1890. N°. 73.
Dinsdag 24 Juni.
DM JAARMARKT
Middelbaar Onderwijs
Eene stem des roependen.
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond*
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f I,7S«
Lehalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 coat#
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel
of KERMIS zal dit jaar aanvangen op Dinsdag 26
Augustus aanstaande en eindigen op Dinsdag 2 Sep
tember daaraanvolgende.
Met het opslaan der kramen enz. mag worden aan
gevangen des Vrijdags vóór het begin en alle9 moet
van de plaats zijn vervoerd, des Vrijdags na het einde
der kermis.
De aanvragen om plaatsen moeten vóór den hier
boven verm lden aan^aug der jiarmaikt vrachtvrij en
met opgaaf der benoodigde oppervlakte in Nederland-
scbe maatbenamingen geschieden aan den Marktmeester,
terwijl men aan dien ambtenaar het patent zal moeten
vertoonen, alvorens te kunnen worden toegelaten, ge
schiedende de toelating tot wederopzegging toe, ook
gedurende de kermis
De toelating van muzikanten, orgeldraaiers, liedjes
zangers en dergelijke zal slechts tot een zeer beperkt
getal geschieden.
Goes, den 21 Juni 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G. d. W HAMER.
De Secretaris,
HARTMAK.
De INSCHRIJVING van leerlingen voor de beide
inrichtingen van het
te Goes voor den cursus 1890/91 zal plaats hebben op
Zaterdag 12 Juli a. s van 's middags 12 tot 1 uur, in
het gebonw der inrichtingen, moetende van de inte-
sehrijven leerlingen een bewijs van vaccine of kinder
ziekte worden overgelegd.
Goes, 21 Jnni 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
I.
Toen bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten
in het vorige jaar de liberale partij de meeste harer
aftredende candidaten zag herkozen ging er in een
groot deel van hare pers een juichtoon op en heette
het, dat de kiezers getoond hadden bereids van hun
waan te zijn teruggekomen, als zouden de verbonden
anti-revolutionaire en katholieke machten de heilboden
van een nieaw en gezegend tijdperk zijn. Men zag in
de herkiezing der liberale Staten-leden het bewijs, dat
inderdaad de kiezers de Eerste Kamer met hare over
wegend liberale meerderheid wilden behouden als een
bolwerk tegen het drijven der verbonden anti-liberale
partijen, en sommigen zelfs gingen zoover uit die ver
kiezingen de gunstigste resultaten te voorspallen voor
de Kamer-verkiezingen in 1891.
't Moge erg pessimistisch van ons zijn, maar wij
hebben dat alles uit de Staten-verkiezing van 1889
niet kunnen afleiden. Het is volkomen waar, dat de
Standaard in de dagen aan die verkiezing voorafgaande
een toon aansloeg alsof de Provinciale Staten en met
hen de Eerste Kamer reeds nom" waren, en zoo dr.
Kuyper en zijne medsstanders dit werkelijk verwacht
hebben, moet hun de uitslag bitter zijn tegengevallen.
Maar dien uitslag te decreteeren tot eene overwinning
der liberale partij, hem te stempelen tot een bewijs
van veranderde gezindheid bij de kiezers, achten wij
op zijn minst gewaagd. Het is toch een feit, dat, over
het geheele land genomen, de liberalen meerdere zetels
hebben verloren het laatst nog in het district
Tolen, waar de liberale candidaat honderd stemmen
in de miudsrheid bleef en al was eene omzetting
der Staten van dit alles voorloopig slechts in éene
provincie het gevolg, daarmede zijn da partiëele over
winningen dar gecombineeida machten niet tenietge
daan en omgezet in overwinningen aan onzen kant!
Bovendien, al nemen dezelfde personen aan de beide
verkiezingen deel, men zie niet over het hoofd, dat
zij in beide gevallen geheel anders gegroepeerd zijn en
dat, vooral in streken waar de liberalen en anti-libe
ralen ongeveer gelijke getalsterkte hebben, daardoor
•n door persoonlijke voorkeur bij de eene verkiezing
een candidaat van de eene, bij de andere een candidaat
van de tegenpartij kan gekozen worden zonder dat dit
nog het gevolg behoeft te zijn van eene veranderde
gezindheid bij de kiesgerechtigden.
Maar bovenal schijnt het ons gewaagd de boven
bedoelde gunstige voorspelling voor de naaste toe
komst nog vol te houden, ook na de tusschentijdsche
verkiezingen in enkele districten voor de Tweede
Kamer. Wanneer men nagaat dat in het district
Delft èa in 1888 èo in 1890 evenveel stemmen zijn
uitgebracht en dat in dit jaar da nieuwe anti-revo
lutionaire candidaat slechts 10 stemmen minder ver
kreeg dan twee jaren te voren het reeds zitting heb
bende lid dhr. Fabiusdat verder de liberale can
didaat slechts 27 stemmen vooruitging; dat slechts
156 kiezers van 1888 hadden behoeven te zijn bekeerd
0tn Delft voor de liberalen te winnen en dat dit niet
[g mogen gelukken, dan is het ons onverklaarbaar,
dat men nog optimistisch genoeg gestemd blijft om
te voorspellen, dat in 1891 de zege ons zal zijn.
Men zal ons wellicht tegemoet voeren, dit onze
tegenpartij uit twee too heterogene bestanddeelen
b staat, dat een) break tusschen anti-revolutionairen
en katholieken niet kan uitblijven en dat dan m*t
het bondgenootschap ook de kamer-meerderheid en
de re^eering te gronde gaan. Wij beamen dit ten
volle, doch wij wenschen er dan toch op te wijzen,
dat de kansen to Delft juist daarom voor de liberalen
zoo gunstig stonden, omdat er ernstig verzet bi stond
van de zijde der katholieken tegen den pcrsooalijken
dienstplicht en dat nitttemin dr. Schaepman de ten-
heid heeft hersteld en dat dhr. Bablmann met zijne
talrijke aanhangers gedwee gebukt hebben voor de
macht van dezen katholieken leider. En juist het
gebeurde te Delft in de laatste dagen vóór 22 April jl.
versterkt ons in de meeniDg, dat men de bondgenootsn
tot 1891 wel zal weten bijeen te houden. Moge dan
daarna de breuk al ontstaan, tot 1895 is dan niet
temin de regeermacht voor de liberalen verloren.
Het is nu eenmaal een feit, dat in het overwegend
Protestantsche Nederland het staatsbeleid op dit oogen-
blik berust in de banden van een katholiek priester.
Want welken hoogen toon dr. Kuyper in zijn Standaard
en Heraut moge aanslaan om zijne lezers en partij-
genooten te doen gelooven, dat de antirevolutionaire
partij pal staat voor hare beginselen en liever in haar
isolement wil terugkeeren dan van hare vrijheid iets
prijs te geven, hij zal voor zich zelf moeten bekennen,
dat, hoe handig hij ook is, er éen is nog handiger dan
hij, die hem drijft waarheen hem goeddunkt. Niet
het minst is dit te Delft uitgekomen, waar de heer
Van de Velde als antirevolutionair candaat, als voor
stander van »Ons program" en van het ^Program van
actie" voorstander moest zijn van den persoonlijken
dienstplicht, maar hij niettemin volgens dr. Schaepman
toch aan de katholieken op dat punt bevredigende
verklaringen bad gegeven. In de Kamer bewaart schier
de geheele rechterzijde het stilzwijgen bij de discussiën,
alleen dr. Schaepman verdedigt de regeering, stelt
motiën voor en treedt blijkbaar op als leider van
antirevolutionairen zoowel als van katholieken. Is het
zoo pessimistisch te vreezen, dat zoo iemand, thans
staande op het toppunt van zijne macht, zich nog
wal éen jaar daarop zal weten te handhaven en zal
weten te be wei kan, dat tot na de stembusaitspra&k
van 1891 Dordt en Rome broederlijk hand aan hand
zullen gaan
De vraag rijst wat de liberalen daartegenover te
doen hebben en inzonderheid of in ons eigen district
ook voor hen een weg is aan te wijzen, die, hetzij het
volgend jaar, hetzij later, tot eene overwinning kan
leiden.
Vooraf echter dient eene andere te worden opgelost,
die door sommigen wel eens wordt gedaan, namelijk of
het niet maar het best was, dat de liberale partij
in ons district zich voortaan bij verkiezingen onthield.
Bij de beantwoording dier vraag wenschen wij erop te
wijzen, dat bij de jongste verkiezing op 20 Maart de
heer Heijse 1153 stemmen bekwam en dit zonder dat
er van liberale zijde iets anders was geschied dan het
plaatsen van advertentiën op raime, haast schreven
wij, te ruime schaal en het zenden van een circulaire
en verkiezirg«nommer. We mogen dus gerust verklaren,
dat de stammen op den heer Haijse uitgebracht inder
daad stemmen waren van personen, die uit eigen over
tuiging den liberalen candidaat stemdeD, zonder dat
eenigerlei pressie op hem was uitgeoefend. En waar
dan in een district eene zoo krachtige minderheid be
staat, daar zou hot ons eene onvergeeflijke daad toi-
schijnen die kracht ongebruikt te laten. Integendeel,
het bestaan dier krachtige minderheid moet juist eene
aansporiag zijn om haar te versterken en haar tot
eene meerderheid op te voeren.
Slot volgend no.)
GOES, 23 Juni 1890.
De (katholieke) Maasbode zogt over de Belgische
verkiezingen
»Er is nog eens gebleken, dat het liberalisme achter
uitgaat, dat zijD rijk voorbij, zijn heerschappij ver
dwenen is. Deze middenpartij is voorgoed naar het
gebied der historie verwezen, vanwaar zij het moet
aanzien, dat het Katholicisme overal groeit, de heer
schappij over de volken weer in handen neemt en van
dag tot dag sterker wordt. Heengaande, laat zij de
socialisten achter, en deze onder verschillende namen
van radicalen tot nihilisten toe zijn de macht,
waartegen de Katholieke kerk in het laatst der 19de
eeuw te strijden heeft en van welker overwinning door
de eeuwige macht der Kerk de 20ste eeuw getuige
zal zijn. Fiére en Bara kunnen in de Kamer nog
kreten doen hooren van machtelooze woede, invloed
hebben deze mannen niet meer zij behooren tot een
tijdvak, dat voorgoed gesloten is.
Zóó stellig zijn wij van deze waarheid overtuigd,
dat wij bijna zouden durven voorspellen, dat ook de
verkiezingen in ons land in het volgende jaar goed
zullen ril jopen en de liberalen nog eens zullen geslagen
worden."
M;»er onverholen kan het zeker niet gezegd worden,
dat de R jomsche Kerk de overwinning op den Staat
beoogt.
Volgers de ter lezing liggende begrooting
van don cilamiteuzan polder Borsele voor het
dienstjaar 1890/91 zijn de inkomsten en uitgaven ge
raamd op een gelijk bedrag van 33483,13%. De
inkomsten bestaan uit de navolgendeGoedslot van
het vorige dienstjaar 291,75%. Inkomsten van be-
zitticg m 487,36 Bijdragen en heffingen 34 35
en dijkgeschot 32669,66 Als uitgaven komen in
de begrootiDg voorKosten van beheer 500. Kosten
van afwatering en uitwatering, wegen en ei'endommen
756,97%. Verschillende uitgaven 32187,07%
(waaronder 32087,07 voor bijdrage in de kosten
van zeewering en oeververdediging) en onvoorziene
uitgaven 39,08%.
Bij kon. besluit is verplaatst de adjunct-controlenr
der directe belastingen en van het kadaster J. B.
C r a a n d ij k, van Middelburg naar Groningen.
T- Te Breda zijn bij de examens van apothekers
bediende o. m. geslaagd de heer J. Van de Velde
Olivier en mej. C h. E. D e b a t s te Middelburg.
Door verscheidene neringdoenden en particulieren
te Sta*enisse is aan de betrokken autoriteit een adres
verzonden, met het verzoek om het aldaar gevestigde
rijkstelegraafkantoor, evenals zulks vroeger
het geval was, ook op Zon - en feestdagen min
stens éen uur open te stellen. Zooals het nu ingericht
is, kau het geval zich voordoen, dat het kantoor pl.
m. 86 uren aanéén gesloten is.
Blijkens het achttiende jaarverslag der algemeene
Nederlandsche vrouwenvereniging sTesselschade" over
188990 behooren van de 3758 leden, die de ver-
eeniging telt, 189 meer dan in 1889, de afdeeliDg
Goes 46 met 2 werksters, het correspondentschap
Kapalle met 47 leden en 10 werksters.
Goes bracht met het correspondentschap Kapelle
samen een verslag uit, dat niet getuigt voor den bloei
van het depot. Dj correspondente voor Kapelle be
zorgde eene harer werksters eenige verdiensten door
vertaalwerk en droeg voor teekenlessen eener kweeke-
linge bij.
De Min. van Binn. zaken heeft, wegens het heer-
schen van da Aziatische cholera in Spanje (provincie
Valencia) Spanje besmet verklaard wegens
Aziatische cholera. -
Uit Garcagenta worden 5 choleragevallen vermeld,
waarvan ém met doodelijken afhop. Dit is de vierde
plaats waar de ziekte zich vertoont.
Da Goneeskundige raad van Friesland en Gro
ningen heeft met algemeene stemmen de volgende
moti'\ voorgesteld door den heer Tresliig, aangenomen
»De raad 6preekt als zijn overtuiging uit, dat de aan
neming van het regeer ings-ontwerp betrtffnde ophef
fing van iadirecten vaccinedwang het ge 'aar
voor het ontstaan van pokken-epidemieën zal doen
toenemen.
Met hat oog op de gevolgen, die kuanen voort
spruiten uit de aanneming van eene door de tegen
woordige Nederlandsche Regeeriog voorgestelde wete-
w ij z i g i n g ten opzichte van de inenting, achten
wij het niet van belang ontbloot, zegt de Arnh. Ct
een overzicht te geven omtrent enkele Europeesche
Vorstenhuizen, die door de pokziekte destijds geteisterd
werden.
Het is een bekend feit, hoe het heerschen der
pokziekte na Jenner's ontdekking (in 1791), slechts
tot de uitzonderingen behoorde, en die ziekte daar
alloen het hoofd opstak waar die kleine kunstbawor-
king verontachtzaamd werd. Onder de niet of onvol
doende ingeënten bracht zij dood en verwoestiog. De
epidemie van 1870 en 1871 li^t bij menigeen nog
in het geheugen. Minder bekend is het hoe ook in
vorige eeuwen de leden der Earopeesche Vorstenhuizen
het slachtoffer dier ziekte zijn geworden.
De gegevens zijn ontleend aan het Engelsche blauw-,
boekzijn bijeengebracht door John Stmon en hadden
o. a. tot gevolg, dat na 1857 voor Engeland de bij
de wet geregelde inentingsdwang werd ingevoerd.
Van de familie van Willem III van Eogelani zijn,
zooals ons blijkt, destijds aan pokken gestorven zijn
vader, zijne moeder, zijne gemalin, zijn oom, zijn tante,
zijn neef. Hij zelf werd, evenals zijn vriend, lord
Bentinck, door de pokken op zoodanige wijze aange
tast, dat zijn gezondheid voor zijn leven er door werd
geknakt. Aan het Oostenrijksche hof ir aan pokken over
leden Joseph I; na hem zijn er nog aan gestorven twee
Keizerinnen, zes Aartshertogen en Aartshertoginnen.
Keizerin Maria Theresia werd door de ziekte aange-
ast, doch herstelde; de bejiarde en vroeger zoo
schoone Vorstin werd op danige wijze door de pokke
geschonden.
Ia Duitschland stierf in de vorige eeuw aan pokken
o. a. de Keurvorst van Saksen, zoomede de laatste
Keurvorst van Beieren.
In Frankrijk stierf aan pokken o. a. de Dauphin,
zoon van Louis XIV, en Louis XV.
In 1741 stierf de Koningin van Zweden aan de
pokken.
Ia 1730 stierf de Keizer van Rusland aan die ziekte.
Na de invoering dar vaccinatie bleven de Vorsten
huizen van de gevolgen der zro gevreesde pokziekte
gespaard G«en wonder ook dat zij, bij wie de existentie
der dynastie soms bedreigd werd, het mogelijke deden,
om door aenwending eener kleine onschuldige kunst
bewerking, grooter gevaar te voorkomen en zoodoende
het minder ontwikkelde gedeelte der bevolking op
verstandige wijze in het goede voorgingen.
De Eerste Kamer is bijeengeroepen tegen
Woensdagavond a. s.
De legerwetten ziin thans in zooverre ge
reed, dat de indiening bij de Tweede Kamer eerstdaeg»
kan worden tegemoet gezien.
Uit Barlijn wordt aan do Haarl. Ct. gemeld,
dat aldaar een deputatie uit Westphalen is aangeko
men, om te protesteeren tegen de invoering van
Amerikaansch varkensvleesch met Hol-
landsche certificaten van oorsprong over de Hollandscha
grenzen.
Op de vergadering van de Maatschappij der
Neder 1. Letterkunde te Leiden werd o. a. de
wensch uitgesproken, dat ook dames tot lil zouden
kunnen worden voorgedragen. Dr. Ten Brink stelle
daarop voor het artikel der wet, dat dit verbirdt, een
volgend jaar gewijzigd voor te dragen.
De bdhandeliag der zaak tegen mevrouw Bulkley
is door het gerechtshof te Freiburg voorloopig aan
gehouden, ingevolge art. 203 wetboek van strafvor
dering.
Volgens de Köln. Ztg. zullen pogingen aangewend
worden om de uitlevering van Mavr. Bulkley aan de
Duitsche justitie te verkrijgen, of de zaak voor den
Nederlandschen rechter te brengen.
De advocaat Federle, te Freiburg die, als haar
verdediger, openlijk de partij voor mevrouw Bulkley
opnam, heeft thans na da uitspraak van het gerechts
hof te Freiburg, in verschillende Freiburger bladen
medegedeeld, dat mevrouw B. bij hem was geirtro-
duceerd door een aanzien'ijk persoon te Freiburg,
die haar jaren lang had gekend, en dat zij hem ge
tuigenis had overgelegd, omtrent haar waarheidsliefde
en »Idaalismus" van thans met name door hem ge
noemde geachte ingezetenen van VGravenhage eu
Arnhem, die haar als eene hoogst waardige cliëate
aanbevalen.
De lndépendance Beige meldt dat de A n t i-
slavern ij -conferentie in haar jongste zit
tingen medede*liog heeft ontvangen van een nieuw
voorstel van Nederland, dat, naar men weet, niet
bijzonder warm gestemd is voor het plan tot het heffen
van invoerrechten in het bij tractaat aangewezen
Congo-gebied. Da Minister van Nederland heeft het
voorstel gedaan om de generale akte, welke van de
conferentie wordt opgemaakt, te onierteekenen, zonder
daarin gewag te maken van invoerrechten aan de
Coogo, maar dat de conferentie binnen zes maanden
opnieuw zou bijeenkomen om dit fiscaal vraagstuk te
behandelen.
Men gelooft echter niet, voegt de lndépendance
er bij, dat dit het laatste woord is van de Neder
landsche regeering. Haar vertegenwoordiger te Brussel
onlerhoudt met haar een druk verkeer, waarvan men
een gunstiger verloop verwacht voor een spoedig en
bevredigend einde der conferentie
Op de bijeenkomst dar conferentir van Vrijdag, zegt
bedoeld blad, is nog niets beslist, daar de nieuwe en
laatste instructiën voor den Nederlanlschen Minister
nog niet waren aangekomen.
Landbouw en Veeteelt.
Artikeltjes over het bestrijken der ooftboomen
met dikke kalkmelk (uil versch gebluschte kalk bereid)
deden dezer dagen da ronde in verschillende vakbladen.
De heer Gaillot, directeur van het landbouwkundig
station van het Fransche deprrterasnt l'Aisne, raadt
aan de kalkmelk te vervangen door eene 10 pets. op
lossing van ijzervitriool (10 kilo ijzervitriool ia 100
L. water), als zijnde deze oplossing een veel krachtiger
middel dan de kalk om de sporen van plantaardige
parasieten, de mossen en de lichens te vernietigen,
i Daartoe moet de boomschors echter terdege met de
vloeistof worden doordrongen.
