1890. N°. 84. Zaterdag 19 Juli. 77ste jaargang.
FEUILLETON.
Door vreemden wil beheerscht.
De uitgave uezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75e
Behalve aan ons Bureau wordea Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij deheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meor 10 cent»
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht*
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden vac 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad der gemeente Goes,
op ZATERDAG den 49 JULI 1890,
des namiddags te 2'/2 uren.
Goes, den 17 Juli 1890.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Voorstel van B. en W. tot wijziging der be
grooting van ontvangsten en uitgaven der ge
meente voor 1890.
V. Aanvrage van hst Burg. Armbestuur om mach-
tigiog tot af- en overschrijving op de begrooting
voor 1889.
VI. Staten van oninbare posten en restanten op
den Hoofdelijken Omslag.
VII. Idem op de belasting op de Honden.
VIII. Verzoek van den heer D. Da Koning om ontslag
als leeiaar in het teekenen.
IX. Bjnoeming van een leeiaar in het teekenen.
Onkunde of misleiding
In de Arnh. Ct. kwamen onlangs eenige cijfers voor,
waaruit blijkt, dat er bij de groote mogendheden van
Europa en bij de kleine is het al eveneens eene
snelle toeneming van kosten voor leger en vloot valt
waar te nemen. Dit is een onvermijdelijk gevolg van
den toestand van »gewapende vrede", die een wedijver
in het leven heeft geroepen in de verschillende rijken
op het punt van uitbreiding der levende en doode
weermiddelen. Deze toestand zal volgens de Arnh. Ct.
wel blijven bestaan, zoolang niet »het gezond verstand
der volkeren ontwaakt en den onhoudbaren toestand
inziet." Eerst wanneer dit geschiedde »zou er althans
in de parlementaire landen een dam worden opge
worpen tegen den stormvloed, die allen met rampen,
verliezen, ja ondergang bedreigt. Dan zouden de regee-
ringea gedwongen worden de waarborgen van den vrede
niet te zoeken in onrnstbarende oorlogstoerustingen,
maar in den vrede zelf en in den vrede alleen, in een
nauwe aaneensiui;ing van alle vrije volken van Europa,
met alleen zooveel krijgstoerusting als gevorderd wordt
om gezamenlijk een rustverstoorder aan het hoofd van
niet vrije horden te weerstaan en tot rust en vrede
te dwingen."
De Boodschapper grijpt deze beschouwing der Arnh.
Ctaan om dun volke te verkondigen de Standaard
vindt natuurlijk, dat ze dit terecht doet dat die
toestand van gewapenien vrede eene
veroordeeling is van het liberalisme, van de leer
d^r revolutie. Hoe liefelijk klonk voor de onkundige
schare niet hun prediking vau vrijheid, gelijkheid
en broederschap! Zij zouden het eens anders, eens
beter doen dan het uitgediend.* Christelijk geloof.
En zij gingen aan het werk maar de vruchten van
hun arbeid zijn bitter op ieder terrein. Niet het
minst op dat van de defensie. Zij zouden het rijk
van vrede stichten. Maar ieder jaar werden de offers,
die het leger eischte, zwaarder. De wereld werd
zoogenaamd bascbaifd, maar de nijd, de twistgierig-
30) {Vervolg.)
pik, de ongeloovige," zeide Salantieri, j>moet tegen
over u, mijn vorst, in eene zoo ernstige zaak de
waarheid verdedigen en uwe gemalin zoowel als u
zelf voor valsche vermoedens behoeden. Wel" vervolgde
hij, den vorst met zijn scherpen, doordringenden blik
van onder zijne wimpers aanstarende, pwel spreekt
er veel voor de verdenking, voor het geloof aan schuld
mijnheer Van Meisanberg is een kennis der jeugd
van de vorstin, hij heeft veel met haar in haar ouder
lijk huis omgegaan."
Eene siddering overviel den vorst en hij keek den
Italiaan mat verschrikte blikken aan.
»Mijn God", mompelde hij, zoover heb ik nog niet
eens nagedacht, o, dat zou verschrikkelijk zijn
en toch waarom zoa het niet kunnen
Daar om" ging Salantieri kalm voort, als had hij
de woorden van den vorst niet gehoord, »eou eene liefde
uit hun jeugd zeer nataurlijk zijn, die misschieD, door
drang van anderen of door overreding, tot zwijgen is
gebracht, om later des te heviger zich te doen gelden".
pMeisenberg was daar ginds" sprak de vorst zacht,
»tot aan ons huwelijk toen is hij hierheen ver
plaatst o, mijn God, mijn God, welk een afgrond
opent zich voor mijne oogen
sEn toch" sprak Salantieri verder, ais dat nog geen
heid en wraaklust weiden, hoewel onder fijnere
vormen, grooter. Thans zal wel niemand meer over
tuigd zijn, dat het liberalisme meer vermocht dan
dv Christelijke levensbeschouwing, dat met de hul
diging van het revolutionaire staatsrecht door de
regeeringen de vrede den oorlog zou vervangen.
Immers in geen eeuw is zooveel uitgegeven aan
legers en vloten, hebben deze zoo zware offers ge-
eischt als thans.
Dit ook moet voor alle belijders van Christus
een prikkel zijn om met alle goede middelen het
liberalisme te bestrijden. Eerst als koningen en mi
nisters en volksvertegenwoordigers leeren buigen
voor God en Zijn Woord, wanneer zij Gods ordi
nantiën gaan eeren, zal aan dien onhoudbaren toe
stand van Kgewapenden vrede" een einde kunnen
komen."
Is deze beschouwing van de Boodschapper nu het
gevolg van onkunde of moet men hier denken aan
misleiding Op de gelijkstelling van het liberalisme
met »de leer der revolutie" zullen we niet terugkomen.
Zoo dikwerf ij reeds duidelijk uiteengezet, dat het
liberalisme en de revolutie de grootste tegenstanders
zijn, en dat bij de tegenwoordige staatkundige partijen
allerminst aan de zijde der liberalen van revolutionaire
beginselen en aspiratien sprake kan zijn, dat, wie dit
toch nog volhoudt, het onjuiste daarvan blijkbaar niet
begrijpen kan of niet begrijpen wil.
Maar zonderling is het inderdaad de toenemende
kosten van leger en vloot te stellen op rekeniDg van
het liberalisme.
Wie hebben bij ons te lande strijdende tegen
elke uitgave voor openbaar onderwijs en volksontwik
keling door den Staat opeenvolgende begrootingen
van ouilog en marine met steeds klimmende eindcijfers
zonder bezwaar helpen aannemen en de lasten voor
het rijk ten behoeve van die beide takken van bestuur
helpen vermeerderen Zeker niet de liberalen, die,
met uitzondering van de militairen onder hen, meeren-
deels altijd tamelijk wel daartegen gekant waren of
er zich bij nederlegden, zwichtende voor den eisch
der tijdsomstandigheden. Neen, juist de antirevolutio
nairen en conservatieven, soms ook de katholieken,
hielpen die begrootingen tot wet verheffen zonder
hunne stem te doen hooren tegen een toenemeoden druk.
En weet dan noch de Boodschapper noch de Stand
aard, waarvoor die meerdere kosten grootendeels moes
ten worden gemaakt? Hebben ze nooit gehoord van
voortdurende vei beteringen van vuurwapenen, die ver
betering van pantserbedekkiDgen voor de schepen, ver
sterkingen van forten enz. noodzakelijk maakten en
waardoor een nog voortdurende strijd bestaat tusschen
projectielen en dekkingen Is het wellicht de schuld
van het liberalisme of van de revolutie als ei een
nieuw geweer, een nieuw kanon, een nieuwe kogel of
een nieuw springmiddel wordt uitgedacht, die alle ver
dediging met de bestaande pantseringen en dergelijke
onmogelijk maakt? Is het de schuld van het libera
lisme als er eene dekking of eene bekleeding van
schepen wordt uitgevonden, waarop alle projectielen
afstuiten
Voorts wenschen wij te vragen of die toestand van
Bgewapenden vrede", die vrucht van het liberalisme,
al kost ze dan ook ontzettende offers, verderfelijker is
dan die langdurige en bloedige oorlogen uit de tijden
van vóór de revolutie, toen het liberalisme niet be-
afdoend bewijs. Gij ziet, mijn voist, dat ik even on-
geloovig ben tegenover het kwade als tegenover het
goede. Oog en oor kunnen bedriegen en hebben al
zoo dikwijls bedrogen. Enkele woorden of volzinnen,
die men opvangt buiten het verband van een gesprek,
kunnen eene andere beteekenis hebben en toen mijn
heer van Mjisenberg voor de vorstin knielde en hare
hand kuste
»Hare hand kuste" herhaalde de vorst op doffen toon.
pKan dat inderdaad geschied zijn om haar voor
spraak te smoeken voor zijne liefde voor juffrouw van
Riesen".
Da vorst stiet een luiden lach uit.
»Dat zou kunnen, markies, dat zou kunnen maar
het kan niet. Neen, neen, ik heb aan het goade ge
loofd, ik moet ook aan het kwade gelooven en bij
God", voegde hij er met toornige blikken bij, »awe
woorden, die twijfel moesten wekken aan hare schuld,
hebben een nieuw vermoeden bij mij doen rijzen en
het bloed stolt mij in de aderen bij het denkbeeld,
dat het gegrond kan zijn 1"
Alleen de twijfel brengt waarheid 1" zeide Salan
tieri, ven alleen het meest nauwgezette onderzoek kan
uwe doorluchtigheid behoeden voor een onrechtvaardig
oordeel, dat u zelf het zwaarst zou drukken. Vergeet
niet, dat mijnheer van Meisenberg alle schuld ontkent".
pDat moet hij wel" bulderde de vorst, pwanneer er
nog iets, nog een enkele droppel bloods van een edelman
ia hem zit. Het is de eerste plicht van een ridder de
eer in bescherming te nemen der vrouw, die door hem
schuldig geworden is. Wanneer hij het mocht durven
wagen haar aan te klagen of voor eene aanklacht eenig
stond De gewapende vrede moge veel kosten, hij
eischt althans geen menschenlevens. Ken dit ook ge
zegd worden vbd de oorlogen vóór 1789?
En dan de tirade aan het slot der aanhaling uit
de Boodschapper. Eerst als Koningen en ministers
en volksvertegenwooidigers leeren buigen voor Goden
Zijn Woord, wanneer zij Gods ordinantiën gaan eeren
enz." Vergeten èa Boodschapper èn Standaard dat al
die machten en inzonderheid de Kooiogen volgens hun
beweren hun macht ontleenen aan pde gratie Gods"
en p»st het den Christen dan wel over hen zulk een
oordeel te vellen Hoe kunnen verder deze bladen zoo
iets nederschrijven op een oogenblik, dat een in hun
oog ^allerkostelijkst" kabinet defensiewetten indient,
die ongekende lasten persoonlijke en geldelijke
op de schouders der natie zullen leggen? Wil dan dat
allerkostelijkst" kabinet zich ook al niet buigen voor
God en Zijn Woord
Maar in éene bewering van Boodschapper en Stand
aard stemmen wij gaarne toe. vin de wereld worden
nijd, twistgiericheid en wraaklust, hoewel onder fijner
vorm, grooter". Inderdaad wanneer men leest wat
dagelijks van anti-liberale zijde wordt geschreven, hoe
hare groote en kleine bladen schier woorden te kort
komen om op Christelijke" wijze hunne tegenstanders
te beschimpen en te schelden, dan komt men tot de
overtuiging dat nijd, twistgierigheid en wiaaklust althans
in hare wereld nog een hoofdrol spelen.
GOES, 18 Jnli 1890.
De heer G. A. Vorsterman van Oyon heeft aan
de Zeeuwsche bladen een rondschrijven gericht, dat
onze lezers in dit nommer onder de rubriek vlnge-
zonden stukken" vinden. Hij verzoekt ons daarbij zijne
pog ng tot uitgifte van een pjaarboekje van Zeeland"
met een eakel woord te steunen.
Het komt ons overbodig voor, aan zijn schrijven
iets toe te voegen. Alleen hopen wij, dat allen die in
de gelegenheid zijn hem hunne medewerking te ver-
leenen, niet zullen aarzelen, veel minder nalaten dit
te doen. Een jaarboekje als door dhr. V. v. O. wordt
bedoeld zal zeker zijn weg wel vinden, vooral bij zoo
lagen prij*.
Oudelande. De uitslag der gehouden verkiezing
voor een lid van den gemeenteraad alhier is,
dat er eene herstemming moet plaats hebben tusschen
de heeren Daniël Boone, die 8, en Pioter Mol Johz.,
die 7 stemmen bekwam. Deze herstemming is bepaald
op Woensdag 30 Juli a. s.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eervol ont
slag verleend aan J. W. B. Van Nieu wland,
als gezworen van den Airiana Johannapolder, en zijn
benoemd: M. Van S t e e tot dijkgraaf Molenpolder
A. Van der Burghttot gezworen Molenpolder;
A. Franse tot gezworen Ljven en Willemskerke
C. P. B u 11 e r tot gezworen polder Nieuw Othene
P. A. S t a 1 a e r t tot gezworen polder Meloo J. A.
Pateer tot gezworen KruispolderJ. Raven tot
gezworen Hoedekenskerke.
Tot lid van den gemeenteraad te Poortvliet is
gekozen dhr. J. Elenbaas Jz.
Tot lid van den Raad der gemeente Veere is
gekozen de burgemeester jhr. mr. A A. v. D o o r n (I.)
bewijs bij te brengen, dan zou ieder het recht hebben
hem een slag in het aangezicht te geven, zooals men
een lafaard doet, evengoed als ik het recht daartoe
heb omdat hij mij mijn geluk ea mijne eer heeft ont
roofd J"
»Dat kan zijn" sprak Salantieri, »mrar hij ontkent,
vergeet dit nieten de justitie eischt het volle bewijs
voor zulk een zware beschuldiging."
»Hoe zou een dergelijk bewijs kunnen geleverd
worden?" vroeg de vorst. pAIs Bjtty nog hier was,
die, zooals ik thans duidelijk inzie, de verdenking van
den diefstal op zich nam om de veel grootere misdaad
harer meesteres te verbloemen, zij zou misschien eene
bekentenis afleggen, wanneer men haar meer bood
dan zij voor hare opoff uing heelt ontvangenO, hoe
smeekte die schuldige vrouw om Betty te sparen. Z<]
wist wel waarom! Maar misschien hai de meid toch
de waarheid wel bekend, wanneer de volle straf voor
haar zoogenaamien diefstal haar was voorgehouden.
Zou ik haar nog niet aan het gerecht kunnen over
leveren Hat getuigenis van den juwelier is voldoende
en tegenover eene echtbreekster behoef ik toch mijn
woord niet te houden? Maar neen, dat kan niet.
Dan was miju naam in den mond van den gemeensten
straatjongen. Mérienbarg zwijgt om de eer te reiden
zijner minnares; ik moet zwijgen ter wille van rnjn
eigen eer!"
pZaker!" zeide Salantieri. »Het is een vorst van
Hohenwartburg onwaardig eene dienstbode te onder
vragen of door de rechtbank te doen ondervragen om
trent de handeling in zijner gemalin. E* ia een een-
vouiiger mille!, mier uwer wurd'g, om de waarheid
met 50 van de 85 geldige stemmenop den heer A.
Volkers waren er 35 uitgebracht.
Bij kon. besluit Is benoemd, met ingang van 1
Augustus, tot burgemeester van Schoondijke P. V a n
H o u t e.
In een woensdag gehouden raadsvergadering ie
Zieriksee werd de nieuw benoemde burgemeester, de
heer Ch. W. V e r m e ij s, met de gebruikelijke for
maliteiten plechtig geïnstalleerd, terwijl na afloop der
zittiDg de burgemeester aan ieder, die dit wenschte,
gelegenheid gaf hem te spreken.
Des avonds werd den heer Vermeijs door de kapel
der dd. schutterij eene serenade gebracht.
De Geneeskundige Raad van Zuid-Holland heeft
met algemeene stemmen als zijn overtuiging uitge
sproken, dat het door de regeering in haar ontwerp
tot wijziging der epidemiewet voorgestelde ten aanzien
der vaccinatie eene bron zou opleveren van groot
gevaar voor de volksgezondheid en zou blijken eene
ramp voor Nederland, en daarom eene onverantwoorde
lijke wetsbepaling zou zijn.
De directeur der weesinrichting te Neerbosch
ontving dezer dagen van een weezenvrfendin 1000
voor den bouw van het nijuwe weeshuis.
Blijkens een Rmter-telegram melden de gister
avond te Parijs verschenen bladen, dat de regeeringen
van Frankrijk en Nederland, het eens geworden zij ode
over de afbakening der grens in Guyana, thans
hare verschillende dossiers te St. Petersburg bij den
Gzaar gaan inleveren.
Een vriend van Transvaal en zijn helden maakt
in het N v. d. D. de opmerking, dat generaal J o u-
b e r t, wien men bij zijn bezoek hier te lande een
ovatie wil brengen, hoogstwaarschijnlijk niet gediend
zal wezen met dergelijke huldebewijzen. Ifeeds in
Kaapstad heeft de heer Joubert, blijkens telegram in
7he Timesnadrukkelijk ontkend met een officiëele
zending naar Europa te komen, ea zoo is het. Hij
komt voor particuliere aangelegenheden over en wil
dan ook geheel als partuculier beschouwd worden.
Mocht hij nog als officieel persoon kunnen optreden,
dan geschiedt dit in elk geval later.
Rechtszaken.
Ter openbare terechtzitting der Arrondissamants-
rechtbank te Middelburg van hedan zijn veroordeeld
A. IC., 29 j., te Ierseke, wegens smiad tot 1 maand
gev.-straf. A. M., 33 j., te Iarseke, wegens als voren
tot 14 dagen gev.straf. M. II. Az., 13 j. en M. II. Fz.,
13 j., beiden te Wemeldiuga, wegens mishandeling
van een dier ieder tot /3 b. subs. 3 dagen hechtenis.
Vrijgesproken werd: S. R. E., 32 j., te Goes, be
klaagd van schennis der eerbaarheid.
Staten-Generaal.
De Eerste Kamer heeft gisteren de Spoorweg
overeenkomsten, waarbij de Rhijnspoovwegmaatschappij
door den Staat wordt gekocht en bijna al de spoor
lijnen komen in handen van de Hollandsche Spoorweg
maatschappij en van de Exploitatiemaatschappij, aan
genomen met 22 tegen 17 stemmen.
te onderzoaken. Ondervraag de vorstin zelf."
pHaar, de schuldige?" riep de vorst. »Haar, wie
het blijkbaar zoo weinig kostte den eed van trouw ta
breken, zou zij voor een leugen terugdeinzen 7"
pDe afdwalingen der liefde" hernam Salantieri, ver
nietigen niet altijd alle andere edele gevoelens. De
trots kan in d\t geval zijn macht behouden ook in de
ziel eener schuldige vrouw. Gij zijt het aan u zelf en
aan uwen naam verschuldigd de vorstin te ondervragen.
De wet gebiedt iederen misdadiger te ondervragen en
hem de gelegenheid te geven zich te verdedigen.
Tegenover uwe gemalin desgelijks te doen, gebiedt u
de plicht jegens uw zoon, tegenover wien ge eenmaal
het bewijs zalt moeten leveren van de schuld zijaer
moeder."
pJegens m'jn zoon 1" fluisterde de vorst »ea wan
neer Hij keek somber voor zich.
•Luister, mijn vorst" ging Salantieri voort, »gij
zijt diep geschokt, uwe ziel is krank, uw denkvermogen
is beneveld door verbittering en smart, liet toeval
heeft mij hierheen geleid en m j tot getuige van deze
droevige zaak gemaakt. Ik beklaag u diep, maar ik
ben kalm en badaard, zooaU ik mj dat tot vasten
regel gesteld heb. Veroorloof mij than* voor u te
denken en volg mijn raad I"
»Spreek ik luister 1" riep de vorst, terwijl hij
den markies de hand drukte, »ik w*et dat gij mijn
vriend zijt, beter vriend dan al deg*nen, dia ik tot
nu toe gekend heb en die toch nut m jna ellen Ie den
spot zouien dnjvjn. Geef mj raai, want inderdaai,
mijn brein iö verward, ik kan nut geregdd meer
deakm." {Wjrdt vervolgd)
