1890. N°. 52.
Zaterdag 3 Mei.
77sle jaargang.
De KIËZERSLIJSTS:\
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75*
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
Do prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald SO et*
Aanvragen om ea vermelding van liefdegaven 5 cant per regel.
van al de ONDERKIESDISTRICTEN zijn ingekomen
en ter secretarie gedeponeerd, alwaar zij dagelijks met
uitzondering van Zon- en Feestdagen, van 's morgens
9 tot 's namiddags 2 uren, door iedereeü kunnen worden
geraadpleegd.
Goes, den S Mei 1890.
De Voorzitter van het hoofdkiesdistrict Goes,
J. G. d. W. HAMER.
GOES, 2 Mei 1890.
Hat getal kiezers in het hoofdkiesdistrict Goes
voor 1890/91 bedraagt, volgens de geslotene lijsten:
Voor de Tweede Kamer 4045 tegen 4051 in het
vorigs jaar; voor de Provinciale Staten 4615 tegen
4577 in het vorige jaar.
Het rijkstelegraafkantoor te Goes verzond ge
durende de maand April 629 telegrammen en ontving
er 606, terwijl wsrden overgenomsn en verder geseind
929, totaal 2164 stuks. Het telefoonkantoor te Wol-
fertsdijk ontving 35, verzond 25, samen 60 tele
grammendat te 's-Gravenpolder ontving 21, verzond
32, samen 53; dat te Hoedekenskerke ontving 13,
verzond 13, samen 26; dat te Heinkeoszand ontving
22, verzond 15, samen 37 dat te 's-Heer Aronds-
kerke ontving 14, verzond 8, samen 22.
Woensdagochtend te 8 u. 30 m. kwam H. M.
de Koningin van Engeland, vergezeld van
prins en prinses Henry van Battenburg, te Vlissingen aan.
De hooge reizigsters begaven zich onmiddellijk door
de, voor het publiek afgesloten pontonhal aan boord
van het aan de zuiderponton gemeerd liggende jacht
•Victoria and Albert," dat te 10 uren de haven verliet,
voorafgegaan door het Trinity-j acht, en gevolgd door
de lOsborne" en »Eachantress," welke twee laatste
op de reede waren gebleven.
Bij aankomzt van den trein waren aanwezig de
Britsche vice-consul, terwijl generaal Ponsonby, adju
dant van de KoningiD, de reis met haar medemaakte.
Da trein bestond uit H M. eigen salonwagens en
een van de staatsspoorwegen.
Een klein gevolg, waaronder eenige inlanders uit
Engelsch-Indië en oen paar Schotten, vergezelde de
Koningin.
Da heer J. W. Gast, wethouder der gemeente
Brouwershaven, heeft wegens vertrek, zijn onslag als
lid van den gemeenteraad genomen.
Tot tijdelijk wethouder is nu benoemd de heer J.
Van der Bent.
Omtrent den toestand van Z. M. den
Koning wordt aan het Bbl. gemeld, dat zich in
het begin der vorige week weder oen lichte keelaan
doening heeft geopenbaard en dat sedert dien tijd de
algemeens toestand iets minder gunstig is gebleven.
Z. M. ontvangt intusschen dagelijks achtereenvolgens
de verschillende bearen der hofhouding bij zich.
De heer M. O. De K a n t e rlid van den
gemeenteraad te Haarlem, is tot wethouder benoemd.
Bij art. 187 der Grondwet wordt bepaald, dat
tot handhaving van de uit- en inwendige veiligheid,
elke gedeelte van het grondgebied des Rijks door of
vanwege den Koning in staat van oorlog of in staat
van beleg kan wordon verklaard, en dat de wijze
waarop, en de gevallen waarin, zulks kan plaats
hebben, en de gevolgen daarvan, bij de wet worden
geregeld.
Ter uitvoering dier voorschriften is gisteren bij de
Tweedo Kamsr een wetsvoordraebt ingekomen.
Het voornemen bestaat om, zoodra deze voordracht
tot wet is verheven, op dezen wettelijken grondslag
een instructie samen te stellen voor commandanten
van liniën en stellingen, groepen, vestingen en forten,
alsmede een nieuw reglement voor den garnizoens
dienst, overeenkomstig de tegenwoordige eischen van
den dienst.
Naar aanleiding van de berichten dat de centrale
raad van den Sociaal-democratischen Bond den heer
C. Croll, wegens verschil van gevoelen met den
heer Domei* Nieuwenhuis, heeft ontslagen als redac
teur van Recht voor allenmerkt genoemd blad op
•Dit bericht is van a tot z onjuist. De centrale
raad kan geen redacteur aanstellen of ontslaan, dat
doet het congres. Maar buitendien zou hij moeilijk
iemand kunnen ontslaau van een functie, die hij niet
bekleedt. Ia no. 305 van den vorigen jaargang deelt
de heer Croll zelf mede aan het hoofd der courant,
dat hij »»ziju betrekking van mede-redacteur van
jR. v. A. heeft neergelegd."" Sinds dit vrijwillig neer
leggen is hij geen redacteur meer."
- Te Goada had Dinsdag de jaai lijksche algameene
vergadering van de Vereeniging tot bevordering der
Homoeopathie in Nederland plaats. De voorzitter,
dr. Voorhoeve, kon iu zijn verslag de verblijdende
mededeeling doen, dat de Vereeniging zich iu toe-
nemenden bloei mag verheugen. Het aantal leden is
in het afgeloopen jaar belargrijk toegenomen. De uit
gave van hat Maandblad is boven vei wachting geslaagd.
Mede door de bemoeiingen der Vereeniging fc^eft zich
i.-i Amsterdam een homoeopathisch arts gevestigd.
Tot leden van het hoofdbestuur wsrden hei kozen
de heer H. C. Voorhoeve Jzn. te 's-Gravenhage en
gekozen de beeren dr. D. K. Munting Jr. te Amster
dam en K. W. Tuinzing te Rotterdam.
Utrecht weid als plaats van samenkomst voor het
volgend jaar aangewezen.
De dag van gisteren was, zooals men weet, door
gansch Europa vanwege de socialisten aange
wezen als rustdag en tevens als de dag, waarop in
alle grot. te steden en fabrieksplaatsen zou gemanifesteerd
worden ter verkiijgiug van een normalen arbeidsdag
van 8 uren.
In Nederland heeft deze beweging een zeer kalm
verloop gehad. Zoowel te Amsterdam als te Rotterdam
zijn in een of meer groote lokalen redevoeringen ge
houden door Domela Nieuwenhuis en andere socialis
tische drijvers, maar overigens is er weinig of niets
belangrijks voorgevallen, zoodaf de meer of minder
groote voorzorgsmaatregelen (versterken der politie,
consigneeren van troepen enz.), die waren genomen,
geen bloedige gevolgen hebben gehad. Alleen zijn te
Rotterdam door eenige kwajongens een paar ruiten
verbrijzeld van het gebouw, waarin de socialisten hadden
vergaderd, doch ook hierdoor ontstond door het beleid
vol optreden der politie, geen verwarring van eenig
belang.
Ook te Easchadé schijnt alles rustig te zijn gebleven.
Voor hen, die den dood aan het kapitaal ge
zworen hebben, biedt de jongste effectenveiling
te Amsterdam eene leerzame lectuur aan. Tegen
over een klein aantal fondsen die boven of weinig
beneden pari staan, blijkt uit de lijst de groote meer
derheid van de kapitalen tot een klein, soms aller
onbeduidendst bedrag te ziju verminderd. Sommige
aandeden werden dan ook voor een spotprijs toege
wezen. Voor de Overijsselsche weverij en bleekerij
werd pet. gegevenaandeelen in het dagblad De
Amsterdammer 1 pet.Uoion-Banks van den Staat
Mississippi pet.Income bonds 3* byp. Vicksburg-
Meridian spoorweg en shares in die maatschappij ya
pet.Bonds Toledo-P-soria pet.
Tuch werd eenmaal daarvoor door dkapitalisten"
zoo niet de volle 100 pet., toch zeker een aanzienlijk
bedrag betaald.
Niet alle kapitalen worden in aanderlon Deli-M*at-
schappij belegd, welke nu 500 pet. staan.
Dat de Friezen, onder wie* steeds zulk een goede
geest heerscht, thans, tot hun groot nadeel, gehoor
geven aan de leiders der werkstakingen, is toe te
schrijven aan de armoede en den achteruit
gang van zaken. De oorzaak hiervan wordt in
ean schrijven uit Leeuwarden aan het U. D. verklaard:
Die achteruitgang is, zoo niet geheel, dan toch voor
een aanzienlijk deel daaraan te wijten, dat de voor
name landbezitters in dit gewest niet mee', zooals
hunne kloeke voorouders, in hunue kasteelen en op
hunne goederen wonen, en door hun voorbeeld den
ondernemingsgeest wakker houden en de renten hunner
uitgestrekte bezittingen weder vruchtbaar maken in
de streek, waar zij worden opgebracht.
De kasteelen en landgoederen zijn, halaas, meeren-
deels onbewoond, en de eigenaren verblijven, hetzij in
de vorstelijke residentie, hetzij in de omstreken van
Arnhem of in het buitenland, en verteren daar het
geld, dat in Friesland is gewennen en waarmede zij
daar welvaart en tevredenheid hadden kunnen ver
spreiden.
Wij kennen dan ook bijna geen grooter ramp voor
een landstreek dan dat de groote grondeigenaren haar
verlaten en elders zich vestigen.
Mjchten de Friesche edellieden en patriciërs dit
eindelijk bessffsn en weder de prachtige woonsteden
hunner voorvaderen betrekken, er zon spoedig esn
omkeer in de gemoederen plaats* grijpen, en Domela
Nieuwenhuis en zijne volgelingen zonden hier niet
langer een geschikten bodem vinden voor hun ver-
derfelijken raad.
In een te Amsterdam gehouden vergadering van
aandeelhouders in de Maatschappij tot exploitatie van
Staatsspoorwegen is het voorstel tot verlenging van
den termijn voor de beslissing over de spoorwegover
eenkomsten tot 1 Aug. 1890 aangenomen.
De Gemeenteraad van Amsterdam heeft een»
ontwerp-adres aan Z. M. den Koning, voorgesteld door
de heeren Pijnappel, Heineken en Trenb, om zoodanige
wijzigingen in de wet op het hooger
o n d 6 r w ij bij de wetgevend* macht aanhangig te
willen maken, waardoor de faculteit der godgeleerdheid
moge ophouden een noodzakelijk bestanddeel van het
openbaar universitair onderwijs te zijn, aangenomen
met 19 teg^n 10 stemmen.
In den loop der maand Augustus a. s. zal het
vergelijkend examen worden gehouden voor de betrek
king van surnumerair der registratie en
domeinen, waarvoor tien plaatsen ter vervulling
worden op-Egesteld.
Zij, die tot dat «xamen wenschen te worden toe
gelaten, moeten vóór of uiterlijk op den 45den Juni
e. k. hun verzoekschrift aan het departement van
flaanciën indienen.
De Gouverneur van West-Indië en
gevolg hebben een tocht gemaakt naar Para. Op het
zendingsstation Bersaba, op den grond Ilannoren en
op Onverwacht, waar in het vorige jaar de militaire
expeditie het bakende échec geleden heeft, is de Gouver
neur aan wal gekomen en heeft hij de bevolking toe
gesproken. Ia hoofdzaak deelde hij haar mede, dat
hij gekomen was om haar den nieuw benoemden
disti iets-commissaris voor te stellen, in wien zij een
vader moeten zien, wiens plicht het is voor zijne
kinderen te zorgen; dat de commissaris hen ter zij le
zal staan en, waar hij kan, hunne noodon en grieven
lenigen; dat zij hunnerzijds hunne plichten moeten
vervullen, opdat de Gouverneur daardoor in staat zou
kunnen worden gesteld, Z. M., die zeer bedroefd is
over hetgeen zooal in Para gebeurd is, te kunnen
berichten, dat het er thans goed gaat en de bewoners
tevreden zijn over Zijner Excellence's bestuur.
De Gouverneur is overal met den meeaten eerbied
ontvangen. Naar de West-Indiër bericht, gedroeg
overal de bevolking zich kalm en beleefd, maar ont
hield zich van eenige toezegging tot betaling der
belasting, waarvan da vervaltijd sedert 31 Maart is
geëxpireerd. Toen het hooge gezelschap Owerwacht
verliet, bleven de meeste mannen, op drie na, te huis
en deden de vrouwen den Gouverneur uitgeleide naar
den waterkant, Z. E. bij het aan boord stappen met
doeken wuivende en vaarwel toeroepende. II.erop werd
hun namen* Z. E. twee fljsschen wija toegezonden,
waarop, na ontvangst daarvan, het wuiven met her
nieuwde kracht werd aangevangen en voortgezet tot
de boot uit zicht was.
Men leest in de Locomotief dd. 31 Maart:
Eenige heeren keerden in den vroegen morgen van
Vrijdag te Djokja terug uit de sociëteit, in een mylord,
op den bok waarvan waren gezeten de heeren E. en
H. en binnenin twee officieren. De hear E. mende,
zat in druk gesprek met zijn buurman en was in
volkomen kalman toestand. Vlak bij het residentie erf
wordt hij luide aangeroepen, en tracht te vergeefs de
paarden in te houden om eenige dienaren van den
Saltan te vermijden, die het midden van den weg
hielden met den gouden pajong ea als gewoonlijk
pretenteerden dat ieder, blank of bruin, ta voet of te
paard, daarvoor moest uitwijkan. Da lieden waren,
toen de paarden werden iagehGuden, reeds ter zijde
gesprongen, en mtn zou dus meenen dat, zoo deze
inlandsche bodionden al eenig recht hebban om zelfs
Europeanen in een rijtuig van het midden van den
weg te jagen, zij konden hebben volstaan mat bij den
Sultan of den resident hun beklag to maken. Maar
neen, zij dreven de onbeschaamdheid zoo vor met hunne
lansen, die zij steeds met de punt naar voren op den
schouder dragen, hat éme paard te doodan en het
andere zwaar te verwondenDat het aldus is toege
gaan en de dienstknechten niet bijv. om niet overreden
te worden, de paarden hebben willen tot staan brengen,
blijkt duidelijk uit het feit, dat de wonden der dieren
in de zij ie zijn toegebracht.
Dj heeren sproDgen uit het rijtuig en bleven pogin
gen aanwenden om de zieltogende paarden op de been
te helpen. De dienaren van den Sultan daarentegen
waren brani genoeg om regelrecht het erf van den
resident op te loopen, en zich nog over de beleediging,
die het vorstelijk zonnescherm zou zijn aangedaan, te
gaan beklagen 1
De resident kwam naar buiten en vond de heeren
nog bij de paarden. Hij noodigde hen uit, hem te
volgen naar zijn bureau, en onderzocht daar da toe
dracht. Gedeeltelijk zou de resident den he9r E. in
het ongelijk, gedeeltelijk ia het gelijk hebben gesteld,
maar in ieder geval heeft hij den heer E. verzocht,
den sultan zijne apologie te maken.
D t laatste, dat ons reeds Vrijdag was medegedeeld,
noopte ons tot nadere informatiëD, wijl het ons on
waarschijnlijk voorkwam. Het wordt ons echter thans
bevestigd, en bovendien gemeld, dat de heer E. aan
het verzoek heeft voldaan.
Welnu, dat achten wij een feit, mst bet prestige,
door ons in ladië en vooral in de vorstenlanden op
te houden, volkomen in strijd. Hit gaat verschuldigd
eerbetoon te buiten, dat eenige bedienden van een
inlandschen vorst, gewone Javanen, al dragen zij dan
honderdmaal een pajong, opzettelijk het midden van
den weg zouden mogen honden, Europeanen, in een
rijtuig gezeten, dwingen voor hen u t te wijken, en
wanneer deze daaraan niet gehoorzamen, hunne paarden
zonder vorm van proces overhoop steken. Tegen zoo
iets komt toch waarlijk ijders ge oei vau eigenwaarde
op. Morgen steken da pajongdragende dienaars den
Europeaan zei ven overhoop, en wat zal men daarop
antwoorden, wanneer men heden in het afmaken der
paarden niet slechts heeft berust, maar nog ootmoedig
zijne verontschuldiging heeft aangeboden
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren zijn gekozen tot candi-
daten voor het raadheerschap van den Hoogen Raad,
de heerenDe Ranitz, raadsheer bij het Hof te 's-Hage,
Thooft, advocaat te 's-Bosch, Weve, president bij de
rechtbank te 's-Hago,
Verlof werd verleend voor eene interpellatie van
den heer Glinderman over storing der Zeeuwsche tele
graaf kabels en van den heer Van Gijn over het heffjn
van registratierechten bij publieken verkoop van koop-
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Harv. gemeente te Middel
burg ds. De Minjer te Leerdam.
Oostburg. Donderdag 1 Mei is alhier de nieuwe
Katholieke school geopend.
Een 55tal Roomscb-Katholieke kinderen hebben de
openbare school verlaten. Nog 26 thans schoolgaande
kinderen van dien godsdienst zijn voorloopig gebleven
doch te verwachten is, dat dit getal allengs vermin
deren zal en welhaast tot nul zal gereduceerd zijn.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft aan Gede
puteerden der verschillende provinciën een rondschrijven
gezonden, waarin enkele beslissingen te hunner kennis
worden gebracht omtrent de uitvoering der gewijzigde
schoolwet.
Ia de eerste plaats verdient opmerking, dat de
Minister de bepaling van art. 46 betreffende de school-
geldheffiig ook toepasselijk verklaart op het herhalings-
onderwijs.
In de tweede plaatsZoolang da bepalingen van
kracht blijven, die voor het verkrijgen der onderwijzers-
acte \ó>r 1 Jan. 1890 bestonden, moet dat eximen
de vormleer omkatten en voor de onderwijzeressen de
nuttige haniwerken.
En dan tan darde: Uit da verwijzing in art. 20
der wet naar T>het voorgaande artikelzou men
kunnen opmaken, dat de wetgever bedoeld had alleen
den inspecteur te hooren over besluiten, betreffende de
sluiting esner school en schorsing van het onderwijs,
en niet over al de andere gevallen, die in dat voor
gaande artikel" worden genoemd. Deza verklaring de ilk
de Minister niet. Ia alle gevallen, opgenoemd in art.
19, moet dus de inspecteur worden gehoord.
Da vereeniging »Effjitha" tot Christelijke op
leiding van doofstommen heeft aan de door haar op
te richten school tot hoofd benoemd de haer L. C.
Oranj», geboren te 's-Gra ven polder, thans hoofd der
chr. school te Avereest a. d. Dademsvaart.
Buitanlandsch Overzicht.
OA uit het buitenland luiden de berichten zeer
gunstig omtrent den dag van gisteren. Vooral in
Duitschland schijnt de rust geen oogenblik verstoord
te zijn, evenmin als in België. Te Parijs ontstond er
een oogenblik een gevecht tusschen een troep socialisten
en de politie, doch de eerste werden spoedig uiteen
gedreven.
Ook te Weenen, waar men 1 Mn met schrik tegemoet
zag, hebban geene ernstige incidenten plaats gehad.
Da eenige rustverstoring wordt vermeld uit de voorstad
Favoriten, alwaar ongeveer 200 personen waren bijeen
gekomen en de van hun werk terugkeerende werk
lieden stonden af te wachten. De aanmaning der politie
om uiteen te gaan werd door hen beantwoord met
uitjouwen en bet werpen van steenen. De inmiddels
uit het Prater terugkomende werklieden trokken dade
lijk partij voor de politie en waren haar behulpzaam
in het arresteeren der grootste levenmakers.
De Belgische Kamer van Vertegenwoordiger* heeft,
zooals te verwachten was, da debatten over de zaak-
Nieter geëindigd met de aanneming van de motie,
om over te gaan tot da orde van den dag tonder
meer. Met deze motie had de Roering zich ver
enigd en zij werd aangenomen met 72 tegen 30
stemmen. D* vier Ministers, tevens leden van de
Kamer, onthielden zich. Een groot aantal leden der
linkerzijde waren niet ter vergadering verschenen.
De Hamb. Nachr. bespreekt de wijz9, waarop de
Dnitsche pers hare mededeelingen over Bisma'ck
heeft ontvangen. vijaod ge pirs, j*gt hat Ilim-
burger blad", kan zich niet verhe/r n tot de gedachte,
dat de Vorst, die veertig jiren aan zijn w^rk h*eft
gearbeid, het niet met zijn eergevoel bestaanbaar acht,
zich than; daarvan af te Wjniea, inlien hij g*lo.>ft,
ook in zijne tegenwoordige positie nog nuttigt* kun
nen zijn. Mao spreekt over eane prikke'baarha 1 bij^