1890. N°. 49,
Zaterdag 26 April.
77ste jaargang.
Bij dit üommei' beliooi'l een bijvoegsel.
Afsluiting dor passage door
de Voorstad.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Wcansdsg ea Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f
Behalve aan ons Bureau worden Abonnsmenten en Adverfccmtiën voor dit b!ad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en vordor -^^5^
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, mat meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Vanwege 's rijks waterstaat zal op Woensdag den I
30 April a. s een aanvang worden gemaakt met de
herstelling van de bestrating in do Voorstad onder
deze gemeente en zal de passage aldaar van dien dag
tot Zaterdag den 3 Mei en van Woensdag den 7 tot
Zaterdag den 10 Mei, telkens van v ij f uren 's morgens
tot zeven uren 's avonds gestremd zijn
De passage met voertuigen van en naar Kloetinge
moet plaatshebben óf lang» den zoogenaamden Bergweg
óf langs den Poelweg bij gebr. Pijke.
Echter zal de afsluiting der passage tusschen des
avonds zeven en des morgens vijf uren zijn opgeheven
Goes, den 24 April 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W HAMER
De Secretaris,
HARTMAN
Brieven uit de Ganzestad.
XVIII.
»'t Is tegenwoordig een beroerde 'boel." Ia deze
korte, misschien minder parlementaire, maar niette
min krachtige uitdrukking lsg de conclusie opgesloten
van de stille overdenkingen, waaraan ik mij had
overgegeven in Neen, niet in het hoekjr van
den haard, want juist het gemis van mijn kachel
was het uitgangspunt geweest van den gedachtengaog,
die doodliep in den uitroep, waarmede ik dezen brief
aanviDg.
Mijn kachel was weg, verdreven door de schoon
maak en ik zat na het m ddagmaal in mijn kantoor,
dat dan ganschen dag door vrouwenbanden was ont-
wij 1 en waarin de gezellige atmospheer van tabaks
rook en boeken had plaatsgemaakt voor het walging-
wekkend mengsel van boenwas-, zeepsop-, kalk-, en
weet ik welke andere geureD. Mijn heiligdom was
den ganschen dag «gelucht," de bygrorn8trische toe
stand van den dampkring was er door warm en koud
water tot ongekende hoogte opgevoerd, 't was er
akelig kil en ongezellig ea eeae huivering beving mij,
nadat ik mij een oogenblik binnen de muren van mijne
cel had teruggetrokken. Ik stond daarom op, tick
mijn overjas aan en giDg eene wandeling maken,
weliswaar in eene stemming als die van een armen
verjaagde, maar toch met de hoop io het hart, dat
de frissche buitenlucht mij als tegengif zou dienen
tegen de bedwelmende atmospheer, die ik ging ver
laten en mij tot andere dan naargeestige schoon-
maakoverpeiDziogen zou breügeD. Helaashet mocht
niet baten. Ik zag de straatkeieu zoo wit, als hadden
de regenbuien der laatste dagen ze schoongemaakt
ik zag winkels, dia slechts gewacht hadden tot na
»de Dinsdag" om zich ie laten schoonmaken en die
nu ber.ids ontdaan waren vau hun gewonen inhoud,
zijnde meestal a-t kelen van digelijksche behoeften;
ik zag eindelijk stoepen schuren, gangen dweileu en
zoo'eel meer; dat alles mij bleef herinneren aan wat
ik zoo juist was ontvloden.
Weinig meer opgewekt dan ik was uitgegaan, kwam
ik weder tehuis en ik vond bereids de Goesche Cou
rant mij wachten. Nu is het eene vaste gewoonte
van mij om een blad altijd van achteraf te lezen en
zoo kwam het, dat ik, na de advertentiën te hebben
doorgeloopen, al dadelijk stuitte op den na&in van
onzen stadgenoot Pierre Damas. »Ook al éen dia heeft
schoongemaakt" mompelde ik, maar toen ik hot korto
ingezonden stukje van zijno hand had gelezen, bemerkte
ik mijne dwaling. Ik dacht en zulks nog wel op
gezag van de Vredebode d3t hij het spiritisme
had afgezworen. Immers in dat blad staat van hem:
vOnze beminde broeder is aan de voeten van Jezus
teruggekeerd, tot den eenvoud des geloofs naar de
Schriften teruggegaan en bekent in den weg van het
Spiritisme, waarop hij door listige verleiding des satans
gekomen was, God en Zija Woord te hebben verlaten.
Met diepen ootmoed geeft hij hiervan getuigenis en
belijdt dat, waar het behoortgelukkig, in het geloof
der schuldvergeving door het bloed des Lams."
Wat anders valt daaruit voor een eenvoudig sterve
ling op te maken dan dat de heer P. D. het spiritisme
als eene dwaling heeft leeren beschouwen en dus daar
mede heeft gebroken Maar ziet, nu komt hij zelf ver
klaren, lat hij ten volle de werkelijkheid blijft erkennen
van de feiten van het spiritisme en spiritualisme, maar
er overigens volkomen mede gebroken heeft".
Mijne lezers zien, hoop ik, het verschil tusschen de
conclusie, waartoe ik aanvankelijk was gekomen en
de werkelijkheid. Ik meende, dat de heer P. D. met
het spiritisme had gebroken, omdat hij het eene dwaling
achttedoch in waarheid haeft hij er mede gebroken,
hoewel hij het geene dwaling acht.
Toen ik hoorde en las, dat de heer P. D. het spi
ritisme afvallig was geworden, deed mij dat leed om
tweeërlei reden. Niet dat ik zelf een voorstander van
die richting ben; daartoe heb ik te weinig studie ervan
gemaakt en ben ik te weinig in de geheimen d -r spi-
ïitisiische leer doorgedrongen. Maar in de eerste plaats
sptöt het mij om onzen stadgenoot zelf, voor wiens
moed om voor zijne overtuiging op te komen ik altijd
eerbied heb gekoesterd. En dan te moeten ontwaren, j
dat iemand als hij, terwijl hij op weg is naar een
spiritisten-congres om daar te gaan getuigen vau zijn
geloof, eensklaps bekeerd" wordt en dat geloof over
boord gooit, dat viel mij ontzettend tegen. Doch meer
nog deed het mij leed om d n wille van bet geloof zelf.
Immers wat blij t er over van de groote waarde
van het geloof in welke richting ook, wanneer zelfs
bij denkers, bij menschen van meer dan gewone ont
wikkeling des verstands en d<s geestes, zooals de heer
P. D. is, die bovendien geroepen zijn krachtens hun
ambt anderen te onderwijzen in den godsdienst, derge
lijke plotselinge wendingen zich in het geloof open
baren
Zoowel op den kansel als aan de geopende groeve
heeft de heer P. D. meermalen met prijzonswaaidige
openhartigheid getuigenis afgelegd van zijno beginselen
op godsdienstig gebied, en zulks met eene beslistheid,
die in staat was andersdenkenden aan het weifelen te
brengenmet eene overtuiging, die slechts toeliet
zijne tegenstanders als arme verdoolden te beschouwen
voor wier b&keering van hunne dwaalbegrippen slechts
van het gebed heil was te verwachten en wanneer
dan zoo iemand, niet langzamerhand, door ervaring,
door vernieuwd onderzoek of door eene opeenvolging
van tegenstrijdige feiten, maar op eens «over stag
gaat", hoe wankelbaar moet dan niet het geloof zijn
of worden van die breede schare eenvoudigeD, wier
geloof zeer zeker niet zoo vast geworteld is in kennis
en wetenschap als dat van den heer P. D. Moet
niet ieder, wien het inderdaad ernst is met zijn geloof
en die dit als iets heiligs beschouwt, terugschrikken
voor do mogelijkheid, dat ook dit misschien op een
maal aan het wankelen worde gebrachtj r, moet hij
niet onwillekeurig reeds gaan weifelen aan de juist
heid zijner overtuiging, welke die ook is, wanneer hij
overweegt, wat in een man als de heer P. D. heeft
plaatsgegrepen? De kracht van het gelcof wordt door
dergelijke feiten grootelijks ondeimijnd.
Maar thans, na zijne verklaring in dit blad, begrijp
ik, dat deze mijne redeaeering geen steek houdt. De
heer P. D. gelooft nog evenzeer aan de feiten van
het spiritismo en spiritualisme als vroeger.
Toen ik dit gelezen had, zocht ik in m;jn kleinen
boekenschat naar eene brochure, getiteld: bDs Huet
versus ds. De Pree, bij aanleiding van diens preek Gods
Woord en het spiritisme"; en ik las dit kleine geschrift
nogmaals door cn andermaal trof mij de vustbeil van
overtuiging, die daaruit sprak en die het aanzijn gaf
aan een zoo scherpe critiek als genoemd werkj i be
vat. Hat geloof, waarvan daarin getuigenis wordt
afgelegd, is dus ongeschokt geblevenen toch
heeft de heer P. D. daarmede volkomen gebrokm.
Ik moet erkennen, dat het mij begon te duizelen en
dat ik alleen tijd lijke bevrediging kon vindon in de
verklaring, dat, wanneer hij daartoe den tijd gekomen
acht, de heer P. D. een ieder openlijk opheldering zal
geven. Hij zal, hoop ik, wel willen gelooven, dat
niemand meer dan ik wenscb, dat hij daartoe spoedig
zal overgaan. Ik mag niet ontveinzen, dat zijne ietwat
duistere verklaring mij eenige bezorgdheid doet koeste
ren omtrent zijne zelfstandigheid. Moge het spoedig
blijken, dat ik mij heb vergist en dat hij nog even
pal staat voor zijne overtuiging als vroeger.
Hat lust mij niet na dit ernstig onderwerp rog een
ander te behandelen. Ik eindig daarom met de een
voudige mededeling, dat ik zooeveu bericht heb ont
vangen, dat met de aanstaande congresfeesten de geheele
familie Kleinman bij mij te gast komt. Dat zal een
drukte geven.
ADSPIRANT
GOES, 25 April 1890.
De voordracht voor directeur der g a s f 8-
briek te Zaandam luidt als volgt: lo. G. J.
Wolters te Goes, 2o. C. O. Heuvelink te Leiden en 3o.
G. Daams te Zwolle.
Rilland-Batli. Wegens vergevorderden leefiijd is door
P. Dansen als postboie in deze gemeente tegen 1
Juli a. s. eervol ontslag aangevraagd.
In de gemeenteraadsvergadering te Wolfertsdijk
op jl Woensdagavond, welke nu voltallig was, is bet
voo-st-1 van buig. en weth,, om het tractement van
den te benoemen onderwijzer op de openb. school te
Oud Sabbinge te bepalen op f 500, waarover de stem
men den vorigen keer gestaakt hadlen, nu aaoge-
nomen met 4 tegen 3 stemmen.
Elleiroiidsdijk. Door burgemeester en wethouders
is de volgende aanbeveling opgemaakt voorhaven
meester in alphabptiecha ordeJoh. Geense, L.
Geeüse, A. Looij Sr., P. C. Maat en M. Platschorre.
A. s. Maandag is er gemeenteraad en benoeming.
Kolijnsplaat. In de raadszitting van Donderdag II.
deelde de voorzitter made, dat de verordening tot
heffing van schoolgeld in deze gemeente door den
Minister was goedgekeurd.
Met algemeene stemman werd vervolgens da heer
J. L. Hage van St. Maaitensdijk, doctor in de genees
kunde, tot gemeente-geneesheer benoemd. Daarmede
is de vacature door het vertrek van den lieer G. H.
Donneiwold, den 1 Mei 1888 ontstaan, vervuld.
Ook werd de heer Hage in het begin dezer week
tot gemeente geneesheer te Kats benoemd.
Kolijnsplaat. De zucht naar landverhuizing
doet zich hier dit jaar zeer gevoelen. Girg^n er om
streeks 't midden dezer maand van hier 5 huisge
zinnen en een jonkman, samen 25 personen over Rot
terdam naar Amerika, heden gaat wederom een gezin,
uit 3 personen bestaande, van hier naar Rotterdam,
om Zaterdag naar de Nieuwe Wereld te vertrekken.
Ook gaan dan van Kats twee zusters met haar broeder
daarheen naar familie aldaar, terwijl hunne ouders
hier blijven.
Kapelle. Gisterenavond hielden de leden van de
vereeniging tot oprichting van een wepgbrug in deze
gemeente eene vergadering tot het vaststellen der
statuten en het benoemen van een bestuur, van een
weger en van een plaatsvervangend weger. Tot voor
zitter weid gekozen de heer A. Nijssen, tot secretaris
dhr. W. J. Van Dam, tot bestuursleden dhrn. J de
Geus, M. de Jager en J. de Jonge, tot weger H. de
Jonge en tot adsistent-weger J. de Jager Bi. Allen
hebben hunne benoeming aangenomen, uitgezonderd
J. de Jager, die Diet ter vergadering tegenwoordig was.
B j beschikking van den Minister van Water
staat, Handel en Nijverheid is C. Welleman te
Krabbendijke, met ingang van 1 Mei, benoemd tot
adsistent bij het Rijkslandbouw-proefststion te Breda.
Onder het opschriftx>Wat is waarheid
leest men in het Vaderland: »Dan avond voor de
Delftsche verkiezing legde De Standaard er nadruk
rp, dat de heer Van de Velde zonder eenig voorbe
houd »ons program" en het program van actie had
aanvaard.
Dienzelfden avond meldden de Katholieke bladen,
dat deze candidaat ten opzichte van den dienstplicht
zeer geruststellende verklaringen had afgelegd.
Terecht h3d de N. Ro't. Ct. haar verontwaardiging
over zooveel dubbelhartigheid, zulk een vilsch spel
geuit, wat De Standaard weder aanleiding gaf in een
stroom van verwijtingen over het Rotterdamsche blad
los te barsten. Natuurlijk hield de Rott. voet bij stuk,
waarop nu De Standaard antwoordt
bAIs de heer Van de Velde, zonder eenig voorbe
houd, verklaart het program van actie, dat Bafschaffng
van de plaatsvervanging" vraagt, te aanvaarden en
xan den anderen kant wordt beweerd, dat mr. Van
de Velde «geruststellende" verklaringen heeft gegeven,
dan geeft dit haar recht, om publiek van haar tegen-
candidaat te zeggen, dat hij ja tegen ons en neen tegen
de Roomschen zei.
»Oos dacht, dat een onbekende grootheid de waarde
van een bekende grootheid nooit verminderen kon,
zoolang ze een x blijft.
«Doch in de bureelen der N. Rott. Cour. denkt
men hier anders over.
BEen tegencandidaat publiekelijk van voorbedachte-
lijk afgelegde valsche verklaring te betichten, dunkt
haar een geoorloofde wijze van bestrijding."
Wanneer deze fraaiigheden iets zullen beteekenen,
dan is het die, dat De TijdDe Maasbode en andere
bladen, die gewaagd hebben van geruststellende ver
klaringen, hebben gelogen en hun kiezers hebben mis
leid. Laat De Standaard dit ronduit zeggen en haar
verontwaardiging keeren teg-n de katholioke bondge-
cooten en niet tegen de liberalen, wier eeoige mis
drijf in deze is, dat zij geloofd hebben in de waar
heids-liefde van de pers der tegenpartij."
Men deelt ons mede dat de emolumenten
van de ambtenaren der poster ij en met 1
Juli a. s. zullen afgeschaft worden. NR. Ct.)
De onderhandelingen van de Stoomvaartmaat
schappij «Nederland" met de Regeering over een
gewijzigd postcontracf zijn thans zoover
gevorderd, dat de vastst lling eerstdaags zal volgen.
Geleidelijk zullen dan stoomschepen van grootere
snelheid gekocht of gebouwd moeten worden.
Naar wij vernemen moet door den Minister
van Oorlog het besluit zijn genomen, aan de laatste
lichtirg der miliciens geen groot verlof
te geven. (Arnh. Ct)
Het vergelijkend toelatings-oxamen voor een
plaatsing als m a c h i n i s t -1 e e r 1 i n g 2e kl. aan
de opleiding van Maiine-machinisten te Hellevoetsluis
vangt 2 Mei a. s. aan. Voor de 20 te vervullen
plaatsen hebben zich 74 jongelieden aangemeld.
De Prov. Gron. Ct. verneemt, dat bij de Ex-
ploitatie-maatsehappij het voornemen bestaat tot in
voering van een nieuw tarief voor reizigers
volgens het zónenstelsel.
Volgens dit stelsel wordt het tarief over alle staats
spoorwegen geregeld naar drie kringen, waarvan elke
een opklimmend aantal kilometers omvat. (Voor het
verkeer op korte afstanden, zoogenaamd buurtverkeer,
zal een uitzonderingstarief gelden.) De prijzen zullen
in vergelijking met de tegenwoordige buitengewoon
laag zijn.
In verband hiermede zullen ook de vrachtprijzen
voor bagage belangrijk verlaagd en de formaliteiten
daaraan tegenwoordig verbonden, zeer vereenvoudigd
worden. Een en ander zal het reizen, vooral op grootere
afstanden, ongetwijfeld bevorderen.
Hoewel de invoering van dit nieuwe tarief niet be
paald afhankelijk is van de aanneming der bekende
spoorwegovereenkomsten, schijnt toch de invoering van
deze verbetering vrij zeker te zijn wanneer de Exploi
tatie-maatschappij over meer lijnen kan beschikken
en dus door het verkeer met Holland dat tarief eene
ruimere toepassing kan vinden.
Terwijl men thans, om slechts een enkel, doch
sprekend voorbeeld te noemen, voor een enkele reis
in de derde klasse van Nieuwe Schans naar Den Haag
betaalt 6,05, zou men dan dezelfde reis, doch heen
en terug, in de eerste klasse kunnen maken voor 5
cent minder.
Naar het blad Land en Volk meldt, heeft de
diplomatieke vertegenwoordiger van de Zuid-Afri-
kaaosche Republiek hier te lande, jhr. mr. Beelaerts
Van Blokland, onderhandelingen geopend met een
onzer groote stoomvaartmaatschappijen voor het ver
voer uit en naar Europa van de Traosvaalsche mails,
van en tot Aden een bijzondere dienst van kustbooten
zou de brievenmalen van Aden naar Delagoabaai en
terug overbrengen.
De «Northwestern and Pacific
Hypotheekbank" heeft een inschrijving geopend
op f 1,000,000 pandbrieven (rentende 5 pet.) in 950
stukken van 4000 en 100 st. van 500. Blijkens
de winst- en verliesrekening over het tijdvak 15
Juli31 Dec. 1889 kan 5 pet. over de onverplichte
stortingen en 1134 pet. dividend over de verplichte
stortingen worden uitgekeerd. Er waren op 31 Dec.
jl. 617 hypothecaire leeningen loopende, bedragende
1,769,110 doll, met een overwaarde van 3,086,890 doll.
Van het Maatschappelijk kapitaal ad f 6,000,000
is volteekecd de eerste serie ad 1,200,000, waarop
is gestort 539,340.
De aanleiding tot het openstellen van deze inschrij
ving is gelegen in de groote vraag naar geld, welke
zich thans doet gevoelen in de stad Spokane Falls
(Washington V. S. A.), de plaats waar het hoofd-
ageDtschap der Maatschappij is gevestigd. Deze groote
geldvraag is eensdeels een gevolg van den snellen
wederopbouw van het in 't vorig jaar afgebrande ge
deelte dezer stad reeds zijn plannen vervaardigd
voor een bedrag van 4,336,600 dollars aan nieuwe
gebouwen anderdeels een gevolg van de voortdarende
uitbreiding der stad door den toenemenden aanwas
der bevolking.
De Minister van oorlog, de kolonel Bergan-
s i u s is bevorderd tot generaal-majoor.
Naar de N. R. Ct. verneemt is door den minister
van oorlog thans, ter nadere uitlegging van zijne cir
culaire omtrent het bestuurderschap van coöperatieve
verbruiksvereenigingen door officieren, deze gunstige be
schikking genomen ten aanzien van do coöperatieve af-
deeling van zee- en landmacht te 's-Gravenhage, dat in
het bestuur daarvan wè! actief dienende officieren mogen
zitting nemen, mits zij geen bijzondere functie in het
bestuur bekleeden (directeur, voorzitter, secretaris,
penningmeester.)
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werd bij de behandeling
der begrooting voor Koloniën de tegenwoordige blokkade
in A*jeh afgekeurd door de heeren W. Van Dedem,
Guyot en Van Houten. Versterkingsmiddelen werden
noodig geacht door de heeren Van Nunen, Lsvyssohn,
Hintzen en Van Houten, die eene beslissiDg wenschten
over de koffiecultuur die haren ondergang tegemoet gaat.
De Minister van Koloniën meende, dat niet dan na
grondig onderzoek eene scheepvaartregeling in Atjeh
inge\oerd moest worden. Omtrent het koffieraDport
zou hij grondige adviezen uit I idië vragen. De ft tan
den zijn niet zorgwekkend; naar bezuiniging streeft
h'j. E-ne regeli g der concessiëa is ia o'eiweg-og.
