa.
Op de Spaanche kust, niet ver van Bilbao, is
sedert kort een spoorweg onder water in exploitatie.
Daar ter plaatse is de branding sterk en de kust te
vlak, om schepen, die wenschen aan te leggen om Ve
laden en te lossen, dicht te laten naderen. In verband
met de groote ladingen erts, die uit de mijnen bij
Bilbao, ter verzending naar Hamburg (voor KLrupp
bestemd) moeten worden geladen aan boord vsn de
stoomschepen, heeft men een spoorweg in de zee ge
legd van de kust naar de plaats, waar men voldoen
den diepgang voor de schepen heeft. Op dezen spoorweg,
welke oogenschijnlijk geene andere bevestiging heeft
dan zijne eigene zwaarte, loopt een waggon, waarop
zich een boog toestel bevindt, dat weder als onderstel
dienst doet voor een twseden waggon, kunnende deze
2000 ctr. erts bevatten doormiddel van een tip wordt
deze wagen van de hoogte der strandrotsen gevuld.
Zoodra de vulling heeft plaats gehad, glijdt het geheel
langzaam over het spoor naar het voor anker liggende
schip. Om nu de gaheele inrichting weder, nadat het
erts uitgeladen is, terug te halen, is aan den waggon,
die den zoogenaamden ertswagen draagt, een ijzeren
kabel bevestigd, welke over een katrol loopt en met
de kust in verbinding staat. Dit laatste geheel op de
wijze van kabel- of draadspoorweg.
Naar men moldt, moeten er dagelijks 50 ritten
gedaan kannen worden, en zelfs bij onstuimig weder,
toodat 100.000 ctr. erts dagelijks kan worden ge-
zransporteerd.
Southt-Lawrenca (Massachusetts) is door een
wervelstorm gedeeltelijk verwoest. Het dak eener nieuwe
Roomsche kerk werd weggeslagen en 75 woonhuizen
omgeworpen, welker puin in brand geraakte. Tusschen
de 15 en 25 personen moeten bij de ramp zijn omge
komen, ruim 100 gekwetst. Een groep van omtrent
15 zware boomen werd als van den grond afgesneden.
Te North-Ando ver zijn mede 8en vijftiental huizen
vernield en verscheidene menschen omgekomen of ge
wond.
Een komkommer in den vorm van sinaasappelen
wordt ons thans door de vereenigde journalisten op-
gedischt. De barones de Beanlieu, die in 1878 op
tachtigjangen le&ftijd te Monaco overleed, zou veertig
jaar niets anders gegeten hebben dan dagelijks drie
dozijn sinaasappelen en twee sneedjes brood, waarbij
zij een glas wijn dronk.
Onder de geschiedkundige merkwaardigheden, die
men althans in vroeger tijd op school leerde,
behoorde, dat Jacob Simonszooo de Rijk door eane
ïveifijnde wreedheid" zijner vijanden, veroordeeld werd
om gedurende ziine gevangenschap eiken dag hetzelfde
te eten en te drinken. Hij koos kalfsvleesch en Rijn-
schen wijn, zegt de geschiedschrijver en kon, in latei-
jaren, noch het een noch het ander meer gebruiken.
En nu laat men een mensch veertig jaar lang, zomer
en winter door, driemaal op een dag niets dan sinaas
appelen eten, en de collega, die deze mare in de wereld
zond, voegt er bij, dat zij ^bewonderd werd om haar
goed uiterlijk". Dat zij transparent was geworden, zou
men dan nog eerder begrijpen.
Laatste en teleg'&phlsche berichten.
Ierseke. OESTERBEURS. Verkochtafsteeksl 1
tot 2 Va cM- *»052 tot 3Va cM- 3-
Rampen over Zuid-Beveland.
In vorige opstellen besprak ik Zuid-Beveland, zoo
als het omstreeks de twaalfde eeuw en kort daarna
was met de deelen, die daarbij opkwamen. Thans
zal ik een enkelen blik slaan op de schaden, die dit
eiland door het water geleden beeft.
Over Noord-Beveland handelende, noemde ik den
vloed van 1530 een der geweldigste, die dit eiland
ooit teistefden. Dezelfde vloed was voor heel Zeeland,
en vooral ook voor Zuid-Beveland, verschrikkelijk.
Onder Nissa lag de Kruinmgsche polder, aldus ge
naamd naar heeren van Kruiningen, die als ambachts-
heeren van Nisse dien polder hadden doen bedijken.
De westelijke dijk van dezen polder werd bijna geheel
vernield, waarvan zelfs nu nog duidelijke sporen over
zijn. Ook de westelijke dijk van Nisse zelf, de zg.
notendijk, ging verloreD, en slechts een klein deel der
Nissesche dijken bleef bewaard, waardoor Bewesten
Ierseke daar tegen overstrooming beveiligd bleef. Erger
had de breede watering te lijden aan de noordzijde
bij Goes. Daar brak de dijk op drie plaatsen door
het water stortte met zoo onstuimige kracht naar
binnen, dat een deel der Ganzenpoort werd stukge
slagen, een groot deel der watering ouderliep en men
de grootste moeite had om te verhoeden, dat niet
nog meer overstroomde.
TusschÊn Honte en Hinkelinga bleef geen plekje
droogmen kon er daar niet aan denken, iets tegen
het aandringende water te doen. Eerst den volgenden
zomer was het mogelijk, da geleden schade zooveel
doenlijk te herstellen.
Het allerergst was het in Beoosten Ierseke. Tege
lijkertijd werden de dijk bij Lodijke en de sluis bij
Kreecke weggeslagen. Van twee zijden stroomde nu
het water den polder binnen. Huizen en schuren wer
den verbrijzeld. Meubelen, vee, graan, balen meekrap
werden meegesleurdduizenden meuscben kwamen om
of konden slechts met ongeloofelijke inspanning er het
leven afbrengen. Voor sommige dorpen, die het naast
aan het water lagen, kwam het ongeluk zoo vreeselijk
snel, dat geen enkele der bewoners tijd had te vluchten
en allen omkwamen. Toen de grond, nadat de vloed
was teruggetrokken, weer boven kwam, zag men alles
overdekt met bouwvallen, met allerlei goederen en
daartusschen lijken van menschen en vee. De meesten,
die behouden waren gebleven, hadden niets dan het
naakte lijf gered: zij waren nu doodarm. Aanzien
lijken, die te voren vooraan hadden gestaan, als er
voor armen geld moest opgebracht worden, moesten
nu zelf gaan bedelen of zich als dienstboden bij anderen
verhuren. Adellijke namen, zooals Van de Kreecke,
Van den Broecke en andere, behoorden voortaan alleen
aan zeer geringe burgers, landlieden en dienstbaren.
In den zomer van 1531 werden op de meeste plaat
sen de dijken vernieuwd, maar helaas t een jaar daarna
kwam een andere vloed, die de pas aangebrachte wer
ken weer bijna overal vernielde. West-Borsele liep
onder en bleef alzoo gedurende 84 jaar. In Oost-Borsele
verdwenen de zuidelijke deelen van Everinge en Kou-
dorpe en alles, wat er nog over was van het in Baar
land gelegen Stuvezand en Vinninge. Tusschen Honte
en Vinkelinge werd bijna alles vernieldhet overschot
volgde in 4551. Reimerswale en meer dan tien dorpen
verdwenen voorgoed.
Een eigenaardig verschijnsel is het, dat bovenal de
zuidelijke oevers het meest te lijden hadden. De slikken
van Bath af tot Waarde toe waren eenmaal vrucht
baar land, dat behoorde tot den Agger, Rilland, Miire
en Valkenisse. In 1750 verging een deel van den dijk
des Westveerpolders bij Waarde; in 1791 volgde al
daar een nog geduchter val.
Kruiningen had eveneens aan den zuidkant veel last.
Keizer Karei V schonk reeds in 1549 aan dezen polder
verschillende vrijheden tot het versterken der dijken,
omdat het te vreezen stond, dat de Honte haren loop
zou nemen dwars door Hansweertsdijk." In 1598 had
een dijk val plaats vóór den Hinkelenpolder, waardoor
men genoodzaakt was, een inlaagdijk te maken. Ter
zelfder plaatse hadden in 1604 en 4734 nieuwe door
braken plaats, zoodat de inlaagdijk zeedijk werd.
Nadat in 1480 de Zwake in het oosten, ter plaatse,
waar zij in de Hont uitliep, afgedamd was, moest de
stroom zich aldaar, dus bij Schore, verleggen. Dit
geschiedde, waardoor tegen den gelegden dam zich
aanslibbingen vormden, terwijl de Hont nu langs Hoede-
kenskerke veel sneller stroomde en veel meer wrijviüg
veroorzaakte dan te voren. Een groot deel van Ostende
en Vinninge, benevens de Palliex-, Oost-, Provisoor-
en Raamspolder gingen te loor. De gansche polder
van Hoedekenskerke kreeg zóóveel te lijden, dat de
Staten der provincie aan ingelanden gedurende twee
eeuwen telkens vermindering en kwijtschelding van
belasting schonken. Vallen en verzakkingen hadden
plaats in de jaren 1716, 1718, 1751, 1782 en 1804.
Bij Baarland was het al niet veel beter. Wel werden
daar nog in 1595 enkele polders bedijkt, maar zij
hielden het niet lang. Door zware zinkwerken werd
de stroom wel van de oostkust afgehouden, maar hij
teisterde destemeer den zuidelijken oever. In 1628
was de Dierikpolder bezweken. In 1682 verdwenen
de laatste overblijfselen van het Vogelenzand. In
Everinge, Ellewoudsdijk en Koudorpe zag het er
nog erger uit. Ia 1519 moest men in Koudorpe
55, ia Everinge 160 gemeten buitendijken; op het
einde der 17e eeuw was dit getal reeds 680 gemeten.
Ia bet jaar 1714 was hat geschot aldaar 8 gulden
per gemet, terwijl de paebt slechts 7 gulden was.
Toch leverde toen da rekening nog een kwaad slot
van 5515. Io 1721 moest men weer een leening
sluiten van 55000. Vermindering en kwijtschelding
van belasting ook daar! Zelfs tiendanhouders en eige
naars van vroonen moesten toen bijspriDgen. In 1749
was het gevaar voor den zsedijk van den westnol tot
Borsele, waarin een menigte scheuren waren en welks
rijsberm op vele plaatsen geen steun meer had, zoo
groot, dat de Lands-Inspecteuren het noodig oordeelden
om een inlage te vormen, waarvan de kosten/78000
zouden bedragen, of den dijk over een lengte van
350 roeden over te halen, hetwelk/86000 zou kosten.
In 1760 was hetzelfde noodig voor weder 300 roeden,
waarvoor 61000 noodig was. Dat de stroom hier
sterk was, bleek aan den Zwemerdam vóór E/eringe,
waar in 1805 een val plaats had. Kort daarna peilde
man 18 vademen, waar onlangs de steenglooiing had
gelegen.
Ia Borsele weer dezelfde verschijnselen. WestBovsele
was aanvankelijk 4777 gemeten groot; reeds in 1616
was het tot 3379 gemeten verminderd, en dit giDg
zoo voort, tot in 1715 de geheels Wolfertspolder, groot
242 gemeten, verdween.
Dat sommige, ja vele dezer rampen voor een deel
de schuld wareu van de menschenkindereu zelf, hoop
ik in een volgend artikel aan te toonen. BAVO.
Burgerlijke Stand Soes
van 9 tot 13 Augustus 1890.
Ondertrouwd: 14, Jacobus Bal, 29 j., jm. en
Catharina Dirkse, 25 j., jd.
Geboorten: 29 Juli, wettiging, bij brief van Z. M.
Den Koning, van Levina, d. v. Christiaan Rijkse en
Lavina Post; 13, Marinus, z. v. Adriaan "Veihage en
Wilhelmina Buijs; 14, Constantia d. v. Adriaan Reijerse
en Elizabeth Jerina Milhous.
Overleden: 13, Marinus, 8 weken, z. v. Jan
Danielse en Maatje Gijzel.
Watergotljen voor Ierseke.
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
voorm.
Nam.
voorm.
Nam.
16
Augustus.
3.20
3 36
9 50
10.6
17
1
3.51
4.7
10.21
10.37
18
4.23
4.39
10.53
11.9
19
a
4.55
5 10
11.25
11.40
20
5.26
5 42
11.56
21
5.59
6.16
0.9
0.29
22
6.35
6.55
0.46
1.5
Te houden Aanbestedingen.
Datum. Plaat». Voorwerpen. Information.
22 Aug. Middelburg, maken en veranderen ducdalven
in de buitenhaven te Ilansweerd,
Rijks-ingenieurs.
29 Aug. Wilhelminadorp, verbouw school, J. H. Hannink.
Goes.
Verkoopingen en Verpachtingon.
Datum. Plaat» Voorwerpen. Inforraatiïn.
15 Aug. Wemeldinge, appels en peren, Galli» Meren».
15 Icr»eke, compartimenten oesterput,
«teigar en loods enz., Prins.
16 Ovezand, meubilaire goederen enz., V. d. Kloe».
20 Goes, verpachting bouw- en weiland, Pilaar.
23 Goes, woonhuis, kuiperswiukel, Mr. Liebert.
23 x Goes, schuur eu erf, Mulock Houwer.
27 Baarland, oppervruchteu, V. d. Kloes.
27 - Kloetinge, woonhuis en erf, Mulock Houwer.
28 x Kloetinge, bruine boonen en suikerpenen, Pelle.
29 x Ierseke, inspan, Pelle.
30 x Krabbendijke, meubilair, Prins.
3 Sept. Middelburg, aandeelen ambachtsheerlijkheid,
recht van tiendhefiing, B. A. Verheij.
gfor&öarlchton*
KRUININGEN, 13 Augustus 1890.
Nieuwe Tarwe f8,Nieuwe Rogge f6,Winter-
gerst f 4.80 a 5,10, Nieuwe Zomergeret f5,Erwten
f7,75 a 8,75, Winter-Koolzaad f9,20, alles per hectoliter.
MIDDELBURG, 14 Augustus 1890.
De aanvoer uit Walcheren van Tarwe was heden
weder gering van Koolzaad ook minder dan men
verwacht had Ook eenige nieuwe vruchten werden
aangeboden Tarwe werd gekocht van t8,40 tot 8,50.
Mindere qualiteit van f8,10 tot 8,25 Nieuwe Rogge f6.
Dito Wintergerat f5,15 a 5,25 betaald. Dito Zomer gerst
nog al blank van kleur en droog, f4,65 a 4,75 gekocht.
Ronde Bruine Booneu en Krombekken dito op f 10 ge
houden. Puike Witte Boonen zeer weinig meer ter
markt, meer begeerd, en van f 10,25 tot 10,50 betaald.
Paardenboonen op f6 gehouden Nieuwe Groene Kook-
erwten, droog en goed van qualiteit, zijn tot f 9 afgegeven,
weinig werden er nog geveild. Koolzaad hoofdzakelijk
voor verzending van f 9,50 tot 9,60 betaald, verscheidene
houders hielden liooger. Raapolie f31, Patentolia f 33,
Lijnolie f28 per vat op 6 weken, contant fl korting.
Boter f 1,10 a f 1,20 per K.G Eieren f 3,40 per 100 stuks.
rmfp De zaadmarkt van A Maandags is ingetrokken.
A. s. Maandag 18 Augustas hopen .1
onza geliefde ouders
G. y. d. VLIET
N. MOELËKER
hunne
25jarige Echtvoreeniging
te vieren.
Hunne dankbare kinderen
en behuwdkind.
Kattendijke, Aug. 1890.
A. s. Dinsdag 19 Augustus hopen I
onze geliefde ouders
ANT. VAN BOVEN
en
E. DE KORTE
hunna
25-jarige Echtvereeniging
te sieren.
Hunne dankbare kinderen
I Driewegen, Augustus 1890.
De schuldeischers in het faillissement
van Cornells Franse, koopman, wonende
te Kruiningenworden opgeroepen om op
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1890, des voor
middags te 9 3t uren, in een der lokalen
van het Gerechtsgebouw te Middelburgde
Rekening en Verantwoording aan te hooren,
welke door den Curator in dat faillissement
ten overstaan van den EdelAchtbaren heer
Rechtercommissaris zal worden afgelegd.
De Curator
in het faillissement voornoemd,
Mr. A. C. A. JACOBSE BOÜDEWIJNSE.
V Voor de vele bewijzen van deelne
ming, ondervonden bij het overlijden van
onzen geliefden echtgenoot en vader, den
heer A. W. B. VAN ALTENA, betuigen
wij, ook namens verdere familie, onzen
oprechten dank.
Goes, 14 Aug. 4890.
Wed. M. J. VAN ALTENA—
Knaap
en kinderen.
V Voor de menigvuldige bewijzen van
deelneming, bij het noodlottig overlijden
van onzen veel belovenden zoon JOHANNES,
betuigen wij bij deze aan G. MOLHOEK en
diens echtgenoote, voor de moeite en liefde
volle verzorging, alsmede aan de inwoners
van Driewegen en Ovezand en ook aan
W. L. DE VRIEZE te Nisse, onzen wel-
gemeenden dank.
Oawerkerk (bij Z.zee), 15 Aug. 1890.
A. VAN DE STOLPE
en echtgenoote.
0T Da INSPECTEUR over het LOODS
WEZEN enz. in het 69 District maakt
bekend dat, wanneer berichten omtrent
eenig gestrand of in nood verkecrend
Schip worden aangebracht bij Hoofden en
tu8schenpdrsunen bij den dienst der kust
vaart, dan wel bij Opzichters der kust
en oeververlichting en beambten van het
Loodswezen, daarvoor eene belooning zal
worden gegeven van 5 tot 25, naar
gelang van bet belangrijke van het bericht.
Alleen bij zeer bijzondere omstandigheden
kan een hooger bedrag worden toegekend.
Hoofden der kustwacht zijn:
te Nieuwer sluijsP. FARINAUX, Op
lichter der verlichting;
te ZoutelandeH. VAN SICHEM, mr.
smid
te Westkapelle: W. DE RAPPER, Op
lichter der verlichting.
Tevens is een kustwachtstation in den
opstand van het geleidelicht op den zeedijk
van Westkapelle.
De Inspectenr voornoemd,
F. J. P. NI. M U L D E R.
Het Bestnnr van den Polder
„de Breede Watering bewesten
Ierseke" maakt bekend, dat de REKENING
en VERANTWOORDING over 1889/90 van
af 18 Augustus 1890 tot en met den 26
d. a. v. ter inzage zal liggen ten kantore
van den Ontvanger-Griffier en dat hiervan
afschriften tegen betaling der kosten ver
krijgbaar zijn.
Tevens wordt kennis gegeven, dat eene
zal gehouden worden op WOENSDAG 27
AUGUSTUS 1890, 's voormiddags te half
elf uren, in het gewoon lokaal te Goes.
Goes, den 16 Augustus 1890.
Het Bestuur voornoemd,
B. V. VAN DER BILT, Dijkgraaf.
G. H. VAN DER MEER MOHR,
Ontvanger-Griffier.
De Notaris C. PRINS te Kruiningen zal
dos middags te 12 uren, ten huize van
Jan De Kok te Krabbendijke
Kabinet, Bureau,
Tel» Kastie> Stoelen, Ta-
fels, Klok, Veeren- en
Kapokbedden, Kleederen, 3 Ka
chels, Schoenmakersgereedschap,
Koper-, Tin-, Blik-, Ijzer- en
Aardewerk enz.
eerlijk en fijn afgericht, bij P. JONKER,
Logementhouder, Wolfertsdijk.
des voormiddags om II uren, zal het
Gemeentebestuur van Kattendijke trachten
in het Gemeentehuis te Wilhelminadorp:
het verbeteren der Gemeen
teschool en Onderwijzers-
woning aldaar.
Waarvan gedrukte bestekken van af heden
verkrijgbaar zijn bij de firma F. KLEEU-
WENS Sc ZOON te Goes, tegen betaling
van 1,
De teekening hiervan ligt van af heden
ter visie in het G meentehuis te Wilhelmi
nadorp tot op den dag der aanbesteding.
Aanwijzing io loco geschiedt op Zaterdag
23 Augustus 1890, des voormiddags van
1112 uren, door den heer J. H. HAN
NINK, Architect te Goes, bij wien tevens
nadere inlichtingen kunnen worden ver
kregen.
Wilhelminadorp, 8 Augustus 1890.
Burgemeester en Wethouders
van Kattendijke,
G. J. v. D. BOSCH, Burgemeester.
C. RISSEEUW, Sdcretaris.
De Notaris MULOCK HOUWER zal
's namiddags te 2 uren, te Kloetingein
de herberg van Akkenaar, voor S. Yan
Kruininge,
in da gemeente Kloetinge, aan de ICapelsche
s.raat, sectie B no. 376, groot 410 c.A.
De Notaris J. VAN DER KLOES «al
des middags 12 uren, in de gemeente
Ovezande, aan het Hollestelleweegje, ten
sterf huize van Frans Yerinue, in het
EENE PARTIJ
waaronder
Bureau, Tafels, Stoelen, Antieke
Kast, Kachel, Klok, 2 Bedden
mettoebehooren, Meelkist, Kleer-
kist, Glas-, Blik-, Koper-, IJzer
en Aardewerk, een partij Land
bouwgereedschap, Brandhout, 2
Geiten, 1 Varken, 13 Kippen,
Maten, Tobben, Tonnen, een
partij Mest enz.
des Yoormiddags te 10 uren, te Goes, in
het koffiehuis »het slot Ostende" voor het
Burgerlijk Armbestnur te Goes, ten over
staan van den Notaris J. M. PILAAR,
Yoor 1 jaren, van:
18 PERCEELEN
in de gemeenten Ovezand, Baarland
EllewoudsdijkHoedekenskerke en 's-Qra-
venpolder.
Informatiën zijn te bekomen ten kan
tore van den secretaiis-penningmeester den
heer E. VAN DEN BOSCH en voornoem
den Notaris PILAAR, beiden te Qoes,
