1890. N°. 86.
Donderdag 24 Juli.
77:
jaargang'
ste
De uitgave dezer Courant geschiedt baandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75*
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prij* der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ceat«
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a I,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regelf
GOES, 23 Juli 1890.
De Tijd zet nader haar standpunt uiteen tegen
over het wetsontwerp tot wijziging van da- wet van
4 December 1872, houdende voorziening tegen
besmettel ij ke ziekten. Da Tijd erkent, dat
het bestaande art. 17 van de wet van 1872 niet veel
tegenstand heeft ondervondenimpopulair kan het
slechts bij e> n zeer klein gedeelte der bevolking ge
noemd worden, terwijl het getal kindereD, die wegens
deze bepaling van schoolonderwijs verstoken blijven,
als uiterst gering kan worden beschouwd. Voor het
gemoedsbezwaar van sommige anti-revolutionairen ge
voelt de Tijd niet de geriDgste sympathie. Niettemin
keuit zij het goed, dat ook voor deze bezwaarden elke
moeielijkheid bij de opvoeding hunner kinderen uit
den weg worde geruimd, mits en voor zoover dit zon
der schade voor het algemeen en zonder even wettige be
langen van anderen ia gevaar te brengen geschieden kan.
Hat voorstel der regeering, hoe goed bedoeld ook,
schijnt de Tijd tot gegronde critiek aanleidiug te geven.
»Om aan de bezwaren van enkelen tegemoet te komen,
zal het bij een veel grooter getal anderen nieuwe be
zwaren in het leven roepen.
»Of er dan, indien de oplossing der regeering on
aannemelijk schijnt, geen andere kan gevonden worden,
die aan alle eerlijk gemeende gemoedsbezwaren een
einde maakt? Wij gelooven: ja!
nMen h'ffe de verplichting van het vaccine-bewijs
op, niet voor enkele personen, maar voor die scholen
en inrichtingen van bijzonder onderwijs, welke daarom
vragen. Vooral nu door de herziene Wet op het Lager
Onderwijs het oprichten van bijzondere scholen zóózeer
is vergemakkelijk-, gelooven wij dat langs dan door
ons voorgestelden weg, voor zoover dit van den wet
gever afhangt, aan den eisch om vrijheid en gelijke
behartiging der belangen van allen zal voldaan worden.
»Bastaat bij een eenigszins aanzienlijk getal Neder
landers de meening, dat de vaccinatie óf ongeoorloofd
öt nadeelig is, welnu, men geve hun vrijheid eigene
scholen op te richten, waar gevaccineerden en onge
vaccineerden naast elkander kunnen plaats nemen.
Iedereen zal dan volkomen vrij blijven, zijne kinderen
al dan niet naar zoodanige school te zenden. Zendt
hij ze er been, dan draagt bij zelf ook de gebeele
verantwoordelijkheid voor de gevolgen.
»Voor alle openbare scholen echter en vooral die
bijzondere scholdD, die geen vrijstelling ten opzichte
van het vaccinebewijs verlangen wij durven voor
spellen, dat daartoe alle bijzondere r.-katholieke scholen
zullen behooren zouien wij wen^chen, dat in den
bestaanden toestand, waaraan het Nederlandsche volk
sinds lang is gewoon geworden, geen verandering
werd gebracht.
De Zuid Hollandermede een r.-k. blad, noemt het
vraagstuk van den vaccinedwang een vzeer moeielijke
en teedere quaestie voor de r.-katholieken. De bezwaren
der protestanten tegen de inenting spruiten voort uit
da meest stuitende ketterij van Calvijo, die der praerles-
tinatie of voorbeschikking. De aanhangers dezer leer
beweren dat God reeds vóór de geboorte den mensch
voor smart en geluk en zelfs voor hel of hemel heeft
beschikt, dat Hij den een tot hemriiog heeft uitver
koren, den ander lot verworpeling heeft bestemd.
Geen middel mag daarom volgens hen worden aan
gewend om een ziekte of ramp te voorkomen, wijl het
kwaad niet te keeren. is.
Wij daarentegen, die in God iets anders zien dan
een Moloch, van barmhartigheid vervreemd,
Die olf irpopken in zijn gloeiende armen neemt,
En laaft het aan de speen, met olie, vier en vonken I
wij, die in Hein de oneindige goedheid eeren en dank
baar de voorbehoedmiddelen aanvaardeD, ons door
Hem geschonken, wij noemen een pUcht, wat zij zonde
faeeten. Toch zijn wij niet ongeneigd, waar het moge
lijk is, aan de bezwaren der ongelukkige verdwaalden
tegemoet te komen, evenais wij met datzelfde doel
erin berusten, dat den D oopsgezinden wordt toege
staan, in plaats van den van ons gevorderden eed een
belofte af te leggeD."
Terwijl echter de Z.-H. «enerzijds rekening wil
houden met de gemoedsbezwaren vau de protestanten,
kan zij de oogsn niet sluiten voor het feit, dat de
inenting vermindering van het getal poklijders ten
gevolge heeft gehad en dat de ziekte, zoo tij uitbreekt,
nog steeds bij voorkeur en bijna uitsluitend hare slacht
offers maakt onder de niet-gevacciieerden. »Wij
schrijft de Z.-H. »en zeker de overgroote meerder
heid der Nederlandera, zouden het met ons geweten
niet in overeenstemming kunnen brengen, om onze
gevaccineerde kinderen op de schoolbanken plaats te
doen nemen naast niet-gavaccineerde, dn wellicht de
ziektekiemen op onze kleinen zouden overbrengen. Het
wegnemen der gemoedsbezwaren van eenigen zou nieuwe,
even wettige en door de feiten alleszins gerechtvaar
digde gemoedsbezwaren voor zeer velen doen geboren
worden li dus de afschaffing der verplichte
vaccinatie voor onderwijzers en leerlingen der open
bare school te eenenmale onaannemelijk, wat de bij-
zondere scholen betreft, scharen wij ons uit volle over
tuiging aao de zijde der Regeering. De Staat is onbe-
voegd en mist het recht om ook voor bijzondere in
richtingen van onderwijs de vaccinatie verplichtend te
stellen.
»Eischen wij het recht voor alle bijzondere scholen
in het algemeen, en dus ook voor de r.-katholieke,
men vergete niet dat tusschen een recht en het ge
bruikmaken daarvan een groot verschil is. Wij ver
wachten, dat dit laatste wel nooit op onze scholen zal
goschieden en de besturen en hoofden van bijzondere
r.-katholieke scholen de verplichting zullen handhaven
en onder geen voorwendsel hoegenaamd ooit een niet-
gevaccineerd kind tot hun school toelaten".
Als iotern-kweekeling is aan de machinisten-
school te Amsterdam o a. toegelaten J. A. G o e -
mans van Goes. Bij het toelatingsexamen behaalde
hij van de 80 aspiranten No. 19.
Gisteren heeft H. M. de Koningin met
H. K. H. Prinses Wilhelmina de hoofdstad
des rijks bezocht.
Bij aankomst werden zij op het perron ontvangen
door jbr. mr. Schorer, Commissaris des Konings in
Noord-Hollaod, en verder door burgerlijke en militaire
autoriteiten, aan het hoofd waarvan de heeren mr.
Van Tienhoven en generaal-maj >or Den Beer Poortugael.
De stoet begaf zich van het station naar het Paleis
van Volksvlijt, waar nagenoeg de geheele tentoonstel
ling werd bezichtigd.
H. M. toonde in vele zaken eene levendige belang-
stellirg
Na de bezichtiging der tentoonstelling werd de tocht
voortgezet naar het Rtjksmuseum, en ook hier, evenals
op de tentoonstelling, maakte de Koningin weder dien
warmen indruk van eene moeder, die met haar kind
uit is. II. M. ziet alles,, bewondert gemakkelijk, maar
heeft het meest oog voor het Prinsesje. Als er wat
te zien is, vestigt zij het eerst de aandacht van het
kind er op, en daarna kijkt zij zelve. Ontvangt de
moeder voorlichting, dan is hare allereerste zorg er
haar kind deelgenoote van te maken. De drukte en
beweging om haar heen ontgaan H. M. wel niet, maar
hinderen haar evenmin. Zij blijft opgaan in dat kind.
Na het kijkjo in het museum begaf II. M. zich naar
het paleis op deu Dam.
Na het déjeuner ten paleize werd de tocht door de
hoofdstad voortgezet.
Te half twee kwam het vorstelijk gezelschap aan
den kop van da Handelskade aao, waar het stoomschip
Both" door H. M. bezichtigd werd. Hierna begaf
men zich aan boord van de stoomboot vCeres" die,
vergezeld door eene havenstoomboot met de kapel van
het 7de regiment aan boord, koers zette langs de
Handelskade.
Bij de Rietlanden wendde de vCeres" den steven en
stoomde op naar het Koninginnedok. Voortdurend
bleef de »Ceres" omstuwd door eeD aantal gieken met
forsche roeiers bemand, die ondanks den krachtigen
golfslag en soms druipnatte pakken en waterscheppende
vaartuigen den moed niet opgaven en voortdurend
bijbleven. Tegenover het Westerdok lag het viermast-
stoomschip Rotterdam", waar de vorstelijke personen
zich een oogenblik aan boord begaven.
Te 3!/4 uren stapten H. M., de Prinses en gevolg
bij den steiger van den West-Iiid. maildienst weder
aan wal, waar nog het stoomschip Prins Willem II"
werd bezocht. Daarna ging het vorstelijk gezelschap
per rijtuigen weder stadwaarts naar den dierentuin,
waar allereerst het aquarium werd in oogenschouw
genomen, onder geleide van dr. Kerbert, directeur van
H. A. M. Daarna werd een tochtje door den tuin
ondernomen, waar in korten tijd het belangrijkste
bezichtigd werd. Het bezoek hier eindigde met het
gebruiken van ververscbingen in de Koningszaaltpgen
halfvijf begaven de Koningin en de Prinses z ch naar
het station, waar H. M. in den burgemeester de hoofd
stad bedankte voor de Haar en Hare Dochter bewezen
eer. Da terugtocht was afgelegd door de Jodenbuurt
en langs de Nieuwmarkt en Prins Hendrikkade.
Ierseke. Maandagavond hield de Raad dezer ge
meente eene vergadering.
In de vorige vergadering was geweigerd om de
kosten van verpleging van eene krankzinnige uit deze
gemeente, welke bij vonnis van den off van just, in
een krankzinnigengesticht is geplaatst, voor rekening
der gemeente te nemen, omdat een broeder zich bereid
had verklaard haar op zijn kosten in de woning harer
oud ars te doen verzorgen.
Naar aanleiding van dit besluit was een missive
van den Comm. des Kon. ingekomen, waarin verzocht
werd Z. E. te informaeren of de ouders der verpleegde
onvermogend zijn de verplegingskosten in het gesticht
te dragen. M ocht dit het geval zijn, dan is de gemeente
verplicht zelf die kosten op zich te nomen. De brief
van den Comm. des Kon. ging vergezeld van een
schrijden van den directeur-geneesheer van het gesticht,
welke verklaart dat eene verpleging van de patiente
buiten een gesticht niet mogelijk is.
Do Voorzitter deelde mede, dat in de vergadering
van B. en W. de wethouders van gevoel on waren bij
het Raadsbesluit te moetpn volharden. Toen hij daar
over de discussie opende, stelde de heer Van Oeveren
voor in geheime zittiDg over te gaan, te meer daar
hij nog eene andere mededeel!Dg had. Hieraan werd
voldaan.
Na heropening der openbare zitting stelden de wet
houders voor, nogmaals de verpleging op gemeeDte-
kosten te weigeren, aangezien de wet ook eene ver-
poging in de ouderlijke woning toestaat. De broeder
wil de patiente naar huis doen komen en daar onder
behandeling van een geneesheer stellen. Mocht dus-
dar ige verpleging onmogelijk blijken dan wil hij, hoe
wel daartoe volgens de wet niet verplicht, die in ten
krankzinnigengesticht naar zijne keuze en op zijn kosten
doen vervolgen.
De heer Sauer verklaarde zich vóór het voorstel en
dit werd met algemeene stemmen aangenomen.
Daarna werden 4 candi laten gekozen tot benoeming
van 2 leden van het college van zetters. Gekozen
werden de heeren L. Laban en M. De R>gt (aftredende
leden), C. RiddeThof en W. Goeman.
Verder was ingekomen een verzoek om ontslag van
den heer D. Spruit uit zijne betrekking van secretaris
en ontvanger der gemeente wegens zijne benoeming tot
plaatsvervangend directeur in de oesterzaak der heeren
De Groot en Bolier.
De Voorzitter stelde voor het ontslag op de meest
eervolle wijze te verleenen, onder dankbetuiging voor de
vele en gewichtige dimsten aan de gemeente bewezen.
De hoer SiDke zeide, het heengaan van den heer
Spruit te betreureD, waarmee de anderen instemden.
Het voorstel werd met algemeene stemmen aange
nomen.
In de volgende vergadering zullen B. en W. een
voorstel tot tijdelijke voorziening in de vacature in
dienen en een candidaat tot tijdelijke benoeming voor
stellen. Een oproeping van sollicitanten zal dus voor-
loopig niet plaats hebben.
Tan slotte werd behandeld een verzoek van de flrma
Wed. J. H. C. Kakebeeke om op gemeentegrond palen
te mogen zetten voor eene electrische verbinding van
haar kantoor op den Dam met het telegraafkantoor,
tot welke verbinding haar door den Minister reeds
verlof is verleend.
Het verzoek werd met algemeene stemmen toege
staan onder voorwaarde, dat daarvoor eeu jiarlijksche
bijdrage van 25 aan de gemeente zal worden uit
gekeerd.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Bij beschikking van den minister van financien
is tot deurwaarder der directe belastingen bij de 2e
afd. te Rotterdam benoemd de heer J. Michielsen
te Middelburg.
De Commissaris d s Konings in Zeeland, jhr.
mr. DeBrauw, is te 's-Gravenhage aangekomen.
Met de oesterkweekerij is men te Brui-
nisse dezen zomer weer niet gelukkig, aangezien de
jonge oestertjes weer gedeeltelijk onder het mosselzaad
gevallen of daarmede bezet ziju. Dit is reeds de derde
maal in tijd vau vijf jaren. Het betrekkelijk pas ge
plante oester broed moet derhalve ten spoedigste opge
vangen en verplant worden, waardoor, zonder later
afsterven, reeds dadelijk een groot gedeelte verongelukt,
waar nog bijkomt dat ook dezen zomer weer alles
behalve gunstig is voor eenigszins vlugge ontwikkeling.
(N. R. Ct.)
In de Amsterdamsche bladen komt het volgende
schrijven voor
Het bestuur vau de afd. Amsterdam van het Anti-
dienstvervangingbond met groote ingenomenheid gezien
hebbende, dat de Regeering met bewonderingswaar-
digen moid en blijkbaar nit volle en ernstige over
tuiging het beginsel van den persoonlijken
dienstplicht als grondslag heeft aangenomen
voor de regeling van ons krijgswezen in de door haar
ingediende legerwet
innig overtuigd zijnde, dat de invoering van dat
beginsel niet alleen dringend gevorderd wordt voor
eene meer gelijkmatige en meer billijke verdeeling der
lasten, die de krijgsdienst der] weerbare bevolking op
de schonders legt, maar ook, volgens bijna eenparige
getuigenis van heD, die bevoegd zijn in dezen een
oordeel uit te Bpreken, gebiedend noodzakelijk is, om
met de minste kosten en lasten onze krijgsmacht zoo
danig in te richten, dat zij, gebruik makende van de
eigenaardige gesteldheid vau den vaderlandsclien b idem,
in staat is het behoud van onze vrijheid en onafhan
kelijkheid volkomen te verzekeren;
van meening zijnde, dat eene good geregelde weer
baarheid in een klein, van nature zoo sterk land, als
het onze, niet alleen de vrijheid zal waarborgen, maar
meer dan waarschijnlijk dm oorlog zal vóórkomen,
wanneer bij die regeling de grondsDgm zijn in acht
genomeD, die door alle groote mogendheden als de
beste zijn erkend
met groot leedwezen gezien hebbende, dat ook deze
bij uitnemendheid nationale zaak, waarbij bet waar
achtig belang van het vaderland en al zijne burgers
ten nauwste betrokken is, dreigt tot eene partijqnaestie
verlaagd te zullen worden
Roept alle ingezetenen van Amsterdam en onmiddel
lijke omgeving, tot welke staatkundige partij en welken
stand zij ook mogen behooren en die van meening zijn,
dat het behoud van den vrede het hoogste doel is,
waarnaar moet worden gestreefd, op, zich bij het
Antidienstvervangingbond aan te sluiten, ten einde, zoo
zulks onverhoopt noodig mocht zijn, nauw aaneenge
sloten elk partijgeschil vergetend, schouder aau schouder,
de Regeering te steunen in haren strijd tegen de heil-
looze oppositie, die, zoo dit haar streven mocht ge
lukken, het land ten verderve zal voeren en niet alleen
den vrede, maar ook zelfs de vrijheid in gevaar zal
brengen.
God behoede ons vaderland.
Leve de Koning
Het Bestuur voornoemd: H. W. Groeneveld, voor
zitter; G. P. Wijnmalen Jr., secretaris; prof. dr.
RoggeW. Hoogenboomdr. H. BlinkJ. H. Rovers
jhr. C. Hartsen.
Amsterdam, Juli 1890.
Het huldeblijk voor de graven Lodewijk en Hen
drik van Nassau zal niet op de Mookerheide worden
geplaatst wat bezwaarlijk wordt geacht met het
oog op het voortdurend onderhoud, den invloed van
het weder, mogelijke baldadigheid, gebrek aan toe
zicht, enz. maar in de Protestansche kerk te Heumer;
De minister van hinnenlandsche zaken brengt ter
kennis van hen, die het examen van geëxamineerd en
beëedigl landmeter wenschen af te leggen, dat
zij zich daartoe vóó*- 15 Augustus schriftelijk bij het
departement van hinnenlandsche zaken moeten aan
melden. Zij, die in het bezit zijn van getuigschriften
of diploma's bedoeld in art. 4 van het kon. besluit
van 28 Juli 1865 (Stbl. n° 97), zooals het gewijzigd
is bij dat van 30 Jnni 1882 8tbln°. 78), behoo
ren dia stukken bij huo verzoekschrift om toelating
over te leggen.
Blijkens een telegram van den Gouv.-Generaal
van Nederlandsch Iodië van 21 Juli 1890 wordt de
gouvernements-koffieoog8t op Java voor
dit jaar thans geraamd op 162,485 pikols.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen te Biezelinge ds. Hugenholtz te Zuid-
Beierland.
Bedankt voor het beroep naar Tdr-Neuzen door
ds. J. F. De Klerk te Ameide.
Bedankt voor het beroep bij de Chr. Ger. gem.
te Ierseke door ds. E. Krop veld te Alblasserdam.
De heer Klaarhamer, pred. bij de Ned. G*r.
gemeente te Middelburg, heeft bedankt voor het beroep
bij diezelfde gemeente te Rotterdam.
Door den heer arrondissements-scboolopziener
J. G. Gerritsen waren Zaterdag 19 Juli eenige hoofden
van scholen, zoowel bijzondere als openbare, uit het
arrondissement Oostburg uitgenoodigd tot eene bijeen
komst ter bespreking van de mogelijkheid in hoever
het houden van vroegscholen de bezwaren, die het
schoolverzuim aankleven, kan verminderen.
Naar we vernemen kwam men tot de slotsom, dat
het houden van vroegscholen geen verbetering in den
bestaanden toestand zou teweegbrengen, de plaatselijke
toestanden aldaar in aanmerking genomen. (Af. Cf.)
De heer D. Rottier, geboren te Borsele en onder
wijzer te Vlaardingen, is ter beschikking van den
Gouverneur-generaal van Ned. Iadië gesteld om aldaar
te worden benoemd tot onderwijzer.
Bij het examen voor de hoofdacte te Breda is
o. a. geslaagd de heer J. Hage te Middelburg.
Buiienlandsch Overzicht
De feesten ter eere van België's 60j*rige onafhan
kelijkheid en van Koning Leopold's 25j irige regeering
hebben duizenden naar Brussel doen st-oomen. Het
was echter meer de historische optocht dan de persoon
des Konings, die scheen aao te trekken, want het
moet opmerkelijk zijn geweest, hoe zeldzaam de toe
juichingen waren bij het passaeren der koninklijk)
familie, die in de Ste.-Gudule een Te Deum bijwoonde.
De linkerzijde dar Kamer bleef bij deze plechtigheid
zelfs afwezig.
De geschiedkundige optocht, bestaande uit een 80 J
tal gecostumeerden, wordt als schi Merend geroemd.
Da voornaamste futen uit den worstelstrijd tegen da
Spaan'cha dwingelandij werien door do verschillend*
