1890. N°. 54.
Donderdag 8 Mei.
Yacciiieereu of Hervaccineeren.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 45 regels 50 cent, elke regel meer 10 eonta
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 48 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct«
Aanvragen om en vermelding van lieldegaven 5 cent per regel.
De heer J. F. BAX, genees- en heelkundige dezer
gemeente, zal te beginnen Zaterdag 10 Mei en volgende
Zaterdagen telkens des middags te 1 uur precies, in
het Gasthuis (ingang naast de vroegere meelfabriek)
zitting houden tot het gratis
De ingezetenen worden dringend uitgenoodigd om
van de aangeboden gelegenheid gebruik te maken.
Goes, den 7 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. G. d W. HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 7 Mei 1890.
Men verzoekt ons te vermelden, dat het 3a con
cert van de afdeeling Goes der Maatschappij van Toon
kunst alhier zal plaats hebben op Woensdag 14 Mei a. s.
Zooals bereids uit de advertentie in ons vorig
nommer bleek zal dan nu toch eerlang met den ver
bouw van het huis op de hoek van de Groote Markt
en de Lombardatraat alhier, dat tot post- en telegraaf
kantoor wordt ingericht, een aanvaDg worden gemaakt.
Voor zooverre het voor den publieken dienst zal zijn
bestemd, kunnen wij omtrent de inr.chting van het
gebouw de volgende mededeelingen verstrekken
De deur komt in den rechterhoek van den voorgevel
(aannemende, dat men met het gelaat naar het gebouw
gekeerd op de Groote Markt staat). Links van de
deur heeft men aan da voorzijde dan achtereenvolgens
een wachtkamer voor het publiek met éen breed raam,
een seiukamer met twee ramen, een telefoonvertrek
met éen raam. la het verlengde van den ingang komt
een portaal, dan eene ruimte, die Diet voor den pu
blieken dienst is bestemd en daarachter het bestellers
lokaal links daarvan het lokaal voor de postillons en
postboden en weder links daarvan met éan raam io de
Lombardstraat het kantoor van den directeur. Tusschen
dit vertrek en de seinkamer zal het eigenlijke post
kantoor (brieven- en pakketpostlokaal) met drie ramen
in de Lorabardstraat komen. Achter het telefoon vertrek
vindt men dan nog een kamer voor de batterijen met
éen raam in genoemde straat. Aan de achterzijde links
komen bergplaatsen voor de wagens en da brandstoffen.
In de Lombardstraat komt nog een afzonderlijke ingang
voor de ambtenaren, bestellers en bodenin dezelfde
straat komt ook de brievenbus.
Het gebouw zal in oud-hollandschen stijl worden
opgetrokken en ongrtwijfeld een sieraad van onze stad
worden.
Door de afJealing «Noord-Beveland" der Maat
schappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in
Zeeland is besloten bet volgende jaar op dat eiland
een landbouwtentoonstelling te houden. De gemeente
waar zal later uitgemaakt worden.
Persoonlijke dienstplichtl
De heer Haffmans verklaart in zijn Katholiek Ven-
loosch Weekblad de redeneD, waarom de Katholieken
zich verzetten tegen de invoering van den persoonlijken
dienstplicht, o. a. als volgt
In den laatsten tijd is de vraag opgeworpenwaarom
zijn toch de Katholiekon in ons land zoo vierkant
tegen afschaffing van de plaatsvervanging, terwijl libe
ralen en anti-revolutionairen zich daarom weinig schij
nen te bekreunen?
Het ligt voor de hand, dit toe te schrijven aan de
vrees voor een mogelijke opneming in het leger van
onze aanstaande priesters.
Zonder twijfel is dit een reden. Maar er zijn nog
zooveel andere redenen, die tegen de afschaffing pleiten,
dat het niet aangaat te zeggen: Dit of dat is de reden,
die de Roomschen beweegt.
»Bovendieü, wat doet het er toe, waarom de Ka
tholieken tegen persoonlijken dienstplicht zijn Het
alles afdoende feit is, dat zij er tegen zijn. Waarom
gaat niemand aan.
Afschaffing der plaatsvervanging is zoo goed als
overlevering aan bet militairisme, aan Pruisificatie.
Ziedaar de hoofdreden, waarom de Katholieken er
tegen zijn. Zij willen vrije Nederlanders blijven".
Ons dunkt, dat na die duidelijke uiteenzetting alleen
nog deze vraag te beantwoorden blijft: Waarom zijn
toch de Katholieken in onB land zoo vierkant tegen
afschaffing van de plaatsvervanging?"
Morgen zal op da algemeene begraafplaats te
Ylissingen onthuld worden het gedenkteeken op het
graf van wijlen J. H o b e i n.
Bij deze plechtigheid zullen eenige hooggeplaatste
marine-autoriteiten tegenwoordig zijn.
Ta 1 uur 's middags stelt zich voor het stadhuis
een stoet te zamen, bestaande uit leden van het ma
rine-, infanterie- en schutterij korps, iVlissingsch Man
nenkoor", de laden van het Nederlandsch en die van
het Belgisch loodswezen, benevens deputatiën van on
derscheidene vereenigingen.
Tijdens de onthulling zal »Viissingsch Mannenkoor"
Op het Kerkhof en Bij de Groeve van De Vlicgh ten
gehoore brengen.
Het lid van de Eerste Kamer, da heer H u y d e-
coper Van Maarsseveen, is ernstig ongesteld.
Het Hbl. brengt, naar aanleiding van het regee-
ringsantwoord op bet voorloopig verslag over het wets
ontwerp tot aanwijzing van do hooge en gewichtige
betrekkingen, welker bekleeders benoembaar zijn tot
lid van de Eerste Kamer, in herinnering, dat bij de
grondwetsherziening de heer De Savornin Lohman zich
er tegen verzet heeft, dat de regeering naast de hoogst
aangeslagenen enkel ambtenaren verkiesbaar wilde
maken. Men had derhalve van den heer Lohman, nu
hij onlangs werd geroepen aan het hoofd van het
departement van binnenl. zaken, mogen verwachten,
dat voor zooveel van hem afhing, de keus van leden
der Eerste Kamtr behalve de hoogst aangeslagenen,
niet schier uitsluitend op ambtenaren behoefde te
vallen. Het tegendeel is echter geschied. Terwijl in
het voorloopig verslag der Tweede Kamer de be
denking was geopperd, dat aan de volkskeus te weinig
invloed was gelaten, reageert de minister in sommige
opzichten nog tegen het ontwerp van zijn voorganger,
waartegen die bedenkiüg was gericht. Hij schrapt
niet alleen alle door de volkskeus aangewezen ver
tegenwoordigers van handel en nijverheid van de lijst,
maar ook die welke van regeeringswege worden aan
gewezen. De president der NederlaDdscbe Bank zal
als zoodanig niet benoembaar zijn, wat de minister
Mackay wel had voorgesteld, (maar met voorbijgaan
van den president der Javasche bank) doch de voor
zitter van het Munteollege wel. De voorzitter van
het college der Zaevisscherijen zeker wel een aan
zienlijke betrekking waarbij een gawichtig volksbelang
is betrokken wordt door den minister Lohman
mede ter zijde gesteld. Wellicht omdat men het ge-
heele college wil opheffan
Het gewijzigd ontwerp is, dankt het Hbl., geen ge
lukkig ontwerp. Niet gelukkig voor den minister, die
zonder eenige goede redenen zijn gevoelen van 4887
loslaat, en vooral niet gelukkig voor het land, welks
groote belangen er niet in zijn behartigd.
De Minister van Oorlog heeft den wensch te
kennen gegeven, om de landbouwtentoonstellingen in
ons land te bezigen, teneinde de eischen, aan het
militaire paard gesteld, te leeren kennen. De
Minister is genegen bij die gelegenheden een compleet
aangespannen stuk met 6 paarden ter bezichtiging te
stellen.
De ontvangst in het vaderland van den fuse
lier B u ij sdie op Atjeh een zoo treffend bewijs
heeft gegeven van trouw aan zijn Koning en Vader
land, moed in den strijd en liefde voor zijn superieuren,
waarvan we in ons vorig no. melding maakten, heeft
Zondag geheel volgens het voorgenomen plan plaats
Om éen uur was aan de Handelskade te Amsterdam
een talrijke menigte verzameld, om getuige te zijn van
de aankomst der uit Indië teruggekeerde militairen,
onder wie men in Buijs een held in den volsten zin
des woords zon begroeten.
Toen het stoombootje met de Indische krijgers
naderde vermengden zich met de tonen van het ge
liefde volkslied de hoera's door duizenden aangeheven.
Buijs stapte aan wal. Bij het aanschouwen van de
schier tengere en niet groote gestalte kon men niet
aan buitengewone lichaamskrachten denkeu, die het
individu somtijds moed geven, maar uit dat flinke oog
en die ferme houding spreekt een vastberadenheid,
die indruk maakte.
De generaal-majoor Den Beer Poortugael, bevel
hebber der ie militaire afdeeling, sprak den dapperen
fuselier in diepgevoelde bewoordingen toe en hechtte
hem daarna het ridderkruis, de hoogste illusie van
iederen militair, op de borst. Terwijl het vieve
de Koning!" vhoera" en de fanfares klonken, volgde
toen een aandoenlijk oogenblikde moeder van Buijs,
want beide zijne ouders waren bij de plechtigheid
tegenwoordig, omhelsde met tranen in de oogen haren
zood, op wiens bezit zij terecht trotsch mag zijn. Dit
tooneel maakte op de omstanders een diepen indruk
en menige snorbaard begreep, wat die moeder io dit
verbeven oogenblik moest gevoelen. Daarna sprak de
kolonel der mariniers den nieuwen ridder toe, wien
vervolgens door de aanwezige ridders de broederhand
werd gedrukt.
Toen stelde zich de stoet in beweging en voorafge
gaan door huzaron, de muziek aan het hoofd, de held
van den dag in een open rijtuig met twee paardeD,
gezeten naast den generaal, tegenover de kolonels van
de mariniers en het regiment infanterie, trok men
stadwaarts, naar de kazerne Oranje-Nassau, waar
Buijs in de onderofficiers-kantine, na een toespraak
van den chef van het regiment infanterie, de eerewijn
werd aangeboden.
Dien middag was hij de gast der onderofficieren,
die hem een feestmaal aanboden.
Door den Minister van Justitie zijn nieuwe
modellen van jacht- en vischakten vastgesteld.
Daarbij is gevolgd het in Duitschland gevolgd wor
dende modelze zijn op linnen geplakt en breed 44,
lang 44 centimeter.
Deze akten zijn met verschillende kleuren gestempeld
naar gelang van de verschillende doeleinden, waarvoor
zij worden aangevraagd, en wel: zwart de groote
jachtakte tot uitoefening van alle geoorloofd jachtbe
drijf; groen de groote jachtakte tot uitoefening van
alle geoorloofd jachtbedrijf met uitzondering van de
laDge jacht en de valkenjacht; blauw de kleine jacht
akte tot uitoefening van de jachtbedrijven, genoemd
in art. 4 5, lett. e, f en g der wet van 43 Juni 4857
(Staatsblad no. 87)bruin de kleine vischakte tot
uitoefening van de visscherij met éen geoorloofd visch-
tuigzwart, de groote vischakte tot uitoefening van
de visscherij met alle geoorloofd vischtuig. De achter
zijde der jachtakten is donkergroen, die der vischakten
grijs gekleurd.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen een wets
ontwerp tot regeling van de brievenposterij.
Tot leden van het hoofdbestuur der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen zijn gekozen de heeren
C. J. M. D ij k m a n 8 te Amsterdam, en prof. dr.
W. Koster, te Hilversum.
Dit jaar heeft de militieraad to Groningen op
diartoe van den commissaris des Konings ontvangen
uitnoodiging eene derde zitting gehouden voor het
onderzoeken van plaatsvervangers en num-
merverwis8elaars. De omstandigheid, dat vele
lotelingen gedupeerd waren door een commissionair in
plaatsvervangers en nummerverwisselaars, die, zich ver
bonden hebbeDde in de 2 Je zitting van den militieraad
een plaatsvervanger of een numraerverwisselaar voor
hen aan te bieden, die aangegane verbintenis niet
nakwam, deed den voorzitter van den militieraad tot
het houden dezer extra-zitting besluiten.
Aangeboden werden in het geheel 464 plaatsver
vangers en 403 nummerverwisselaars van dezen werden
afgekeurd niet minder dan 83 plaatsvervangers en 95
nummerverwisselaars.
Nog nooit werden zoovele plaatsvervangers en num
merverwisselaars afgekeurdvoor sommige lotelingen
tot zelfs 3, 4, 6 en 42 plaatsvervangers en nummer
verwisselaars toe. Ea niettegenstaande de op 4 Mei
gehouden nazitting van den militieraad hebben nog
een 42tal lotelingen zich niet in den dienst kunnen
doen vervangen. Aan hen is door den provincialen
adjudant, op daartoe door den commissaris des Konings
gedaan verzoek, na hunne inlijving, een verlof voor
den tijd van zes weken toegestaaD, ten einde alsnog
met toestemming van den KoniDg een plaatsver
vanger aan Ged. Staten aan te bieden. (V. ff. Ct)
Men schrijft over de werkstakingen in
de Friesche venen aan de N. R. Ct.
Algemeen werd in de laatste dagen verzekerd, dat
er in de zienswijze der werkstakende arbeiders eene
algeheele orakeering gekomen was. Om mij van de
waarheid daarvan te overtuigen heb ik meer dan een
van die werklieden gesproken, en in ierdaad allen zongen
hetzelfde lieduit één mond verklaren zij zich door
hunne goedgeloovigheid en hun misplaatst vertrouwen
op Domela Nieuwenhuis c. s. te hebben laten mis
leiden. Vooral de vrouwen zijn neerslachtig en ver
bitterd tevens.
Den geheelen winter door", aldus sprak eene barer,
•heeft mijn man weik gehad. De verdienste was wel
niet groot, maar hij bracht toch eiken Zaterdag 4,50
thuis en zoo zijn wij met ons achten den winter weer
doorgekomen. En verder moest de zomer het g08d
maken. Wij moeten in M*i een half jaar huishuur
betalen, en de kinderen en wij zeiven ook, we moesten
toch wat nieuwe spullen hebben, maar dat kan alles
wel ook. Verleden jaar verdiende mijn man in het
voorjaar 45 in de week en nu is die heele mooie
Aprilmaand voorbij en hij heeft geen 40 thuis ge
bracht. Meer dan drie weken loopt hij ten minste
zonder werk dat is een verlies van 50 en nu is
de beste tijd voor verdienen alweer voorbij". Is het
ta verwonderen, dat deze bezorgde huismoeder de
tranen ia de oogen stonden, dat ze met angst de toe
komst te gemoet zag
Maar", waagde ik te antwoorden, •waarom dan
het werk zoo lichtvaardig gestaakt, waarom de eischen
ten opzichte van het liggeld zóó hoog gesteld, dat de
bazen ze letterlijk niet konden toestaan
Ach wat", antwoordde de man, »maar meent gij
dan, dat we dat vrijwillig doen Oader de tien werk
lui zijn er nog geen drie, die het werk zouden staken,
als ze er niet toe gedwongen werden. Maar we moeten
wel. Hat wordt nu Maandag drie weken, dat 't spul
begoD. We hadden den heelen ochtend nog gewoon
doorgewerkt en tot 's middags te eten, toen drie van
de onverschilligste kerels de keet binnenkwamen. •Uit
scheien hoor", zeiden zij, »van middag wordt er niet
moer gewerkt We gaan bollen] igen." Wij hadden
daar niet veel zin in en prsatten nog wat tegen. Toen
schopten zij de pan met eten over den grond en be
gonnen te vloeken en op te spelen. Nu wat zal je
dan doen We pakten ons rommeltje bij mekaar en
gingen er van door."
En hadt je geen bescherming kunnen krijgen?"
vroeg ik.
•Wat zal ik daarvan zeggen zei bij, ®toen we
weggingen, kwamen we twee politie's (dat is in Fries
land de algemeene naam voor alle politie-ambtenaren)
tegen. »Is het weer zoo", vroegen ze ons, »leg jullie
het werk weer neer?" We moeten wel", antwoordden
we, en we vertelden hun, wat er gebeurd was. Toen
vroegen ze ons wie die kerels waren. We zeiden maar,
dat wij hen niet kenden, want we pasten er wel op,
dat wij hunne namen niet noemden."
Op mijne vraag waarom ze die niet noemen wilden,
antwoordde de man: »Dat zou ik voor geen vijf-en-
twintig gulden doen, want die beginnen zijn meestal
de onverschilligste kerels, die je je denken kunt en za
zouden dat je later leelijk inpeperen."
Ea dat is juist het leelijke van de zaak. De goed
gezinde arbeiders durven geen gebruik te maken van
de hen ten dienste staande bescherming. Iotusschen
had, naar veler oordeel, het gezag krachtiger kunnen
en moeten optreden, en waren de maatregelen vóór
twee jaren veel meer afdoende dan thans, ofschoon
het karakter van de werkstaking ditmaal veel kwaad
aardiger was. Vooral cavalerie huzaren en bereden
marechaussees kunnen in zulke omstandigheden
goede diensten bewijzen.
Op mijne vraag, of zij meenden, dat hunne eischen
om loonsverhooging billijk waren, gaven de werklieden,
die ik sprak, zooder uitzondaling een bevestigend
antwoord. «Da turf", aldus spraken zij, »is duurder
dan ze in jaren geweest is en de bazen konden best
een dubbeltje meer geven. Maar", voegden sommigen
er aan toe, »dat zoaden ze ook wel gedaan hebben,
als de socialen er zich maar buiten hadden gehouden".
•Van der Zwaag ea Van Zinderen Bakker", zeide een
der arbeiders, rijn er nu al handig uitgezet en als die
Drachtster snijer (Stienstra) weer komt, kan hij er
op rekenen, dat we hem eeDS oen broekje aan zullen
meten. En voor mijo part kan Domela Nieuwenhuis
ook wel wegblijven. Als hij een flinken zak guldens
meebracht, was het nog wat, maar met al zijn praatjes
krijgen wij den buik niet vol".
Nu gelooven we wel, dat er onder de arbeiders zijn,
die thans eene andere taal spreken dan drie weken
geleden, maar het staat vast, dat velen slechts hoogst
ongaarne zich schikken in hun gedwongen rust. Ea
dan komt de vraag bij ons op, of het niet mogelijk
zon zijn meer afdoende maatregelen tot tijdige be
scherming der goedgezinde werklieden te nemen, of
men ook niet krachtiger tegen de belhamels zou kunnen
optreden."
Landbouw en Veeteelt.
Gisteren werd in het koffiehuis »de Prins van
OraDje" alhier eene vergadering gehouden van de af
deeling Heinkenszand der Maatschappij tot bevordering
van landb uw en veeteelt in Zeeland. Nadat de notulen
der vorige vergadering waren g-dezen en goedgekeurd,
deed de voorzitter, de heer E. Van den Bosch, rapport
omtrent het verhandelde in de hoofdbestunrsvergade-
riog, gehouden 44 April jl. Daaruit bleek, dat tusschen
den algemnenen voorzitter der Maatschappij en den
heer Van Rijckevorsel overleg had plaats gehad omtrent
mogelijke samenwerking der landbouwmaatschappijen
in de drie zuidelijke provinciën en daarbij vooral was
besproken om een drietal consulenten te benoemen.
Daar dit echter groote fioanciëele offers zou eischen
was men nog tot geen resultaat gekomen. Voorts was
in die vergadering besloten aan de afdeeling Kruiningen
weder eane subsidie van 25 te verleenen ten behoeve
van den landbouwcursus te Rilland, die thans 7 leer
lingen telt. De heer Van der Have deed raededeeling
van de gunstige resultaten van den cursus in het
maken van hoefbeslag, waaraan vanw< ge de afdeeling
Zieriksee door éan j mgmonsch was deelgenomen, van
wien op de aanstaande tentoonstelling te Goes door
hem vervaardigde ijzers ten gebruike bij verschillende
hoefgebreken zullen worden tentoongesteld. Een voor
stel van de commissie voor de paardenfokkerij om de
hoogte der merriën te brengen van 4 50 M. op 4.54 M.
en die van hengsten van 4.60 M. op 4.58 M. was
aangenomen. Nog was in die vergadering behandeld
een voorstel van de redactie van de Midd. Ct. om
geregeld publiciteit te geven aan het verhandelde in
de hoofdbestuursvergadering. Sommige leden meenden
echter, dat de afgevaardigden aan hunne afdeelingen
geregeld verslag daarover uitbrachten en toen bleek,
dat dit niet overal geschiedde, achtte men het toch
bezwaarlijk de Midd. Ct boven andere bladen in de
provincie te begunstigen, waarom dan ook het voor
stel met 40 tegen 0 stemmen was verworpen. Om
trent de qiaestie der proefvelden, waarover ook in
oene vorige vergadering van de afdeeling Ha nkensiani
