1890. N°. 53.
Dinsdag 6 Mei.
77ste jaargang.
S C II1 T T E R IJ
Jacht en Visscherij,
Iloofdelijken Omslag-
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75*
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH 8c VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 10 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De inschrijving voor de
zal plaatshebben tussehen den 15 en den 31 dezer maand.
Daartoe moeten zich aanmelden allen, die geboren
werden in het jaar 1865, alsmede zij, die, geboren tus
sehen 1856 en 1864 sedert 1 Juni 1889 in de gemeente
zijn komen wonen.
De onderscheidene daarvan te houden registers zullen
op den 1 Juni eerstkomende worden gesloten en degenen,
welke bevonden zullen worden ten deze nalatig te zijn
geweest en zich na dien tijd komen aangeven o( ont
dekt worden, aan het einde der registers ambtshalve
worden ingeschreven, onverminderd de daarop gestelde
boeten en straffen.
Goes, den 3 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
HARTMAN.
De blanco verzoek-biljetten om akten en vergunningen
voor de
vermeld in art. 5 der wet van 13 Juni 1857 (Staatsblad
no. 87), zijn van heden af ter gemeente-secretarie koste
loos verkrijgbaar en moeten, behoorlijk ingevuld en
geteekend, in den loop dezer maand worden
ingediend bij den burgemeester, ter opzending aan den
beer Commissaris des Konings in deze provincie.
Goes, den 3 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
HARTMAN.
Het voljaars-kohier van den
voor 1890, door den gemeenteraad in zijne vergadering
van 3 April jl vastgesteld, is door Gedeputeerde Staten
van Zeeland, bij hun besluit van 2 dezer no 38, goedge
keurd en op heden aan den Ontvanger ter invordering
uitgereikt.
Zullende gemeld kohier gedurende vijf maanden ter
secretarie voor een ieder ter inzage liggen, terwijl
binnen drie maanden na de uitreiking der aanslagbil
jetten bezwarem tegen den aanslag, op ongezegeld papier,
bij den gemeenteraad kunnen woraen ingediend.
Goes, den 5 Mei 1890.
Burgemeester en Wethonders van Goes,
J J. RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 5 Mei 1890.
De (a.-r.) Vaderlander schrijft:
Was de verschijning van den Nieuwen Delft»
gchen afgevaardigde, den heer Van de
V e 1 d e, die in de vorige week als lid der Tweede Kamer
werd toegelaten, als het ware het leveDde getuigenis
van de onderwerping der antirevol. partij aan de katho
lieken, uit de beraadslagingen zelve bleek, dat niet
alleen op het pnnt van den militairen dienstplicht
door de antirevolutionaire partij de vlag gestreken is
voor Rome. Ook de leus: Christus tegen Mohamed,
voor eenige weken met zooveel furheid aangeheven,
is ter wille der katholieke bondgenooten gesmoord.
Men zal zich herinneren wat te dezen opzichte bij
gelegenheid van de interpellatie-Van Dedem is voor
gevallen. Door den heer Van Alphen werd toen een
verklaring voorgelezen omtrent de verhouding van den
Staat tot het Mohamedanisme, van niemand minder
afkomstig dan van dr. Kuyper zeiven, en toen de
Minister Mackay dat programma ter zijde liet en zich
in den verderen loop der beraadslagingen over de
leus: Christus tegen Mohamed, niet z*er gunstig had
uitgelaten, verkondigde de Standaard dat de aan
staande behandeling van de begrooting van Koloniën
moest worden aangegrepen om meer klemmende ver
klaringen van den Minister van Koloniën te verkrijgen.
Men was in gespannen verwachting wat de Minister
zou doenzijne woorden handhaven of die op het ver
langen van dr. Kuyper terugtrekken.
Toen echter het hoofdstuk Koloniën aan de orde
kwam, bewaarden alle antirevolutionaire leden het stil
zwijgen. Noch over het programma-Van Alphen, noch
over de leus Christus tegen Mohamed, werd een woord
gesproken. Blijkbaar was er contra-order uit het hoofd
kwartier gekomen de gissing is zeker gewettigd, dat
dr. Schaepman, die op dit oogenblik de woordvoerder
der geheele rechterzijde schijnt te zijn geworden, zijn
beslissend veto heeft doen hooren."
Hetzelfde blad schrijft als nabetrachting" op
de Dalftsche verkiezing o. a.
Wij vernemen, dat da uitslag van da verkiezing
te Delft, hoe ongunstig ook, gevolgen zal hebben,
waarover wij ons zullen verblijden kunnen. Velen be-
ginnea nu toch waarlijk ongerust te worden over de
machtsontwikkeling der roomsche kerk in ons vader»
land. Zij hebben er spijt over, dat zij door niet te
stemmen op den heer Van Karnebeek hebben meege»
werkt tot den nieuwen triomf van Rome. Wij ver
heugen er ons over, dat eindelijk het protestantsch
bewustzijn ontwaakt, en dat men het begint te be
seffen, dat men toch niet langer meê mag optrekken
onder het vaandel van de antirevolutionairen.
Het standpunt, door dit blad vertegenwoordigd, doch
al te gebrekkig verdedigd, begint er velen toe te lachen,
die aanvankelijk er het hoofd over schuddon. Z*ker,
wij zijn slechts veen partijtje" zooals de Standaard
zegt. Of liever: we zijn nog minder. We zijn in het
geheel geen partij. We hebben geen organisatie, geen
program, geen centraal-comité, of iets van dien aard.
We hebben echter voor ons een beginseldat, onbe
wust, leeft in veler hart, en dat begint zich te open
baren. Dat de verbonden clericalen te Delft zegevierden
is waar, maar de Standaard toonde te bestfLn, dat
de kans reeds hachelijk stond, en de zege niet schit
terend was.
Over een paar jaren hopen wij verder te zijn. Wij
spreken reeds nu de verwachting uit, dat allen, die
zich niet maer recht kunnen vindtn in het gareel der
antirevolutionairen, en die beginnen ta vermoedeD, dat
men het vaderland en het Koninkrijk Gods kan dienen,
ook al stemt men niet op een candidaat der room-
scheD, zich los maken zullen van de partij, welke zij
tot heden steunden. Men blijve niet langer lid van een
kiesvereeniging, waar men geen hart voor heeft.
Doch men late het daarbij niet blijven Men sluite
zich aaneen
Z M. heeft dr. G. D. L. H u e thoogleeraar
aan de rijks-universiteit te Leiden, lid der commissie
belast met de vervaardiging van een ontwerp tot aan
vulling of, zooveel noodig, herziening der Pharmacopoea
Neerlandica en der Nederlandsche apotheek, benoemd
tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw.
Z. M. heeft aan mr. A. D. H. K o 1 ffop ver
zoek, eervol ontslag verleend als burgemeester van
Brouwershaven.
Tengevolge van vertraging bij de herstel
lingswerken aan de groote sluis te Ter-
Neuzen, wordt de aangekondigde stremming der
vaart door die sluis, welke op 12 M?i aanstaande zon
eindigen, met twaalf dagen verlengd.
Zaterdagnamiddag is te VlissiDgen van de werf
der Kon. maatschappij pDe Schelde" met het beste
gevolg te water gelaten het ijzeren schroefstoomschip
>Rjael", zijnde het 2e schip type A, geheel gelijk
alzoo aan het s. s. »Both", voor de Koninklijke Pak
ketvaart-maatschappij te Amsterdam gebouwd en be
stemd voor den maildienst in Ned.-Indië.
Daarbij waren de directie der pakketvaart-maatsch.
en de administrateur de heer W. Van Hasselt tegen
woordig. De machines en ketals voor deze boot zijn
mede aan de genoemde fabriek vervaardigd en staan
gereed om in het schip te worden geplaatst.
Da vierde jaarlij ksche algemeene vergadering van
de »Vereeniging ter bevorderirg van de Nederland
se h e v i s s c h e r ij" zal 28 Mai te Dordrecht wor
den gehouden. Onder de punten van beschrijving komen
o. a. voor:
Voorstel van de afdeeling »I«rseke." Het hoofdbe
stuur dringe bij de regeering aan dat de consenten,
volgens het bestaande reglement op de bevissching
der Schelde en Zeeuwsche stroomen vereischt, voortaan
niet meer vereischt worden voor het bevisschen van
die terreinen, welke bij publieke verpachting uitge
geven zijn voor particulier gebruik. Dat daarvoor in
de plaats gesteld worde een, door het bestuur der
visscherijen op de Schelde en Zeeuwsche stroomen
gelegaliseerd bewijs, waaruit blijkt dat de houder
gerechtigd is, behoudens schriftelijke goedkeuring van
den pachter, tot het bevisschen der verpachte per-
ctelan, welk bewijs kosteloos wordt afgegeven, evenals
zulks voor de verpachte vischwateren in Zuid-Holland
geschiedt.
Voorstellen van de afdeeling »Bruinisse."
a. De afdeeling Bruinisse acht het wanschelijk dat
het reglement op de meting van visschersvaartuigen
worde gewijzigd.
b. De Vereeniging wende zich tot de regeering met
het verzoek dat de publieke verpachting van de aan
den staat behoorende oester- en mosselbanken gelegen
in het Volkenrak, de Krammer, in het Hollaodsche
deel van de Grevelingen of Bieningen, de Hals en de
Vlieger en in het Springersdiep, geschiede voor éen
jaar, met het recht aan den pachter om deze pacht
telkens voor éen jaar te continueeren, behoudens dat
de pacht in geen geval langer duren zal dan twaalf
jaren.
c. De afdeeling acht het wenschelijk dat van re-
geeringswege eene sleepboot in do kanaalhaven te
Hansweerd worde gestationneerd, ten dienste van de
vaartuigen, bij het verlaten van de haven aldaar.
Aan den afgetreden burgemeester van Zieriksee,
mr. E r m o r i n s benoemd archivaris van Zeeland,
werd bij zijn vertrek door de leden van den Gemeente
raad een diner aangeboden, terwijl het harmoniege
zelschap »Kunst en Eer" hem een serenade bracht.
Bergen-op Zoom ontving Zaterdag een bezoek
van monseigneur Rinaldi, den nuntius, ver
gezeld van zijn secretaris en mr. De Bruijn, lid van
de Eerste Kamer, en echtgenoote. Het doel van dit
bezoek was de oestercultuur, in welken belang
rijken tak van onze vaderlandsche industrie de nuntius
veel belang schijnt te stellen.
M»t den trein van 11 u. te Bergen-op-Zoom aan
gekomen, werd het gezelschap daar afgewacht door
jhr. J. L. C. Pompe Van Meerder voort. Na te diens
huize het déjeuner gebruikt te hebben, ging het ge
zelschap naar de Waterschans, het centrum van de
nieuwopgerichte Nederlandsche Maatschappij voor kunst
matige oesterteelt, en liet jhr Pompe daar de gasten
met de geheeld cultuur kennis maken, waartoe juist
nu de b9ste gelegenheid was, daar alle werkzaam
heden in vollen gang zijn. Na enkele uren op de
Watoischans te hebben doorgebracht, keerde men met
den trein van halfvier naar de residentie terug.
De verpachting der visscher ij- par
ee elen in de Ooster- Schelde, welke op 28 April
begonnen is, verheugt zich in eene groote belangstelling
van visschers en oesterhandelaren. De verpachting
evenwel gaat laDgzaam in haar werk, daar, in plaats
van 90 perceelen per dag, hoogstens 35 worden
verpacht.
Als een bewijs hoe het toegaat, diene o. a. dat
ean perceel dat, met 1 ingezet, gedurende 25 mi
nuten lang werd omgeroepen, doch toen ook ruim
2000 opbracht.
Da verpachting zal (zooala is geannonceerd) worden
voortgezet op morgen en volgende dagen.
Het totaalcijfer der tot en met Zaterdag verpachte
perceelen bedraagt 177 000, tegen ruim 43,000
in de vorige pachtperiode, dus ruim viermaal meer.
Zaaigronden gaan voor fabelachtige prijzende naaste
oorzaak van de hooge prijzen moet gezocht wordeD,
dat het ditmaal de laatste verpachting is voor de
eerstvolgende 25 jaren. De Ierseke oester bank loopt
tot 1915 en thans gaat de Ooster-Schelde eveneens
tot 1915; een ieder die nu nog wat noodig heeft
moet zich nu bergen. Het ia te verwachten dat de
natuurgronden, welke deze week aan de beurt komen,
nog hoogere prijzen zullen halen. Het is nu maar te
hopen, dat de prijzen der marktbare oesters in dezelfde
evenredigheid verhoogen. (iV. R. Ct
Dat de uitbreiding van de kiesbevoegd
heid zich zoolang niet meer zal laten wachten, maakt
de Arnh. Ct. op uit hetgeen de Standaard schrijft.
Over het »demora)iseeren van den afhankelijken kiezer"
sprekende, zegt het blad, dat hoe verder men het
kiesrecht uitbreidt, hoe grooter afmetingen dat gevaar
aanneemt en laat dan volgen »Nu wij 350,000 kiezars
hebben is het veel grooter dan toen we het nog met
een goede 100,000 moesten doen. En brengt dit Kabinet
ons eerlang op 500,000, dan vermeerdert dit gevaar
nogmaals in niet geringe proportiën."
Om dit gevaar te voorkomen wil de Standaard
eene andere wijze van stemmeneene navolging van
de Belgische methode, meent het blad, kan niet
uitblijven. Ook wenscht het dat de stembureaux
zullen op8n blijven tot na afliop van den gewonen
werktijd, ten behoeve van de maatschappelijk niet vrije
kiezers.
Men weet, dat de heer II e 1 d t verlof heeft be
komen voor een een interpellatie over 't geen
op 14 April te Hoogeveen is geschied. Daar die feiten
minder bekend zijn, nemen wij over, wat daarvan in
't blad G oor echt-Oldambtblijkbaar welingelicht in
dezen, te lezen staat
In den vroegen morgen van 14 April had men te
Hoogeveen de zekerheid, dat een onrustbarende optocht
van honderden arbeiders uit het Zwindersche veld met
tal van roods vlaggen zich op weg bevond naar die
gemeente.
De burgemeester en kantonrechter waren toevallig
afwezig. Da wethouder Van der L°Iy en de waar
nemende kantonrechter Offerhaus telegrafeerden naar
alle kanten om hulp en versterking van de politie.
Met den middagtrein is de officier van justitie, ver
gezeld van 4 rijksveldwachters, naar Hoogeveen ver
trokken. De werkstakers werden te Noordsche Schut
door de vorveners Van der Sluis en Rahder toege
sproken, die hun in ruil voor de roode vlaggen een
Nederlandsche vlag gaven.
Aan de grens der gemeente Hoogeveen verzocht de
politie de driekleur op te iollen, daar het houden van
een optocht was verboden. Hieraan werd voldaan.
In het hotel »Thomas" waren de verveners verga
derd en wachtten de arbeiders aldaar den uitslag af.
De vergadering duurde lang. Inmiddels hadden de
arbeiders in tal van winkels brood, spek en j wever
gekocht, echter zonder het gekochte te betalen. Toen
de beslissing der vergadering van verveners bekend
1 werd, verspreidde zich de hoop naar alle kanten; miar
een deel van hen wilde mot de Nederlandsche vlag
terug naar de Noordsche Sehut. Do officier van justitie,
meenende, dat door de vlag de hoop zich weer ver
zamelen zou en daarin ziende een gevaar voor de rust,
daar tal van kwaadwilligen zich onder den troep be
vonden, gaf in overleg met de gemeente-autoriteiten
der politie bavel, hun de vlag te ontnemen, hetgeen
niet zonder verzet gebeurde, en waarbij de sabels der
rijksveldwachters eenige personen lichte kwetsuren toe
brachten. Langs de Coevorderstraat werden nu de
arbeiders buiten de gemeente gedreven en is de rust
niet gestoord. De officier van justitie is dan ook des
avonds naar Assen teruggekeerd.
Recht voor Allen heeft het bericht tegenge
sproken, dat Croll wegens verschil van gevoelen met
Domela Nieuwenhuis als redacteur van R. v. A ont
slagen was, en beweerd dat Croll zijne betrekking van
mede-redacteur reeds in December heeft neergelegd.
Thans bevat het blad een schrijven van Croll zelf,
waarin hij o. a. zegtInderdaad heb ik toen mijne
betrekking van verantwoordelijk mede-redacteur neder-
gelegd, maar bleef ik toch nog in andere batrekking
aan uw blad verbonden. Verder deelt hij mede eenige
zinsneden, op deze zaak betrekking hebbende uit een
schrijven, den 25en April door den Ontralen Riad
aan hem gericht, en waarin het besluit vau dien raad
wordt medegedeeld, dat Croll op grond van onvrucht
bare samenwerking tussehen hem en den redacteur
van Recht voor Allen van het redactiebureau worde
verwijderd, met dien verstande, dat zijn salar.s voor-
loopig hetzelfde zal blijven en hem volkomen vrijheid
wordt gelaten, daarvoor arbeid te leveren naar eigen
verkiezing.
In den gemeenteraad van Haarlem lokte de
mededeeling, dat de burgemeester, die herbe
noemd is, den eed heeft afgelegd, een toespraak
van den heer Von Roeken uit, waarin hij den burge
meester hulde bracht. Da raad batuigde daarmede
zijn instemming. Alleen de heer Gallandat Huat ver
klaarde zich bij deze acclamatie te houden buiten
stemmingDeze verklaring werd met teekenen van
afkeuring bejegend.
De hesr Gallandat Huet heeft zijne grieven tegen
het beleid van den pas herbenoemden burgemeester
thans in ean adres aan den Koning neergelegd, waar n
hij zich beklaagt, dat de burgemeester zich tegenover
den Raad en zijne leden rechten aanmatigt, die zijne
wettelijke bevoegdheid te buiten gaan. Verder beklaagt
hij zich over het behandelen in geheime zitting van
zakeD, die openbaar moesten behandeld wordendat
de burgemeester zich tegen eene herziening vau da
Rijks personeele belasting heeft verzet, waardoor hij
met tonnen gouds de fmanciëele belangen der gemeente
heeft geschaad. Hij verzoekt Z M. dit ter kennis te
brengen van de Hooge R'geering, teneinde deze handele
in des Rijks belang.
Er heerscht te Haarlem algemeene verontwaardiging
over de handelwijze van den heer Huet.
Waar hij in zijn adres zegt, dat de burgemeester
dan Raad bevalen heeft willen geven, stelt hij de zaak
geheel en al verkeerd voor, want de voorzitter heeft
alleen gezegd *dat hij bevolen had eene geheime zit
ting te houden".
Zaterdagnamiddag kwamen de raadsleden ten raad-
huize bijeen. In deze zitting werd besloten, aan Z. M.
den Koning een adres te richten, waarin zij betuigen
met leedwezen, verwondering, verbazing en veront
waardiging te hebben kennis genomen van bovenge
noemd aan Z. M. gericht adres.
Aan het slot van hun schrijven achten zij zich ge
houden en verplicht, met den meesten eerbied ter
kennis van Z. M. te brengen, dat zij in geenen deale
kunnen instemmen met het door hun medelid mr.
Gallandat Huet tot Z. M. gericht adres, doch integen
deel het indienen van dat adres ten zeerste betreuren.
Uit het eindelijk verschenen voorloopig verslag
betreffende het wetsontwerp op de invoer
rechten is de belangrijkste mededeeling wel deze,
dat de groote meerderheid overwegend bezwaar had
tegen het stelsel van prijscourant. Daarmee is het
ontwerp geoordeeld.
Da R'geering heeft in het ontwerp, houdende
aanwijzing van de hooge en gewichtige openbare be
trekkingen, waarvan 'het bekleeden of bekleed hebben
de verkiesbaarheid tot lid van de Eerste
Kamer medebrengt, verschillende wijzigingen ge
bracht. In de eerste plaate zijn daarin thans opgeno
men, behalve de voorzitters, ook de leden der Kamers.
Toor leden van Gedep. Staten is bepaald, dat zij het
lidmaatschap meer dan 6 jaar moeten bekleed hebben,
Burgemeesters van die gemeenten zijn verkiesbaar,
welke volgens de laatste openbare volkstelling meer
dan 20.000 inwoners tellen. Kapiteins ter zee en
kolonels bij het Ned.-Indisch leger zijn verkiesbaar,
mits van laatstgenoemden rang af twee jaar in wer-
kelijken dienst geweest zijnde; verder de inspect urg
en de hoofdingenieurs van d' n R jks Waterstaat cn da
