1890. N°. 85.
Dinsdag 22 Juli.
77ste jaargang.
6
FEUILLETON.
Door vreemden wil beheerscht.
De uitgave viezer Courant geschiedt Maandag, W<X)iisdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75*
behalve aan ons Burean worden Abonnementen en Adverteatien voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
Bh prij* der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent-
Bij directe opgaaf van driema&l plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 48 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regelJ
GOES, 21 Juli 1890.
Wij vestigen de aandacht op achterstaande
annonce van de Maatschappij van Hypotheek
verzekering voor Nederland, gevestigd te
's-Gravenhage, waarvan dhr. C J. Kooman alhier als
agent is opgetreden. Commissarissen dier maatschappij
zijnJhr. mr. A. J. L. Melvill van Carnbee, advocaat,
C. Gébel, bankier, beiden te 's-Gravenhage, H. J. Lind,
makelaar te Amsterdam, Allard Merens JCzn., notaris
te Haarlem, J. Wiersma, notaris te Leeuwarden.
In een prospectus, dat bij de agenten verkrijgbaar
is, heeft de maatschappij haar doel en werking uit
eengezet.
Gelijk reeds is gemeld, zal de heer Gedekiüg,
die gedurende enkele jaren beiast was met het on
derricht van H. K. H. Prinses Wilhelmina,
zijne werkzaamheden als hoofd der gemeenteschool
aan de Schelpkade te 's-Hage hervatten.
Aan het gemeentebestuur der residentie, dat bereid
willig zijn totstemming tot 's heeren Gedeking's non
activiteit verleende, is een schrijven van dankbetuiging
namens H.H. M.M. gericht.
Met het onderwijs aan H. K. H. in zijn g*heelen
om voeg zal nu worden belast de heer dr. Salverda
de Grave.
In strijd met daaromtrent verspreide berichten kan
het Vaderl. verzekeren dat de Prinses tot nu toe
noch in het Engelsch nóch in het Duitsch onderricht
ontvaDgt. Wel spreekt H. K. H. behalve onze taal,
vloeiend Fransch en Engelsch geen Duitsch doch
uitgenomen in de Fransche taal door dr. De Grave,
heeft H. K. H. nog in geen vreemde taal onderwijs
ontvangen, en voorloopig wordt daaraan ook nog niet
gedacht. Evenmin is het bericht juist als zoude H.
K. II. in bet teekenen en schilderen worden onder
wezen totnutoe is ook daarvan nog geen sprake
geweest. Met het onderwijs in de muziek piano
is de heer Stortenbeker belast.
H. M. d e Koningin en de Prinses zullen
Dinsdagmorgen 10.15 te Amsterdam aar komen, de
tentoonstelling en het Rijksmuseum bezoeken en daarna
het dejeuner in het paleis gebruiken. Te 1.30 zal een
tochtje op het Y worden gedaan. Bij de Willems-
sluizen liggen gepavoiseerde pleziervaartuigen; muziek
zal den tocht opluisteren. Des namiddags keeren de
Vorstelijke personen naar het Loo terug.
De Utrecht8che Kiezersvereeniging heeft tet vor-
vulling van de vacature, ontstaan door de bevordering
van den heer A. L. W. Suyffardt tot luit.-kolonel, dezen
onmiddellijk met alg. stemmen weder tot candidaat
voor de lie Kamer gesteld.
De antirev. kiesvereeriging »Nederland en Oranje"
en de R. K. kiesvereeniging te Utrecht hebben be
sloten zich bij deze verkiezing van stemming te ont
houden.
31) {Vervolg.)
Gij hebt" sprak Salantieri, die bij de laatste
woorden van den vorst de oogen terneergeslagen had,
»niet slechts de eer te redden van uwen naam, maar
ook die van den naam uwer gemalin. De vader der
vorstin, graaf van Kronstein, heeft recht mede te
beslissen over de eer zijner dochter. Gij moogt hem
noch de verdenking verzwijgen, noch het bewijs barer
schuld. Noodig daarom den graaf uit hierheen te
komen en ondervraag de vorstin in zijne tegenwoordig
heid. Belijdt zij hare schuld, dan zijt gij vrij te han
delen zooais de eer u gebiedt en ongetwijfeld za! dan
de valer aan uwe zijde staan."
»En wanneer zij ontkent vroeg de vorst. >Zal
dan een leugen de kracht bezitten haar vrij te spreken
»Indien zij ontkent" hernam Salantieri, »kunt ge
altijd nog uw onderzoek verder uitstrekken en met
graaf Kronstein overwegen of het mogelijk en doenlijk
is dat m*i<ge te ondervragen."
»Gij hebt gelijk" riep de vorst, »gij hebt gelijk,
zoo zal ik doenDe hemel heeft u tot mij gevoerd
ik sta dan toch niet alleen in deze tijden van beproe
ving".
Weder drnkte hij Salantieri de hand en weder keek
deze bescheiden voor zich. Pastoor Meinert trad op dit
oogenblik binnen, waarom Salantieri zich wilde ver
wijderen, doch de vorst bield hem terug.
zBlijf, markies" zeide hij, »gij staat mij sedert van
daag nader dan iemand anlers. En u, heer pastoor,
hoor, wat de hemel over mij heeft beschikt. Wat zou
het baten het u te verzwijgen, daar u i als vriend
èn als geestelijke het toch binnenkort zou vernemen".
Hij vertelde den pastoor daarop, wat er dien dag
was gebeurd, wat hij reeds sedert langen tijd had
Ia de vergadering van den Geneeskundigen Raad
van Overijsel en Drente is eenstemmig aangenomen
eene motie tot afkeuring van het wetsvoorstel tot
w ij z i g i n g der bepaling in de ziektenwet betrekke
lijk de vaccin e.
Van de werf der Kon. Mij. »De Schelde" te
Vlissingen is Zaterdag met goed gevolg te water ge
laten het ijzeren schroefstoomschip Coen, zijnde het
4 ie en laatste schip type A, geheel gelijk aan het
stoomschip Both. Genoemde stoomschepen zijn gebouwd
voor rekening der Kon. Pakketvaart Mij. te Amster
dam en voor den maildienst in Ned.-Indië bestemd.
De machines en ketels voor het stoomschip Coen
mede in de werkplaatsen der genoemde fabriek ver
vaardigd, staan gereed om in het schip te worden
geplaatst.
Naar men verneemt is, nu de spoorwegover-
eenkorosten de goedkeuring van beide takken der
wetgevende macht hebben verworven, de Minister van
Waterstaat voornemens spoedig de eerste maatregelen
te nemen voor de reorganisatie van ons spoor
wegwezen.
De Minister zou daarna eenigen tijd met verlof in
het buitenland doorbrengen.
Het Vad. noemt het Reuter-telegram, meldende
dat de Regeeringen van Frankrijk en Nederland, het
eens geworden zijnde over de afbakening der grens
in Guyana, thans haar dossiers te St.-Petersburg, bij
den Czaar, gaan inleveren, weer niet zeer juist. Niet
over de afbakening der grens zijn Frankrijk en Neder
land het eens geworden, maar over de conventie,
die de bevoegdheid van den scheidsrech
ter regelt. En zoo staat het ook in de Fransche bladen.
Onze wetten!!! Dezer dagen werd te
Epe een smid bekeurd, die voor een ander een flaubert-
buks ter reparatie medenam naar zijn werkplaats en
zich alzoo in het openbaar vertoonde met een verboden
wapenen vóór eenige dagen werd in een gemeente
in Drente een proces-verbaal opgemaakt wegens het
dragen van wapenen in een voor het publiek toeganke
lijke plaats", toen op een publieke verkooping iemand
een geweer kocht en dat mee naar hu:s wou nemen.
Kan het dwazer? vraagt het Vad.
Het N. v. d. Dag meldt omtrent E d i s o n 's
p h o n o g r a a f o. a. het volgende
Edison's phonograaf zal ook binnenkort in verbeter
den vorm in Nederland zijn stem laten hooren. De
heer Fred. Stieltjes te Amsterdam, agent voor Edison's
phonograaf-maatschappij. noodigde ons uit tot een
eerste kennismaking, 't Is inderdaad verrassend wat
het instrument te hooren geeft, en zoo mogelijk
is de eenvoud der inrichting nog merkwaardiger. Men
spreekt ia een kleinen trechter: de geluidstrifliagen
door het spreken veroorzaakt, planten zich voort door
waargenomen, doch altijd weder als zinsbedrog had
verworpen.
De geestelijke was onder het verhaal van den vorst
van zijn stoel opgesprongen en had met groote schreden
de kamer op en neder geloopen.
»Dat is niet waar!" riep hij eindelijk, toen de vorst
zweeg, »dat is niet mogelijk, om de eenvoudige reden
dat het niet waar, niet mogelijk kan zijnIk ken de
vorstin beter dan iemand anders, want zij is mijn
biechtkindin haar vroom en trouw gemoed leeft
geen ander gevoel dan een onbegrensde liefde voor
haren echtgenoot
Daarvan was ik tot voor korten tijd even over
tuigd als u, eerwaarde vriend" zeide de vorst, terwijl
tranen zijne stem verschrikten, »en toch
dEq toch is het niet waar!" riep de pastoor heftig.
»Ik vergeef u, dat u mij van een leugen beticht"
zeide de vorst zacht en het scheen wel, dat de heftige
tegenspraak van den geestelijke hem weder een sprankje
hoop gaf, dat hij werkelijk het offer van eene zins
begoocheling was. »Ik zou u hetzelfde antwoord ge
geven hebben, wanneer u mij acht dagen geleden ver
teld had, wat ik u zooeven heb medegedeeld maar
wat ik gezien heb en gehoord moet ik gelooven".
»Als de zon des middags voor mijne oogen ver
duistert" riep de pastoor, x>kan ik gelooven, dat ik
blind geworden ben, maar niet dat de ster des daags
is ^verdwenen. Wat beteekenen onze zintuigen, die
zich kunnen bedriegen, tegenover het getuigenis van een
geheel leven vol liefde en trouw, vromen zin en innige
toewijding
Datzelfde heb ik zijne doorluchtigheid ook ernstig
voorgohouden" zeide Salantieri, »en ik heb hem ver
zocht zelf de vorstin te ondervragen en wel in tegen
woordigheid van haren vader, graaf Kronstein, die
ongetwijfeld een onpartijdig rechter over zijn eigen
dochter zija zal."
»Ik dank u 1" sprak de pastoor, den Italiaan de
hand drukkend, »gij zijt een edel mensch en het is
een zegen d^s hemels, dat gij hier zijt. Misschien zou
eeu korte buis, en zij brengen aan 't eind daarvan
een uiterst dun glasplaatje io trilling, waarop in 't
midden een stift vastgehecht is, aan 't einde voorzien
van een klein rond stalen mesje. Onmiddellijk onder
dit mesje draait met groote snelheid een wascylindertje
rond. Het mesje snijdt nu, bij elke neergaande trilling
van het glasplaatje, een teeken of uitholling in de was.
Van elke lettergreep komen zoodoende minsteDs een
paar honderd teekens in de was.
Daar het mondstuk zich laDgzaam zijdelings ver
plaatst, komen alle teekens in een geregelde spiraal
om den wascylinder te liggen.
Het spreekmondstuk met het mesje wordt nu ver
vangen door een dergelijk mondstuk, waarin het mesje
heeft plaats gemaakt voor een stompe naald. Aan
't begin van den wascylinder geplaatst, met een zachte
drukking daaiop rustende, doorloopt deze naald nu
achtereenvolgens alle uithollingen, die te voren zijn
ingesneden, en maakt dus feitelijk dezelfde trillingen
na, die even te voren door het mesje en zijn glasplaatje
waren volvoerd.
De naald deelt haar trillingen mede aan het glas
plaatje waaraan het vast zit en dit op zijn beurt weer
aan de lucht daarboven, en plaatst men zijn oor er
voor, dan boort men een herhaling van het gesprokene,
zoo duidelijk en zoo volmaakt hetzelfde, dat zelfs de
eigenaardigheden van verschillende stemmen herkend
worden.
De uiterst regelmatige beweging van den wascylicder
wordt of door een trapinrichting als van een naai
machine óf door een electrischen motor, gedreven door
twee groote chroomzuurcellen, verkregen.
Naar wij vernemen, zal de phonograaf niet in den
handel komen, maar de exploitatie worden ingericht
ong'veer op de wijze van de telephoon. Ia elke groote
plaats zal een hoofdbureau zijn voor verzending en
vertolking der phonogrammen naar en van andere
plaatsen, terwijl aan pa-ticulieren alleen de werktuigen
in huur worden afgestaan.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar Sarooskerke (Sch.)
door ds. H. Damsté, te Etten.
Op het instituut van den heer Van Linschoten
te Middelburg zijn na gehouden overgaDgs-examen
bevorderd: de leerling J. Biarens van Kruiningen van
kl. I A naar kl. I B, en de leerling C. Van Hee van
Wissekerke van kl. I B naar kl. II A.
Bij het eind-examen voor de Hoogere Burger
scholen met 5-jarigen cursus in Drente is geslaagd:
P. M. van Hiele, leerling van de II. B. School te Assen.
Nadat reeds drie malen een aanzoek van dien
aard onder vorige ministers en een vongen inspecteur
werd geweigerd, is nu door minister Lohmao toege
staan, dat een vrouwelijke leerling aan de lessen der
R H. B. S. te Groningen deel neemt.
geen der vrienden van den vorst hem zulk een goeden
raad gegeven hebben. Ja, ja, dat is goed, dat moet
gebeuren en ik, ik zal tot haar gaan, ik zal haar
toespreken en haar ondervragen. Wel zal ik alles,
wat zij mij te zeggen heeft, als een diep geheim
moeten bewaren, want al gold het een menschenleven,
er mag geen woord van wat een biechtkind mij toe
vertrouwt, over mijne lippen komen. Maar toch zal
het mij verlichten, wanneer ik zoo geheel en al de
overtuiging van hare onschuld in mij kan omdragen.
Men overtuigt anderen beter en gemakkelijker, wanneer
men zelf overtuigd is! Ik vraag daarom uwe doorluch
tigheid verlof om dadelijk met de vorstin te mogen
spreken of, die vergunning heb ik eigenlijk niet
noodig" liet hij er met plechrigen ernst op volgen,
vik heb door mijn ambt het recht met mijn biecht
kind te spreken en haar vermaoing en waarschuwing,
sterkte en troost te biengec."
»Zeker, eerwaarde vriend," zeide de vorst, »maae
laat ons heden allen nu verder met rust ook dr
vorstin, hetzij zij schuldig is of dat mijne oogen mij
bedrogen hebben, zal behoefte aan rust hebben. Ik
heb haar noodig om kracht te garen, teneinde deze
beproeving te dragen, de waarheid te vinden en recht
te do9n."
»Ga mede, eerwaarde heer 1 zeide Salantieri op
staande, le vorst heeft gelijk. We zullen hem thaus
alleen laten en ook de vorstin zal morgen voor uwe
woorden ontvankelijker zijn dan heden."
x>De herder mag niet talmen met het verdoolde
schaap zijner kudde op te sporen" sprak de geestelijke
binnensmonds, »maar toch kan het waar zijn, dat na
zulk eene hevige aandoening het woord moeielijker tot
de ziel doordringt dan wanneer de golven tot rust
zijn gekomen".
Hij drukte den vorst de hand en verliet daarna met
Salantieri, dien de vorst in eene plotselinge opwelling
omhelsde, de kamer. Leng nog gingen deze twee in
druk gesprek door de lanen van het park op en neder
en de pastoor wenschta den vorst in stilte geluk, dat
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
Raad der gemeente Goes,
op ZATERDAG den 19 JULI 1890,
des namiddags te half drie uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. De Witt Hamer,
burgemeester.
Tegenwoordig 12 leden en de secretaris.
Afwezig de heer C. L. M. Lambrechtsen.
I. De notulen der vergadering van den 10 Juni jl.
worden gelezen en goedgekeurd.
II. De Voorzitter doet de volgende mededeelingen,
die allen, zoo noodig met goedkeuring, voor notificatie
worden aangenomen
a. dat aan de gemeente zijn geschonkenlo. voor
de bibliotheekHet 43e Landhuishoudkundig Congres
door H. G. Hartman Jz., secretaris der gemeente
2o. voor de verzameling van oudhedenTwee teeke-
ningen van de voormalige Bleekveldsche poortdoor
wijlen G. Braam;
b. dat aan den heer A. S. Fransen Van de Putte
wegens vertrek een eervol ontslag is verleend als 2e
luitenant bij de dienstdoende schutterij
c. dat is benoemd tot tweeden opzichter bij de siais-
en dijkwerken aan den mond der haven J. G. Mulder
van Nigtevecht
d. dat het vrachtrijderswerk der gemeente, met goed
keuring van Burgemeester en Weth., door den aan
nemer J. Zaudee Nz. is overgedragen aan A. Boone
e. dat eenig oud lood, tot een bedrag van/44,93,
is verkocht aan Th. A. Van der Heil;
f. dat het jaarverslag der gemeente over 1889 is
afgedrukt, en daarvan aan ieder der raadsleden een
exemplaar is uitgereikt, terwijl aan de aatoriteiten en
gemeentebesturen, zooals gewoonlijk, exemplaren daar
van zijn toegezonden.
III. Als ingekomen stukken worden ter tafel ge
bracht -.
a. Missive van den Min. van Binn. Zaken, houdende
bericht der goedkeuring van de wijziging der verorde
ning omtrent het getal en de jaarwedden der leeraren
van het Midd. onderwijs
b. Missives van Ged. Staten, waarbij goedgekeurd
werden teruggezonden de rekening van de kosten dar
dienstdoende schutterij over 1889 en het raadsbesluit
tot wijziging van de begrooting van de gemeente voor
1889, ten gevolge van de bijdrage van het armbestuur
io de kosten van verpleging van arme krankzinnigen;
c. Brief van den heer D. De Koning, houdende dank
betuiging voor zijne benoemiDg tot directeur der gas
fabriek
d. Reclames van P. C. Kerkhove, H. J. Reisinger eu
de wed. M. Romeijü tegen huanen aanslag in den H. O,,
die na afloop van den termijn in behandeling gebracht
zullen worden
hij in deze pijnlijke omstandigheden een zoo kalm man
met zulk een helder inzicht, zulk een fijn gevoel en
zulk een mild en vergoelijkend oordeel aan zijne zijde
had als da markies. Eindelijk nam hij afscheid van
Salantierihij dankte hem hartelijk voor den bijstand
door hem aan den vorst bewezen en daarna keerde
hij naar zijn stille woning terag met rouw in het hart;
en hij keek nog menigmaal met bijgeloovige vrees om
naar het slot, waarboven zich juist eene donkere wolk
samenpakte, waaruit bliksemstralen naar de aarde
schoten.
De vorstin was in hare kimer teruggekeerd. Zij
was marmerwit en het bloed scheen uit hare aderen
weggevloeid te zijn. Toen zij als werktuigelijk over
het plein vóór het huis ging en de trappen der ve
randa besteeg, sloeg zij geen acht op den kleinen Kurt,
die juichend de hauden naar haar uitstrekte. Zij giug
in hare kamer zitten en nam een boek, maar aan den
blik harer oogen kon men bemerken, dat zij niet las
zij staarde voor zich uit alsof ze op de eene of andere
vraag een antwoord zocht.
»Het is zoo" prevelde zij, »ja, ja, het is zoo ik
wil het maar waarom is het zoo waarom wil
ik het? O, ik was toch zoo gelukkig en nu, nu
o, nu is alles uit, nu moet alles uit zijn
Daarna verzonk zij weder in gepeins en zoo bleef
zij zitten tot 's avonds, toen de meid den kleinen Kurt
bracht om zijne mama goeden nacht te zeggen. Toen
ontwaakte zij als uit een droom, drukte met hare
koude lippen een kus op het voorhoofd van het ver
moeide kind en wenkte daarna, dat de kleine weder
moest worden weggebracht.
Toen de oude R linhold licht bracht en meldde, dat
het souper gereed stond, sloeg zij geen acht op hem
en eerst toen do oude dienaar, haar bezorgd aanziende,
zijne boodschap herhaalde, sloeg zij langzaam de oogen
op en zeide op onverschilligen toon tot hem, dit zij
hoofipija had en daarom ia hare kamer bleef.
Hoofdschuddend ging de oude man heea om den
vorst en Silantieri d «elfde boodschap te brea&ja.
