8. N°. 128.
Zaterdag 27 October.
75ste jaargang.
SI O IV I>
GOESCHE
De
Beha
aangenc
In be
zijnde
en wit
gemeen
Ind:
zal de
dening,
Goes,
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en YrijdagaTond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
ve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad /a
men bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
Dg prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer^ 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,bereke nd.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
waring is genomen een opgevangen
eu, middelmatig groot, met lange ooren, bruin
gevlekt, en korten staart, welke niet in de
e tehuis behoort
a -.chthebbende kan deze ten bureele van politie
terug b ekomen tegen betaling der kosten van voeding.
dit niet~vóor Zondagavond a s is geschied,
hond, ingevolge art. 7 der betrokken veror-
worden afgemaakt,
den 26 October 1888
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 26 October 1888.
Ien schrijft ons uit lerseke
zal het ons Iersekenaars niet kwalijk nemen,
dat wij in zake onzen stoomtram wat wan-
id zijn geworden en dat wij de berichten in
d en de N. R. Ct. met een ongeloovig gezicht
We dachten, dat die tramplannen al lang dood
en beg raven waren en daar valt opeens als een don
derslag
de luci
klaar z
wegen
is dus
gingen
Men
hoop i
trouwe
uw bla
lazen.
er uit*
te gele
Da
bepaal
belang
niet al
uit een onbewolkten hemel het bericht uit
it, dat de tram op 1 Dec. en 1 Jan. kant en
al zijn. En dat nog wel op 1 Dec., alsof tram
als bij tooverslag uit den grond verrijzen. Het
geen wonder, dat enkelen hier aan het zoeken
of zij ergens al een begin of een stuk van
een tr;JuBweg vonden. Edoch, zij giDgen ongetroost naar
huis, i lergens was iets van dien aard te ontdekken.
Zou m ito °as voor de zooveelste maal met een doode
musch blij gemaakt hebben Nu twee of drie jaar
geleder bad men hetzelfde loos alarm. Op 4 Dec. zou
de tra rijden, dat stond vast als een rots. Iedereen
ging e f gerust op slapen. Werkelijk werd de weg af-
geb ake nd en uitgemeten, maar ter elfder ure kwam
er een kink in den kabel en de tram viel in duigen.
Jk frees, dat het weer denzelfden kant uitgaat.
Meener 'fte, dat, als de zaak al zoover gevorderd was,
het hc ofd onzer gemeente er toch wel iets van weten
zou, rendde ik mij tot hem om bevestiging van het
bericht maar ZEd. verklaarde noch officieel, noch offi
cieus Jets van de z ak vernomen te hebben en voegde
irukkelijk bij geen letter van het heele bericht
oven.
waarheid ervan is daarmee misschien wel niet
buitengesloten, maar het kan zijn nut hebben
itellenden of belanghebbenden te waarschuwen
te grif met bun geloof te zijn. Het is een tijd
waarin naar werk opsnakken, en wellicht vleien
velen »ch reeds bij deze gelegenheid werk te zullen
krijgeru Dit voorbeeld is maar niet nit de lucht ge-
greped» maar vroeger heeft het zich werkelijk voor
gedaan dat diensten voor den aanleg van den tram
werdefl aangeboden.
(Wil merken op, dat er in het bericht in ons blad
van eeih zijtak van don tram WemeldiogeHansweerd
naar lerseke niets vermeld staat. Voor het overige
ontvingen wij van meer dan éene zijde de verzekering,
dat oiös bericht juist was en dat er inderdaad alle
kans bestaat, dat Wemeldinge en Hansweerd (via Vlake)
spoedig door een tram zullen verbonden zijn. Het is
best mogelijk, dat er tor elfder ure weder een kink
in den kabel komt, maar op het oogenblik schijnen de
kansen niet ongunstig te staan. Het is echter aller
minst onze bedoeling belanghebbenden met ijdele hoop
te vleien. Daarom ook vermelden wij, dat van een
tram RlfewoudsdijkGoes geen sprake schijnt.
Red.)
lerseke. De heer Bolsius, inspecteur der Ned.-
Am. Stoomvaart-Maatschappij, is voornemens hier de
volgende week op een Dader te bepalen dag eene lezing
te houden ter aanmoediging van de emigratie naar
Zuid-Amerika. Die maatschappij is bereid aan behoeftige
lieden onder contract vrijen overtocht naar Zuid-Ame
rika te verzekeren. Ongetwijfeld een zeldzaam aanbod,
dat zijn reden vindt in 't groote gebrek aan werk
krachten in de Zuid-Amerikaansche Staten. Zek^r wordt
de lezing van den heer Bolsius met belangstelling te
gemcet gezieD, maar de heer J. L. Boone alhier, agent
voor gemelde maatschappij, is nu reeds in staat nadere
inlichtingen te verschaffen.
lerseke. De heer J. Sinke Jr., in de laatste raad
zitting benoemd tot lid van 't alg. armbest., heeft voor
die benoemiDg bedankt. Alsnu zijn aan den raad aan
bevolen de heeren A. Verschuure en Jacs. Scheele Jacs.
De St. Ct. bevat de statuten der vereeniging
»De Kerkelijke kas", te St. Annaland, erkend volgens
de wet van 22 April 1855 Stblno. 32).
Da eerste maal treden als bestuurders op de heeren
C. Hage Izn., C. Elenbaas Hzn., J. S. Pleune, P. Kodde
Czn. en P. Vroegop Jzn.
Het Dagbl. schrijft:
]>Het bericht in de liberale bladen betreffende de
na op handen zijnde indiening der pensioenwetten is,
voir zoover het althans iets meer behelst dan het^
door de Rageering in de Openingsrede was to^geztji
naar men ons van welingelichte zij ie med' rie^lt, onjw.
De desbetreffende ontwerpen der ve ige R^gaeit,
waren reeds bij het optreden van het teg nwoor/jj, i
Bewind van den Raad van State teruggek men.
Zooals de Minister van Financiën kort t.a zijn
treden had toegezegd aan het B 'stuur van het Pensio>,
verbond (van welke toezegging indertijd reed is meldii;
gemaakt), is door hem onmiddellijk na de afdoend-
der Back wet de pensioenzaak ter hand genomen.
De indiening der op sommige punten nog al v
belangrijk gewijzigde ontwerpen kan echter niet \ój
December worden tegemoet gezien."
Mr. J. G. P a t ij n heeft reeds in handen vi.
Z. M. den Koning den eed afgelegd als advocaat-get-
raai bij den Hoogen Raad.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft Ih
paald dat 4e verkiezing van een lid der Tweede Kamt
in het hoofdkiesdistiict Schiedam zal plaats hebben c
Dinsdag 20 No /ember e. k. en dat de herstemming
Z)0 noodig, zal geschieden op Dinsdag 4 Decern be
Met ingang van 1 Nov. e. k. wordt de gelegei
heid geopend om van hier uit naar Duitschland e:
omgekeerd per post pakketten te verzenden en daar
van de inkomende rechten en porten, die er eventu°f
in het land van bestemming voor verschuldigd 2iji
voor zijne rekening te nemen. In dat geval heeft me;
het pakket en de kaart te voorzien van het opschrift
vrij van port en rechten.
Is het pakket eecmaal uitgereikt, dan wordt doo:
de postadministratie het verschuldigde van de afzenden
g. ind.
Naar men van verschillende zijden meldt, za,
de sGroen van Prinstererschool" te D?u-
tichen, uit gebrek aan fondsen, worden gesloten.
De gemeenteraad van Amsterdam besloot Woens
dag op de adressen der werloozen te antwoorden,
dat noch in het belang der gemeente, noch in dat
der werkloozen zei ven buitengewone openbare werken
kunnen worden uitgevoerd; daardoor zouden nieuwe
werkloozen van elders toestroomen. Ook bleek bij
onderzoek dat de toestand niet zoo ongunstig is als
werd voorgesteld, althans niet zoo ongunstig als in
1885/86.
The limes bevat een zeer waardeerend artikel
over Nederland naar aanleiding van den 75n verjaar
dag zijoer onafhankelijkheid. Na er op te hebben g<-
wezen dat blijkens de geschiedenis «geen nationaliteit
in de wereld hare vrijheid waardiger heelt veroverd
dan de Hollandsche en naar aanleiding daarvan meer
recht heeft om op zich zelve te roemen", na te hebben
aangetoond hoe van de vroegste tijden de Hollandsche
natie een apart geheel heeft gevormd, hoewel daar
geographisch weinig aanleiding toe bestond en daarom
vele duitsche politici Nederland beschouwen als van
nature deel uitmakende van hun Rijk, terwijl ook weer
van hunnen kant Lodewijk XIV en Napoleon dachten
dat het van nature onder hunne domeinen gerekend
behoorde te worden en, na er op gewezen te hebben
dat de Europeesche vrijheid veel meer verplicht is aan
de onbedwingbare liefde der Hollanders voor onafhan
kelijkheid dan de Nedorlandsche onaf hankelijkheid ver
schuldigd is aan bijstand van Eutopa, na dit alles wijst
de schrijver op de omstandigheid, hoe op dit oogenblik
de natie niet zonder eenige bezorgdheid de toekomst
tegemoet ziet, eene bezorgdheid, welke haar oorzaak
viodt in de gebeurtenissen, welke eene eventueele troons
wisseling zouden kunneu vergezellen. xWanneer deze
mocht plaatshebben" zoo vervolgt the Times, behoe
ven de Nederlanders niet bevreesd te weien dat Europa
zal dulden dat eenige hindernis worde in den weg
gelegd bij de vervulling hunner onderdaansplichten aan
hunne nieuwe Vorstin."
Onder het opschrift «Een stoomvaartlijn op
Zuid-Amerika" leest men in Het Vaderland o. a. het
volgende
«Een machtig middel om een handelsweg te schep
pen, om aan de kiemen van een ontluikenden handel
vollen wasdom te verzekeren, is een giregelde stoom
vaartverbinding. Ooze consuls in verschillende ge
westen wijzen er herhaaldelijk op, del onze handnl
verloopt of in vergelijking van die vaJ andere natiën
achterblijft, bij 't gemis aan vaste st;)0mvaarlverUin-
dingec, waarop de koopers rekenen kjnnen- Daarom
achten wij 't een goede en vaderlan^,^eveDt^0 daad
van de Nederlandsch-Amerikaarsche ,3toomvaartmpij.
om zulk een geregelde verbinding te openen met de
Argentijnsche Republiek.
Dat land is bet land der toekom8** ^een Zuid-
Amerikaansche Staat, die zoo snel ic ^oei toeneemt
en nog voor zoo enormen wasdom va*^aar *s- H®*
klimaat is gematigd en gezond, de b(,(*em vruchtbaar,
voor landbouw en veeteelt geschikt, rij*5 *n voortbreng
selen van het plantenrijk en in delf**0®00* Bevolkt
met 3.940.000 zielen, waarvan 663.000 immigranten,
heeft htt land bij een uitgestrektheid, 20 maal zoo
groot als Engeland en Wales, plaats wellicht voor 300
millioenen inwoners. Ook voor landverhuizors uit ge
matigde luchtstreek verdient het ernstig de aandacht:
wij vinden er een geschikt klimaat en gelegenheid om
vooruit te komen. Reeds is de handel zeer belangrijk.
Voorname uitvoerartikelen zijn huiden, wol, talk,
vleesch, levend vee, koren, mais; voorname invoerarti
kelen voedingsmiddelen, geestrijke dranken, linnen en
manufacturen, ijzer en ijzerwaren enz. De geheele in
voer had in 1887 een waarde van 24,2 millioen pd.
st., de uitvoer een waarde van 18,4 millioen pd. sterl.
Onze handel op dat land is reeds verre van on
beduidend, maar alles gaat over Antwerpen of voor
een kleiner deel over Duitsche of Engelsche havens.
Wij voeren in kaas, kaarsen, jenever, den laatsten
tijd ook fokvee en manufacturenterug ontvangen
wij vooral huider, geconserveerd vleescb, mais, tarwe.
Maar 't gemis eener stoomvaartverbinding houdt de
vlucht van den handel tegen. Dank zij de energie der
Nederlandsch-Amerikaansche zullen thans ook wij op
dit terrein gaan concurreeren.
De Maatschappij is in staat drie harer schepen in
deze vaart te brengen. De eerste vaart op Buenos
Ayres zal plaats hebben op 5 Dec. en voorloopig ge
schiedt zij om de maand. Bij de heen vaart deökt men
aan te doen Coruna, L'ssabon, Madera, Las Palmas,
Montevideo, Buenos-Ayres, bij de terugvaart Rosario,
Santos en Havre. De Maatsch. rekent dus ook op
Santos-koffie als retourvracht. Bij de heenreis wordt
het beter geacht voorshands geen Braziliaansche haven
aan te doen.
Bij de uitgebreide relatiën, die de Maatsch. bezit,
en den steun, door den handel haar toegezegd, mag
verwacht worden, dat deze onderneming een goede
toekomst tegemoet gaat. Hier wordt een stt-kje geplant
van een boom, wier takken zich wijd zullen kunnen
verbreiden. Er is geen enkele reden, waarom Neder
land op den duur geen belangrijke plaats zou kunnen
innemen in de vrachtvaart op Zuid-Amerika, die thans
geheel in andere handen is. En om te beginnen, kan
onze handel met de Argentijnsche republiek, ongetwij
feld de eerste der Zuid-Amerik. Staten, wat handel,
verkeersmiddelen en intellectueel© ontwikkeling betreft,
een hooger vlucht nemen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Aangenomen het beroep naar de Christ. Goref.
gemeente te Meliskerke door ds. C. Wij do ogen te
Oud-Vosmeer.
Dinsdagavond werd te Veendam, ter inleiding
van de algemeene vergadering van den Nederlandschen
Protestantenhond, eene godsdienstoefening gehouden,
waarin als spreker optrad dh. W. M. De Vries, pre
dikant bij de remonstrantsche gemeente te Meppel en
waarbij een vierstemmig koor van omstreeks 50 zaDgers
en zangeressen zich deed hooren.
In de algemeene vergadering, die den volgenden
lag gehouden werd, onder voorzitterschap van prof.
3. P. Tiele, werd het jaarverslag van den Bond uit
gebracht door den secretaris dr. J. Van den Bergh.
In dit verslag werd o. a. melding gemaakt van de
oprichting der afdeeling Goes. «Het ontstaan der af
dalingen", zegt het verslag, «danken wij vaak aan den
ijver van onze colporteurs, aan warme vrienden van
den bond, van welke eeD, de districts-schoolopziener
Van Gorkom, van Goes, ons dezer dagen, helaas! ont
viel, aan vriendinnen, die zelfs in besturen zitting
namen.
Er is dus oorzaak van blijdschap, want in tal van
jafdeelingen ie het ledental vermeerderd, en het wer
kelijke eindcijfer, dat verleden jaar 14303 bedroeg, is
verrneei derd met 699 en dus geklommen tot 15002.
Na het uitbrengen van het verslag drong prof. Van
Manen aan op het zenden van sprekers in onderschei
dene streken, om leven te wekken. Het hoofdbestuur
zal dit in overweging nemen.
De volgende jaarvergadering zal te Kampen worden
gehouden.
De heer Boon van oude Pekela bracht verslag uit
van de rekening en verantwoording van het hoofdbe
stuur. Deze toont aan, dat er eene ontvangst is van
f 19.980.37, eene uitgaaf van 18.482 79, en alzoo
een voordeelig s'ot van 1497.58. De geldelijke toe
stand is vrij wel dezelfde gebleven, de algemeene ont
vangsten klommen eenigszins, die van de Hervorming
en htt Bijblad daalden eenigerraate. M t aandrang
wordt de aandacht gevestigd op bet noodzakelijke,
dat de «vrijwillige bijdragen" wat ruimer moeten toe
vloeien, opdat deze post niet dale, gelijk du het geval
is geweest, maar integendeel wat stijge moge. Het
blijkt, dat de door den Bond uitgegeven godsdienstige
liederen in eene werkelijk bestaande behoefte voorzien,
vooral de éénstemmige worden veel gevraagd, en er is
dan ook voor dezen post ontvangen 2527.45. De
commissie voor godsdienstpredikiog en godsdienstonder
wijs hoeft het voor haar bestemde kapitaal oHaang»roerd
kunnen lateD, die voor de colportage daarentegen heeft
iets meer uitgegeven, dan op de begrooting is toegestaan.
Hst hoofdbestuur stelde vervolgens aan de orde het
concept-reglement der commissie voor maatschappelijke
belangen.
Op voorstel van den heer Ph. De Kanter word dit
reglement en bloc aangenomen.
Als leden der commissie werden voor de eerste maal
door de algemeene vergadering benoemd de heeren
mr. H. Goeman Borgesius, mr. H. Ph. De Kanter, P.
II. Hugenholtz Jr. en dr. H. D. Tjeenk Willink. Ter
vervanging van twee leden van het hoofdbestuur, de
heeren mr. H. C. A. Thieme en Jo. De Vries, werden
gekozen de heeren mr. Th De Haan Hugenholtz te
Haarlem en dr. M. Niemeyer te Sneek.
Nog bracht het hoofdbestuur verslag uit, in zake
bet voorstel Kielstra, in de vorige algemeene vergade
ring ter tafel gebracht en luidende als volgt
»De algemeene vergadering, overtuigd dat door de
hooge eischen bij het maatschappelijk onderwijs gesteld,
de geest der kinderen al te zeer wordt in beslag ge
nomen dat bij de inrichting en regeling van dit on
derwijs, en vooral van het middelbaar en voorbereidend
hooger onderwijs, niet genoeg of bijna geen rekening
gehouden wordt met de hooger opgevoerde eischen
van het godsdienstonderwijsdat een en ander zeer
tot schade moet zijn voor de godsdienstige vorming
van het opkomend geslacht;
besluit het hoofdbestuur uit te noodigen om of zelf,
öf door eene door het hoofdbestuur te benoemen com
missie te onderzoeken of te doen onderzoeken, wat er
gedaan kan en moet worden om hierin zooveel mogelijk
verandering en verbetering aan te brengen."
Het hoofdbestuur heeft begrepen, dat aleer in dezen
aan verandering en verbetering gedacht kan wordeD,
eerst een onderzoek moet worden ingesteld, om een
antwoord te erlangen op de vragen is die toestand
overal slecht, wordt door de groote meerderheid van
catecheten onzer richting verandering in den toestand
gewenscht, en zoo ja, achten zij haar mogelijk, en
hoe dan?
Toen het hiermede wilde beginnen, stond de omme
keer in onzen politieken toestand voor de deur. Het
besloot te wachten tot de beslissing gevallen was. In
den aanvang van Juli zijn de voorzitter en mr. Van
der Vlugt ter aulientie geweest bij Z. E den minister
van binnenlandsche zaken en hebben gevraagd «geeft
U we Exc. ons het recht om bij een onderzoek, dat we
willen instellen naar de verhouding tusschen maat
schappelijk en godsdienstonderwijs, mee te deelen, dat
indien de toestand ook naar uw oordeel blijkt slecht
te zijn, door U maatregelen zullen beraamd worden
ter verbetering?" Z. E. wilde die toestemming niet
gevenhij moest eerst de inspecteurs raadplegen en
zou dan antwoord zenden.
Dat antwoord laat zich nog wachten. En daarom
zijn wij te rade geworden, dat het onderzoek moet
worden ingesteld zonder des Ministers toezegging. Wij
zullen hiertoe vooral overgaan op die plaatsen waar
H. Burgerscholen, gymnasiën, scholen voor m. u. 1. o.
en normaal- of kweekscholen gevestigd zijn. Het resul
taat van dit onderzoek en voorstellen te dezen aanzien
hoopt het hoofdbestuur het volgend jaar aan te bieden.
lerseke. Woensdagavond den 31 en dezer zal ds.
Vermaas in de kerk eene redevoering houden over de
kerkhervorming, welke rede zal worden opgeluisterd
door de uitvoering van een drietal orgelstukken.
Ds. S. H. Buytendijk, predikant te IJsselstein,
hoopt den 7o November a. s. den dag te herdenken,
waarop hij vóór 30 jaren de evangeliebediening te
Veen aanvaardde. Vervolgens is hij nog werkzaam
geweest te Beekbergen, Harderwijk, E\ Kralingen eu
Amerongen, en sedert 12 Juni 1881 in zijne tegen
woordige gemeente.
Het bestuur van den Bond, die onlangs is op
gericht om te streven naar eene betere wijze van be
noeming van hoofden der openbare scholen, heeft de
leden opgeroepen tot eene vergadering, aaost. Maandag
te Utrecht te houden.
Daar zullen o. a. ter tafel komen het ontworpen
reglement, en een voorstel van het bestuur, houdende
de wijzigingen in de wet op het lager onderwijs, die
het ter bereiking van het doel van den Bond wen-
scheüjk acht.
Dit voorstel bitreft de artikelen 26 en 28 der wet
van 1878.
In art. 26 wenscht het bestuur bepaald te hebben,
dat de scholen, wat de jaarwedden der hoofden betreft,
worden verdeeld in drie klassen. Aan die der le klasse
bedraagt de jaarwedde ten minste/800, 2e kl. 1200,
3e kl./1600 (als geringste cijfers) Elk ander onder
wijzer geniet niet minder dan 500, en bij het bezit
der hoofdakte f 700. De regeering bepaalt, op voor
stel van Ged. Staten, den inspecteur gehoord, tot welke
klasse de scholen van elke gemeente behooren.
Dat besluit wordt om de vijf jaar herzien. Verkregen
rechten blijven voor de hoofden van scholen, die tot
eene lagere klasse worden gebracht, gehandhaafd, zoo
lang zij die bctrekking behouden.
