UIT DE OUDE DOOS.
Dankbetuiging.
Openbare Verkoopingen
io. op Vrijdag 18 Juli 1890,
2o. op Dinsdag 22 Juli 1890,
BEESTIAAL
Landbouwgereedschappen,
ment van den London and North-Western spoorweg,
en voor eon afzonderlijk festijn in hetzelfde hotel.
Daags daarna ging het par stoomboot naar New-Ferry
en met open rijtuigen naar de groote fabriek, die aan
een zijtakje van de Mersey een terrein van 52 acres
beslaat en verleden jaar naar hier is overgebracht.
Alles werd bezichtigd, van de lokalen, waar de zeep
ligt te koken in stoom in bakken van zestig ton, tot
da zalen, waar zij aan koeken worden gesneden en
verpakt wordt. Alles wordt door machinerie verricht,
zelfs het ineentimmeren der bouten doosjes en het
betitelen er van. En alles gebeurt aan de fabriek, zelfs
het drukken der etiketten. Een der hearen Lever diende
als gids en gaf alle information. Na deze belangrijke
inspectie vergezelde hij de heeren naar Liverpool,
waar er in het London and North-Western hotel,
onder zijn voorzitterschap, wederom een luisterrijk
festijn stond aangericht. Mild vloeide de champagne,
mild ook stroomden de toosten ter eere der firma en
van haar succes. Holland werd niet vergeten. De heer
Lever verwelkomde speciaal zijn Nederlandsche gasten
en de heer van Geelkerken was hun tolk in zyn ant
woord, waarbij hij hun erkentelijkheid uitdrukte.
(Amft. Gt)
Gedurende de twee jaar, dat de hertog van
Portland, de bekende Engelsche sportman, zijn paar
den bij de races laat meeloopen, heeft hij successie
velijk alle groote prijzen gewonnenden Derby-prijs,
de tweeduizend guinjes, den Saint-Leger, den Oaks,
de duizend guiDjes, enz.
En de paarden, waarmee hij al de prijzen won,
kocht hij destijds van zijn minder gelukkigen bloed
verwant, lord George Beatinck, di*, hoewel hij alle
pogingen in het werk stelde, nooit een enkelen prijs won,
en ten slotte uit wanhoop al zijn paarden opruimde.
Een oude houthandelaar uit graafschap Sullivan
(Yereenigde Staten) huwde eenige maanden geleden
zijn jeugdige, knappe dienstbode. Toen de moeder van
het jonge vrouwtje eenigen tijd later haar kinderen
een bezoek kwam brengeü, maakte zij op den grijs
aard zulk een indruk, dat deze der verleiding geen
weerstand kon bieden, en er met zijn schoonmoeder
van door ging.
Maar het mooiste van alles is, dat de verliefde
houthandelaar met teekens tot zijn aangebedene moet
spreken, daar deze slechts Duitsch spreekt, en hij alleen
Engelsch kan spreken.
Laatste en telegraphlsche berichten.
Middelburg. Door de leden der Staten zal op
Woensdag a. s. in de sociëteit »St. Joris" alhier aan
den Commissaris des Konings in deze provincie een
diner aangeboden worden.
's-Gravenhage. De hoofdbeginselen van het ont-
werp-regeÜDg van den krijgsdienst, zijn eene leger-
sterkte van 115,000 man en een legerreserve van
50,000 man persoonlijke vervulling van den dienst
plicht behoudens dienstvervangiDg of ruiling door of
met een broederdienstplichtige diensttijd voor de
zeemacht 11, voor de landmacht 13 jaarhat jaarlijksch
contingent is 16.300 man, waarvan voor de landmacht
13.200, voor de zeemacht 600, voor korte oefening
2500 mande dunr van het eerste verblijf onder
de wapenen is: voor de onbereden korpsen 1 jaar,
voor de bereden 1 jaarvoor korte oefening 3
maanden. Er wordt ingesteld een zee- en landweer;
bij de laatste worden de gewezen dienstplichtigen
voor 5 jaar ingelijfd. Jaarlijksche kampoefeningen
worden gehouden voor V» der landweer-bataljons.
Vrijgestelden van den di8nat zijn tot bijzondere diensten
verplicht. De dienst bij den landstorm duurt tot
het 40ste jaar. De nieuwe regeling kost jaarlijks
1,150,500. Studenten in de godgeleerdheid en R. K.
ordebroeders worden tijdelijk of voor altijd vrijgesteld.
Vrijstelling als eenige zoon blijft gehandhaafd en zij
wordt voorgesteld voor kostwinners, voor weduwnaren
met een of meer kinderen en voor gehuwden. Ont
heffing van de oproeping tot den werkelijken dienst
wordt ruimschoots verleend.
Lijfkoop. Stadsvroonpad.
Lijfkoop. Wie weieens schilderijen onzer vroegere
meesters gezien heeft, al waren het er dan geen van
Jan Steen, die kroegtafereelen vereeuwigde, dien is
het uit de ronde buikjes, de welgedane tronies en de
min of meer purperen reukorganen zonneklaar gebleken,
dat onze erentfeste vaderen lang niet allen afschaffers
waren. Nu, wat kwaads stak erin, dat zij met een
j> chep vreugde in 't leven" op de lippen de donkere
deelen van het aardsche tranendal zooveel mogelijk
zochten te verdrinken onder een zoopje en te begraven
onder ossenrib en kalfskop Grijpt men tegenwoordig
elke feestelijke en soms ook wel een treurige gelegen
heid aan om zich te vereenigen aan »een gemeen-
schappelijken maaltijd", vroeger was dit vooral niet
mmder het geval.
Vóór eenigen tijd deed ik reeds opmerken, dat na
een rechtsgeding de betaalde boaten door alle aan
wezigen in spijs en drank werden omgezetwas er
ook al geen enkele wet, die een dronk en een bete
bij eenige gerechtelijke handeling eishte, en berustte
dit slechts op der vaderen leefwijze en lust, toch lag
er zeker een zinnebeeldige beteakenis in, zooals o. a.
blijkt nit de vermenging van wijn, bier of mede met
bloed, waarmee men wilde te kennen geven, dat door
zoodanigen dronk een verbintenis was aangegaan als
tuf-schen verwanten des bloeds bestaat. Het drinken
van broederschap was en is tot in nieuwere tijden
blijven leven. Vooral ter bekrachtiging van een plechtige
overeenkomst werd door de partijen en hunne getuigen
gelag en maaltijd gehouden, zooals bij het sluiten van
vrede na laDgen twistbij zoendeeliog van erfenissen,
d. L een deeling, die zóo werd volbracht, dat het
gemis aan overeenstemmiog tusschen de deelers werd
opgeheven en zij met elkaar werden verzoendbij
bruiloften, alweer om het zegel te drukken op de
allernauwste vereeniging.
Dit symbolische eten en drinken werd ook alras
ingesteld na een plechtig aangeganen koop het ge
bruik werd dan genoemd litkoop of wijnkoopdit
laatste, omdat wijn de hoofdrol speelde. Ook bier en
mede werden, zooals ik boven zeide, tot dit doel aan
gewend; alles te zamen noemde men den litdrank.
Het eerste deel lit van deze woorden is niets anders
dan het latijnsche Hu, dat verbintenis" beduidt. Met
de neiging onzer deftige vaderen om vele goed Hol-
landsche woorden van een latijnschen kop en staart
te voorzien, viel het hun volstrekt niet zwaar om voor
litkoop te zeggen linkopawat men dan ook meer
malen aantreft. Litkoop was dus de bekrachtiging door
spijs en drank van een gedanen koop. Maar langzamer
hand geraakte de oorspronkelijke beteekenis van het
woord in het vergeetboek en ging men den maaltijd
en het drinkgelag ook bij andere verbintenissen met
dien naam noemen. Zoo noemde men in Drente en
"Westerwolde de feestelijkheden bij een bruiloft en later
de bruiloft zelf met den straks bedoelden tweeden
naam winkop (wijnkoop). Er bestonden bv. ook be
palingen tegen »de groote verspillinge, so dageliks mit
den winkopen geschut" (geschiedt). Vroeger reeds deelde
ik eenige dier bepalingen mede.
Het woord lijfkoopnaar welks beteekenis een mijner
lezers mij het genoegen deed te vragen, is van dit
litkoop een verbastering, 't Is duidelijk, dat met droge
lijfkoop een maaltijd en met natte een dronk bedoeld
wordt.
Wie in het land van Voorne land of erve ve» kocht,
waarover een godspenning gegeven enlijfkoop ge
dronken was, werd ingeval van naasting de verste
der erfgenamen. Hieruit blijkt, dat lijfkoop zekere
rechten schonk. Zoo had ook lijfkoop-luiden-kennen
d. i. de kermes of het getuigenis van luiden of lieden,
die lijfkoop gedronken hadden, evenals schepenkennes,
meer kracht dan het getuigenis van anderen. Nog
haet in Westerwolde de handpenning bij 't huren van
dienstboden wijnkoopevenals weleer een bruiloft.
Stadsvroonpad. In no. 4 van dezen jaargang der
Goesche Courant handelde ik over vroonen. Uit het
daar geplaatste opstel bleek, dat vroon vrij beteekent
doch voor den heer Bartelse en andere belangstellende
lezers kan ik bier thans wel bijvoegen, dat genoemde
beteekenis een afgeleide is. »Vroon;' is afkomstig van
een Gothisch woord, dat domaniaal beduidt, d. i.
aan den heer behoorende. Van hetzelfde Gothische
woord schijnt ook vrouw afkomstig te zijn; zij im
mers behoort ook aan een heer. Het is klaar, dat
gronden, die aan den heer behoorden, vrij waren van
belasting, die de heer anders aan zichzelf zou hebben
moeten betalen. Zoo waren de bedoelde stadsvronen
te Zieriksee en in andere steden oorspronkelijk slcoten
met de dubbele bestemming van grenzen tusschen
naburige erven en uitloopen voor water en vuil.
Evenals een boer verplicht is om de slooten langs
zijn landerijen bijtijds te delven, opdat de kanten niet
instorten en den waterloop stremmen, was ieder, wiens
huis of erve aan een vroonsloot paalde, gehouden om
muren en beschoeiingen in goeden staat te houden.
De slooten werden vronen genoemd, omdat zij aan
de stad behoorden, die hier de plaats van den heer
innam. Het bare geen verwondering, dat oudtijds
midden in een stad zoovele kwahjkriekende slooten
gevonden werdenook de straten lieten veel te wen-
schen over en waren tot zeer laat niets anders dan
ongeplaveide modderwegen. Mogelijk deel ik later nog
wel een en ander omtrent eigenaardige toestanden in
de voormalige steden mede.
Naarmate de beschaving vooruitging, werden ook
de menschelijke zintuigen fijner of verfijnd, als men
wil. Men had wel gaarne de stradsvionen gedicht,
maar dit was onmogelijk, en men bracht dus het
riolenstelsel in toepassing. De slooten waren dus toen
verdwenen, en in haar plaats waren gangen gekomen,
die men paden noemde. Deze paden gaven nu toegang
tot de aangrenzende erven. Voor de bezitters en be
woners daarvan gaf dit dubbele winstvooreerst waren
zij van onaangename geuren bevrijd en in de tweede
plaats hadden zij aan hun woning een tweeden uit
gang gekregen, ten minste indien het stadsbestuur toe
stond, dat zij tot dit doel van het vroon gebruik maak
ten. Eq het bestuur was zoo goedertieren, hetzij door
het geven van eenvoudige vergunning, hetzij door het
uitgeven van het vroon in erfpacht. Gewoonlijk werd
het recht van uitgang met of zonder erfpacht aan
slechts éen der aangrenzenden verleend, aan den meest
biedende. Dit recht legde den gebruiker evenwel de
verplichting op om bet vroonpad in goeden staat te
houden, althans voor zoover de overdekking en zijn
muren of schoeiingen betrof; de rioleering bleef ge
heel aan de stad overgelaten Bij sommige dezer paden
behield de stad zich het recht voor, ze te mogen ge
bruiken in tijden van brand, dus als brandpaden, of
schoon bet meerendeel der brandpaden oorspronkelijk
zeer nauwe steegjes zijn geweest, die later om ge
zondheids- en veiligheidsredenen voor bewoning onge
schikt werden verklaard.
Het uitgeven der vronen in erfpacht verleende den
erfpachter meesttijds de bevoegdheid om in of over
het vroon uit- of overbouwsels te maken, ongeacht
altijd het recht der stad om de vronen te blijven ge
bruiken als brandpaden, welk recht dus eenigermate
als servituut kan worden beschouwd.
BAVO.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Uitslag der aanbesteding van de onderhouds
werken aan de waterkeering van den calamiteuzen
Willem Annapolder, dienst 1890/91 op 27 Juni 1890.
Ingeleverd 5 biljetten. Ingeschreven door G. Meertens
te Ierseke voor 14678 C. De Wilde te Kattendijke
voor 14620; A. Van der Beek te Zaamslag voor
14620; C. Bolier Cz. te Bruinisse voor 14599;
J. De Jonge te BiezeliDge voor/14444.
- Het uitdiepen van de geul voor de sluis te
Waarde is aangenomen door den heer A. Foudraine
te Goes voor 1550.
Heden werd in de herberg van P. Rijk te Hein-
kenszand, door den notaris C. Prins ten verzoeke van
C. Verdonk, publiek verkocht: le. een perceel bouw
land groot 1 H.A. 4 A. 50 c.A., aan C. Goeman qq.
te Heinkenszand, voor 1662,50 den hoop; 2e. een
perceel weiland, boomgaard en tuin te zamen groot
86 A. 40 c.A., aan J. J. Bek te Heinkenszand, voor
1408 den hoop3e. voor afbraak een huis en schuur,
aan P. De Jonge te Kwadendamme. voor 409.
Burgerlijke Stand Goes
van 27 tot 30 Juni 1890.
Overleden 28, Johannes Bookelaar, 73 j., weduw
naar van Adriana Johanna Van 't Westeinde.
Posterijen.
Staat van brieven, verzonden door het postkantoor
te Goes, waarvan de geadresseerden op de plaats van
bestemming onbekend zijn, over de le helft der maand
Jnni 1890.
J. M. Janssen, Kadzand. Havendijk 114a, Rotterdam.
C. K. Van Iliele, Rotterdam. L. Bouwens, Rotterdam.
W. Witte, Rotterdam.
Van Heinkenszand: A. L. Dijkhuizen, Scheve-
ningen.
Van Krabbend ij ke: H. den Hoed, Ridderkerk.
Van Ovezand: W. Walbeeke, Zieriksee.
Verzonden geweest naar Amerika.
Van Krabbend ij ke: J. de Jonge Cz. Muskegan.
Naar Rusland.
B. J. Paardekooper, JMaterinowsland.
Naar Frankrijk.
H. Lebriq, Bordeaux.
Watergetijen voor Ierseke.
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
voorm.
Nam.
voorm.
Nam.
1
Juli.
1.13
1.32
7.43
8.2
2
1.44
26
8.14
8.36
8
2 55
3.19
9 25
9.49
4
9
3.45
4.10
10.15
10.40
5
4.36
5.1
11.6
11.31
6
5.27
5 54
11.57
7
6.20
6.46
0.24
0.50
Verkoopingen en Verpachtingen.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Informatica.
Juli, Nieuwdorp, vruchten te velde, Prina.
Ierseke, hooigras, Hollmann.
Kloetinge, klavers, Hollmann.
Serooskerke, hofstede, B. A. Verheij.
1 i Goes, woonhuis enz., Mulock Houwer.
2 Wemeldinge, woonhuis en erve, Pelle en Lansen Croin.
2 Kolijnsplaat, klavers en weihooi, Noordijke.
3 '«-Gravenpolder, verp. bouw- en weiland, P- Overman.
3 Ovezand, hooigras, Pilaar.
4 Hoedekenskerke, beestiaal en veldvruchten, Pelle.
4 x Antwerpen, hofstede, Gheijsens.
9 Wemeldinge, woon- en winkelhuis De Ronde Bresser.
9 x Wolfertsdijk, huis en inboedel, Pilaar.
10 x Rilland, paarden, Mr. Liebert en
De Ronde Bresser.
12 x Nisse, verp land, P. Overman.
15 x Goes, winkelhuis en woonhuizen, Pilaar.
16 x Kattendijke, vruchten Pelle.
17 x IJzondijke, hofstede, land, huizen, Lansen Croin.
18 x Kolijnsplaat, vruchten te velde, Noordijke.
22 x Kolijnsplaat, beestiaal eu landbouwge-
resdschappen, Noordijke.
80 x '8 Heer Arendsk., bouwland, Pelle.
81 x Kattendijke, inspan, Pelle.
Te houden Aanbestedingen.
Datum. Pliati. Voorwarpon. Information.
3 Juli, Schengepolder, boerenwoning, Ilannink.
KOERS DER AMSTERDAMSCHE BEURS
van Zaterdag 28 Juni 1890.
STAATSLEENINGEN.
EUROPA.
PCt.
PCt.
Nedërland, Cert. N. W. S.
2%
82%
dito
dito dito
3
97 is,'o
dito
dito dito
3%
102
dito
Oblig. dito
3%
102
Hongarije, Papierrente
5
85%
dito
Goudleening
5
96%
dito
dito 1881
4
88%
Inv. Leening Goud 1888
4%
Italië, Inschr. 1862/81.
5
88%
dito
Cert. Adm. Lamais
5
87%
Oostenrijk, Obl. in papier Mei-Nov.
5
75 71a
dito dito Febr.-Aug. 5
75
dito dito Maart-Sept.
5
87%
dito dito zilver Jan.-Juli
5
75%
dito dito dito Apr.-Oct. 5
76
dito dito goud
4
93%
Polen,
Oblig. Schatk. 1844
4
90%
Portugal, Obl. Btl. 1853/84
3
62?%
dito
dito 1888/89
4%
90%
Rusland, Obl. Hope Co. 1798/1815
5
105%
Cert.
Hamb. 1820
5
70
Obl.
Londen 1822
5
107
Cert. Inschrijv. 5e serie '54
5
71%
dito
dito 6e '55
5
73
Obl.
1862 50-100
5
100%
dito
dito 500—1000
5
1005,-,
dito
Oostersche loening
5
69716
dito
dito 2e serie
5
68
dito
dito 3e
5
69%
dito
1850 le Leening 100
4%
101
dito
dito 500—1000
4%
101%
dito
1860 2e Leening 100
4%
101%
dito
dito 500—1000
4%
1001?%
dito
1875 gecons. 50100
4%
101%
dito
dito 500—1000
4%
1003%
dito
1880 gecons.
4
921/16
dito
1889 dito le en 2a serie
4
9251e
dito
Leening 1889
4
93%
dito
dito 1890 2e serie
4
91%
dito
dito dito 3e serie
4
9271.
dito
dito 1887
4
dito Leen. 1867/69 (Nicolal)
4
95%
dito
dito 1859 100
3
85
dito
1883 in goud
6
10371s
dito
1884 dito
5
10151,
Spanje, Perpet. Schuld,
dito Oblig. Buiten!. 1876
dito dito perp. Schuld
Turkije, Oblig. gepriv.
dito geconv. serie D.
dito dito O.
NOORD-AMERIKA.
Mexico, Obligatiën
ZUID-AMERIKA.
Brazilië, Oblig. Londen 1883
dito dito dito 1888
dito dito dito 1889
Peru, Oblig. 1870 gereg.
dito dito 1872 dito
Uruguay Rep.
Venezuela, Oblig. 1881
COUPONS.
Met. papier 21,52%
zilver - 21,55
Engelsche per -11,52%
Eng. met aflid. -11,92%
Portngeesche -11,97%
Fransche - 47,50
Belgische - 47,50
Div. in R. ich-m. - 58,80
6
4
4%
4
6
5
6
4
liamb.-Russen
Russen in G. R. -
Z. R. -
Polen p. Zilv. R. -
Spaansche Buu. -
Binn. -
Amerika in doll. -
71M
68%
96%
18%
18%
88%
88%
80
13%
11%
87%
53%,
1,21
1,90%
1,36
1,83%
47,50
2,19
2,44%
Marktberichten.
ROTTERDAM, 30 Juni 1890.
Van V1 a 8 ter marlt 2529 steen blauw. Granen
Buitenlandsche vastMeel 25 ets. booger.
TARWEf 5,80 a
ROGGE- 5,40
WINTERGERST
ZOMERGERST-
HAVER3,—
PAARDENBOONEN - 5,—
DÜIVENBOONEN- 6,75
BRUINE BOONEN- 7,75
WITTE BOONEN- 7,75
BLAUWE ERWTEN7,30
MESTINGERWTEN 5,75
KANARIEZAAD- 5,25
f 8,10
- 6,40
4,20
5,60
7,25
9,30
9,25
8,25
6,25
6,75
^d-vertentien.
Bevallen van eene DOCHTER:
M. F. VAN SMAALEN
geb. Visser.
Rotterdam, 27 Juni 1890.
Heden overleed, na een langdurig
lijden, na voorzien te zijn van de HH. Sa
cramenten der stervenden, in den ouderdom
van bijna 74 jaren, onze geliefde broeder,
behuwdbroeder en oom, de heer
JOHANNES BOOKELAAR,
in leven lid van het Parochiaal Kerkbe
stuur te Goes.
Namens de familie:
J. BOOKELAAR.
Da ondergeteekende brengt bij deze zijnen
oprechten dank aan hen, die hebben bij
gedragen tot het verleenen van hulp bij
den brand op Vrijdag den 27sten dezer,
inzonderheid aan de brandweer, voor baar
flink en spoedig optreden ter plaatie waar
zulks noodig was,
's-Gravenpolder, den 27 Juni 1890.
C. J. LABRIJN.
te COLIJNSPLAAT,
ten overstaan van den aldaar ge vestigden
Notaris M. NOORDIJKE, ten verzoeke van
den heer Jac. Cornelisse, te Colijnsplaat
'8 namiddags 2 uren, in het hotel »De
Patrijs", van verschillende
als
Tarwe, Zomergerst, Haver,
Erwten, Paai'depenen, Voe
derpenen Suikerbieten en
Aardappelen.
's namiddags 2 uren, op de thans nog
door den verkooper bewoonde hofstede,
van eenig
en
als
1 vos Merriepaard, 1 dito
Ruinpaard, 2 Koeien, 1 Var
ken, 15 Biggen, 30 Kippen,
2 Menwagens, 1 Driewiels-
kar, 1 Waalploeg en 4 andere
Ploegen, 7 Eegden, Molbord,
Roiblok, Windmolen, eene
partij Stroo en hetgeen ver
der te voorschijn zal worden
gebracht.