1890. N°. 64. Dinsdag 3 Juni. 77s" jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, xoo binnen als buiten Goes, f 1,75a
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advcrteniien voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
Da prijs der gewone advertentiön is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht'
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en da daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van lieidegaven 5 cent per regel.
Op verzoek van bestuurders, tevens collatoren van het
Hendrik Naimes en Calrijii Epes-Leeo
gevestigd te Bolsward, wordt bekend gemaakt dat
eerlang zal worden overgegaan tot de begeving van
een deel der inkomsten van het Leen, ten einde een
jongeling uit het geslacht der stichters tot de studie
op te leiden.
Rechthebbenden, niet beneden de 12 en niet boven
de 24 jaren oud, die uit eigen middelen de kosten der
studie niet kunnen bestrijden, moeten zich vóór 24
Juni e. k. aanmelden bij den heer C. A. Dardenne
Ankringa, ontvanger van het Leen te Bolsward, met
overlegging van hunne geboorteakte, een bewijs van
leering, afgegeven door het hoofd der school, waar zij
onderwijs genieten, en, des gevorderd, later ook van
een bewijs van afstamming uit het geslacht dier stichters.
Goes, den 2 Juni 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W, HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 2 Juni 1890.
Iq de D. nJerdag te Zwolle gehouden vergadering
van «Christ. Nat. Schoolonderwijs" kwam o. a. aan
de orde het vooistel van de hulpvereenigiDg N.-Beve
land
De hulpvereeniging N.-Beveland, van oordeel zijnde,
dat ook op de school met den Bijbel het onderwijs
geenszins boven het gevaar van doorvloeiing verheven
is te achten, stelt voor, dat de hoofdcommissie, door
tusschenkomst van de districtsraden, er bij de aange
sloten schoolbesturen op aandringe, om nauwlettend
toezicht te houden, dat het schoolonderwijs in Bijbol-
sche geschiedenis op hunne scholen gegeven worde
naar de meening des H. Gecstes, opdat dit onderwijs
steeds moge blijken in overeenstemming to zijn met
hetgeen de gemeente onzes Heeren Jezus Chiistus door
alle eeuwen heen, in «enigheid des goloofs ten aanzien
van de openbaring Gods in den Bijbel heeft beleden.
Het voorste] werd toegelicht door den heer C. D.
Van Noppen, die deed uitkomen, hoe noodig het is
tegen vervloeiing te waken.
Prof. Fabius begreep da aanleiding tot het voorstel
niet; werd het niet nader toegelicht, dan zou hij er
tegen wenschen te stemmen. Na esnige discussie werd
•en motie van prof. Rutgers aangenomen, waarin ver
klaard werd, dat de aanneming van dit voorstel niet
noodig is, wijl de vergadering vertrouwt in het toe
zicht van de hoofdcommissie en der districtsraden.
Bovenstaand duister verhaal vinden wij in de Stan
daard van Zaterdag. Jammer, dat het blad de toe
lichting? van den heer Van Noppen niet mededeelt.
Wij zouden dan kunnen beoordeeleo, of 't al of niet
eene guitigheid was van prof. Fabius, die na de toe
lichting van dhr. Van Noppen eene nadere toelichting
wenschte en de aanleiding niet begreep. Bovendien zou
dan wellicht ook een gewoon mensch den zin van het
Noord-Bevelandsche voorstel kunnen vatten, en begrijpen
wat in dezen die «door vloeiing", welke iets later eene
«vervloeiing" is geworden, beteokent.
In ieder geval straalt uit het voorstel weinig ver
trouwen in de zaak zelve door.
Z. M. heeft pensioen verkend aan H. J. Rai-
«inger, gewezen bewaarder in de strafgevangenis
te Goes, ten bedrage van 274 's jaars.
Iq hare vergadering van jl. Zaterdag bracht de
commissie voor de (Economische spijsuitdeeliog alhier
in tegenwoordigheid van B en W. dezer gemeente
het volgende verslag uit over hare werkzaamheden
gedurende den afgeloopen winter
«Na het eindigen van hst vorig dienstjaar namen
de heeron dr. J. Kooman en J. J. Ramondt hun
ontslag als leden onzer commissie. De mededeelir.g
van dit besluit werd door ons allen met leedwezen
vernomen, eene herhaalde poging om deze heeren op
hun besluit te doen terugkomen leed schipbreuk, on
moest de commissie hun besluit eerbiedigen, onder
hartelijke dankbetuiging aan de aftredenden voor het
vele goede door hen in het belang onzer instelling
bewezen, waaraan o. a. de heer dr. Kooman niet
minder dan gedurende een tijdvak van 35 jaar onaf
gebroken zijne beste krachten wijdde.
De heeren J. J. Ochtman en S. J. J. De Jonge
Mulock Houwer verklaarden zich, op aanzoek der
overige leden, bereid de ledige plaatsen intenemen.
De heer Ochtman werd daarna tot voorzitter gekozfiB.
Na eenige voorbereidende werkzaamheden opende
de commissie de spijskokerij op 26 Dscember voor een
getal van 170 hoofden van gezinnen, bedeeld wordende
met 319 portiën.
Onmiddellijk bij den aanvang ontving de commissie
aanvraag van 80 hoofden van gezinnen, welk getal
tot half Januari was geklommen tot 99 gezinnen.
Met het oog op het ongunstige najaar durfde de
commissie de beoordeeling dier aanvragen niet lang
uitstellen en besloot zij in de vergadering van 30
December, tegen 9 Januari op de rol te plaatsen 35
gezinnen met 110 portien en tegen 16 Januari even
eens 35 gezinnen met 108 portien, terwijl van later
icgtkomen aanvragen, op 23 JaDUari nog werden aan
genomen 16 hoofden mat 46 portion, zoodat, telkens
Smalen 's weeks, zijn bedeeldVan 26 December tot
4 Januari 170 gezinnen mat 319 portieD, van 6 tot
13 Jauuari 200 gezinnen met 426 portien, van 16
tot 25 Januari 235 gezianen met 527 portien. van
27 Januari tot 15 Maart 252 gezinnen met 574 por
tien, van 27 tot 31 Maart 213 met 464 portion en
op 6 April eeno extra-bedeeling van 252 geziDnen met
574 portien, alzoo van 26 December tot 31 Maart
gadurende 15 w«ken een totaal van 23987 portien
tegen 26400 het vorig winterseizoen, benevens 287
kilo tarwebrood.
Tot bereidirg van bovenstaande portien is noodig
geweest294/,o H L. Groene Erwten, 20 H.L. Bruine
Booneo, 800 kilo Gort, 800 kilo Rijst, 670 kilo
Spek, 300 kilo vleesch, 4 balen Bloem.
Tegen het einde van het seizoen kwam de commissie
in eene omstandigheid die haar aanleiding tot bezorgd
heid g*f. Hot weder dat, tot op eind van Februari,
betrekkelijk zacht was, begon plotsling zeer streng te
worden, waardoor in plaats van, zooals aanvankelijk
het oitzicht bestond, de rol der bedeelden intekrimpen,
wij genoodzaakt waren extra-bedeelingen te doen.
Bij h"t opmaken van den nog voorhanden zijnden voor
raad, ia verband met den stand der ka», bleek het,
dat bij lang aanhouden van het strenge weder, de
fondsen niet toereikend zouden zijn voor extra-beda»-
liugen, vooral wanneer men daarbij in aanmerking
nam dat d« behoeften der armen toen grooter waren
dan in het begin van den winter, dat hun eigen voor
raad, die in het najaar met het zoogenaamde rapen
wordt gewonnen, totaal was opgeteerd en dat door de
staking der werkverschaffing van het Burgerlijk Arm
bestuur, ook deze tegemoetkoming ophield.
Gelukkig evenwel werd onze bezorgdheid spoedig
opgeheven, daar de commissie door de ontvangst
van 134 aan extra-giften en 4 balen tarwe bloem
in staat werd gestold 6 extra-bedeelingen te doen.
Het totaal der inschrijvingen bedroeg 1231 46,
aan extra giften 202,27 waaronder 68,27
zijnde de netto-opbrengst eener uitvoering, gegeven
door de gymnastiek-vereeniging «Volharding", benepens
4 balen tarwebloem.
Da commissie kan met tevredenheid terugzien op
den afloop harer werkzaamheden. Door de omstandig
heid dat eene groote bron van verdiensten der arbeidende
klasse uit deze gemeente is verplaatst en het najaar,
door de vele regens, den veldar'oeider eene schrale
verdienste had gegeven, bestond de zeer gegronde vrees
dat zij voor moeilijke toestanden zoude geplaatst worden.
Echter da overtuiging dat deze instelling de volle
sympathie der meer gegoede stadgenooten bezit en
deze, op oogenblikken wanneer de behoefte sprak,
nimmer een beroep op da liefdadigheid onbeantwoord
liet, deed haar de taak met moed aanvatten. Dank
zij de krachtige ondersteuning, kon zij aan alle billijke
aanvragen voldoen en gelooft zij, dat ook dit winter
seizoen, de Spij8uitdeelirg veel heeft bijgedregeu tot
voorkoming en tot leniging der armoede.
De commissie brengt dan ook gaarne den dank
aan allen die haar daartoe hebben in staat gesteld."
Aan het einde der vergadering sprak de burge
meester een woord van dank tot de commissie voor
alles wat zij ook ditmaal weder in het belang der
bedeelden had verricht en beval de goede zaak der
(Economische Spijsuitdeeling bij voortduring in hare
trouwe zorgen aan.
In de vergadering der ingelanden van het wa
terschap Baarland c. a. is als gezworen voor dien
polder herbenoemd dhr. Corns. Meeuwse.
Kruiningen. Ia de Zaterdag 11. alhier gehouden
vergaderi'g der afdeeling Kruiningen van de «Maat
schappij tot bevordering van landbouw en veeteelt
in Zeeland" werd besloten tot verplichte heng-
stenkeuring, met toelating tot dekking echter
der afgekeurde hengsten, doch met bekendmaking van
de gebreken der laatsten in de nieuwsbladen.
Door den burgemeester van Rotterdam is met
ingang van den 1 Juni op zijn verzoek eervol ont
slagen de onderinspecteur van -politie 2de klasse C. D.
v. d. Bussche.
Op de lijst der 125 hoogstaangeslagenen in 's rijks
directe belastingen in de provincie Zeeland komen, voor-
zooveel Z.- en N.-Beveland betreft, do volgende personon
voor met het achter hun naam gevoegd totaal bedrag:
Mr. B. V. Van der Bilt te Kapelle 713,58; mr.
J. C. R. Van der Bilt te Ileinkenszand 967,86; G. J.
Van den Bosch te Kattendijke ƒ814,17; J. Bruijnzeol
te Rilland-Bath 491,52M. Burger te Kloetinge
1385,69; J H. Bybau te Kolijnsplaat 705,13;
J. Van Damrae te Wolfertsdijk ƒ448,17; P. Dekker
Jz. te Wemeldinge 762,07J. Janse Van Eijkeren
Sr. te 's-Heerenhoek ƒ555,25; J. A. BevierDeFouw
te Goes 465,99 J. J. Van Gorsel te Rilland Bath
ƒ422,16mr. J. G. De Witt Hamer te Goes 733,38;
J. E. Mulock Houwer te Goes ƒ443,26; A. M. Peman
Kabebeeka te Kloetinge 470,59J. M. Kakebeeke
te Gops 1090,47J. Kakebeeke te Krabbendijke
ƒ452,78; L Lucasse te 's-Heer Areudskerke 551,02
L. A. P-ardekooper Overman te 's-Graver-polder
ƒ793,56; II. K. Persant Sooop te Kapelle 428,26
J. W. Vader te Kortgene 2417,91 mr. P. H.
Saaijmaos Vader te Kapelle 1053,66; J. Vereeke
te Kruiningen 726,32; dr. N. J. F. Verschoor te
Goc-s 442,95A. Witkam te Goes 423,99.
lerseke. Door de vergadering van ingelanden van
den (vrijen) Molenpolder zijn Zaterdag de vol
gende voordiachten gemaakt: voor dijkgraaf le. M.
Van Stee (aftredend), 2a. A. Van der Burght, 3e. A.
Zuijdweg; voor gezwori-n: le. A. Van der Burght
(aftredend). 2e. E, De Jonge, 3-». J. II. O. Dominicus,
de laatste te Kruiningen, alle andere te lerseke.
Volgens sommige dagbladen zou Zaterdag vóór
Pinksteren een ongeval hebben plaats gehad bij h*t
station h-t Loo, waardoor H. M. de Koningin en
H. K. H. Prinses Wilbelmina zouden zijn gevallen.
Het volgende is gebeurd
Bij het torugkesren van een rijtoer, liet H. M.
het rijtuig ophouden, ten einde met H. K. II. uit te
stappen, iets dat meermalen plaats heeft en
zijn beide Vorstelijke personen Daar het paleis terug
gewandeld. Dit ophouden had plaats vóór de rails van
den locaal-sponrw^g bij het station.
II. M. en H. K. H. zijn gelukkig niet blootgesteld
geweest aan een ongeluk. (Dbl)
Door de Commissie voor de Koninklijke sub-
sidiën is vanwege Z. M. den Koning ter tentoonstel
ling van kunstwerken van levende meesters in de
Academie van Beeldende Kunsten te 's-Hage o. a.
aangekocht: no. 339 Ingaog van het stad ja Goes,
van W. Oppenoorth.
In do Standaard komt een dankbetuiging voor
van den heer Keuchenius aan hen, die bijge
dragen hebben in de hem gebrachte hulde.
De heer K. verklaart in die dankbetuiging o. a. dat
hij in het hem geboden huldeblijk «ontdekt eeae open
bare hulde aan de tegenwoordige regeering."
Het Handelsblad merkt naar aanleiding daarvan
op «Wij meenen te moeten herinneren, dat het hulde
blijk, aan den heer Keuchenius door zijn geestverwanten
gebracht, is voorgesteld als geheel afgescheiden van
de Staatkunde. Men zal opmeiken, dat de h*er K.
zelf zich daaraan niet heeft gehouden. Hij ontdekt in
het geschenk, hem persoonlijk aangeboden, «ern open
bare hulde aan de tegenwoordige regeering". Nog wel
aan de regeering, die hem alleen gaan liet, die
in de afkeuring van zijn beleid niet zag een aanval
op hare richting en daarom aanbloef!"
Zooals gemeld is, h*aft da gemeenteraad van
Zijpe besloten zich ten tweeden mVe tot den Koning
te wenden met bet verzoek van vrijstelling van de
verplichte schoolgeldheffing op grond van de koste
loosheid van het onderwijs der bijzondere r. k. school
aan het Zand in de gemeente Zjpe. In een vandaar
ontvangen schrijven komt naar het Volksblad moe-
deelt o. a. het volgende voor
«Wat de schoolgeld hefliag op de r. k. school ba-
treft, die reden tot het vragen van ontheffing bestond
ook toen het eerste adres werd behandeld, en nu bij
de behandeling van hat tweede adres is door den
heer Van Beusekom uitdrukkelijk verklaard dat op
de r. k. school geen schoolgeld wordt geheven, doch
dat het zeer onzeker is of dat zoo zal blijven, aan
gezien bij hot bestuur dier school van hooger hand
wordt aangedrongen om tot gemelde heffing over te
gaan.
«Wie «die hoogor hand" is, is niet gezegd, doch
voor mij, en zeker ook voor u is 't geen raadsel
mij zou het niet verwonderen zoo wij eerstdaags ver
namen dat er op da r. k. school aan het Zand school
geld wordt geheven."
Iq verband met het bericht dat oen ontwerp
tot w ij z i g i n g van de gemeentewet bij den
Raad van State in on lerzoek is schrijft de Standaard
Men wist, dat Minister De Beaufort aan de regeling
der gemeentelijke fmanciën de eerste plaats op zijn
toon nog sober program had ingeruimd. In de volg
orde van den trein moest dus deze wet eerst voor
komen, eer men op de indiening van verdere voor
stellen hopen mocht.
En op zich zelf én als voorluoper van wat daarna
te komen staat, boezemt dit voorstel ons deswege het
hoegste belang in. Da gemeenten moeten geholpen,
maar ook de baan moet geëffend voor verdere voor
stellen. Hat kapitaal in portefeuille wacht als een te
zwaar gewold ooilam op de schaar van den scheerder.
Splitsing der groote steden.
Be Baniereen antirevolutionair weekblad, dat niet
altijd met de Standaard meagaat, Inaft zich de p-
merkiog veroorloofJ, dat de zoogenaamde «steden wa"
van minister Lohmao, waarbij het stelsel van enkel
voudige districten ook op Amsterdam enz. wordt toe
gepast, niet strookt met de antirevolutionaire begin
selen. Immers volgens die opvattiDg van het staatsrecht
moet sieeds het oog worden gehouden op den orga-
nischen samenhang van de onderscheiJme deelen der
natie. En die samenhang wordt immers opgeofferd
wanneer m°n geheele gemeenten in districten splitst.
Be Standaard tracht zich uit deze moeielijkheid
te redden door er op ta wijzen, dat de provinciën
toch ook organische deelen der natie vormen en zij
toch voor de verkiezingen zijn gesplitst, ja dat zelfs
op de grenzen der provincie niet is gelet bij de rege
ling der distrieten.
Dat is echter geen antwoord, zegt het Handelsblad.
Indien bij de provinciale indeeling en de kiesdistricten
in 't algemeen is gezondigd tegen de antirevolutionaire
leer, dan ligt daarin een aanleiding die zonde te doen
verdwijnen, maar zeker niet er een nieuwe zonde tegen
die leer bij te voegen.
Maar de politieke kansberekening heeft ook een
woord mee te praten 1 Laat de Standaard dit eerlijk
bekennen, liever dan een lastigen partijgenoot, die
beginselvast wil zijn, uit te maken voor iemand die
enkel «de klok heeft hooren luiden."
Men verwacht, dat tegen de helft van Juoi de
legerwetten de Tweede Kamer zullen bereiken.
Naar het U. D. verneemt, is door B. en W.
aan de leden van den Raai medegedeeld, dat Z. E.
de minister van bmnenlandsche zaken het door B. en
W. ingediend program van eischen voor het te stich-
ton Universiteitsgebouw te Utrecht heeft
goedgekeurd.
Hierdoor is de reden der vertraging, welke de voor
bereiding van den bouw sedert Maart 1889 ondervond,
opgeheven, zoodat het blad vertrouwt, dat nog dit jaar
met het afbreken van het Leesmuseum en het andere
door de gemeente aangekochte perceel een aanvang
zal worden gemaakt.
Thans is bij de Tweede Kamer ontvangen de
memorie van antwoord van den minister van justitie
omtrent het wetsontwerp tot waarborging van de
vrije beschikking dar werklieden over
hun verdiend loon.
Blijkens een bij het departement van koloniën
ontvangen telegram van den Gouverneur-
Generaal van Naderlandsch-Iadië is da
toestand in Eii ernstiger geworden en het aantal
vijanden toegenomen. De radja wantrouwt zija eigen
volk en vluchtte in ooze benting.
Troepen versterkingen worden van Java gezonden.
De Minister van Binnonl. Zaken brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat het natuurkundig
examen voor aanstaande veeartsen zal aanvangen
op Vrijdag 20 Juni a. s. in de lokalen van 's Rijks
veeartsenijschool te Utrecht.
Op den 17en Jani zal eene ringvormige
zoneclips plaats vinden, die bij ons a!s eene par-
tiéole verduistering zal kunnen woiden waargeaomen.
Ringvormig zal zij kunnen worden gezien in een
gedeelte van noordwestelijk Afrika, van de Middel-
landsche Zee en van Klein-Azië; verder nabij den
zuidelijken oever van de Kaspische Zaa en in een
gedeelte van het zuiden van A?ié.
Bij ons zal tijdens de grootste verduistering ruim
'/a van de middellijn der zon door do maan badekt
worden.
Da tijdstippen van begin, midlen en eind* der
eclips zijn tennaastenbij
Begin van do eclips: Juni 17 te 8 u. 48 m. vm
Midden van de eclips: 17 9 u. 54 m. vm.
Einde van de eclips: 17 11 u. 4 m. vm.
Oolangs deelde de advocaat-generaal mr. Jolles,
bij de toelichting van zijn requisitoir betreffende een
jeugdigen misdadiger, aan het gerechtshof te Amster
dam mede, dat hij niet in overweging zou geven, de
plaatsing van den dader in een rijksopvoedings-
gesticht te bevelen, omdat toch in geen dier ge
stichten in den eersten tijd een plaats beschikbaar was.
Naar aanleiding van dit op dat oogenblik juiste feit
kan het U. B. thans mededeelen, dat in de eerste degen
van de vorige maand in de twee rijksopvoedings
gestichten voor jongens te zamen 34 plaatsen beschik
baar waren.
Namens den Koning is aan de 22 Raadsleden,
die in een tegen-adres aan Z. M. hadlen verklaard
niet in te stemmen met de grieven, die mr. G a 1 -
landat Huet in een adres tegen den burgemeester
van Haarlem hal uiteengezet, bericht gegeven, dat
die grieven van den heer Gallandat Hnet oogegroni
zijn bevonden.
Da heer Gallandat Huet heeft den onlangs aan het
einde eener raa is vergadering aan do leden rondga-
deelden b.iaf «Am m.jne R ia is broeders" thxas i\dou.