1888. N°. 127.
Donderdag 25 October.
75ste jaargang.
G0E8CHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent-
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel
OPENBARE VERGADERING
van den
Baad der gemeente Goes,
op VRIJDAG den 26 OCTOBER 1888,
des namiddags te 1 uur.
Goes, den 24 October 1888.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Reclames tegen den aanslag in den Hoofde-
lijken Om-;lag.
V. Voorstel van B. en W. omtrent het onder
wijzend personeel en zijne bezoldiging.
VI. Rekening van het Burgerlijk Armbestuur over
1887.
VII. Begrooting van idem voor 1889.
VIII. Aanvrage van idem om wijziging der begroo-
tiDg voor 1888.
IX. Verordening op de verdeeling der gemeente in
wijken enz.
X. Idem op de openbare vermakelijkheden.
XI. Verzoek van A. Jacobs om afstand van grond
in erfpacht.
XII. Idem van S. Van der Peijl,
XIII. Begrooting van ontvangsten en uitgaven der
gemeente voor 1889, met begrooting der gas
fabriek en van de kosten der Schutterij.
GOES, 24 October 1888.
Gisteravond gaf het harmoniegezelschap »E u -
phonia" zijn tweede concert voor de kunstlievende
leden in de sociëteit V. O. V., waarbij een welgekozen
programma vrij verdienstelijk werd tengehoore gebracht,
hoewel toch de groote zaal dier sociëteit nog te klein
bleek voor de krachten van dit korps.
In de pauze was er nog gratis gelegenheid de ten
toonstelling voor de weezenverpleging te zien, bij welke
gelegenheid nog tal van loten werden geplaatst. Nadat
vóór de pauze dhr. V. d. Bilt La Motthe in korte
woorden allen, die hadden medegewerkt om de tentoon
stelling te doen slagen, had bedankt voor hun steun,
was aan het einde van het concert dhr. C E. Massee
de tolk van het publiek, toen hij het bestuur der ver-
eeniging voor weezenverpleging en allen, die hunne
hulp bij de tentoonstelling hebben verleend, dankte
voor hun steun, waarop een kort wederwoord van
dhr. La Motthe volgde.
Een niet zeer geanimeerd dansje besloot dezen avond.
Hiermede behoort de tentoonstelling ten bate der
vereeniging voor weezenverpleging weder tot
de geschiedenis. Zeker weinigen hadden, toen het plan
ervan werd ontworpen, dnrven voorspellen, dat de zaak
etn zoo groot succes zou hebben.
Het aantal bezoekers bedraagt in het geheel 447,
het aantal tot op heden verkochte loten pl. m. 6100,
terwijl nog steeds prijzen inkomen.
De verloting zal, zooals bekend is, a. s. Vrijdag plaats
hebben.
Het bestuur der weezenverpleging heeft eer van zijn
werk en waar ook wij gaarne dank brengen aan de
bestuursleden voor hun arbeid en hunne toewijding
aan deze liefdadige vereeniging, daar zal men ons wel
veroorloven bijzondere erkentelijkheid daarvoor uit te
spreken jegens den helaas overleden voorzitter der ver
eeniging, dhr. W. J. Van Gorkom, en den secretaris
penningmeester, dhr. Z. D. Van der Bilt La Motthe.
Waar wij den eerste slechts dankbaar kunnen her
denken, daar brengen wij gaarne openlijk hulde aan de
onvermoeide werkzaamheid, waarmede de heer La
Motthe gedurende verscheidene maanden een groot deel
van zijn tijd aan het slagen van de tentoonstelling
heeft gewijd. Hat administratief gedeelte is bij zoo
iets niet de lichtste taak en wij waren herhaalde malen
in de gelegenheid te zien van welke uitgebreidheid
deze was.
Moge dhr. La Motthe in het welslagen der tentoon
stelling eene belooning vinden voor zijne toewijding
aan de vereeniging voor weezenverpleging op Zuid- en
Noord-Beveland.
In De Gemeente-Stem van Maandag jl. leest
men het volgende ingezonden stuk.
Benoeming leeraren M. O.
In den Raad der gemeente Goes werd onlangs,
toen de benoeming van een leeraar aan de hoogere
burgerschool aan de orde was, door een der leden
de vraag gedaan, of voortaan bij dergelijke benoe
mingen niet zou kunnen gevorderd worden, dat de
sollicitanten een dooreen geneesheer afgegeven attest
overleggen, ten bewijze dat zij eene goede gezond
heid genoten. De voorzitter zeide overweging der
vraag toe.
Indien de bedoeling van het raadslid is geweest,
dat alleen zij, die het door hem bedoelde attest
overleggen, voor eene benoeming in aanmerking zullen
komeD, moet de gedane vraag, naar het mij voorkomt,
ontkennend beantwoord worden. Art. 27 der wet
op het middelbaar onderwijs zegt dat, om tot leeraar
aan eene hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus
benoemd te kunnen worden, worden gevorderdeen
getuigschrift van goed zedelijk gedrag, afgegeven
door het dagelijksch bestuur der gemeente of ge
meenten, W£ar men gedurende de twee laatste jaren
heeft gewoond, en het bezit van eene der in de wet
genoemde akten van bekwaamheid. Deze beide stuk
ken geven den bezitter bevoegdheid om te worden
benoemd en het zou eene ongeoorloofde uitbreiding
der wet zijn, wanneer de Raad het bezit van een
derde stuk als voorwaarde van benoembaarheid
eischte.
Ik vermoed dat de vraag van het raadslid haren
oorsprong vond in de vrees, dat het eerst kort ge
leden door den Raad van Goes in het leven geroepen
pensioenfonds voor weduwen en weezen van gemeente
ambtenaren, tot welk fonds ieder nieuw gemeente
ambtenaar moet toetreden, spoedig na de benoeming
voor de noodzakelijkheid van uitkeering zou worden
gesteld. Is dit vermoeden juist, dan kan de onge
twijfeld goede bedoeling van het raadslid worden
bereikt door bij het reglement voor het londs of de
niet-gezonden van deelneming geheel uit te sluiten,
óf wel hen slechts tegen betaling van hoogere bij
dragen toe te laten, óf wel andere bepalingen te
maken waardoor het gevaar, dat door de toetreding
van met-gezonde personen zou worden veroorzaakt,
kan worden gekeerd.
Tot bet doen van eischen in strijd met de wet
mag echter de zorg voor zoodanig fonds allerminst
aanleiding geven.
M. H. J. G. H.
Ook ons kwam het al dadelijk voor, dat genoemd
artikel der wet op het M. O. een bezwaar kon zijn
tegen de toepassing van het denkbeeld van het raadslid
in quae8tie. Evenwel kennen wij geene bepaling, die
een gemeenteraad beletten zou om behalve de bij de
wet vereischte, nog een of meer andere informa-
tiën omtrent een te benoemen leeraar in te winnen.
Dit geschiedt trouwens altijd. Er wordt onderzocht
naar de persoonlijke geschiktheid van den leeraar, die
in aanmerking komt, en wij zien niet in, dat dit on
derzoek zich ook niet tot den gezondheidstoestand van
den persoon zou kunnen uitstrokken.
Het verband met het pensioenfonds heeft zeer waar
schijnlijk bij het bedoelde raadslid niet voorgezeten.
Zijne vraag gold meer, gedurige mutatie te voorkomen.
Bovendien voorziet het reglement van dat fonds in het
gevaar door dhr. H. genoemd. Art. 14 toch bepaalt,
dat bet recht op eenige bijdrage (uit dit fonds) voor
eene weduwe eerst dan ontstaat, wanneer haar echt
genoot minstens vijf jaren heeft gecontribueerd.
Van de punteD, die op de agenda voor de
a. s. najaarsvergadering van de Prov.
Staten van Zeeland voorkomen, zijn er voor onze
lezers slechts drie van belang. In de eerste plaats,
dat betreffende het verzoek van den Sophiapolder om
calamiteu8verklaring, op welk verzoek Ged. St. voor
stellen afwijzend te beschikken op de gronden, die
reeds in hoofdzaak zijn gereleveerd op de vergadering
te Wissekerke, waarvan wij een uitvoerig verslag gaven.
Betreffende de heffing van steiger rechten stellen Ged.
St. voor in het vervolg te bepalen, dat moet betaald
worden voor elk vaartuig, zonder passagiers, aan de
provinciale steigers aanleggende, ook zonder te laden
of te lossen, voor het eerste half uur 10 en voor elk
volgend half uur 5 cent.
In de derde plaats stellen Ged. Staten voor in te
willigen de aanvraag van de gemeentebesturen van
Wemeldinge, Kattendijke en Kapelle, om een rente
loos voorschot, tot een bedrag van f 3000, ten be
hoeve van begrinting van den Wemeldingschen zand
weg.
Da verstrekking van dat voorschot zal volgens het
voorstel geschieden onder de voorwaarden, vervat in
het provinciaal blad no. 117 van 1882, behoudens
deze wijziging van de daar vermelde punten 1 en 2,
dat de eerste jaarlijksche teruggaaf plaats hebbe vóór
31 December van het burgerlijk jaar, volgende op dat
waarin het renteloos voorschot is verstrekt.
Ierseke. In eene gisteren gehouden vergadering
vau kiezers (niet een kiesvergadering) is met 15 van
de 18 stemmen tot candidaat bij de aanstaande ge
meenteraadsverkiezing geproclameerd de heer J. S a n-
dee Pz.
Te Middelburg is een S c b o r e r-f o n d s op
gericht. Volgens de statuten zal het fonds uitsluitend
bestemd zijn tot liefdadige doeleinden, en zullen de
intresten jaarlijks worden gebruikt tot het ondersteunen
van reeds bestaande ol later op te richten instellingen
van welda lighcid, in het eiland Walcheren gevestigd,
of van behoeftige personen of gezinnen, aldaar woon
achtig.
Men schrijft uit Noord-Brabant aan de JV. it. Ct.
Op last des Konings zijn opgaven verstrekt van de
in iedere gemeente dezer provincie aanwezige bosch-
en heidegronden en zijn daarvan uitvoerige kaarten
opgemaakt.
Tevens gaf Z. M. het verlangen te kennen, te worden
ingelicht omtrent den stand van het fabriekwezen in
eenige gemeenteD, van de vruchtencultuur in de Lang
straat, en van de verveeningen en ontginningen door
de Maatschappij Helenaveen.
Deze Maatschappij mocht in het bijzonder 's Konirgs
belangstelling ondervinden. Omtrent haren werkkring
heeft Z. M. zich uitvoerige rapporten laten voorleggen,
en tevens herhaalde malen een onderzoek doen instellen
door den intendant van het domein Soestdijk.
Z. M. betuigde Zijne hooge tevredenheid over de wijze
van werken dezer Maatschappij, die in de laatste jaren
hare ontginningen en hare cultures, v. n. 1. die van
groenten en ooft, meer bij ronder aan het particulier
initiatief der bewoners van Helenaveen overliet. De
Koning aanvaardde het beschermheerschap over de
Maatschappij, en als een gevolg daarvan wenschte Z.
M. de bewoners van Helenaveen in hun landbouwbe
drijf krachtig te steunen. Hiertoe stelde hij belangrijke
bijdragen ter beschikking van de Maatschappij, io.
tot afdoening van alle schuld, die de Nederlandsche
vaste arbeiders der Maatschappij aan deze mochten
hebben (de Maatschappij stelt nl. hare vaste arbeiders
door voorschotten in de gelegenheid esn eigen land
bouwbedrijf te beginnen) en 2o. tot vorming van fond
sen, a. ter ontwikkeling en verbetering van den vee
stapel der bewoners van Helenaveen en b. ter bevor
dering van de groenten-, ooft- en boschcultuur.
Bovendien zijn door Z. M. zoo ten behoeve der be
woners, als tot vorming van proeftuinen, ten geschenke
gegeven eenige honderdtallen uitstekende vruchtboomen
en eene zeer groote hoeveelheid groenten-zaden.
Het krachtig optreden des Konings heeft ten doel de
ontwikkeling en bevordering van die cultures, die Z. M.
het voordeeligst voor de arbeidende bevolking acht.
Het bestuur der Maatschappij Helenaveen heeft de
koninklijke gunsten dankbaar aanvaard.
Zondag, na afloop der godsdienstoefening, werd van
's Konings gunstige beschikkingen aan de bewoners van
Helenaveen mededeeling geiaan, waarna een telegram
van dankbetuiging aan Z. M. werd gezonden.
De Minister van Oorlog heeft een Koninlijk be
sluit uitgelokt, waarbij bepaald is dat eenige bur
gerlijke rijksbetrekkingen voortaan uitslui
tend voor militairen zijn bestemd, tenzij
er onder hen geen geschikte sollicitanten gevonden
worden, in welk geval andere personen, doch bij voor
keur gewezen onderofficieren, in deze betrekkingen
kunnen worden geplaatst. Hiertoe behoorenkamer
bewaarder, bode, vaste-knecht en portier bij het depar
tement van oorlog, boekhouder, schrijver, opzichter
voor algemeenen dienst, magazijnsknecht, bediende en
portier bij de artillerie-inrichtingen te Delft, adsistent-
magazijnmeester, boekhouder en opzichter der model
kamer bij 's rijks centrale magazijnen van militaire
kieeding en uitrusting te Amsterdam, Delft en Woerden.
Bij Kon. besluit is de uitbetaling van
vervolgingskosten aan de deurwaarders der
directe belastingen nader geregeld. O. a. is bepaald,
dat hun maandelijks zeven ten honderd wordt uitbe
taald van het vermoedelijke bedrag der kosten wegens
het uitbrengen van waarschuwingen en aanmaningen
en het beteekenen van dwangbevelen, welke het loo-
pende jaar voor elk hunner zal opleveren, de vergoe
ding van reiskosten daaronder niet begrepen. Het meer
dere wordt na afloop van het jaar verrekend. Het
besluit treedt in werking 1 Januari 1889, doch betreft
niet de belooning wegens werkzaamheden, vóór dat
tijdstip verricht.
Voorts zijn bij resolutie van den minister van finan
ciën nadere bepalingen vastgesteld nopens de benoe
ming en belooning der genoemde deurwaarders. Behou
dens de daarbij gestelde eischen van bekwaamheid en
geschiktheid, waarvan bij een jaarlijks te houden exa
men moet blijken, zijn in de onderstaande volgorde
tot gemelde betrekking benoembaara. klerken van
provinciale inspecteurs en van controleurs pn ontvan
gers der directe belastingen, invoerrechten accijnzen
bklerken van ontvangers der registratie en domeinen,
van notarissen, advocaten of procureurs of werkzaam op
de griffie van een der rechterlijke colleges binnen het rijk.
Een bijeenroeping der Eerste Kamer is, naar de
Ilaarl. Ct. nader verneemt, niet te verwachten alvo
rens in de Tweede Kamer de behandeling der Indische
begrooting zal zijn ten einde gebracht.
Postbladen, die door welke oorzaak ook, voor
het gebruik ongeschikt zijn geworden, mits zij niet
reeds vroeger gediend hebben, kunnen tegen bijbeta
ling van de formulierkosten ad cent tegen nieuwe
worden ingeruild.
Hat is niet overbodig hierbij te herinneren, dat deze
bepaling reeds lang van kracht is ten opzichte van
onbruikbaar geworden briefkaarten en gezegelde om
slagen.
Da van regeeringswege ontworpen voorstellen
betreffende de pensioenen van burgerlijke
ambtenaren en die van hunne weduwen en weezen
zijn van den Riad van State terug ontvangen, en
gereed om aan de Staten-Generaal te worden aan
geboden.
Naar men verneemt, worden er stappen gedaan»
welke ten doel hebben de afgebroken enquête
omtrent den toestand van arbeiders in fabrie
ken en werkplaatsen voort te zetten.
Als een bewijs dat landbouwonderwijs onder
onzen boerenstand wel gewild is, zoo slechts gelegen
heid daartoe gegeven wordt, diene, dat de Landwirth-
schaftliche Schule te Hildesheim in den vorigen winter-
cursus van de veertien niet Duitsche leerlingen der
tien uit Nederland afkomstig kon aan
wijzen.
In het geheel bezochten 240 leerlingen deze school,
meest behoorende tot de prov. Hannover.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. kerk te Schaars-
bergen ds. G. W. A. De Veer te Middelburg.
Zondagmiddag deed Ds. P. J. van Melle zijn
intrede in de Ned. Herv. gemeente te Nijkerk e/d Ve-
luwe met een leerrede over Jes. 5719 (midd. ged.),
nadat hij des morgens bevestigd was door Ds J. J.
Gobius du Sart met een leerrede over 1 Thess. 3:1113.
(St.)
Zondagmorgen werd te Aagtekerke bevestigd
ds. C. W. A. Nonhebei door zijn oom ds. J. C. K.
Nonhebei J.Aindie tot tekst gekozen had Efeze
6 11, eerste gedeelte, 's Namiddags hield de be
vestigde zijne intreerede naar aanleiding van Hand.
10 vers 36.
Aan den heer J. Van Damme is, ingevolge zijn
verzoek om ontslag als lid van het College van Kerk
voogden bij de Herv. gemeente te Wolfertsdijk, zulks
op de meest eervolle wijze verleend, met dankbetui
ging voor de diensten, door hem in die betrekking
gedurende ongeveer twintig jaren aan de gemeente
bewezen.
Voor de periodieke aftreding van Notabelen bij
de Herv. gemeente te Wolfertsdijk is bij de primitieve
stemming de heer J. Kallemein herkozen, terwijl bij
de herstemming de heer Fr. De Back gekozen is ter
vervanging van C. Jacob.
Kats. De heer W. P. Markusse, volontair aan de
openbare lagere school alhier, is door Burgem. en Weth.
van St. Filipsland benoemd tot tijdelijk onderwijzer aan
de school in de kom dier gemeente tegen 1 Nov. a. s.
naar eene jaarwedde van 450.
Rechtszaken.
Eenige maanden geleden werd voor den Kanton
rechter te 's-Hage eene zaak behandeld, welke voor
vele houders van eene ^Vergunning" belangrijk zal
schijnen. Het O. M. namelijk had eene vervolging in
gesteld tegen een kastelein, beklaagd van het niet
duidelijk leesbaar hebben opgehangen van een afschrift
zijner Vergunning, hieruit blijkende dat de handteeke-
ning van den Secretaris der stad alsmede nog eenige
met de pen geschreven woorden onder den invloed der
atmosfeer verbleekt, ja zelfs geheel verdwenen waren.
Dit scheen in strijd met de termen der Drankwet
(van 28 Juni 4881).
In een breed gemotiveerd vonnis werd de beklaagde
kastelein vrijgesproken. Immers de Kantonrechter was
van oordeel dat uit de geschiedenis zoowel als uit
ratio der wet bleek dat deze niet eischte dat elk woord
der Vergunning duidelijk leesbaar moest wezen, maar
dat het afschrift als geheel ten allen tijde duidelijk
zichtbaar moest opgehangen zijn, dat is, dat niet 't minst
de plaats, waar het afschrift wordt opgehangen, in
aanmerking kwam.
Van dit vonnis kwam het O. M. in cassatie. Eenige
dagen geleden werd in deze zaak door den Hoogen
Raad een arrest gewezen, volgens 't welk het beroep
in cassatse verworpen, en het vrijsprekend vonnis van
den Kantonrechter werd bevestigd, en wel op analoge
gronden als door dezen laatste waren aangevoerd.
Brieven uit Amsterdam.
XXI.
Lange beschouwingen over de laatste gemeenteraads
verkiezing, die we thans gelukkig alweer achter den
rug hebben, kom90 mij overbodig voor. Zij had trou
wens ook niet zulk een groot belang als de voor
laatste toen alle zeilen werden bijgezet ditmaal
maakte men er zich een beetje af met de overweging
