1890. N°. 27.
Dinsdag 4 Maart.
77s,e jaargang.
Bij dil iiommer behoort een bijvoegsel.
BRAND
Ontheffing van Dienst,
Z E E - M I L I T l E
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75»
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangeaomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkcopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 cent, elke regel meer 10 coat*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ieder wordt herinnerd, dat voor de eerste kennis
geving aan het Hoofd der Brandweer, van een ontstanen
in dezeof in eene naburiqe gemeente, gegeven wordt
eene premie von EEN UUL1>EN, te ontvangen bij den
generalen brandmeester W. De Beste. Voorts dat ingeval
van brand buiten de gemeente, waarbij de üoesche Brand -
weer hulp gaat verleenen, begeerd worden vier wagens
bespannen met twee paarden elk, waarvoor gegeven
wordt eene premie van EEN GULDÉN VIJFTIG CENTS
voor den eersten, en EEN GULDEN voorden tweeden
t\asen. wanneer de eigenaars zich daartoe vrijwillig
aanmelden, onverminderd het loon of vergoeding van dienst.
Aan Landbouwers in en bij de gemeente Goes en aan
allen, die wagens en paarden hebben, wordt het verzoek
geda&d, de pogingen van de directie der Brandweer te
steunen, door aanbidding, ingeval van brand, van een
of meer bespannen wagens
Goes, 1 Maart 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
De aanvrage door miliciens, die geestelijken en be
dienaren van den godsdienst bij erkende kerkgenoot
schappen of Btadenten in de godgeleerdheid zijn, om
moet tusschen den 20 Maart en den 1 April met het
bewijsstuk worden ingediend bij den Burgemeester der
gemeente, binnen welke zij voor de Militie zijn inge
schreven.
Goes, den 1 Maart 1890.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W. HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
De lotelingen voor de Nationale Militie dezer gemeente
voor de lichting 1890, die dienstplichtige nummers ge
trokken hebben en welke verlangen mochten bij de
te dienen, kunaen zich daartoe voor den eersten April
eerstkomende ter gemeentesecretarie aangeven, alwaar
de verlangde inlichtingen te verkrijgen zijn.
Goes, den 1 Maart 1890
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 3 Maart 1890.
Wij vestigen d? aandacht op de annonce van
de commissie voor da (Economische Spijt-
uitdeeling alhier, waarin zij een beroep doet op de
ingeietenen tot steun van die hoogst nuttige instelling,
welke reeds ongeveer 75 jaren m» t zoo uitnemend
resultaat in onze gemeente werkt.
Wij hebban slechts even naar buiten te zien om
overtuigd te zijn, dat hulp dringend noodig en ge-
werscht it. In plaats dat, zooals in andere jaren, om
dezen tijd de bedeelingsrol kan worden ingekrompen,
driogt het Iaat ingevallen, uiterst gestrenge winterweêr
de commissie tot voortzetting der bedeeling aan meer
huisgezinnen dan atders het geval is.
Aangezien nog nimmer deze bij alle Goasenaren
hooggeschatte instelling door gebrek aan bijdragen in
haren nuttigen arbeid is belemmerd geworden, ver
trouwen wij, dat ook thans haar beroep niet vruch
teloos zal tiju, en dat wij met deze welige woorden
kunnen volstaan om de harten te openen van ben,
die kunnen bijdragen om onze arme mede ingezetenen
in dezen barren tijd een versterkend voedsel te ver
strekken en te helpen zorgen, dat, waar wellicht bij
dan t'genwoordigen hoogen prijs der kolen ook het
vnur in den haard slechts schaars verwarmt, bet
lichasm althans inwendig verwarmd worde.
De benoeming van mr. P a t ij n tot commies-
griflier der Tweade Kamer, waarvan wij in ons vorig
nommer onder de telegrammen nog konden melding
maken, heeft wedar op merkwaardige wijze doan zien,
hoe weinig de beide deelen van het anti-liberaal ver
bond elkander wat gunnen. Da Kamer telde bij den
aanvang der stemming er waren vijf stemmingen
noodig eer eene beslissing viel 85 leden en wel
39 liberalen, 26 katholieken, 18 antirevolutionairen
en 1 conservatief. De liberalen hadden blijkbaar geen
partij-candidsat, doch de katholieken steunden hun
geloofsgenoot mr. Vos de Wael, de antirevolutionairen
natuurlijk mr. Lohman.
Tuea het bleek, dat ieder der beide anti-liberale
partijen een eigen candidaat had, verbonden zich de
liberalen nagenoeg allen op mr. Patijn, toodat bij de
voorlaatste stemming werden uitgebracht36 stemmen
op mr. Patijn, 24 op mr. Vos de Wael, 20 op mr.
Lobman en 4 op mr. Bok. Bij goede kameraadschap'
hadden bij de nu gevolgde herstemming tusschen mr.
Patijn en mr. Vos de Wael de stemmen van mr.
Lehman op laatstgenoemde moetei overgaan en had
mr. Vos de Wael met minster.» 44 stemmen moeten
gekozen zijn.
Maar ziet, d< kameraadschap laat, niet alleen bij
de antirevolutior aire kiezers maar ook bij de Kamer
leden dier partij, te wenschen over, want mr. Patijn
verwierf 44 stammen, waaronder dus mirsteDS 4 st.
(d. i. van h t aantal aanwezige antirevolutionairen)
van de antirevd. vertegenwoord'gers moeten geweest
zijn. B ijkbaar steunt m*n t^ch nog liever den gehaten
liberaal dan den vriendschappelijk- n batholitk!
't Is voor ons liberalen vermakelijk om dat spelletje
aan te zier.
De JV. R. Ct. zegt omtrent deze stemming
«Terwijl by de eerste en tweede vrije stemming van
antirevolutionair zijde op den heer Lohman Jr., van
katholieke zijde op den heer Vos De Wael Jr. werd
gestt-mJ, waren de stemmen van liberalen kant over
verschillende candidates verdeeld. De derde stemming,
die over vier candidaten, de heeren Vos De Wael,
Lohman, Patijn en Bok Ü"p, had tot uitkomst, dat
de heeren Patijn en Vos DWael de meeste stemmen
verkregen, z-iodat tusschen dezen eene herstemming
moest plaats hebben, die tot uitslag had, dat mr.
R. J. II. P a t ij n advocaat en procureur, adjunct-
secretaris der staatscommissie tot voortzetting der her
ziening van het Burgerlijk Wetboek, te 's Gravenhage,
werd benoemd met 44 st- mmen, tegen 40 op den heer
mr. F. J. A. Vos De Wael, advocaat en procureur bij
da arrondissemerits-rcchtbaDk te Zwolle, en stem
blanco. Daar aan deze stemmirg werd deelgenomen
door 39 liberalen, 25 katholieken, 20 antirevolutio
nairen en 1 conservatief, kan met zekerheid worden
aangenomen, dat sommige leden der rechterzijde, (waar
schijnlijk 5), waarschijnlijk op grond van de uitne
mende inlichtingen omtrent den heer Patijn verkregen,
op dezen hunne stem hebben uitgebracht."
De Arnh. Cl. merkt daarbij nog op
»Uit deze stemming is alzoo bij vernieuwing gebleken,
dat zoo de verbonden anti-libera'e partijen naast elkan
der staan bij de bestrijding van den gemeenschappe-
lijken vijand, de liberalen, zij het daarom met elkander
nog niet eens zijn.
Die verkiezing is eene afspiegeling van verschijnse
len, die zich zeker ook wel in belangrijker zaken en
op sterker wijze openbaren zal. Het is het noodwendig
gevolg van een bondgenootschap op negatieven grond
slag."
Naar De Standaard verneemt heeft mr. L. W*
C. Keuchenius zich bereid verklaard, eene candi-
datuur voor het district Goes te aanvaarden.
Is dit zoo en ce Stand, zal wel goed zijn inge
licht dan waa de door De Tijd gemaakte gevolg
trekking naar aanleiding van het in ons vorig no.
nit De Stand, overgenomen desbetr. fiend bericht, dat
nl. van de candidatuur-Keuchenius in dit district zou
zijn afgezien, niet juist. Het blad teekende overigens
en dit verdient in elk geval opmerking nog bij dat
Standaard-bericht aan, dat de meerderheid, door den
anti revolutionairen candidaat eventueel te behalen
vécrasant" kan zijn, namelijk indien men zeker is
van de hulp der r.-katholieke kiezers. De Tijd herinnert
aan de verkiezing van den heer Lobman in Maart 1888
met 2194 stemmen tegen 1321 op den vrijzinnigen
candidaat jhr. Six. Maar toen ook hadden de roomscbe
kiezers, evenzeer als de anti-revolutionaire, voor den
heer Lohman hun best gedaan.
Da Kerkelijke Ct. schrijft
Maar zijne meest wezenlijke eigenschappen maken
den heer Lohman immers voor ren ambt, waaraan
zulk een macht verbonden is, volkomen onge
schikt. Of kent men een lid van de vroegere re-
geereode geslachten, bij wien de haat tegen »de burgerij
van 1848", tegen «die liberalen" meer in het hart
en nieren is doorgedrongen dan bij jhr. mr. A. F. de
Savornin Lohman het geval ia? Wat is er te ver
wachten van iemand, die er nooit een geheim van
heeft gemaakt, dat er, naar zijn inzien, te vele liberale"
burgemeesters, liberale" leeraren en hoogleeraren, eüz.
zijn; dia de geheele inrichting van het onderwijs hier
te lande meer dan eens heeft geoordeeld en zoo kras
mogelijk veroordeeld?
En dan de houding door hem aangenomen tegen
over de Nederlandsche Hervormde Kerk, haar recht,
hare historie, hare dienaren? «De liberalen" haat de
nieuwe minister van binnenlandsche zaken met doode-
lijken haat. Deze instelling vervolgt hij met nog inniger,
met doodenden afkeer.
Na nog van het volslagen gemis aan zelfbeheersching
bij den heer Lohman te hebben gewaagd en met in
stemming het oordeel van de Vaderlander to hebben
ter meld, eindigt de Kerkelijke Cf.
Maar laat ons goeden moed houden Het ministerie
Mackay was op weg een groot gedeelte van zijne
tegenstanders voor zich te winnen en met het denk
beeld van een ministerie der rechterzijde te verzoenen.
Het heeft nu vergeten, dat do ondernemingen van h t
Kuyperianisme, de eene voor, de andera na, hoe fijn
bedacht, te gronde gaan. Dat komt van de aUchte
middelen, die plegen te worden gebruiktAan jhr.
mr. A. F. de Savornin Lobman zal het ministerie
Mackay dan ook sterveD. De weg, waarlangs hij er
ingekomen is, deugt niet l En de man, dien het opnam,
is de man niet om mioister des Konings te zijn 1
Een schrijver in de Delflsche Opmerker noemt
het den premier zeer kwalijk, dat by het hem toe
vertrouwde departement aan Lobman in handen speelt
en zelf een departement gaat btheeren, waarvan hij
geen verstand heeft, alles als gehoorzame dienaar
van Kuyper. Hij resumeert zijn oordeel als volgt:
i> Verspeeld heeft de heer Mackay de positie die
hij zich verworven had verspeeld den naam van een
bekwaam en bezadigd regent dien bij zich eenmaal
in 's lands historie scheen te kunnen verwerven
verspeeld de kans om aan dr. Kuypers jak te ont
snappen, en om zijn partij op beter en hechter grond
slagen te vestigen dan de tartuferieën en bouffbnne-
rieën van de Standaard aanbieden.
Voor de vrijzinrige partij is de verandering in
het Kabinet geen verlies. Integendeel. Zoo iets in staat
is, aan het land de oogen te openen voor den weg,
dien m*n het op wil drijven, dan is het de benoe
ming van den heer Lohman tot mioister van binnen
landsche zaken.
«Ook al had hij zeven van de zachtmoedigste en zoet-
sappigste mersch-n a's ministers naast zich, zou de
heer Lohman op het Kabinet, waarin hij zitting neemt,
den stempel drukken van een ministère de combat.
Het land ruste zich tot den strijd."
De redactie van De Standaard deelt mede, dat
zij, zich op heden voor de uitvoering van de zaak
van bet dank - en huldeblijk met mr. Keu
chenius in betrekking gesteld hebbende, ten einde
zijne wenscben desaar gaande te vernemen, van bem,
onder hartelijke waardeering harer bedoeling, de ver
zekering heeft ontvangen, dat er zijns inziens in zijne
houding als minister niets was, hetgeen hem eenige
aacspraak zou kunnen geven op eeoig dank- en hul
deblijk, zoodat hij liefst wenscht verschoond te blijven
maar dat hij, nu reeds zoo veler genegenheid bleek,
zich niet onttrekken zal aan een eenvoudig blijk vau
broederlijke sympathie.
Da redactie, zich geheel naar dezen wensch voe
gende, en in aanmerking nemende, dat de reeds in-
geteekende bedragen voor znlk een beperkter doel
ruimschoots voldoende zijn, meent daarom de inzame
ling reeds op 1 Maart te moeten sluiten.
»()/ermits" zij zich ook op staatkundig gebied
beweegt, acht dr. Kuyper zich verplicht de jongste
encycliek vau Paus Leo XIII in De Standaard
te besprrken.
Het a'gemeen geloofsbeginsel, waarop 's Pausen be
toog rust, beaamt dr. Kuyper «even beslist als hij de
genomen conclusiën verwerpt", n!. de Pauselijke on
feilbaarheid en den plicht der geioovigen om dt n geeste
lijken overhalen onvoorwaardelijk te gehoorzamen ook
wanneer deze dwalen.
»Nu toch zegt dr. Kuyper wordt aan het
Episcopaat in elk land de macht en de bevoegdheid
verleend, om op elk gegeven punt te beslissen, hoe het
Roomsch-Katholieke deel der bevolking zich in poli
tieke aangelegenheden te gedragen heeft. En wie dat
advbs niet volgt, zondigt tegen het heilige.
«En al weten we nu ook, zegt hij verder dat
dit alles in theorie fraai klinkt, maar in de praktijk
voor mannen van invloed toch een doode letter blijft,
dit neemt niet weg dat het beginsel, dat hierin ligt
uitgesproken, toch steeds verder doordringt en ten slotte
in Roomscbe landen het Episcopaat tot feite-
lijk regeerder van het land dreigt te
make n".
Het Vad. teekent hierbij aan «Daarom sloven de
antirevolutionaire heeren zich zeker zoo uit, om de
wegbereiders en dienaren der r.-kahtolieken te zijn".
De stationchefs 0. Dekkers te 's-Heer Arends-
kerke en H. Van B o 1 c k te Wadenoijen zullen
Woensdag 12 Maart a. s. onderling van standplaats
verwisselen.
Ints voor miliciens van de lichting 189 0.
Vra8g: Op welken datum heeft het examen plaats
voor miliciens van de lichting 1890, waarbij den jonge
lieden, na blijken gegeven te hebben, dat ze aan de
gestelde eischen voldoen, eenige voordeelen betre (Tend*
garnizoen, wapen, voeding, enz. worden toegezegd
Antwoord: Deze datum wordt aan hem, die zich
voor het examen aanmeldt, schriftelijk vóór den 25sten
Maart kenbaar gemaakt.
VraagBij wien en voor welken datum moet hij,
die zich aan dat examen onderwerpen wil, zich aan-
melden?
AntwoordMan moet zich aanmelden vóór 20 Mvavt
e. k. bij den commandeerenden officier van een der
bataljons infanterie uit de naaslbijgelegen garnizoens
plaats.
Vraag: Hoe moet hij handelen, die een twijfelachtig
nummer getrokken heeft?
AntwoordIn elk geval zich aangeven.
Vraag: Wanneer hij na afloop dezer examens aan
zegging krijgt, dat bij dienstplichtig is, bestaat er voor
hem dan nog gelegenheid dit examen te doen
AntwoordNeen. Blijkt het later, dat men vrij is
welnu dan is het examentje overbodig geweest.
Tot de interpellatie over de m i n i s t e-
r i e e 1 e crisis, die de beer Tak zou hebben ge
houden, indien niet de heer A. Van Dedem hem ware
voor geweest, was besloten in een vergadering der
liberale Kamerleden.
De legerwetten zijn thans in behandeling
bij den Ministerraad.
Blijkens het verhaal, dat de heer F. Domela
Nieuwenhuis in zijn orgaan Recht voor Allen
van zijn wedervaren te Bsrlijn geeft, vertoefde hij daar
onder een valschen naam. Aan den commissaris van
politie, die hem daarover zijne bevreemding betuigde,
verklaarde de heer D. N., dat bij. evenals een vorst,
incognito reisde. De verwijdering uit Berlijn geschiedde,
niet omdat zij socialisten waren, maar wegens het
ontbreken van een pas. De heer D. N. richtte zich
toen tot ODzen gezant te Berlijn, met verzoek om een
pas. De attaché beloofde daarvoor te zullen zorgen
en kwam persoonlijk den pas, die door den gezant
dadelijk in orde gemaakt was, brengen.
Da heer D. N. erkent, dat da Berlijnsche politie
hem zeer beleefd behandelde en ook het personeel dor
Ned"riandschlegatie wordt door hem, op zijne manier,
erkendhij is zoo goed te zeggen, dat het geld,
uitgegeven voor de zorg der belangen van landgenooten
in den vreemde, althans niet geheel wordt weggegooid.
De door het overlijden van den hoer Van Alphen
opengevallen betrekking van referendaris ter
griffie van de Tweede Kamer der Staten-Generaal zal
waarschijnlijk, althans voorloopig, niet worden aan
gevuld.
De schrijver van het Kamer-overzicht in de
N. R. Ct. bericht, dat er een amendement is te ver
wachten, geteekend door leden van alle richtingen in
da Kamer, ten doel hebbende om aan «ie oude
weduwen" alsnog een zeker pensioen te verzekeren.
De Minister van Justitie heeft in den laatsten
tijd herhaaldelijk bezwaar moeten maken om aan ge
meenteveldwachters eene aanstelling tot onbezol
digd rijksveldwachter te verleenen wegens
hunne onbedrevenheid in het opmaken van een proces
verbaal.
Commissarissen des Konings moeten zich voortaan,
alvorens tot eene benoeming van veldwachter over te
gaan, zich overtuigen, dat zij, die tot dit ambt mochten
geroepen worden, in staat zijn tot het naarbehooren
opmaken van een proces-verbaal.
Ü3 Commissarissen de? Koningsin de provinciën
zijn bij kon. besluit gemachtigd, ter bewerking van
de uitkomsten der zevende algemeene tieDjaarlijksche
volkstelling, in den loop van het jaar 1890
tijdelijk personen in dienst te nemen op eene beloo
ning, te bepalen door hem, die van deze macht'ging
gebruik maakt.
Benoemd tot directeur der stedelijke gasfabriek
te Utrecht de heer D. Van der Horst, te Leiden,
op een jaarwedde van 6000.
Iq de maand Mei of Juni e. k. zal gelegenheid
worden gegeven tot het afliggen van de pract'sche
examens van apotheker.
In een artikel over de influenza geeft dr.
Coronel in De Huisvrouw den volgenden behartigena-
waardigen raad
Het is bij deze ziekte gebleken, dat door het dragen
van een geheel stel tricot wollen ondergoed vele per
sonen, die anders gedurig aan catarrbale en rheuma-
tische aandoeningen leden, daarvan thans niet alleen
geheel bevrijd zijn gebleven, maar ook niet door de
influenza werden aangetast, ofschoon andere leden
van het gezin daaraan leden. Ik heb tijdens het
heerschen der ziekte mij daarvan meermalen overtuigd,
en daarom geef ik iu overweging aan personen, die
door de ziekte waren aangetast, zich nog vóór de gure
maanden, die nu volgen, geheel in de wol te steken;
zij zullen zich daarbij wèl bevinden. Voor het wolregime
is het thans de beste tijd om er mede aan te vangen.
Ik spreek uit eigen ervaring van ettelijke jaren. Is
men daaraan eenmaal gewoon, dan behoeft men niet
zoo zorgvuldig te wezen met het wisselen van boven-,
kliederen bij elke temperatuurswisseling. Laat de
influenza ons ten minste dit geleerd hebben.
Reeds lang was er sprike van het oprichten,
van een Sanatorium nabij Valk n l u r g»
