1890. N°. 41.
Zaterdag 5 April.
77sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentién voor dit blad
aangenomen bij de hearen NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone ad verten tiën is van 15 regels 50 cent, elke regel moer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van t8 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 et*
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Bij dil ïioniinei' behoorl een bijvoegsel.
Uithoofde van het PAASC.HFEEST
zal a. s. Maandag geen no. van dit
blad verschijnen.
•i-.wi.nr*nu
Brieven uit de Ganzestad.
XVII.
Mijn lezeiswaaronder ik nu «ens en vooral ook
mijne lezeressen begrijp herinneren zich vermoe
delijk de aardigheid, die een Fransch blad ik meen
de Figaro zich eenige jaren geleden veroorloofde
ten koste van de groote toonealspaelster Sarah Bern
hardt, door, doelende op hare geringe lichamelijke
omvangrijkheid, te verteller, dat op zekeren avond
foor ee-i van d<? tempel? de kuns» te Parijs en ledig
rijtuig stilhield, waaruit Sarah Bernhardt stapte.
Deze anecdote komt mij altijd ia de gedachte,
wanneer ik uit de ruime kalessen onzer Ganzestadsche
huurkoetsiers slechts éen persoon zie stappende
ruimte in bet voertuig is buiten verhouding tot den
omvang van eenig mensch. En dat nu dergelijke
voertuigen, stammende uit diD tijd, dat men de reis
per «Telegraaf moest doen, voor groote afstanden
bewaard blijven, is alleszins begrijpelijk. Maar dat
men, cm even naar het station te rijden of een concert
of comedie te bezoeken, genoodzaikt is van eene
vigilante met twee paarden gebruik te maken, acht
ik niet in overeenstemming met den voo-uitgang en
de ontwikkeling, die allerwege in onze goede stad
valt waartenemen.
IAderdaad, wanneer ooit een kennis of viiend hier
heen komt, om behalve u en uwe familie ook nog de
merkwaardigheden hier ter stede, zooals de ruïae van
de meelfabriek en dergelijke, te bezoeken, haal hem
dan per rijtuig af. Een der grootste en zeldzaamste
merkwaardigheden voert hem dan naar uwe woning,
want ik geloof niet, dat er éene stad in ons lieve
vaderland, misschien wel in de geheele beschaafde
wereld, is, waar men voor de kleinste tochtjes een
kales met twee paarden gebruikt. Er bestaat dan ook
veel mogelijkheid, dat de afgehaalde vriend u dadelijk
vraagt, hoe ver ge buiten de stad woont, wanneer hij
het tweespan zieten volkomen zekerheid, dat, eer
gij hem een goed duidelijk antwoord hebt gegeven,
hij reeds zijn entrée de chambre bij mevrouw uwe
echtg'mote het-ft gemaakt.
Zouden op gevaar af, dat dairdoor eene meik-
waardigheid der stad verdwijnt onze huurkoetsiers
op dat punt niet eens een weinig met hun tijd willen
med 'gaan door aanschaffing van wat slicht matenéel";
misschien dat dan ook nog eenmaal de hooge hoed
en da koetsiersmantel voor de knechts volgen en we
ons werkelijk ook op dat gebied kunnen meten met
andere plaaiseD.
Ik heb nog altijd verzuim 1 mijn dank te betuigen
aan den beschermheer der eenige gymnastiek vereeniging
alhier, die er een beschermheer op nahoudt, voor zijn
krachtig optreden ter zike van de combinatie der drie
turners-gezelschappen, eene poging, die aanvankelijk
met den besten uitslag is bekroond. Het was echter
vermakelijk ia de berichten en ingezonden stukken
over de voorgenomen combinatie steeds zoo iets te
laten van wolgans het denkbeeld van Adspiracl* en
dergelijke uitdrukkingen, terwijl mijn denkbeeld van
vrij wat bescheidener omvang waa dan wat de werke
lijkheid nu val opleveren. Ik toch heb iu hoofdzaak
gapleit vuor gecombineerde voorstellirgen der drie ver-
eenigingen niet voor samensmelting. Intusschen ver
heug ik mij van harte over dit resultaat, dat als d8
sup rlatief van mijne wenschen kan beschouwd worden.
Toch heb ik eene bedenking, die ik niet wil ver
zwijgen. Ik had namelijk gehoopt, dat de nieuwe ver
eeniging zou getracht hebben zich uit e gen middelen
te helpen en dat zij niet dadelijk een beroep zou doen,
zelfs nog vóór ze geconstitueerd is, op deu steun der
burgerij. Ik wil mets afdingen op het nut der gym
nastiek, integendeel ik ben een groot voorstander van
deze uitspanning vol inspanniog, maar het behoeft toch
wel geen betoog, dat de nieuwe vereeniging die inde
eerste plaats zal beoeUnen tot nut en vermaak van
hare leden. Het komt mij voor, dat daarom ook de leden
der vereeniging de ko&t n gezamenlijk moeten dragen.
Ik keur het niet af, dat men bij vrienden en voor
standers om fiaanciëelen steun aanklopt, maar ik acht
het n et goed, zooals nu eigenlijk geschiedt, van dien
steun min of meer het tot stand komen der vereeni
ging afhankelijk te maken. Bovendien is de contributie
vrij hoog gesteld. Voor de meesten is tegenwoordig
iedere rijksdaalder er éan, ea al kan men nu voor
dat bedrag ook zijne geheele familie van de toegezegde
twee voorstelt ngen doen genieten, dit verlaagt t"ea
rijksdaalder niet beneden de waarde van twee en etn
hal ven gulden. Ik zie langs dien weg voor dd drie
tonder-oiejes" ésn groote sonder-ons" in de plaa's
komen en dat spijt mij het meest. nVol^ens h t denk
beeld vaa Adspirant Zuudt gij, Volhardénde Hercu
lessen van G. O. E. S., voorstellingen voor het groote
publiek geven en op die wijze propaganda maken voor
de kunst, die gij beoefent. Dan zullen de ware voor
standers van de gymnastiek u gaarne financiëél sleuneo
als blijk van waai Jeering van wat ge doet in de goede
richtinghet populair maken vau de gymnastiek.
Voor het overige zal de combinatie wel geene groote
bezwaren met zich brer.g*n iedere vereniging brengt
het hard in de vennootschap en klaar is de zaak. Er
zal een nieuw vsaadel moeten worden vervaardigd
door nijvere dameshandeD. (Als ik daaromtrent een
denkbeeld mag aangeven, dan vestig ik da aandacht
op bat handelsmerk der sigaren vereeniging«Trio".
Een halter in de driedubb. Ie vuist en men beeft een
symbool voor de nieuwe gymnastiekvereniging als
geknipt.) Nog éen punt zal nadere regeling behoeven
een dor vereen igingeu bezit iets, waai op geen der
andereu kan bigen, nl. een beschermheer. Hoe deze
mooielijkbeid op da eenvoudigste wijze uit den weg
geruimd kan wordeD, zal ik wel niet behoeven aan
te geven.
Eu wanneer dan de nieuwe vereeniging zal zijn tot
stand gekomen, zal Ganzestad weder eene m-rkwaar
digheid meer tellen, nl. eene «samengesmolten" ver
eeniging. Ik ontleen die uitdrukking aan de circulaire,
die dozer dagen werd verspreid en sommigen der onder-
teekenaars daarvan ik heb niet de eer ze allen to
kennen zijn mij uit hoofde van hunne betre' king
borg voor de juistheid dier uitdiukking uit een taal
kundig oogpunt. Maar ik moet eerlijk bekennen, dat
ik niet begrijp wat dat voor een ding is: een saam-
gesmolten vereeniging. Ik zou uit zuivere nieuwsgierig
heid er bijna toe kunnen komen het «nevensstaand
billet" te onderteekenen m^t eene zinsrede uit de
circulaire in dezen vorm gewijzigd: sik ben daartoe
bereid bevonden, doch (ik) wenschte eerst te weten
welke soort van vereeniging wordt bedoeld."
Adspirant 3.
GOES, 4 April 1890.
Gistermiddag te 3 uur had in het gebouw der
Ambachtsschool alhier de jaarlijksche uitreiking
van diploma's plaats aan de school vei latende leer
lingen, welke plechtigheid ditmaal door e.ne zeer
talrijke schare belangstellenden werd bijgewoond
Sif-chts twee leerlingen, P. L. Buitendijk en J. J.
Sloover, vielen in de termen een diploma te ontvangen.
In e. ne kernachtige toespraak wenschte de voorzitter
der vereeniging «de Ambachtsschool," de ht»er J. J.
Ochtman, den btiden jongelieden geluk met de onder
scheiding, die hun te beurt viel en spoorde hon aan
om in hun volgend leven zich door ijver en uitne-
menden levenswandel waardige leerlingen te toonen
van de iorichting, die zij thans gaan verlaten. Dit
zou voor het bestuur èa voor de onderwijzers, die
steeds de oud-leerlingen met belangstelling in hun
verder leven blijven volgen, de beste belooning zijn
voor de zorgen aan bunne opleidiog besteed.
Voorts waarschuwde de voorzitter de beide gedi
plomeerden het getuigschrift niet te beschouwen als
een brevet van volmaaktheid, hoogstens als een van
bekwaamheid en als een bewijs, dat er bij hen de
gelijke grondslagen zijn gelegd cm op voort te bouweD.
B-halve het diploma ontving-n de beide j wgelieden
nog eenige werktuigen ten geschenke. Na afloop der
plechtigheid werden de tentoongestelde voorwerpen,
die in het afgelopen jaar wareD vervaardigd, door
het publiek bezichtigd. Als altijd getuigden zij ook
nu wtd-*r van de vaardigheid, die de leerlingen op
deze inrichting zoowel in de bewerking van het hout
als in die van het ijzer onder de uitstekende leiding
van het onderwijzend personeel verwerven.
De II lagsche correspondent der Pro». Gron. Ct.
schrijft het volgende betieffende de spoorweg
contracten door de Regeering ter goedkeuring
aan de Tweede Kamer onderworpen:
»De vijf rapporteurs zijn reeds eenmaal te zamen
geweest, en het verslag over de spoorwegzaak zal
zoodanigen omvang verkrijgen als nog nooit eenig
rapport vertoond heeft. De heer Tak van Poortvliet
moet de voorname leider en tevens de groote opposant
ziji. Zijn medewei king waarborgt echter een belang
rijk, zaakkundig rapport, dat, bij zijn verschijning over
twee, drie weken, vermoedelijk heel wat pennen in
beweging brengen zal.
sgjVan zijn kant heeft de Minister van Waterstaat,
welwillend en gemoedelijk man als hij is, niets ver
zuimd om het gemeen overleg te bevorderen door
herha»ldelijk met de rapporteurs samen te komen
en te beproeven hen voor zijn opvatting te winnnen.
Komt de gewichtige overeenkomst tm schónen Monat
Maials alle Knospen sprangenin behandeling,
dan springt ook het Kabinet, wanneer de Tweede
Kamer het aaDgtboden contract verwerpt, want het
Ministerie schijnt vast bealoteD, daarbij de Kibin ts-
quat stie te stellen. Of Minister Havelaar met de Spoor
wegenwet, öf geen van beidenDu voorname grief
schijnt to zijn, dat de Rijnspoorweg te duur betaald
zou worden en daar de rekenmeesters het uiterst®
beproefd hebben en overtuigd zijn van het tegendeel,
is er geen wijziging mogelijkeest d prende ou d
laisser. De aandeelhouders in de Rijnspoorweg-Maat
schappij verkeerden eenig6zins in zenuwachtigen toe
stand, gelijk het gfmoedelijken renteniers betaamt.
Of echter de Kamer, wanneer de Regeering het «te
zijn of niet te zijn" uitspreekt, het laatste zal gedoogen
Do Meimaand zal het leeren."
Bij de begrooting werden gelden door de Kamer
toegestaan om het aantal Katholieke geeste
lijken in Indië met twee te vermeerderen.
De Tijd meldt hieromtrent:
«Hoewel een liberale Regeering vroeger meermalen
hetzelfde deed, en dit in de gegeven omstandigheden
ongetwijfeld weder zou geschied zijn, zouden wij de
Regeerirg voor dezen maatregel toch dankbaar zijn,
ware hrt niet dat, naar ons met zekerheid werd be
richt, mr. Kencheniu8 vóór zijn aftreden last gegeven
heeft cm, «ondanks het aannemen van den door de
Regeering zelve voorgestelden begrootirgspost", de
twee even bedoelde geestelijken «niet" aan te stellen,
hetgeen dan ook niet is gebeurd
«Wij meenen dat men als Katholiek blind zou moeten
wezen, om zoodanige handelwijze te vergoelijken."
Het belicht van het Centrum dat de toestand
van dr. Schaepman weder minder gunstig zou
zijn. en hij Dinsdag eene keeloperatie heeft moeten
ondergaan, kan de Mb. in zooverre tegenspreken, dat
de ongesteldheid bestaat in e ne lichte keelaandoenirg,
die door eene zeer gewone geneeskundige behandeling
en eenige dagen rust geheel zal weggenomen zijn.
Het geval is van niet de minste beteekenis.
Bij het verbranden van den schouwburg te Am
sterdam decreteerde de Protestantsche Noordbrabanter
dat hierin de wrekende haud Gods was te herkennen,
omdat in dien schouwburg Venus gediend werd.
Thans is do kerk te Apeldoorn verbrand. Daar werd
Venus niet gediend, maar het Evangelie verkondigd.
Hoe zullen de heeren van de Protestantsche Noord
brabanter, die zoo goed op de hoogte schijnen te zijn
van Gods raadsbesluiten, hier een mouw aanpasen
vraagt de Arnh Ct.
Ellewoudsdijk. Woensdag trachtte de gemeente
raad bij inschrijving te verpachten het recht tot hef
fing van haven- en kaaigelden voor den tij i van 2
jaar. Slechts ééa bi'jit werd ingeleverd en wel door
den heer Job. Geense voor 700 galden per jtar. De
raad n9m daar echter geen genoegen mee en besloot
het recht aan zich te houden. Er zal nu een haven
meester worden aangesteld op een tractement van 300
gulden, waarvoor sollicitanten worden opgeroepen.
Verder besloot de raad met algemeene stemmen
het adres van den gemeenteraad van Rozendaal en
Nispen, tot behoud van de vervanging bij den militie-
dienst, voor kennisgeving aan te nem-m.
De groote Nederlandsche Maatschappij van
Osstercultuur, die, zooals onlangs bericht is,
onder leidiDg van jhr. Pompe Van Meerdervoort in
wordir g w*s, is, naar het Vad. verneemt, dezer
dagen tot stand gekomen. Het kapitaal is bepaald op
2,300,000met de uitgifte hebben zich twee bekende
Amsterdamsche huizen belast.
Te Middelburg had Woensdag de opening plaats
van de vierde drie jaarlijksche tentoonstelling
van schilder ij en van levende meesters. De heer
mr. G. N. De Stoppelaar opende de tentoonstelling
met eene korte toespraak. Er zijn ingezonden 213
stukken van 134 meesters, waaronder 35 uit Den Haag.
Gistermorgen half twaalf arriveerde te Vlissingen
de Minister van Waterstaat, Handel en
Nijverheid, vergezeld van de heeren J. L Cluygenaer,
directeur-generaal dpr Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen en N. Th. Michaëlis, directeur bij
den aanleg van Staatsspoor wegen.
Het bezoek gold voornamelijk de voorgenomen ver-
plaats'ng of opheffing van het locaalstation en het
Dieuwe aan de Buitenhaven te bouwen station, dat
tevens tot hötel zal worden ingericht. Op een der
booten der Maatsrh. «Zeeland" was een lunch aan
gericht. Te 3 45 vertrok de Minister weder per
extra-trein.
Door eenige officieren van de dd. schutterij t®
Amersfoort is naar aanleiding van het gebeurde te
Rotterdam een missive aan collega'a van de dd. en
rustende schutterijen verzonden, om hen uit te noodigon
tot het bijwonen van een algemeene bijeenkomst van
officieren der schutterijen in Nederland, die op M tan-
dag 7 April (tweeden Paaschdag), d s namiddags te
1 uur, zal plaats hebben in de bovenzaal van hit
«Hotel Krasnapolsky" te Amsterdam.
In tegenstelling met het adres van den Raad
van Rozendaal, heeft de gemeenteraad te Groede ba-
sloten zich tot da regeering te wenden met het ver
zoek den persoonlijken dienstplicht in te voeren.
De Willemstoren te Dillenburg, die in
1872—75 voor een goed deel uit Nedeilandsche bij
dragen gebouwd werd als aandenken aan prins Willem
van Oranje, den «Vader des vaderlands", is tbana
volledig ingericht voor zijne bestemming van historisch
musium. Van de v#rzam«ling vao voorwerpen welk®
op de geschiedenis van het geslacht Nassau en van da
stad Dillenburg betrekking hebben, die in dezen toren
wordt bewaard, is onlangs de catalogus gereed ge
komen. Hij bevat in het geheel 1102 nommers.
Het verschijnen van dezen catalogus, die een ver
trouwbar® gids is in den rijken schat, die op den
Willemstoren is bijeengebracht, zal een welkom bericht
zijn voor hen, die belang stellen in de geschiedenis
van ons vaderland, welke zoo innig verbonden is met
die der geslachten van Oranje en Nassau.
In de «Bijdragen van het Statistisch Institnut"
ontwikkelt mr. De Voogt een nieuw stelsel tot b ij -
houding van de gemeentel ij ke bevol
king. Hij wijst de beswaren aan vertonden aan
registers, die alphabetisch. chronologisch ot naar de
wijken gehouden worden. Een dier bezwaren is, dat
steeds de oude registers moeten worden geraadpleegd,
ook al zijn bijna allen, die daarin voorkomen, uit de
gemeente verdwenen. Zijn stelsel bestaat in hoofdzaak
in het aanleggen van verzamelingen van kaarten, van
verschillende kleur voor de mannen en vrouwen. Elke
kaart dient voor een persoon. Zij worden gegroepeerd
naar de gezinnen. Elke groep wordt bij een blad ge
voegd, waarop de leden van het gezin vermeld zijn en
welke bladen dienen voor ééa pand. Deze bladen
worden straats- of wijksgewijze alphabetisch gerang
schikt. Bij elke kaart behoort een ander kaartje,
waarop de verhuizingen worden vermeld. Da eerstbe
doelde kaarten worden geboekt bij den dood of het
vertrek en toegezonden aan den ambtenaar van den
burgerlijken stand, of naar de gemeente waarheen hij,
die de gemeente verlaat, zich begeeft. De kaarteD, die
bij elkander hooren, worden in omslagen bewaard.
Ia de Staatscourant dringt de heer L. Vsn
Riet, de consul der Nederlanden te Bueuos-Ayres,
nog nader aan op zijn raadgeving van de vorige week,
om toch in Argentinië geen verbetering van zijn
maatschappelijke positie te gaan zoeken. De crisis,
die daai heerscht, krijgt ho® langer hoe meer «en
dreigend aanzien. Het gondapto heeft nu reeds het
totdusver ongekende cijfer van 260 bereikt, watnieta
minder beteekent dan dat papier 260 Doll. goud
100 Doll.
Kooplieden, industriëelen, landeigenaren, kortom,
ondernemers op elk gebied, zijn verplicht hun raken
6teeds meer in te krimpen, en als een natuurlijk
gevolg daarvan is de plaatsing van immigranten uiterst
moeilijk.
Volgens het oordeel van den consul zal «chter de
Republiek deze moeilijkheden zonder twijfel wel weder
te boven komeD, en dan opnieuw den weg van
vooruitgang opgvao. Dat tijdperk van nieuw leven
dient echter door landverhuizers afgewacht te worden.
Thans treffen zij hier een land aan, dat gebukt gaat
onder eene crisis van beteekenis, waarvan het einde
nog niet te voorzien is.
De hoofdcommissie voor de herziening van
de belastbare opbrengst der ongebouwde eigen
dommen het ft 11. Maandag haar laatste vergadering
gehouden.
Zij, die in aanmerking wenschen te komen voor
de betrekking van scheikundig adsistent bij het
Rijkslandbouwproefatation te Breda (jaar
wedde 1200 en eenige emolumenten) worden nrt-
genoodigd zich vóór 15 April e. k. bij gezegeld adres
aan te melden bij hot Ministerie van Waterstaat,
Handel en Nijverheid, met opgaaf van naam, voor
namen en leeftijd en overlegging van stukker, waaruit
blijkt dat zij bedreven zijn in de scheikunde.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Op het twaalftal voor predikant te Vlaardingen
komt voor ds. J. Ossewaarde, te Sluii.
Bij de Chr. Geref. gemeente te Wissenkerke c. a.
is beroepen ds. A. Delfos te Kamperland.
Door Notabelen bij de Hervormde gemeente te
Wolfertsdijk is gisteravond, met 6 tegen 2 stemmen,
tot Kerkvoogd benoemd de heer Francis de Back,
ter vervaoging van den heer Hendrik van Strien J*.,
die als zoodanig zijn ontslag heeft genomen.
Waarde. Tot Kerkvoogd der Hervormle gemeente
alhier is door het college van Notabelen be- oem 1 d®
de h<er J. J. Mol.
