1890. N°. 38.
Zaterdag 29 Maart.
77ste jaargang.
GOESCHI
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75»
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bijdeheeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder <^^5=
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
MANT.
Be prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct«
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 28 Maart 1800.
Da zekerheid, dat de rechterzij la der2aKamar
in hare numeri-ke maerderhaid eenparig de voorstellen
Borgesius c. s. zou verwerpen, wekte niet op om bij
de debatten daarover gevoerd langdurig etil te staan.
Evenwel hebben d«ze debatten toch dit goede opge
leverd, dat de Minister van Financiën, van wiens
optreden partijgenoot en tegenstander de hoogste
verwachtingen koesterden, maar die tot nntoe niets
heeft gedaan, heeft te kennen gegeven wat van hem
op het gebied van belastinghervorming is te ver
wachten. Wij laten daarom hieronder in het kort
zijne uitspraak hooren.
Da Minister ii niet tegen afschaffing of verminde
ring van den zout-accijns. Hij acht dia vermindering
gewenscht, evenwel niet omdat zij de armen het
meest drukt, den druk bij centen tegelijk acht hij
zoo zwaar niet, maar wel om de smokkelarij
tegen te gaan.
Afschaffing van de patentbelasting kturt de Minister
af. Afschaffing van de mutatierechten ten bate van
landbouw en nijverheid acht de Minister niet doel
treffend. Eene inkomstenbelasting is z. i. onbillijk,
omdat het inkomen reeds door personeel en successie
recht wordt belast. Eene progressieve inkomstenbelas
ting is den Minister een gruwel.
Wat is derhalve in de toekomst van don Minister
van Financiën te verwachten, wanneer hij zich tot
hervorming van ons belastingstelsel zet Vermindering
van den zout-accijns met het oog op den smokkel
handel.
Voorts zeide de Minister toe, dat hij in den loop
des jaars dsnkt te komen met een voorstel tot ver
minlering van de personeels belasting; maar aange
zien hij niet liet blijken op welke wijze hij daarvoor
een equivalent meende te kunnen vinden, bestaat er
grond om te vermoeden, dat de plannen van den
Minister in dezen nog zeer vaag zijn. Eindelijk be
loofde hij nu de drang daartoe ook door sommige
leden der rechterzijde op hem is uitgeoefend te
zullen denken over de invoering van eene belasting
op het roerend vermogendoch de aard en de wijze
van heffing dier belasting waren hem zelf nog onbe
kend, zoodat hij nog niet eens kon verklaren of het
zou zijn eene directe of indirecte, eene persoonlijke of
zakelijke, eene kapitaal- of renUbelasting, of zij zal
moeten geheven worden bij het leven of bij den dood.
De anti-liberale Kamerleden hebben zich eenparig
met deze sobere toezegging van den Minister tevreden
gesteld en dus zich vereenigd met het niets-doen op
het punt van belastinghervorming. Daartegenover is
van liberale zijde eene afgeronde belastinghervorming
voorgesteld, waaraan zeer zeker fouten kloven, welke
echter door amendementen konden worden weggeno
men, zonder te raken aan het hoofdbeginsel, nl. h -t
invoeren van eene inkomstenbelasting en het afschaffen
van verschillende andere belastingen, die zwaar drukken
op den kleinen borger en op handel en industrie.
Ieder onbevooroordeelde zal nu toch moeten erkennen,
dat ook op financiësl gebied van de liberalen meer
verwacht kun worden dan van de rechterzijde, die
een Minister als de heer Godin De Beaufort steunt in
zijn niets-doen.
In de Standaard van gisteren toont dr. Kuyper
zich dankbaar voor den vklaren wijn", dien de Zuid
en Noord-Holl. kiezersbond omtrent het vraagstuk van
den persoonlijken dienstplicht schenkt in het manifest,
dat wij in ons vorig nommer mededeelden. Dr. K.
hoopt en vertrouwt, dat de antir. Kamerleden, die met
behulp der Katholieken gekozen zijn, zich evenwel niet
zullen laten intimideeren en liever hun Kamerzetel
zullen willen opofferen dan een beginsel prijsgeven,
waarom ze in 1888 zijn gekozen.
Voorts laakt de Standaard de houding van de N.
Delftsche Cf. en de Tijddie, met het oog op de a. s.
verkiezing van een Kamerlid te Delft, aanraden aan
den antir. candidaat niet te vragen of hij voor of tegen
persoonlijken dienstplicht is, maar alleen of hij bereid
is zijne stem aan het voorstel-Bergansius te onthouden,
zoolang de kazernes en schepen van oorlog geen meer
deren zedelijken waarborg bieden.
Dr. Kuyper noemt dit terecht een vonwaardige uit
vlucht", omdat het leven in de kazernes en op de
oorlogsschepen niet afdoende te verbeteren is; althans
niet zoolang de persoonlijke dienstplicht niet is inge
voerd.
Het komt ons voor, dat dr. K. zich hier op het
juiste standpunt plaatst en dat het voor zijne eerlijk
heid pleit, dat hij op dit punt van het antir. program
van geen transactie wil weten, 't Is voor zijne partij
te hopen, dat de eventuëele antir. Delftsche candidaat
er ook zoo over denken zal 1
Ia de Kamerzitting van Woensiag was voor het
eerst de heer Keuchenius aanwezig. Wel was
tegen zijne verkiezing een bezwaarschrift ingekomen
van den heer Hartman, gemeente-secretaris te Goes
maar bij monde van den heer Van der Kaaij oor
deelde de commissie, in wier handen de geloofsbrieven
van dhr. Keuchenius waren gesteld, dat de daarin ont
wikkelde bezwaren de toelating niet mochten beletten.
Die bezwaren bestonden hierin, dat in de gemeente St.
Philipsland da nieuwe kiezerslijst op 44 Maart gesloten
was, terwijl de kiezers volgens de oude lijst hadden
gestemd, en dat te Wolfertsdijk de nieuwe kiezers
gestemd hadden, 'niettegenstaande de nieuwe kiezers
lijst daar pas op 10 Maart was vastgesteld, en de kiezers
da oproeping niet acht dagen \óor den verkiezings
dag hadden kunnen hebben. Wat het eerste bezwaar
betrof, meende de commissie, dat men te St. Philips
land volkomen correct had gehandeldde kieswat
schrijft toch voor, dat elk kiezer ten minste 8 dagen
vóór den tijd der verkiezing de oproeping met een
stembriefje moet ontvangen. Daar nu de verkiezing
op 48 Maart moest plaats hebben, kon men de op
roeping op den door de wet bepaalden tijd niet anders
dan tot de oude kiezers richteD. Omtrent Wolfertsdijk
merkte de commissie op, dat het niet onmogelijk was,
dat de nieuwe kiezers de oproeping op 10 Maart, dus
8 dagen voor den dag der stemming, hadden ontvangen
maar dat, al ware dat niet zoo, daarop geene straffe
van nietigheid der stemming gesteld was. De commissie
concludeerde dus tot toelating van den heer Keuchenius,
en de Kamer vereenigde zich daarmede, waarna het
nieuw gekozen lid voor Goes de vereischto eeden aflegde
en zijne plaats aan de rechterzijde, thans echter wat
hooger dan vroeger, innam.
De cursus, vanwege de afd. Goes van den
Neder 1. dienstplichtbond in het leven ge
roepen, begon met 42 leerlingen. Achtereenvolgens
bleven er 8 weg, zoodat slechts een 4tal overbleef.
Deze 4 namen Woensdag deel aan het examen, met
het gevolg dat drie hunner slaagden, waardoor zij in
het genot kunnen komen van de gunstige bepalingen,
daaromtrent bij Koninklijk besluit vastgesteld.
Hat examen liep over de vakken van het gewoon
lager onderwijs.
Z. M. heeft benoemd tot kantonrechter-plaats-
vervanger in het kanton Goes J. Ter Pelkwijk,
ontvanger der registratie en domeinen te Goes.
Da le luit. der inf. F. E. II. Liebert, thanF
op non-activiteit te Rotterdam, wordt in actieven dienst
hersteld.
Reeds deelden we mede, dat de gemeente-veld
wachter van Philippine J. B. R a e s is aangesteld tot
rijksveldwachter 3e klasse (jachtopziener) te Kapelle.
In de Tern. Ct. betuigt een correspondent uit Philip
pine daarover leedwezen en zegt dan verder»Steeds
voorkomend en vriendelijk, gereed om ieder met goeden
raad bij te staan, verliezen wij in hem een kundig
politiemaD, die ondanks zijne nauwgezetheid in dan
dienst toch de achting van alle weldenkende burgers
wist te verwerven."
Kapelle. Ook in deze gemeente wil men trachten
een f a i r b a n k of weegbrug op te richten. In de
vergadering der fandbouwvereeniging Vooruitgang is
ons streven" is een commissie benoemd, om zich op
de hoogte te stellen van de kosten, de opbrengst enz.
van elders bestaande weegbruggen, alsmede om te
trachten een geschikt terrein, zoo mogelijk bij het
station, te verkrijgen. Van het binnen kort uit te
brengen rapport dier commissie zal dan afhangen, of
het plan al of niet verwezenlijkt zal worden.
Kolljnsplaat. Tengevolge van het optreden van den
heer J. Donner van Goes in de Christ. Gereform kerk
en daarna van ds. G. E. Meloen in het kerkgebouw
der Ned. Herv. gemeente is alhier eene hulpvereeni-
ging opgericht der Goesche vereeniging »tot beharti
ging van de belangen der militaire tehuize n."
Deze hulpvereeniging telt reeds omstreeks 400 leden.
Hebben de Zaeuwsche militairen, dio dat wenschen,
hunne militaire tehuizen reeds in Middelburg en Vlis-
singen, thans zal men trachten ook zulk een tehuis
te Bergen-op-Zoom te verkrijgen. Een gedeelte der
gelden tot oprichting is reeds voorhanden.
De plannen tot vergrooting der haven te Brui-
nisse vinden onverwacht eene belemmering, doordien
de ambachtsheer van Bruinisse 3000 vraagt voor de
inbezitneming van voor de vergrooting benoodigde
waardelooze slikken. (N. R. Ct.)
Ruim een honderdtal inwoners van Suriname,
waaronder ook de voorzitter en de vice-voorzitter der
Koloniale Staten, hebben aan Z. M. den Koning een
adres gericht, waarin zij 9«n uitlating weerspreken
van den vorigen Minister van Koloniën in de Eerste-
Kamerzitting van 30 Jan. jl.
De Minister van Koloniën heeft toen naar aan
leiding van een vraag van een der leden over de voor
stellen door den oud-gouverneur van Suriname, mr.
Smidt, ingediend, tot opbeuring der kolonie ver
klaard, dat die voorstellen niet hebben de goedkeuring
van eenige ingezetenen van Sariname en men dit voor
namelijk toeschrijft aan den tegenstand van de Kolo
niale Staten of aan vooringenomenheid van sommigen
tegen den oud-gouverneur Smidt; dat de herinnering,
die de heer Smidt bij enkelen heeft achtergelaten, hen
er afkeerig van maakte een zaak te ondersteunen, met
zooveel ijver, in het belang der kolonie, door hem
verricht.
Dit nu ontkennen adressanten ten stelligste en zij
merken daartegen op, dat de Minister in gebreke is
gebleven tot staving van deze beweringen iets aan te
voerenwant hoe dit alles zou gebleken zijn uit een
rede, eenigen tijd geleden door een lid der Koloniale
Staten gehouden, welke rede tot de hierbedoelde zaak
niet in het minste verband staat, begrijpen zij niet.
Zij verklaren, dat aan de zijde van de ingezetenen
tegen de voorstellen in beginsel van geen tegenstand
gehoord werd, terwijl nergens blijkt, dat in den boezem
der Koloniale Staten een oordeel daarover werd uit
gesproken.
Algemeen wordt volgens het adres dankbaar erkend,
dat de bedoelde voorstellen van den oud-Gouverneur
een krachtige poging bevatten tot bevorderiDg van het
belang der kolonie. Om daarvan te doen blijken,
hebben de onderteekenaars zich tot Z. M. den Koning
gewend.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft bepaald,
dat de verkiezing van een lid der Tweede Kamer in
bet hoofdkiesdistrict Delft zal plaats hebben op Dinsdag
22 April en de herstemming, is die noodig, op Dins
dag 6 Mei.
De directeur der rijkspostspaarbank is
tot de ervariog gekomen, dat er in de boekjes, die
tot hat doen bijschrijven der rente te zijner directie
worden ontvangen, meermalen bank- of muntbiljetten
worden gevonden, ja zelf6 zilvergeld wordt aangetroffen,
blijkbaar daarin gelegd met de bedoeling om het gelds-.
waardig bedrag dier stukken op die boekjes als inleg
te doen icschrijven. Hij acht zich verplicht, tegen die
insluiting van geldswaarde te waarschuwenlo. omdat
zij gevaar voor verlies oplevert; 2o. wijl de centrale
directie zich met het doen van inlagen ten behoeve
der inleggers niet kan belasten.
Aan haar is het administratief beheer der instelling
opgedragen, terwijl voor het in ontvaDgst nemen van
spaarpenningen de kantoren der posterijen zijn aan
gewezen.
Uit Enschedé wordt aan de IV. R. Ct. geschreven:
Het bericht van het ontdekken eener steen-
k o 1 e n 1 a a g aan de grenzen bij Ahaus is met blijd
schap in gindsche streken vernomen, vooral ook wegens
de hooge vracht, die op de van Dortmund komende
kolen rust. De ontdekte kolen zouden van eene bij
zonder goede qualiteit en in aanzienlijko lagen voor
handen zijn. Reeds is authentiek vastgesteld, dat de
lagen zich van onze grenzen over Ahaus en Darfeld
tot aan Osnabruck en Borgloh uitstrekken, en het is
te vermoeden dat zij zich ook in Zuidwestelijke richting
voer onze grenzen uitbreiden.
Van de hand des heeren H. Thoe Schwart-
zenborg en Hohenlandsberg, voormalig
bestuurslid van de Blindeninrichting te Utrecht, is
eene brochure verschenen, waarin genoemde heer enkele
mededeelingen doet en ophelderingen geeft omtrent
het bekende confbct tusschen hem en het bestuur der
bovenbedoelde inrichting.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren verklaarde de heer A.
Van Dedemdat hij wel tegen art. 4 (beginsel der
rijksinkomstenbelasting) zou stemmen, doch daarom
niet geacht wil worden onder alle omstandigheden
tegen een rijksinkomstenbelasting te zijn.
Da heer v. d. Kaaij begreep niet hoe de Minister
hervorming der personeole belasting kon beloven, waar
nog zooveel daaraan moet voorafgaan en die zaak steeds
aan hervorming van het kiesrecht is vastgemaakt en
betoogde, dat in 's Minsters eigen stelsel opheffing van
het door alle partijen erkende privilege der onbelast
baarheid van het roerend vermogen urgent is.
Dj heer Cremers kwam op tegen het streven om
de grondbelasting niet in de inkomstenbelasting te d >en
bijdragen en achtte een zoodanige heffing hoogst billijk
waar zoovele vermogeus nog onbelast zijn, daarbij de
liberale partij verdedigende tegen het verwijt dat zij
op belastinggebied stil is blijven zitten en niets gedaan
heeft tot vermindering van den druk der volksklasse.
Was er niet meer tot stand gekomen, het lag aan de
voortdurende oppositie der rechterzijde, die elke her
vorming tegenhield. De heer Iravaglino lichtte nog
nader de afscheiding van zijne vrienden toe, waar zij
het roerend vermogen willen belasten, en de heer
Gleichman wenschte iets meer te weten van 's Min.
voornemen, omtrent de regeling van het gemeentelijk
belastingstelsel en of vormindering van den zoutaccijns
mogelijk is iu verband met de te houden suikerconfe
rentie.
De heer Vermeulen bestreed den heer Schaepman,
die den Min. van Fin. had aangemoedigd tot belasting
van het roerend vermogen door te doen uitkomen,
dat het volstrekt niet zeker is, dat de rechterzijde
eenstemmig de noodzakelijkheid van die belasting in
ziet. Hij aarzelde niet den aandrang daartoe als een
verderfelijke politiek te brandmerken. Hij is meer voor
toepassing van kleine middelen, dan die waarmee zoo
genaamd eer is te behalen, maar die den belasting
schuldige niet ten goede komen. De Minister ga behoed
zaam te werk en luistere niet naar de stem van den
heer Schaepman, die hem voorwaarts toeroept.
De heer Zijlker verdedigde krachtig de liberalen
en hunne maatregelen en bestreed de onrechtvaardige
verwijten van den heer Domela Nieuwenhuis en anderen.
Den afgevaardigde van Schoterland verweet hij, dat
deze alles wegcijfert en de politieke geschiedenis van
ons land eerst bij zich zelf laat aanvangen.
De heer Borgesius verdedigde nogmaals uitvoerig
zijne voorstellen tegenover den minister en vele sprekers,
speciaal tegenover den haer Domela Nieuwenhuis.
Nadat de minister van financiën nog verklaard had
dat voor zijn deel de regeling der verhouding tusschen
de financiën van het rijk en de gemeenten gereed is,
werd art. 4 van het ontwerp verworpen met 47 tegen
43 stemmen. Voor stemden alle liberalen en de heer
Domela Nieuwenhuis. Hierop zijn de ontwerpen door
de voorstellers ingetrokken.
Korkelijke Zaken en Onderwijs.
De te Heinkenszand beroepen predikant J. D.
Van Sprankeren hoopt 8 Juni a. s. aldaar zijne intrede
te doen.
Beroepen bij de Herv. gem. te Oost- en West-
Souburg de heer D. W. Teljer, predikant te Helle-
voetsluis.
Beroepen te Veere ds. J. Van Dijk, te Buurse.
Z. D. Hoogw. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan te Schiedam (O. L. Vr. Visitatie)
dhr. H. G. Klaphakete Goes dhr. B. A. Diekmann.
Van de 44 adspiranten voor het eindexamen der
B. A. S. alhier zijn er 40 geslaagd, nl.J. C. Sinke,
I. J. Sloover, J. Hoogesteger, H. Snoep, A. C. Mat-
thijsen, J. F. Siervogel, A. Rogge, J. M. Verburg,
W. J. v. d. Dungen en J. J. F. Snoep.
Benoemd tegen 4 April tot onderwijzer aan de
Ned. Herv. diaconieschool te Aagtekerke de heer K.
Wielemaker te Biggekerke.
Heden is voor het eerst aan de universiteit te
Amsterdam naar den dokterstitel gedongen door eene
vrouwelijke student. Mejuff. M. C. Du Saar, arts en
adsistente bij prof. W. M. Gunning, is heden in de
geneeskunde gepromoveerd.
De Minister van Binnenl. Zakengelet op de
artikelen 44 en 42 der wet op het hooger onderwijs;
noodigt hen, die zich in 4890 aan een der bij ge
noemde wetsartikelen vermelde examens wenschen te
onderwerpen, uit daarvan vóór 4 April e. k. te doen
blijken aan den inspecteur der gymnasia te Amsterdam,
met opgave van hunne woonplaats en van de faculteit
waarvoor zij het getuigschrift verlangen, en met ver
melding of zij leerlingen zijn der zesde klasse van een
gymnasium, en of zij aan het eindexamen van éan der
gymnasia dan wel aan het examen voor eene Staats
commissie wenschen deel te nemen.
Tot deskundigen bij de voorj aars-examens ter
verkrijging van de akte lager onderwijs voor onder
wijzers en onderwijzeressen in deze provincie zijn aan
gewezen: voor paedagogiek dhr. W. Van Kamer te
Vlissingen; voor lezen en Ned. taal dhrn. P. G. De
Jager en W. M. Morren; voor vormleer dhr. A. Canse;
voor kennis der natuur dr. H. Japikse; voor zingen
dhr. A Lijsen, allen te Middelburgvoor rekenen dhr.
G. A. Vorsterman Van Oijen te Aardenburg; voor
geschiedenis dhr. A. Van Schelven te Goesvoor aard
rijkskunde dhr. J. Swart te VGravenpoldervoor
handworken de dames S. H. W. Klaar en J. Barende,
beiden te Middelbuig.
Uit de rekening en verantwoording van het
Nederlandsche Onderwijzersgenootschap over 4889 blijkt
o. a.Aan contributie is ontvangen van gewone leden
3972,50, van voorstanders 285, van de afdee-
lingen en gewestelijke voreenigingen 219,37721 van
algeraeene leden 891; te zamen 5367,871/2. Het
beschikbaar saldo was 4465,29.
De kosten van het Correspondontie-blad hebben be
dragen 2897,24.
Het hoofdbestuur stelt voor, de jaarlijksche subsidie
van het Nederlandsche schoolmuseum van 450 te
brengen op 200.
Rechtszaken.
Da arrondissemsnts-rechtbank te Amsterdam
veroordeelde Christina Goedvolk, weduwe van H. J.
Jut, wegens diefstal van twee parapluies en een stukje
zeep in den Franschen Bazar, tot 2 j iren gevangenisstraf»
