1888. N°. 118.
Donderdag 4 October.
75ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
Ü6 prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht*
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 8 October 1888.
Bij kon. besl. is de heer mr. W. Tonckens
J. L z., met den dag waarop hij het bestuur za! over
geven aan dtn benoemden gouverneur van Suriname,
eervol van de waarneming dier betrekking ontheven,
onder dankbetuiging voor de daarin bewezen diensten,
en is, gelijk wij reeds in ons vorig no. meldden, de
heer jhr. mr. M A. De Savomin Lobman,
adv.-gen. bij den Hoogen Raad der Nederlanden, be
noem! tot gouverneur der kolonie Suriname.
Ter vervanging van den heer A. baron Schim-
melpenninck Van der Oye van Nijenbeek is tot admi
nistrateur van het kroondomein in Den Haag benoemd
jhr. Sandberg tot Essenburg, te Apeldoorn.
Daar volgens art. 96 G.W. het lidmaatschap
der Tweede Kamer niet vereenigbaar is met de be
trekking van Commissaris des Koniögs ia eene pro
vincie, zal te L o c h e m eene verkiezing moeten
plaats hebben ter voorziening in de vacature, ontstaan
door de benoeming van den heer A. baron Schimmel-
penninck van der Oye tot Commissaris in de provincie
Utrecht.
De St.-Ct. bracht eergisteravond blijde tijdingen
voor de ministeriëele partij. Althans voor de anti
revolutionairen, de Katholieken hebben voorloopig
het toekijken.
Beide belangrijke benoemingen, die van Commissaris
des Konings in Utrecht en van Gouverneur van Suri
name, waren reeds lang van te voren aangekondigd.
Verrassingen zijn het dus eigenlijk niet. Nu, men kan
den antirevolutionairen zulk een buitenkansje wel eens
gunnen, al is het bevreemdend, dat juist de post van
Gouverneur van Suriname is toegedacht aan den heer
De Savomin Lohman, wiens antisemitische uitingen
veel kwaad bloed hebben gezet en bij de groote Semi
tische bevolkiDg van Suriname zeker geen aanbeveling
voor hem zullen zijn. Te zonderlinger is deze benoe
ming, daar er opzettelijk mede gewacht is, totdat d9
afgetreden Gouverneur mr. Smidt den Minister van
advies heeft kunnen dienen. Het zou ons z»er ver
wonderen, als hij den heer Lohman had aanbevolen.
Vad
Bij kon. besluit is jhr. mr. A. J. Van Citters
benoemd tot gezantschapsattaché.
De heer mr. W. Win tg ens, advocaat bij den
Hoogen Raad der Nederlanden, leg ie den 29. n Sep
tember, vijftig jaar geleden, voor dat hooge rechts
college den eed af Het Weekblad van het Recht
herdenkt zeer waardeerend dit vijftigjarige huwelijk
van mr. W. Wintgens met de Haagsche balie. Moge
hij zoo zegt het blad nog lang blijven behooren
tot die veteranen, die de roem en de trots zijn van
onze militia togata.
Heden (Maandag) schrijft het Weekblad
van het Recht herdenkt Nederland het v ij f t i g-
jarig bestaan der vier wetboeken en
daarmede één geheel uitmakende wetten, die met den
klokslag van middernacht tusschen 30 September en
1 October 1838 in werking traden."
Het Weekblad van het Recht is, op enkele maanden
na, even oud als de wetgeving vao 1838; die wetgeving
riep het in het leven.
Na een overzicht te hebben gegeven van de grooten-
deels mislukte pogingen, in die halve eeuw aangewend
om tot eene grondige herziening te geraken van de
wetboeken van Burgerlijke Rechtsvordering en van
Strafvordering, van het Burgerlijk Wetboek en van het
Wetboek van Koophandel, besluit het Weekblad zijne
beschouwing met deze woorden
«Wij konden geen lofzang aanheffen op de wetboeken,
waarmede de eerste October 1838 ons begiftigde, niet
instemmen in de dithyramben, waarmede zij door velen
in het leven werden begroet.
«Toch blijft het, met het oog op onze nationaliteit,
op ons zelfstandig volksbestaan, een merkwaardig feit,
waaraan de dankbare herinnering na verloop van vijftig
jaren nog wel eens mag worden opgewekt of verleven
digd, dat op dien eersten October 1838 vier van de vijf
Fransche codes, die ons waren opgedrongen door onze
smadelijke inlijving in het Fransche Keizerrijk, vijf en
twintig jaren nadat wij onze plaats weder hadden
ingenomen onder de onafhankelijke staten, eindelijk en
ten laatste werden vervangen door in onze eigen taal
geschreven, door Nederlandsche wetboeken.
«Gelukkig, dat die 25 -f- nog 48, zegge drie en
zeventig, jaren voldoende zijn gebleken om ons zonder
al te groote overijling vóór dezen gedenkdag ook te
verlossen van den Code Pénalzoodat wij thans voor
goed hebben a'gerekend met alle Fransche wetboeken,
daarom niet met alle Fransche wetten, welke wij te
danken hadden aan de vrijgevigheid van Napoleon I."
Ia de buitengewone algemeene vergadering van
aandee'houders der Nederlandsche Bank,
Maandag te Amsterdam gehouden, werd het voorstel
goedgekeurd tot verlenging der Vennootschap tot 31
Maart 1904, overeenkomstig de door de Staten-Gene-
raal aangenomen wet.
We waren in de gelegenheid een kijkje te nemen
in de fabriek van electrische gloeilampen
der heeren Boudewijnse te Middelburg. Hoewel niet
groot in omvang is alles er keurig ingericht. Prachtige
stoommachines en dynamo's, benevens alles wat met
glasblazerij in verband staat, rechtvaardigen den roep,
die van deze jeugdige fabriek uitgaat. En het gaat
haar wel. Aanvankelijk met twee glasblazers begonnen,
telt ze er nu zevende machinerieën worden voort
durend uitgebreid en nieuwe systemen ingevoerd. Be
stellingen van binnen- en buitenland stroomen steeds toe.
Geslaagd in het notarieel staats-examen, voor
het eerste gedeelte, de heer D. v. d. Velde teTolen.
Naar aanleiding van een schrijven van de inspec
teurs van het staatstoezicht op krankzinnigen over de
verpleging van Israëlitische krankzinni
gen, kwamen Zondag jl. te Amsterdam een 30tal
notabele Israëlieten uit alle deelea des lands bijeen,
om te spreken over een plan tot oprichting van een
centraal Israëlitisch krankzinnigengesticht. De verga
dering werd gepresideerd door den heer S. W. Jo°ephus
Jitta. Na breedvoerige beraadslagingen werd in begin
sel tot zoodanige oprichting besloten. Er is een uit
voerend comité van zeven leden, uit Amsterdam, Rot
terdam en 's Gravenhage, benoemd.
Verscheidene personen, die verhinderd waren op te
komen, gaven schriftelijk blijk van hunne instemmiog
met het geopperde plan.
Een Renter-telegram van den 29en Sept. uit
Chicago, opgenomen in de Engelsche bladen, beschrijft
dtn toestand aldaar als volgt:
»Op de tarwe-markt heerschte er heden we
der groote opgewondenheid, voor een deel tengevolge
van het herstol der vrachtprijzen voor het vervoer naar
plaatseD oostelijk van Chicago. Da stemming was
koortsachtiger heerschte een gevoel van zenuwach
tigheid en van bezorgdheid. De omzetten waren leven
dig. De duidelijk blijkende gezindheid om de specu
latie in S'ptember-tarwe ten einde toe door te zetten,
maakte de speculanten bezorgd voor hetgeen er kon
gebeuren ten aanzi-n van leveringen op latere termij
nen, en er was een algemeen streven om zich te dekken
eu de operatiën voor October af te sluiten.
O.-Indië. De benoemde aspirant-controleur D. II.
Van der Iloek is geplaatst in de Lampongfeche
districten.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden zitting zijn de geloofsbrie
ven van het nieuwbenoemd lid, den heer Da Vries,
commissoriaal gemaakt en is tot zijne toelating besloten.
Da heer Huber heeft verlof bekomen om op e:n
nader te bepalen dag den Minister van koloniën te
interpelleren over hetgeen der regeering officieel bekmd
is van oneenigheien in de staatscommissie voor de
bori-beri, die haar oplossing tengevolge zouden kunnen
hebben; welke officiëele stappen de regeering in deze
heeft gedaan en welke de gevolgen daarvan zullen
wezen.
Het debat over het voorstel tot wijziging van het
reglement van o-de is voortgezet. Met 54 tegen 30
stemmen is aangenomen het artikel Lohman-Schaep-
man betreffende eene tweede lezing met dien verstande,
dat de Kamer recht heeft om te besluiten die tweede
lezing niet te laten doorgaan en dat bij de 2de lezing
alleen wijzigingen mogen worden voorgesteld, verband
houdende mot de aangenomen wijzigingen of de ver
worpen artikelen.
Tot de eindstemming genaderd, verzocht de heer
Schaepman ook namens zijn medevoorsteller, de eind
stemming over dit reglement uit te stellen tot een
nader te bepalen dag, ten einde het nog eens na te
zien en nadere voorstellen te doen tot verbetering van
redactie. Zij verzochten tevens, daarin te worden bij
gestaan door de commissie van rapporteurs, «met wie
zij reeds zoo aangenaam kennis maakten" en den voor
zitter. Het reglement kan dan 1 November in werking
treden. Aldus werd besloten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen te 's-Heer Hendrikskinderen (niet te
'8-Heer Arendskerke zooals abusievelijk weid gemeld)
ds. L. F. A. Westerbeek van Eerten te Meerkerk.
Bedankt voor het beroep naar Bath-Rilland door
ds. J. W. F. Roth Sr. te Wageningen. (TV. R. Ct.)
Ia de maand September werd op school B te
Goas ingebracht op de rijkspostspaarbank op formu
lieren van 1 cent 28, van 5 cent 5, samen 33.
Rechtszaken.
De Hooge Raad heeft verworpen het cassatie
beroep van den gepensioneerden officier van het Indisch
leger Willink-KetjeD, tegen een arrest van het gerechts
hof te 's-Gravenhage, waarbij bevestigd werd een
vonnis der rechtbank, houdende zijne veroordeeling tot
25 boete, wegens smaad tegeu den vorigen minister
van koloniën.
De twee tamboers uit het garnizoen Middelburg,
die eenigen tijd geleden zich van hun korps verwij
derden en in België ve> toefden, zijn door den krijgs
raad te 's H3ge veroordeeld tot eene militaire detentie
van zes maan den.
Boekaankondiging.
Bij den uitgever J. Romelingh te Groningen is
verschenen: «De nieuwe stichtelijke liederen", door
J. Hazou Czn., op vier stemmen gebracht door den
schrijfschoolhouder en zangmeester B. Smit. Nieuwe
compositie. Ie deel. 12e druk.
Op v: ij goed papier gedrukt vindt men in dezen
bundel een 54tal liederen verzameld, die naar het
ons voorkomt zeer geschikt zijn om door christelijke
j' ngelingsvereenigingen, voor zoover zij ook het ko
raalgezang beoefenen, en door mannenzangvereenigingen
ten plattelande gebruikt te worden. Mochten deze lie
deren hun nog onbekend zijn, dan kunnen wij eene
kennismaking ermee wel aanbevelen. De naam van
Hazeu heeft, naar wij meeneD, op dit gebied reeds
lang een goeden klank, wat trouwens de noodzake
lijkheid van een 12den druk ook wel bewijst. Elk lied
bevat slechts éea couplet, en elke stem komt afzon
derlijk voor, met de tekst eronder, op dezelfde wijze
als de Psalmen ook vierstemmig gezet zijn. Bij een
weinig kennis van het notenschrift zijn de liederen
gemakkelijk te zingen. De inhoud is van dien aard,
dat ze wellicht zelfs zonden kunnen dienen, om naast
de Psalmen en Gezangen bij de Godsdienstoefeningen
gebruikt te worden, en al zoo het gewone kerkgezang
aan te vullen of te verbeteren.
De prijs is 1.25 per deel.
Buitenlandse!» Overzicht.
In Dnitschlaud wordt de aandacht uitsluitend gewijd
aan de strafrechtelijke vervolging wegens de openbaar
making van het dagboek van Keizer Frederik. De
geheiraiaad Geffken werd door zijne vrouw afgehaald
van Helgoland, waar hij onder bescherming der Engel
sche vlag veilig was. Hij keerde uit eigen beweging
naar Hamburg terug, heeft reeds een verhoor van eenige
uren ondergaan en bevindt zich sedert in hechtenis.
Geffken was een academievriend van Ke zer Frederik
aan de universiteit te Bonn, Op aanbeveling van den
toenmaligan kroonprins werd hij als hoogleeraar te
Straatsburg beroepen. Ook deed de kroonprins zijn
best om Geffken in 1876 bij de diplomatie van het
Duitsche rijk in dienst te doen treden, doch dit stuitte
af op Bismarck's krachtigen tegenstand, dewijl Geffken
als diplorrft't in dienst der Hanzesteden in het jaar
1864 de inlijving van SleeswijkHolstein door Pruis n
tegengewerkt had en in 1866 te Londen Bismarck en
de Luxemburgsche quaestie moeielijkheden berokkend
heeft.
Tot voortzetting der strafvervolging zijn reeds de
op de zaak betrekking hebbend» stukken aan den
Ober-Reichsanwalt te Leipzig gezonden. Deze is be
voegd eenen Landes Staatsamvall met het verdere
voorloopige onderzoek te belasten, en er wordt over
wogen of het noodig is Geffken tot dit einde naar
Berlijn over te voeren.
Terwijl iedereen vraagt, wat dr. Geffoken toch wel
zou hebben bewogen om het dagboek van keizer Fre
derik uit te geven, wordt van ofïicieuse zijde beweerd,
dat hij het heeft gedaan uit persoonlijke vijandschap
tegen prins Bismarck, dien hij wilde treffen, door uit
het dagboek aan te toonen, dat de Kroonprins ten
opzichte der vestiging van het nieuwe Duitsche rijk
zich vrij wat verdienstelijker heeft gemaakt dan Bis
marck. Zoowel wat die bewering als wat al het overige
betreft, blijft het evenwel vooralsnog eene duistere
zaak, waarover misschien eerst het proces licht zal
verspreiden.
Intusschen gaan ook in de liberale pers stemmen
op tegen het eigendunkelijk gebruik maken van na
gelaten handschriften eens konings van Pruisen, door
den eersten den besten particulier, die toevallig een
afschrift daarvan bezit. Desniettemin schijnt tot dus
ver de openbare meening Bismarck nog g^en gelijk
te geven ten opzichte van de noodzakelijkheid dezer
strafvervolging.
Door den president van Frankrijk is.een decreet
geteekend betreffende de vestiging van vreemdelingen.
De motieven, welke hiertoe geleid hebben, zijn het
reeds aanzienlijke aantal vreemdelingen, dat steeds
toeneemt. Deze toestand maakte de aan lacht der Re
geering gaande en op voorbeeld van andere natiën,
denkt zij dat het niet ondienstig zoude zijn de admi
nistratie in staat te stellen de voorwaarden op te
maken, volgens welke vreemdelingen in Frankrijk zou
den worden toegelaten.
Het decreet heeft betrekking op in Frankrijk ge
vestigde of daarheen komende vreemdelingen. Het
decreet is toepasselijk enkel op de vreemdelingen, welke
zich voorgoed in Frankrijk vestigen, niet op hen, dia
er doortrekken of er tijdelijk toeven.
De tekst luidtIeder vreemdeling, die zich in Frank-
rijk wenscht te vestigen, zal binnen 14 dagen na zijne
vestiging eene verklaring aangaande zijn naam en na
tionaliteit moeten afleggen, benevens aaDgaande den
datum zijner geboo:te, zijn beroep en zijne middelen
van bestaan.
Iugeval van verandering van domicilie is eene nieuwe
verklaring noodig. De verklaring moet vergezeld gaan
van bewijsstukken.
Gemengde Berichten.
Jl. 1 October herdacht Pieter Steutel zijne 41
jarige ambtsvervulling als klokluider te Goes. Ook was
hij gedurende ongeveer 38 jaar lantaarnopsteker.
In da meestoof alhier, waar kurkschors gemalen
wordt voor de zwemvesten fabrikatie, had gisteren
tegen den middag een ernstig ongeluk plaats. Een jon
geling van 19 jaren, zekere C. R., wierp schors in
den bak van den molen, (ongeveer gelijk aan een peen-
of mangel wortelmolen,) en wilde een stukje dat be
zijden tusschen het kamrad viel met de hand verwij
deren, niettegenstaande hij daarvoor een stokje had
en meermalen op het gevaarlijke zijner handeling ge
wezen was. Gisteren nu geraakten zijne vingers tusschen
het kamrad, en vóór men op het hulpgeschrei de ma
chine stil had, zat zijn linkerarm er tusschen, die zoo
verminkt werd, dat de ongelukkige per brancard naar
't Gasthuis moest vervoerd worden. Nog denzelfden
middag oordeelden de geneesheeren het noodig dea arm
tusschen elleboog en schouder te amputeeren.
Een paartje in een stad van Zeeland is omstreeks
drie maanden getrouwd. Drie maanden van ongekende
zaligheid, want de tweede huwelijksweek donderde het
eventjes; een weekje later was de bui al meer aai>
gpgroeidweer wat daarna klonk er gekletter, alsof
een hand op een wang neerkwam en zoo ging het
voort, crescendo, crescendo, tot een hevig furioso. Wel
nu, daar steekt niets in de man heeft immers «on
bepaalde vergunning." Een dag of wat geleden meende
hij ook vergunning te hebben om bij zijn schoonouders
te gaan klagen, ja waarover De schoonmoeder, die
hem had zien aankomen, ontving hem aan de deur
meteen ouderwetsche blaaspijp. Doch vanwege zijn
vergunning greep hij haar dit instrument uit de hand,
waarna zij in huis terug vloog en weeromkwam met
een tang. Nu oordeelde onze held het geraden, den
aftocht te blazen. Hij spoedde zich naar het politie
bureau om zijn schoonmama aan te klagen wegens
den voorgenomen aanslag op zijn dierbaar leven. Het
kwam ons nog niet ter oore, of deze daarvoor achter
slot en grendel is gezet.
Gedurende het badseizoen, dat op Maandag ge
sloten is, werden te Vlissingen totaal 3946 baden ge
nomen of 2632 mindet dan in 1887.
Op de gemoentebegrooting van Breda voor 1889
is voor 'teerst een belasting op de tooneelvoorstellin
gen uitgetrokken.
«Brave Hendrik."
In een bij de firma Brill te Leiden verschenen ca
talogus van boeken in en over Oo^tersche talen staat
het volgende boekje vermeld«N. Anslijn, de Brave
H- ndrik, een leesboekje voor jonge kinderen, in het
Bateksch vertaald door W. Iskander."
Men vraagt zich af hoe 't mogelijk is, dat, trots zulke
lectuur, de Bataks zoo drommels lastig zijn (R. iV.)
Zaterdagavond, toen de wed. B. te Zwijndrecht
zich ter ruste begeven had, werd er op hare deur
geklopt. Denkend© dat het haar nabijwonende zoon was,
deed zij open, waarop er iemand, gekleed in lange jas
met een flambard op en een rooden halsdoek om,
binnendrong en haar noodzaakte hare sleutels af te
staan. De dief verwijderde zich spoedig op haar hulp
geschrei, eene som van pl. m. 250 medenemende.
De politie is er nog niet in geslaagd, den dader op
te sporen.
Aan W. Holla, 1ste machinist aan het stoom
gemaal de Lijnden van den Haarlemmirmeerpolder, is
door het bestuur van dat waterschap uitg're kt een
met fraaie lijst omgeven gecalligrapheerd getuigschrift,
met eene gratificatie van 50 voor veertigjarigen
trouwen dienst.
De campagne 1888/89 aan de beatwortelsuiker-
fabrieken te Leur en «de Bossen", te Z^vcnberg^
neemt mot 8 October eenen aanving.
