1.01.20 BOIJffLAID,
piTDilppiTöör^
OUDE VIOLEN
Afsluiting Wegen.
Openbare Verkooping
op Woensdag 80 Juli 1890,
Bakkersknecht-
Een ingezetene van Montfoort bemerkte dezer
dagen een muntbiljet van 10 op een bosje stroo,
dat in den IJsel dreef. Het laat zich bpgrijpen dat
de vinder in zijn schik was en aanvankelijk *van een
vaartuig in het water wilde springen, om het aardige
papiertje machtig te worden. Hij bedacht zich even
wel en vischte het eenvoudig op.
In de Spaansche provincie Valencia hebben zich
twintig nieuwe gevallen van cholera en tien sterfge
vallen voorgedaan.
Te Cassano (pro*. Milaan) is «ene in aanbouw
zijnde kerk ingestort, twee belendende huizen in haren
val medeslepende. Drie metselaars bleven op de plaats
dood en vijf anderen werden zwaar gekwetst.
Eena verschrikkelijke hitte, afgewisseid door
hevige regen- en donderbuien, heerschte Woensdag in
de straten van New-York, Pennsylvania en vele wes
telijker gelegen oorden. Vele sterfgevallen door zonne
steek en bliksemvuur kwamen voor, en groote schade
werd aan eigendommen toegebracht.
De schade, veroorzaakt door brand in het kan
toor der Western Union Telegraph Company" te
New-York, wordt op 13/2 millioen geraamd. Ten
gevolge van dien brand ondervindt de telegraafdienst,
zoowel in het binnen- als in het buitenland, veel ver
traging. Dit geldt o.a. ook van de beurstelegrammen,
omdat er vele particuliere draden van makelaars ver
nield zijn, evenals het aangrenzende kantoor van de
Ame:ikaansche dagbladpers, waar tevens de archieven
sedert 1840 bewaard werden.
Ook te Liverpool heeft een hevige brand gewoed,
waardoor een groot, g9heel met waren gevuld, dok
gebouw, toebehoorend aan de Manchester Scheepvaart-
kanaal-Maatschappij, vernield is. De schade beloopt
150.000.
Te Wassilgwo Naidan, in het Russisch district
Nishni-Novogorod, zijn 249 woonhuizen en 80 stallen
afgebrand, zes personen en één kind omgekomen en
22 stuks vee verbrand, omdat een dronken boer met
een brandende pijp is gaan slapen. Of bij zelf is om
gekomen wordt Diet gemeld.
In de parfumeriefabriek van Rimmel te Neuilly
is ingebroken. De dief werd ontdekt, doordien in het
venster waardoor hij was gegaan ee i nagel was blijven
steken, terwijl werd opgemerkt, dat een beJieude der
inrichting zijn vinger had bezeerd en daaraan een nagel
miste hij nam de vlucht, de politie zette hem achterna
in de woning zijner moeder, doch de jonge man opende
het venster en sprong van de zesde verdieping op
straat. Hij was onmiddellijk dood.
Bij Stanley's huwelijksreceptie op Richmond-
Terrace heeft een der genoodigden, de rijke weduwe
Hatchard, verscheidene zilveren lepels van de uitstal
ling der geschenken gestolen waarschijnlijk om ze
als aandenken te bewaren. Zij werd op heeterdaad
betrapt en gevangen genomen en thans is zij veroor
deeld tot veertien dagen gevangenisstraf.
Van Tanger wordt gemeld dat onder aldaar in
het openbaar verkochte slaven en slavinnen zich een
negerin bevond, die wegens haar prachtigen lichaams
bouw en schoone stem aller aandacht trok. Vóór zij
verkocht werd, was zij door al de straten geleid om
koopers te trekken.
Een Spaansch blad noemt het een schande, dat iets
dergelijks gebeuren kan in de negentiende eeuw, aan
de »poorten van Europa."
Een werkman te Flint, in Engeland, streek een
lucifer op zijne broekspijp aan. Oogenblikkelijk stond
hij in vlammen. De man sprong in een vijver, maar
toen hij uit het water werd gehaald, bleek hij zoo
door brandwonden te zijn overdekt, dat men geen hoop
heeft hem in het leven te behouden. Smith was werk
zaam in de afdeeling der fabriek, waar chloraat van
potasch wordt behandeld, en het blijkt nu, dat zijne
kleeding zoo doortrokken was van stof van chloraat,
dat de minste aanraking met vnnr ontbranding moest
ten gevolge hebben.
Een schrikwekkend vooral heeft verleden week
plaats gehad in de Rue d' Avron, een van de hoofd
kwartieren der arbeidersbevolking in de Oostzijde van
Parijs. Een werkman met zijne vrouw en zes kinderen
hebben aldaar zich van het leven beroofd door middel
van verstikking met gloeiende houtskool. De ouders
hadden geen werk, de kinderen geen kleederen en geen
eten, de kamerhuur kon tiet betaald worden, en men
zou door den huisheer op straat gezet worden. Toen
stopte de vader 's avonds de openingen van ramen en
deuren dicht, stak eenige houtskool aan, dat het oudste
meisje had gekocht voor de laatste centen, en het geheele
huisgezin legde zich neder om den doodslaap in te
gaaD. Twee dagen later, toen de buren, klagende over
de lijklucht die zich in huis verspreidde, de deur der
kamer openbraken vond men dit slachtveld der ellende.
De lijken der kinderen waren reeds tot bederf over
gegaan. Alleen de vrouw, die to midden van den ver-
stikkenden walm de eenig overgebleven beddedeken
over haar hoofd getrokken had, gaf nog teeken van
leven. Zij ontwaakte in de versche lucht, en zij staarde
wezenloos en zonder geheugen op de lijken van haar
man en zes kinderen.
Te Bazel heeft de gemeenteraad besloten tot het
heffen van eene katten-belasting. Men is reeds begonnen
met het tellen der katten, die in de stad aanwezig zijn,
maar nu reeds blijkt, dat dit werk niet zoo gemakke
lijk gaat als men had verwacht. De raad vertrouwt
echter, dat evengoed toezicht kan geoefend worden op
de katten als op de honden. Da katteD, welke niet
met een belastiog-penniDg voorzien zijn, znllen worden
opgevangen, maar aan dit werk zijn groote bezwaren
verbonden.
Jeanne Lorette, die na afloop van haar gevange
nisstraf wegens den te Rotterdam gepleegden moord
op den Japanschen diplomaat naar Brussel is gegaan,
werd door een nieuwen vriend dien zij daar vond,
zekeren Boen, bestolen. Hij maakte zich met haar geld,
7 biljetten van 100 fr. en drie obligation, uit de voeten
naar Monaco. Jeanne diende een aanklacht tegen hem
in, maar toen de man bij zijn terugkeer in België
gevat was, wilde zij die aanklacht weer intrekken. Zij
kon echter, toen zij, na verscheidene boeten voor weg
blijven te hebben opgeloopen, als getuige voor de recht
bank verscheen, niet anders doen dan haar aanklacht
bevestigen, en Boen werd nu tot twee maanden ge
vangenisstraf veroordeeld.
In MurrayMagazine wijst Jos. Stefansson er
op, dat IJsland het land der toekomst is voor velen.
In drie dagen stoomens van Leith landt men aan de
kusten van IJsland, dat vulkanische eiland dicht bij
d^n Noordpooicirkel. Dat eiland levert zooveel voor den
sportman, don toerist, den naturalist, den bergbeklim
mer, den kranke, dat het in een niet ver verwijderde
toekomst druk bezoek zal trekken. Het zal in plaats
van Noorwegen en Duitschland 's zomers druk bezocht
wordenhet is slechts een quaestie van tijd. De
gletschers in Zwitserland, de fjorden, de zalmrivieren
vindt men hier allen, en daarnevens de valkanen,
grotten en zwavelbronnen van Italië op groote schaal
de zuivere, heldere lucht van Italië, de mineraalbronnen
van Duitschland en de heetwaterbronnen van Oosten
rijk. Nergens heeft de natuur zooveel wonderlijke zaken
der schepping bijeen. Een uitstapje naar IJsland, vanuit
Engeland, Schotland, Noorwegen en Denemarken, is
niet duur en het leven aldaar totnutoe zeer
goedkoop. Het klimaat is er in Juli en Augustus zeer
aanbevelenswaardig.
Te Holzmüaden (Hannover), wilde een jonge
vrouw koperwerk oppoetsen en gebruikte hiervoor
geconcentreerd zwavelzuur. Dit, haar te dik toeschijnende,
wilde zij verdunnen en wierp het daartoe ineens in
een kopje met water, waardoor het zeer sterke zuur
haar met een knal in het aangozicht spatte, dat ge
heel verbrand werd. In aeerniswaardigen toestand is
zij naar het gasthuis in Hann.-Müoden gebracht. Het
eene oog is totaal uitgebrandook het andere zal wel
niet behouden blijven.
Zuid-Bevelaud.
Evenals ik vroeger de oorspronkelijke gesteldheid
van Noord-Beveland beschreef, wil ik thans een blik
slaan op oud-Zuid-Beveland. Aan het slot van mijn
laatste opstel gewaagde ik van wel meer dar? zestien
deelen, waaruit dit eiland eenmaal bestond. Ter wille
van de regelmatigheid en om verwarring te voorkomen,
zal het echter geraden zijn, niet al deze stukken tegelijk
te vermelden, maar eerst iets te zeggen over de hoofd-
verdeeling.
Het is van vrij algemeene bekendheid, dat de buitenste
grenzen van Zuid-Baveland zich oudtijds lang zoo ver
niet uitstrekten als thans. Reeds vroeger had ik ge
legenheid op te merken, dat voor de eerste maal,
waarop we iets aangaande dit deel van Zeeland hooren,
gesproken wordt van Beveland en Borsele. Dit ge
schiedde in de zevende eeuw. Daarait blijkt dus, dat
Borsele niet tot Zuid-Beveland behoorde, maar afzonder
lijk lag. Na genoemd tijdstip vernemen we in lang
niets van deze landen. Doch berichten van omstreeks
de twaalfde eeuw doen ons zien, dat ook toen nog
Borsele een zelfstandig bestaan had. Dat was ook het
geval met Baarland en Wolfertsdijken met het
zuidoostelijk deel, dat bekend was onder den naam
van Tusschen Honte en Hinkelinge en bestond uit
de Waardende Valkenissende Maren ('t heden-
daagsche Maire), het Rilland, het Bathhet Hinke-
loir en den Aggerwaarvan de twee laatste stukken
nu verdwenen zijn.
Aan den zuidkant van Borsele lag, als nu, de
Honte of Wester-Schelde, aan den oost- en den noord
kant de Loo-ijve en de Zwake en aan de westzijde
het Sloe en het Vlakke of de Vlakeewat tegen
woordig de Kaloot genoemd wordt. Stak men van
Borsele aan de oostzijde een deel der Loo-ijve over,
dan kwam men op Baarland, dat dus de Loo-ijve ten
westen, verder de Zwake ten noorden en de Honte
ten oosten en ten zuiden had.
Wolfertsdijk, dat zich in de lengte van west naar
oost uitstrekte, had ten noorden de Zandkreek of
Zuid vliet, ten zuiden de Schenge.
Zuid-Beveland werd van Wolfertsdijk gescheiden
door de Schenge en had verder ook nog aan de noord
zijde de Ooster-Scheldeoostelijk aan den kant van
Brabant vond men het Kreekrak zuidelijk tusschen
Zuid-Beveland en tusschen Honte en Hinkelinge de
Hinkelingeverder in het zuiden ook de Honte en
tusschen Znid-Beveland en Baarland de Zwake.
Twee stroomeD, de Iersekee en de Vernoutsee
deelden Zuid-Beveland weder in drie stukkenhet
westelijkste werd genoemd Bewesten lersekehetzelfde
wat nu nog de Breeda Watering heet, terwijl het
middelste en oostelijke samen Beoosten lerseke heetten.
De genoemde Iersekee begon in het zuiden bij Hans-
weert, liep ten westen van Kraiüingen noordwaarts,
ter plaatse waar zich nu de Zanddijk bevindt en
stortte zich bij Iersekendam in de Ooster-Schelde,
nadat hij eerst Iholseinde in tweeën gesplitst had,
zoodat 1102 gemeten en 39 roeden van Tholseinde
bij Bewesten, en 452 gem. en 93 roeden bij Beoosten
lerseke behoorden.
Beoosten lerseke, waarvan nu niets meer over is
dan Kruiningen en Krabbendijke, terwijl de rest wordt
ingenomen door het zg. verdronken land, werd, gelijk
ikjzeide, door de Vernoutsee in een groot westelijk
en een kleiner oostelijk stuk gesplitst. Dit oostelijke,
dat 'geen grooter oppervlakte dan omstreeks 10000
gemeten kan hebben gehad, bestond vóór den tijd,
waarvan hier sprake is, uit eenige afzonderlijke heerlijk
heden, die daarna tot een geheel vereenigd werden.
Het waren Grebca en Papingalandook Kreecke en
Broecke genoemd, SteenvlietMachole en Reimerswale.
Een groot deel van het eiland, nl. wel zes of zeven
duizend gemeten, droeg den naam van de Wildemoer
en behoorde aan Reimerswale, waarvoor deze stad aan
den grafelijken rentmeester van Bewesten Schelde een
jaarlijkschan cijns moest opbrengen. Als voorbeeld, hoe
erbarmelijk toentertijd voor afwatering en bescherming
der landerijen werd gezorgd, kan het eiland van Reimers
wale uitstekend dienen. Da bedoelde Wilde moer, die
tegen de Vernoutsee aanlag,was een onvaste grond, en nu
blijkt uit bestaande geschriften, dat deze grond voort
durend in de Vernoutsee verzakte, waaruit men ziet,
dat het met don dijk daar ter plaatse treurig moet
gesteld zijn geweest. Natuurlijk werd dit water, dat
wegens zijn lengte en zijn geringe stroomsnelheid toch
al niet diep was, hierdoor nog ondieper gemaakt, zoo
dat het weldra als waterloozing onbruikbaar werd.
Daarom beval de graaf van Holland en Zeeland in
1422 aan Klaas Kervink van Rumerswale, dat bij de
slikken of gronden, vóór den mond der Vernoutsee
gelegen, zou uitgeven en doen bedijken, om daarna
een goed trekkende sluis erin te kunnen leggen. Acht
jaar later werd nogmaals bevolen, alweder een sluis
in de Vernoutsee te plaatsen.
De heerlijkheden, waaruit het straks bedoelde weste
lijk deel van Beoosten lerseke bestond, waren Krui-
ningenKrabbendijkeScoudeede Everswaardende
Seldijkt Nieuwlandeen deel van Iholseinde (dat
ishet Hol einde), Duvenee, de Zwarte Waal, Nieuwer-
kerk en de Lodijk. Al deze stukken waren niet vóór
de veertiende eeuw tot een geheel verbonden. Krabben
dijke was een der oudste, want reeds in 1187 kwam
het in het bezit der Abdij van Ter Doest of der Does
bij Biugge in Vlaanderen. Nadat het met de pas ge
noemde andere deelen vereeüigd was, liet de abt van
het Krabbendijksche klooster de dijken, die tot scheiding
der heerlijkheden hadden gediend, met den grond gelijk
maken.
Evenals Beoosten Iarseke had ook Bewesten uit ver
schillende brokstukken bestaan. Wemeldinge bleef het
langst op zichzelf staan en werd van het overige ge
scheiden door den Wijlvliet en de Deurloo. Op het
einde der dertiende eeuw lieten de heeren van Kats
den Wijtvliet afdammen, waardoor Wemeldinge aan
een ander deel van Bewesten lerseke, nl. aan Dij kwel,
vastraakte. De landerijen, die in den Wijtvliet waren
ontstaan, kregen naar deze Katsche heeren den naam
van Kattendijke. Toch werd Wemeldinge nog geruimen
tijd na deze vereeniging als eenigszins zelfstandig be
schouwd, tenminste in het jaar 1596 nog werden de
dijkgraven aldaar betiteld als dijkgraven van de breede
watering bewesten lerseke en van Wemeldinge.
Dij kwel, een der schoonste en rijkste stukken van
Zuid-Beveland, was reeds vroeg verbonden aan Evers-
dijkSchoreVlake en lerseketusschen deze ver
schillende deelen had zich het water de Wijdee be
vonden, en uit da opslibbing daarvan ontstonden de
moeren van Vlake en lerseke. In de heerlijkheid Dijk-
wel schoot, te beginnen aan de Honte, het watertje
de Biezelingee vooruit. Dit diende tot haven voor het
dorp Biezelinge, terwijl het molenwater dier haven tot
het dorp Kapelle doorliep. Dit molenwater was een
soort van spuikom. Langs die haven werd veel handel
gedreven, tot heer Simon Van Bruëlis in 1352 een
deel ervan bedijkte, waardoor de Simonspolder ont
stond, doch Biezeliüge's handel ophield. De rest van
de haven werd eerst in 1717 bedijkt, terwijl dit met
de voorgelegen aanwassen geschiedde in 1755, welke
toen den naam kregen van Willem Annapolder.
Over de andere deelen van Zuid-Beveland een vol
gende maal. BAVO.
Laatste en telegraphlsche berichten.
Amsterdam. Bij het bezoek der Koningin en de
Prinses zal morgen een dejèuner op het paleis van 30
personen plaatshebben, waartoe de meeste autoriteiten
zijn genoodigd.
Brussel, 21 Juli. De geheele Koninklijke familie
woonde heden hot »Te Deum" bij, muziek van Benoit,
bij gelegenheid van 's Koniags zilveren jubilé. Zeer
werd opgemerkt, dat de linkerzijde der Kamer af
wezig was.
334e Staatsloterij, Ie kl.
Trekking van Maandag 21 Juli. Ie lijst.
No. 11618 20000.
No. 8635 2000.
No. 16325 1500.
No. 7057 1000.
Collecte nit Zeeland.
No. 2638 /100.
Prijien van ƒ20.
783 2621 4863 5404 5724 7711 14053
800 2631 4851 5416 7510 7801 20463
869 2671 5382 5456 7520 13343
2585 4837 5387 5481 7695 14019
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur
Wil 8. v. p. zoo goed zijn het volgende op te nemen
De heer Van Schelven maakt er uwen verslaggever
opmerkzaam op, dat hetgeen in het verslag van de
vergadering der Zuid-Bevelandsche onderwijzersver-
eeniging voorkomt omtrent zijne bijdrage niet juist
is uitgedrukt. Wij moeten hem daarin gelijk geven
eu wijzigen de bedoelde plaats aldus
De heer Van Schelven leverde eene diepgevoelde
bijdrage, getiteld: »Een sprookje'3, waartoe zijne geestige
aanvulling van 't woordenboek op 't woord gemoeds
bezwaren als aanloop diende.
Uw Verslaggever.
Te houden Aanbestedingen.
Dtum. Plaat». Voorwerpen. Information.
8L Middelburg, arbeider»woningen,
A. Le Clercq, Kruiningen.
Verkoopmgen en Verpachtingen.
Datum. Plaat». Voorwerpen. Information.
22 Juli, Kolijnsplaat, beeetiaal en landbouwge
reedschappen, Noordijke.
23 lerseke, vruchten te velde, De Ronde Breseer.
24 Goes, inspan, Mulock Houwer.
25 Kloetinge, vruchten te velde, Hollmann.
25 Middelburg, hofstede, B. A. VerhetJ.
25 Borsele, veldvrachten, Pilaar.
26 Nisae, veldvruchten, Pilaar.
80 Goes, vendutie, Hollmann.
80 's Heer Arendsk., bouwland, Pelle.
30 Kloetinge, vruchten, Mulock Houwer.
81 Kattendijke, inspan, Pelle.
Eerste huwelijksafkondiging i 20, van Maarten
Janus Stokman, 27 j., jm., te Goes, onlangs te Wisse-
kerke en Cornelia Koole, 26 j., jd., te Wissekerke.
Geboren: 20, Markus, z. v. Antonius Mijnsbergen
en Johanna Paulina De Jonge; 21, Anna Maria Gear-
truida Francina en Pieter Johannes Jacobus Franciscus,
tweelingdochter en zoon van Pieter Augustinus Polfliet
en Anna Maria De Witte.
Watergetijen voor lerseke.
Burgerlijke Stand Goes
van 48 tot 21 Juli 1890.
Ondertrouwd: 18, Jan Schouwenburg, 27 j., jm.,
te Nieuwer-Amstel en Trijntje Pieternella De Leeuwen,
24 j., jd., te Goes
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
voorm.
Nam.
voorm.
Nam.
22
Juli.
5.54
612
6.7
6.24
23
6.31
6 56
6.42
1.1
24
7.11
7.34
1.26
1.41
25
7.57
8.24
2.4
2.27
26
8.51
9.23
2.54
3.21
27
1
9 59
16 35
3.53
4.29
28
v
11.16
11.47
5.5
5.46
KSarktberlchten.
ROTTERDAM, 21 Juli 1890.
Van v 1 a s ter markt 400 steen blauw. Granen
tarwe de beste 10 ets. hooger. Buitenlandsche onver
anderd meel vast.
TARWEf 6,25 a f 8,60
ROGGE- 5,60 - 6,50
WINTERGERST-
ZOMERGERST-
HAVER- 3,— - 4,25
- 5,— - 5,60
- 6,50 - 7,50
- 7,50 - 9,30
- 7,25 - 8,50
- 6,— - 6,50
- 5,75 - 6,75
PAARDENBOONEN
DUIVENBOONEN
BRUINE BOONEN
WITTE BOONEN
BLAUWE ERWTEN
MESTINGERWTEN
KANARIEZAAD
-A-d-^ertentien
Op Woensdag 23 Juli hoopt
PIETERNELLA LEUNIS
wed. van W. De MOL
haar 75sten verjaardag te herdenken.
Haar dankbaar kind
behuwd- en kleinkinderen.
Borsele, 22 Juli 1890.
Hedenmiddag ongeveer 1 uur ont
sliep zacht en kalm onze geliefde vader,
behuwd-, groot- en overgrootvader
P. JEREMIASSE,
in den gezegenden ouderdom van 90 jaar
1 maand en 6 dagen.
Namens kinderenbehuwden
kleinkinderen.
Wemeldinge, 18 Juli 1890.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Voor de bewijzen van deelneming,
bij het overlijden van onze geliefde moeder,
behuwd- en grootmoeder CORNELIA VAN
WIJNGEN, wed. Iz. Rottier, ondervonden,
betuigen wij onzen hartelijken dank.
Borsele, 21 Juli 1890.
Namens de familie,
L. ROTTIER Iz.
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken
bekend dat van 21 Juli tot 21 December
1890 voor het verkeer zullen zijn afgesloten
het noordelijk gedeelte van den VLIETE-
WEG, over den binnenberm van den zeedijk
van den YLIETEPOLDER, en de binnen
bermweg langs den inlaagdijk en langs den
zeedijk tot de aansluiting met den NIEUW
NOORD BEVEL ANDPOLDER.
Middelburg, 18 Juli 1890.
DE BRAUW, Voorzitter.
E. FOKKER, Griffier.
Krachtens Art. 1223 B. W.
des morgens te 11 uren, in do herberg bij
J. De Ruijter tes-Heer Arendskerkevan
gelegen in de gemeente s-Heer Arends
kerke, kadaster sectie H nummer 1036.
Laatst in gebruik bij M. Goeree.
Informatiën te bekomen ten kantore van
den heer W. PELLE te Goes.
worden TE KOOP gevraagd.
Aanbiedingen onder letter C. boekh.
DHUIJ, Middelburg.
Er biedt zich aan, om dadelijk of met
1 Augustus a. s. in dienst te treden, een
bekwaam
Brieven franco letter K. boekhandel
NOEST, Sluis.
