1890. N°. 61. Zaterdag 24 Mei. 77s,e jaargang.
Bij dil nommer behoort een bijvoegsel.
De Secretarie der gemeente
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advortentién voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekvorkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet moer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van lieldegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezor Courant geschiedt Maandag, Woon «dag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Uithoofde van het PINKSTERFEEST
zal a. s. Maandag geen no. van dit
blad verschijnen.
zal op MAANDAG DEN 15 MEI, uithoofde van den
2den Pinksterdag, gesloten zijn, en zal er alleen van
11 tot 12 uren des voormiddags tot liet doen van
aangiften voor den Burgerlijken Stand gelegenheid
gegeven worden.
Goe», den 22 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders van tioe9,
J. G. d W HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
Brieven uit de Ganzestad.
XIX.
Warnwr het waar is, wat ik onlangs las, dat het
leven eene aaneenschakeling is van indrukken, en men
houdt daarbij in het oog dat iedere indruk, dien wij
ontvangen, op d9 hersenen wordt overgebracht, dan
kan het geene verwondering baren, dat er zooveel
menschen met ingedrukte hersentjes rondloopen, waar
uit evenwel niet mag worden afgeleid, dat zij het
juist zijn, die de meeste en krachtigste indrukken
hebben ontvaDgen.
Maar hoe dit zij, ik geloof wel met zekerheid te
mogen beweren, dat eenzelfde persoon of zaak niet
onder alle omstandigheden eenzelfden indruk op ons
maakt en dat velerlei oorzaken invloed oefenen op
ons oordeel over het een of ander. Wanneer ik mij
b. v. herinner hoe aangenaam het mij was na het
verschijnen mijner eerste brieven van verschillende
zijden te mogen vernemen, dat ik niet al te slecht
geslaagd was in mijn pogen om min of meer belang
rijke onderwerpen zoodanig te behandelen, dat men
lust gevoelde mijne epistels te lezen en ik vergelijk
dat streelend gevoel met de indrukken, die ik in de
laatste weken ontving, toen sommigen mijner lezers
behoefte gevoelden van hunne belangstelling op dit
punt te doen blijken, dan kan ik niet meer zeggen,
dat dat gevoel er een is van onvermengd genot.
O, zeker, wanneer men navraag doet naar het ver
schijnen van een eerst volgenden", met de bijvoeging,
dat mijn lang stilzwijgen zeker te wijten is aan een
familielid, dat vover" is, dan is die belangstelling mij
meer aangeDaam dan begrijpelijk maar wanneer die
sympathie zich nit, zooals onlangs het geval was, in
de behoefte om mij deelgenoot te maken van de wen-
schan van anderen, teneinde die in een brief als de
mijne te vertolken, zie dan wordt het mij wel een
beetje benauwd. Een man, wiens naam ik niet noemen
mag, deed mij een paar onderwerpen aan de hand,
welk* betrekking hebben op een tweetal zaken, die
hij bepaald noodig vindt en waarvan hij hoopt, dat
ze mijne sympathie zullen hebben. Maar, man, wiens
naam ik niet noemen mag ge begrijpt toch wel, dat,
wanneer ik over alles en allen wilde schrijven, dat en
die mijne sympathie hebben, dan schreef ik over na
genoeg al mijne stadgenooten, u daaronder begrepen,
en over zooveel andere zaken, dat ik wel alleen een
courant kon vullen. Daarom, man, wiens naam ik niet
noemen magverschoon mij van uwe adviezen, stel
n ermede tevreden, dat ik mij bepaal tot het normen
van é»n der door u noodig gevonden woidende" onder
werpen, nl. het geven van h,»t schoolfeest vanwege het
comité tot wering van schoolverzuim op 31 Augustus
(weet ge wel, dat dit een Zordag is) 's prinsesjes
tienden jaardag binnen Goes en veroorloof mij, met
verzwijging van wat u verder op het hart ligt, te
schrijven over wat mijz- lf uit het hart writ.
Ik keer dus tot mijne eigeno indrukken terug en
onder deze is er éen, die in de laatste dagen her
haaldelijk op deo voorgrond treedt, namelijk de indruk,
dien da tegenwoordige handhaving van de Zondagswet
op mij maakt.
Ik zat Woensdag 44 Mei 'a avonds gezellig met
vrouw en kroost te schemeren, toen onze goede Bet
kwam vragen of ze den volgenden morgen naar da
kerk mocht. Z* zou zorgen, dat vóór half tien alles
in orde was, de bedden opgemaakt, de boel aan
kant. de gang geschuurd
•Maar, Betjn" riep ik, »wil je dan morgen, op een
kerkdag, op een erkend Christelijken feestdag, de
gang schuren 't Zal niet gebeuren in mijn huis. Wat
denk je wel, de menschen zouden er kwaad van
spr*ken
•Kwaad spreken" antwoordde onze gedienstige,
•ze zullen het wel laten. Iedereen werkt morgen,
waarom zou ik het dan niet doen
•Omdat ik het niet wil. Wat drommel, heb ik
dan niets meer te zeggen in mijn eigen huisWeet
jij niet dat er eene wet is, die verbiedt om op Chris
telijke feestdagen in het openbaar te arbeiden
Maar, meneer, 't is morgen geen feestdag. Ja, daar
wordt wel kerk gehouden en voor de Roomschen is
het wel een «hooge" dag, maar de Protestanten
werken allemaal."
•Dat is te zeggen" merkte ik op, »dan zu'len ze
toch eerst permissie moeten vragen aan den burge
meester? Eu ben jij soms van plan om aan den bur
gemeester te vragen of je morgen de gang en de
stoep mag schuren
•Heere mijn tijd, meneer dat is nou ook een vraag.
De man zou me zien aankomen. Maar ik kan toch
morgen vroeg wel gauw even
•Neenik wil het niet. 't Is morgen Hemelvaarts
dag en daaimee uit".
Ik wist niet, dat meneer zoo vroom geworden was"
riep de meid brutaal.
Mijne vrouw meende zeker, dat het nu tijd werd
tugschen beiden te komen.
•Maar, beste man1*? sprak ze, »de gang dient toch
schoon te zijn. Allicht komt er morgen met zoo'n
halven Zondag eens visite
Daar", riep ik boos, »au is 't morgen weèr wel
Zondag. Als het dan Zondag is mag er niet geschuurd
worden".
•Na ja", antwoordde mijne wederhelft, »Zond9g en
Zondag is twee. 't Is wel geen Zondag, maar het heeft
er toch wel zoo'n beetje van. 't Is eigenlijk zoo'n
rare dag".
Ik gaf den strijd op en de gang is op Hemelvaarts
dag geschuurd. O, als Da Vries en Te Winkel niet
aan vaste taalregels waren gebonden geweest, ze had
den zeker het woord consequentie" nooit vrouwelijk
gemaakt.
En toch, mijne vrouw bad gelijk. »'t Was zoo'n
rare dag". Toen ik Donderdags eene wandeling maakte
kwam ik menschen tegen in sierlijken hoogtijdos en
zag ik straatmakers aan het werk waren verschil
lende winkels gesloten en stonden andere vol klanten
liep de een naar het bedehais en metselde de ander
aan een steenen muur. Onwillekeurig rees bij mij de
vraag of nu werkelijk allen, die ik aan den arbeid
zag, vergunning daartoe zouden hebben en zoo ja, of
die dan gegrond was op de »noodzakelijkheid", waar
van de wet spreekt.
Mij dacht en ik ben nog niet van meening ver
anderd dat hoeveel urgentie er ook moge zijn bij
het in orde brengen van ons straatplaveisel, of bij het
opbouwen van een hois, éen dag toch niet veel daaraan
zal toe- of afdoen en dat het zeer zeker niet in de
bedoeling der wet ligt om ieder die het vraagt ver
gunning tot den arbeid te ge en.
Men decke niet, dat ik persoonlijk zulk oen voor
stander van de Zondagswet ben. Betje wist het wel,
dat meneer zoo vroom niet is. Maar Hemelvaartsdag
is een Christelijke feestdag of hij is het niet. In het
eene geval mag cr niet gewerkt worden, in het andere
geval mag iedereen werken. En ik geloof juist, dat
bij eene strenge toepassing van de Zondagswet hot
spoedigst zou blijken, dat slechts weinigen die meer
begeeren in stand gehouden te zien en dat er van
zekere zijde wat minder hard zou worden geroepen,
dat die wet naar het hart is van het meerendeel des
volks.
En hiermede ga ik eindigen. Ik heb vandaag reeds
m^er dan acht uren gewerkt en dat is na 1 Mei
eigenlijk niet meer zooals het behoort. Die acht-uur
arbeidsdag heeft mij trouwens den laatsten tijd weinig
rust gegund. Vermoedelijk omdat ik er veel over heb
nagedacht vervolgde hij mij soms in den slaap en
droomde ik de meest dwaze dingen. Eens kwamen we
op eene wandeling omstreeks 4 uren Befje tegen ïheel
netj'S aangedaan", die beweerde acht uren gewerkt
te hebben en nu eens kuierde, terwijl het eten in de
keuken stond aan te branden. Een andermaal zag ik
den postbode vlak voor mijn huis omkeeren, den brief
weder medenemende, dien hij voor mij iu de hand had,
en toen ik hem achterna liep om dien in ontvangst
te nemen, keek hij mij aan met een gezicht alsof hij
mij een grooten vriendschapsdienst bewees. De brief
zelf bevatte de tijding, dat ik voor de zooveelste maal
oom geworden was, maar mijn neef niet de jong
geborene, maar diens vader schreef er bij, dat ze
erg veel moeite hadden gehad om eene baker te vinden,
die langer dan acht uur daags wilde, wat die menschen
werken" noemen. Een derden keer eindelijk alle
goede dingon bestaan in drieën droomde ik in de
kerk te zijn en juist riep de dominee in eene keurige
improvisatie over het gewicht der tegenwoordige tijden
daarom, mijne hoorders, houdt de lampen brandende",
toen de koster den gasmeter dichtdraaide, op grond,
dat zijn acht uren om waren.
Het waren gelukkig maar droomen. Toch kan er
misschien uit blijken, wat de gevolgen zouden kunnen
zijn van de invoering van een normalen arbeidsdag
en dat eene dwaasheid evenmin als een ongelak ooit
alleen komt.
ADSPIRANT
GOES, 23 Mei 1890.
Aan het programma van het 43ste Nederlandsch
Landhuiriioudkuudig Congres dat eerst gisteren
-(Don Ier dag) aan de verschillende bladen werd toege
zonden met beleefd verzoek daaruit het een en ander
te willen overnemen ontleenen wij het volgende:
Maandag 16 Juni. Ontvangst van het bestuur en
de leden van het coDgres door het gemeentebestuur
ia de groote raadzaal van bet stadhuis 's avonds te
8^2 uren. Vorming der afdeelingen en verkiezing
harer besturen.
Dinsdag 17 Juni. Vergadering der afdeelingen,
'8 morgens te 9 uren. Eerste algemeene vergadering
en opening van het congres 's namiddags te 2 uren.
Woensdag 18 Juni. Vergadering der afdeelingen
's morgens te 9 uren. Tweede algemeene vergadering
'«morgens te 12 uren. Te 2 uren: rijtoer, door de
Zuid-Bevelandsche landbouwers den congresleden aan
geboden. f
Donderdag 19 Juni. Gecombineerde vergadering der
beide afdeelingen 'smorgens te 9 uren. Te 11 uren:
algemeene vergadering der Maatschappij tot bevorde
ring van landbouw en veeteelt in Zeeland, waartoe
ook de congresleden toegang hebben.
Vrijdag 20 Juni. Vergadering der afdeelingen's mor
gens te 9 uren. Darde algemeene vergadering des
middags to 12 uren. Sluiting van het congres. Na
•floop: bezichtiging der tentoonstelling.
De algemeene vergaderingen zullen gehouden worden
in de groote zaal der sociëteit »Van Ongenuchten Vrij".
De afdeelingen vergaderen ten raadhuize.
Da te behandelen vraagpunten zijn 40 in getal en
wel inde eerste afdeeling 21, waaronder 5 over zuivel
bereiding in de 2e afdeeling 12 waaronder éan over dat
onderwerp, terwijl op de gecombineerde vergadering
van de 7 vraagpuntea 2 insgelijks daarop betrekking
hebben. Ook de belangen van den graan- en bieten-
bouw, de plantenziekten en de hnlpmeststolfen nemen
eene briaogrijke plaats in. Ook vragen over landbouw-
crediet, landbouwonderwijs, hagel- en veeverzekeringen,
proefvelden, als steeds meer op den voorgrond tredende
onderwerpen, ontbreken niet, terwijl de persoonlijke
inleiding der te behandelen vragen door de inzenders
zelve een degelijke wisseling van denkbeelden waarborgt.
Omtrent de feestelijkheden vermeldt het programma
het volgende
Maandag 16 Juni te 8^2 uren 's avonds, ontvangst
van 't bestuur en de loden van het congres, door het
gemeentebestuur, ten raadhuize. Daarna: concert op
de Groote Markt door de harmonie »Euphonia".
Dinsdag 17 Juni. Des avonds te 8 uren in den tuin
der sociëteit »Van Orgenuchten Vrij", concert der
harmonie •Euphonif" en verlichting van den tuin.
Woensdag 18 Judi. Des namiddags te 2 uren, rijtoer
door de Zuid-Bevelandscbe landbouwers den leden van
het congres en der Zaeuwsche landbouw-maatschappij
aangeboden. De rit is vastgesteld als volgtVan
Goes door den Wilhelminapolder en Kattendijke naar
de gemeente Wemtldinge. Receptie aldaar door den
burgemeester den hrer P. Dekker Jz. Terugreis over
de dorpen Kapelle en Klootinge. Na afloop van den rijtoer
te 6 uren, congrestafel, in de feestzaal der sociëteit
Van O. genuchten Vrij". Des avonds te 8 uren, in
dén tuin van »De Prins van Oranje" concert door het
harmomiegezelschap te KruiDingen «Eendracht maakt
Macht". Verlichting van den tuin.
Donderdag 19 Juni. Des avonds te 8 uren, groot
militair concert door de stafmuziek van het 3s regiment
infanterie te Bergen-op-Zoom, in den tuin der soeëteit
Van Ongenuchten Vrij". Verlichting van den tuin en
den vijver. Na afloop bal in de feestzaal.
Vrijdag 20 Juni, van 24 ur«-,n matinée musicale,
op het terrein der tentoonstelling door de stafmuziek
van het 3e regiment infanterie te Bsrgen-op-Zoom.
Te 5^ uren gemeenschappelijke maaltijd, in de nieuwe
zaal van »De Prins van Orarje". Te 8 uren, slot-
concert in den gtïllumineerden tuin der sociëteit »Van
Ongenuchten Vrij", ze geven door hot harmoniegozel-
schap »Euphonia".
Gisteravond hield de afdeeling »Goes" van den
dienstplichtbond, vereeniging tot ontwikkeling van
militieplichtigen, in het koffiehuis »De Prins van
Orarje" alhier hare eerste algemeene vergadering. De
belaDgstelliDg was nog niet groot, daar zich behalve
het bestuur sl.chts éen lid verwaardigd had ter ver
gadering optekomen.
In het jaarverslag der afdeeling, dat werd uitge
bracht, wordt herinnerd aan de oorzaak van het tot
stand komen der afdeeling en wordt voorts medege
deeld, dat een twaalftal jongelieden zich ten vorigen
jare hadden aangemeld om van de theoretische en
practisehe lessen, vanwege de afdeeling gegeven, te
profiteeren. Tengevolge daarvan werd eene vergadering
belegd, waarin de heeren D. Stigter, A. Van Schelven
en J. Molhoek, resp. tot voorzitter, secretaris en
penningmeester werden gekozen. Er werd vervolgens
een beroep gedaan op den fiaanciëelen steun der inge
zetenen, tengevolge waarvan zich 7 donateurs en 9
leden aanmeldden. De heer Roskes belastte zich geheel
belurgeloos met het oiderwijs in de exercitiën, tot
een onderofficier uit Middelburg die taak van hem
overnamdeze werd in Februari vervangen door den
oud-sergeant Valkenburg, agent van politie hievter stede.
De heer Van Schelven nam op zich de toekomstige
miliciens de noodige verstandelijks ontwikkeling te
doen deelachtig worden, noodig om te kunnen deelen
in de gunstige bepalingen voor den verkorten diensttijd.
Vier jongelieden hebben zich aan het daartoe vereischte
examen onderworpen, waarvan drie met gunstigen
uitslag. Daardoor hadden zij het voorrecht van do
keuze van het wapen en van de garnizoensplaats.
Een hunner koos de zeemilitie, de beide anderen kozen
de vesting-artillerie. De heer Van Schelven heeft
zich bereid verklaard ook in dit jaar met de jonge
lieden, die zich daartoe aanmelden en dia in de
termen vallen om in 1891 te loten, een cursus te
doorloopen.
Nadat dit jaarverslag onder dankbetuiging aan den
secretaris was goedgekeurd, werd de rekening over
hst afgeloopen dienstjaar goedgekeurd in ontvang op
35, in uitgaaf op 42,63 en alzoo met een nadealig
saldo van 7,63, terwijl de begrooting voor 1890
werd vastgesteld op ƒ38 in ontvang en uitgaaf. Den
penningmeester werd dankbetuigd voor zijn gehouden
beheer.
Nadat vervolgens de heer Molhoek, die aan de beurt
vau aftreding was, tot bestuurslid was herbenoemd,
deelde de voorzitter mede, dat o. a. was ingekomen
een schrijven van het hoofdbestuur, waarin werd ter
kennis van de afdeeling gebracht, dat aan Z. E. den
minister van oorlog het verzoek was gedaan dezen
zomer een kamp te mogen betrekkendat dit verzoek
zeer waarschijnlijk zal worden ingewilligd; dat alsdan
zal betrokken worden van 1424 Juli a. s. een kamp
op de heide bij Haren (Noord-Holland) en dat daar
voor de kosten zullen bedragen6 tot aanschaffing
van een uniformjas en pet volgens op te geven model
en 10 voor huisvesting, vervotr enz.
Alvorens de vergadering te sluiten sprak de voor
zitter nog een hartelijk woord van waardeering tot
den heer Van Schelven voor de belangelooze moeite,
die deze zich in het afgeloopen jaar getroost had, om,
niet altijd onder de gunstigste omstandigheden, den
jongelieden, die zich bij de afieeling hadden aange
sloten, onderwijs te geven. Hij dankte hem tevens voor
zijne toezegging om deze taak ook dit jaar weder op
zich te nemen en hoopte dat de pogingen van den heer
Van Schelven met schitterend succes zullen bekroond
worden.
Op Woensdag 18 Juni a. s., den 75sten gedenk
dag van den slag van Waterloo, zal alhier over da
dd. schutterij eene inspectie worden gthouden, bij
welke gelegenheid de nieuwbenoemde officier van ge
zondheid 3e kl. de heer J. F. Bax zal worden gtïa-
8talleeid.
De zomerdienstregeling op de Staats
spoorwegen, die met 1 Juni a. s. in werking treedt,
is, wat betreft de lijn VlissingenRoosendaal, geheel
gelijk als de thans nog in werking zijnde wiuterdienst-
regeling.
Iorseke. Iq de gisteren gehouden vergadering dar
kiesvereeniging »B u r g e r p 1 i c h t" werd tot presi
dent verkozen de heer Joos Sandee Pz. in de plaats
van den heer E. Muller, die bedankt had. De aftredende
bestuursleden A. Zuijdweg (vice-pres C. A. E. Sauer
(pennirgm.) en T. Cupéry (secr.) werden allen als
zoodanig herkozen.
Middelburg. Uit het verslag van den toestand dezer
gemeente over 1889 door burgemeester en wethouders
aan den gemeenteraad uitgebracht, blijkt, dat de be
volking dezer gemeente op 31 December 11, bestond
uit 7767 m. en 9342 vr., te zamen 17109 personen,
tegen 16743 op datzelfde tijdstip in 1888.
De gemeente-begrooticg over 1889 bedroeg zoo in
ontvang als in uitgaaf 350,883,92de kosten vau
het lager onderwijs bedroegen 52,776,71 tegen
eene ontvanRst aan schoolgelden \an 11,195,83%
en ƒ13,796,47 van de 30 pet. rqksvergoeding. Voor
de Burger-avondschool word uitgegeven 6876,58
aan schoolgeld werd slechts 423 ontvangen. De uit
gaven van het gymnasium beliepen 20,337,28; aan
schoolgelden werd ontvangen ƒ4966,66 en/ 7532,60
subsidie van het rijkhet getal leerlingen beliep 51,
waarvan 2 gratis. Ten behoeve van het armwezen
werd een subsidie van ƒ24,900 uit de gemeontekas
toegestaan. In de gemeente-apotheek werden 28403
recepten of 222 meer dan het vorig jaar gereedge
maakt. Het saldo der exploitatierekening vau de gas
fabriek bedraagt 19109,82%; het aantal gasverbrui-
kers bedroeg op 31 Dec. 731 met 765 Meters; door
de Meiers geleverd, werden 541.322 M\ gas verbruikt,
tpgen 484.358 M3. in het vorig jaar. De Zaeuwsche
spoorboot tusschen Middelburg en Z'eriksee deed 382
reizendoor da atoomba-gedienst tusschen dezj ge-
