1888. N". 110, Zaterdag 15 September. 75ste jaargang.
m
DE BEGROOTING
Else en Ilse.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Yrijdagarond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Coes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
16 September a. s. 25 jaar geledenifzijn dat de ge
meente-veldwachter van Wolfertsdijk J. De Bakker
zijne betrekking aanvaardde, welke betrekking hij ge
durende dien tijd met ijver en nauwgezetheid vervulde.
Het is te verwachten, dat die dag voor den ijverigen
jubilaris niet onopgemerkt zal voorbijgaan.
De Staats-Courant van gisteren bevat de ge
wijzigde statuten der Coöperatieve Vereen i-
ging voor den Oester handel te Ierseke,
onder directie van de heeren dr. F. L. De Leeuw,
G. H. Van Embden Andres en P. A. De Jong Az.
De vereeniging is opgericht voor den tijd van 30 jaren.
Haar dool en werking zijn bekend.
Da heer P. P o 1 e tdirecteur der stedelijke
gasfabriek te Middelburg, heelt eene poging aangewend
tot voorkoming van schokken bij wisseling van gas
druk. Die schokken kunnen ontstaan door dat de
onderste lollen, waarmee de beweging der klok in
den fabrieksregulateur geregeld wordt, en die steeds
in het water staan, wel eens vuil worden en vastloopen.
Daarom wil de heer Polet die rolletjes vervangen door
kiulveeren. Het oordeel van deskundigen over dat
denkbeeld is gunstig. Het toestel is geëxposeerd op de
gastentoonstelling te Utrecht.
Omtrent den staat der R ij k s m i d d e 1 e n
schrijft het Vaderland.
Het gaat vooruit met de opbrengst der Rijksmid
delen, maar langzaam. Zoo Augustus tegenover het
vorige jaar een goed figuur maakte, kan men dit
uitsluitend toeschrijven aan het successierecht, dat
234 000 meer opbracht, terwijl het geheele avaias
ƒ218,000 bedraagt. Overigens brachten sommige be
lastingen iets meer, andere iets minder op dan ver
leden jaar. Het ongunstigst waren ditmaal de accijnzen,
bepaaldelijk suiker, dat ƒ87,000 minder, gedistilleerd,
dat 32.000 minder, zout, dat 46 000 minder en
zeep, dat ƒ12.000 minder afwierp. Hiertegenover staat
echter, dat deze accijnzen juist in Augustus 1887
buitengewoon hooge cijfers gaven, zoodat de opbrengst
thans, hoezeer minder, vrij ver boven de raming blijft,
terwijl het geslacht 24.000 meer opleverde dan in
1887 en ook de wijn iets meer gaf. Het eindresultaat
is, dat de accijnzen over de 8 maanden, thans ver
streken, een ton bij het vorig jaar ten achteren 2ijn.
Evenzoo zijn de invoerrechten een halve ton ten ach
teren, wat meer de schuld is van vorige maanden dan
van de maand Augustus, die, schoon iets minder op
brengende dan verleden jaar, toch weder niet onbe
langrijk boven de ramiDg kwam.
Van de directe belastingen verdient aanteekening,
dat patent en personeel goed beginnen te vloeien.
Het tweede gaf 1.175.000, het eerste 668 000
tegen 1.103.000 en 595,000 in 1887. Van de
indirecte belastingen zijn de zegelrechten, die bij uit
zondering twee maanden lang boven de raming kwamen,
weer tot 48.000 daarbeneden gedaald, zoodat zij
over de 8 maanden, 85.000 boven 't vorige jaar
stijgende, bij de raming ƒ78.000 achterblijven. Het
registratierecht blijft vooruitgaan, zoodat de opbrengt t
over de 8 maanden 2 ton boven 't vorige jaar en
2% ton boven de raming is. Posterijen waren bij
uitzondering iets lager, rijkstelegrafen blijven geregeld
hooger dan raming en opbrengst 1887.
Het totaalcijfer der 8 maanden is 70.340.000
tegen 68 325 000 verleden jaar en bij een raming
van ƒ72.059.000. Het lijdt geen twijfel, of het tekort
bij de raming wordt in de laatste 4 maanden inge
haald, en mag men aannemen, dat do middelen op
dezelfde wijze blijven vloeien, dan zal de eindopbreDgst
3 millioen hooger zijn dan verleden jaar of circa 113
millioen. De raming is ƒ108.089.000.
De »Steenbergsche suikerfabriek" zal Maandag 1
October met de campagne een aanvang nemen.
Een kon. besluit van den lOden September, in
de Staatscourant opgenomen, bepaalt
»De gewone zitting van de Staten-Generaal wordt
op Dinsdag 18 September 1888, des namiddags te één
uur, in eene vereenigde vergadering der beide Kamers
geopend door eene commissie van Onzentwege, waar
toe worden benoemd Onze Ministers, hoofden van
ministeriëele departementen.
Z. M. heeft tot voorzitter van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, gedurende de zitting, die zal
aanvangen op den derden Dinsdag in September a. s.,
benoemd: mr. W. A. A. J. baron Schim mei
pen n i c k van der Oye, lid van die Kamer.
Z. M. heeft aan dhr. J. F. W. Conrad, in
specteur van den waterstaat te 's-Gravenhage, vergun
ning verleend tot het aannemen en dragen der ver
sierselen van officier van het Legioen van Eer, hem
door den president der Fransche republiek geschonken.
Naar wij vernemen, is de heer Z a a ij e r lid
der Tweede Kamer, de opvolger van mr. Belinfante,
als schrijver der Kameroverzichten in de JS. Rott. CU
De Zuiderzee-Vereeniging had tot
de regeering het verzoek gericht, om in drie achter
eenvolgende jaren op da staatsbegrooting een post uit
te trekken, om het nog ontbrekende kapitaal voor het
voorafgaande onderzoek van rijkswege te verstrekken.
Door de regeering is echter bericht, dat daartegen
overwegend bezwaar bestaat. (U. D
Uit Neerbosch meldt men dat het nieuw ge
bouwde weeshuis geheel is voltooid, waarvan reeds de
eene vleugel van het gebouw in gebruik is genomen
en door 120 weezen wordt bewoond. Ook is de nieuwe
daaraan verbonden school met zes leerlokalen geopend,
waarin nu geregeld 300 kinderen onderwijs ontvangen.
Thans is weder besloten, dit weeshuis door aanbouw
aanmerkelijk te vergrooten, zoodat eerlang nog een
aantal kinderen ter verpleging zullen worden opge
nomen.
Een opmerkelijk product der Nederlandsche
middeleeuwsche kunst moet onlangs te Oudenbosch
zijn teruggevonden, over welks bestaan de kunstkenners
sedert geruimen tijd in het onzekere verkeerden. Dit
kunststuk van groote waarde is een ivoren Christus
beeld aan het kruis.
O.-IndiË. Verleend: een tweejarig verlof naar Eu
ropa, wegens ziekte, aan den notaris te Soerabaja A.
I. Snouck Hurgronje.
O/ergepl tatstbij de infanterie, bij het le bat. (Soe-
rakarta), de leluit. A. W. Broes van Dort, van
het 3e bat.bij de marine jhr. J. C. R. West-
palm van Hoorn van Burgh, van uSambas"
op »Banda", als commandant.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Naar aanleiding van Efeze 6 vers 1417 werd
ds. C. Groeneweg door ds. Mackenschij van Brielie
Donderdagavond tot predikant bij de oud-gereformeerde
gemeente alhier bevestigd. Het laatste vers van Psalm
134, oude berijming, werd den nieuwen leeraar tot
gezongen. Het korkgebouwtje was vol. Zondag a. s.
te half twee zal ds. Groeneweg zijn intrede prediken.
der plaatselijke inkomsten en uitgaven van de gemeente
voor het jaar 1889 is aan den gemeenteraad, in zijne
opeübare vergadering van heden, aangeboden en op
de .secretarie dezer gemeente nedergelegd, alwoar zij
tot en met den 29 September eerstkomende voor een
ieder ter lezing zal voorhanden zijn, terwijl afschriften
tegen betaling der kosten verkrijgbaar gesteld worden
Goes, den 14 September 1888
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 14 September 1888.
De hand aan den ploeg.
De liberale kiesvereeniging dVrijheid en Orde" te
Kapelle gaf jl. Maandagavond het sein aan hare zuster
verenigingen in het hoofdkiesdistrict Hontenisse om
de werkzaamheden, voor haar weggelegd, te hervatten.
De zomerdagen leenen zich niet voor het verkiezings-
werk. Maar nu de grootste werkzaamheden op het veld
zijn afgeloopen en de avonden meer gelegenheid aan
bieden voor bijeenkomsten, is de tijd daar voor de
kiesvereenigii gen om de taak, die haar wacht, voor-
tebereiden, teneinde dezen winter zich met kracht daar
aan te kunnen wijden.
Dat die taak geene geringe is, behoeft niet nader te
worden bewezen. Wij herinneren daartoe slechts aan
het programma in de vergadering van 3 April jl. van
de liberale kiesvereenigingen in het district HonteDisse
door den heer J. Welleman, burgemeester van Hoede-
kenskerke, ontwikkeld. Dit programma luidde
»De kiesvereenigingen stellen zich ten doel
Het bespreken en stellen van candidaten voor
het lidmaatschap der 2e Kamer, van de Prov. Staten
en den Gemeenteraad;
De bespreking van zaken, die betrekking heb
ben op het bestuur van Staat, provincie en gemeente;
c. Het ter lezing geven van en het houden van
besprekingen over belangrijke artikelen in de bladen
van de tegenpartij, zooals de Standaardde Tijd en
Recht voor Allen;
d. het ter lezing geven van en het houden van
besprekingen over gewichtige brochures door kundige
personen van verschillende politieke richting in het
licht gegeven.
e. Den minder ontwikkelde op onpartijdige wijze
voorlichten omtrent alles wat hij wenscht te weten
of dient te weten.
Het in zijn eigen kring bevorderen van ontwik
keling, beschaving, vaderlandsliefde, rechtvaardigheids-
en vrijheidszin en vooral van eerbied voor het gezag
en de wet."
Er ligt in dit programma veel, dat nottig kan
werken om de kiezers op de hoogte te brengen en
te houden van den tegenwoordigen politieken toestand
en om vooral hen, die weinig tijd hebben om den
loop der regeeringszaken uit de dagbladen of uit an
dere gegevens na te vorschen, intelichten omtrent
alles wat voor hen van belang kan zijn.
Veel is er intusschen, dat niet zoo direct door de
vereonigingen zelve kan worden ter hand genomen,
maar dat door hare besturen moet worden voorbe
reid. Met name geldt dit voor het 2e punt van bo
venvermeld programma, waartoe misschien niet overal
in eigen kring geschikte personen zijn te vinden.
Over het algemeen worden de politieke sprekers in
Nederland het meest gezocht en het best g«vonden
Eene vertelling van T. Hirundo.
3) (Slot.)
Von Wolten stond nog lang in gedachten verzonken
en hield den blik voortdurend gericht naar de plek, waar
Ilse gestaan had. Altijd weder hoorde hij hare bede:
»maak Else gelukkig" en het klonk in zijne ooren
als eene melodie, als een gezang door orgeltonen bege
leid. Het was hem of Ilse het zong, staande in den
kloostertuin te Como, terwijl hij een takje amandel
bloesem plukte en aan zijne lippen bracht om het
haar daarna toe te werpen en er ook haar een kus
op te zien drukken. Hoe dikwijls bad hij in de kerk
naar hare stem geluisterd en hoe dikwijls had zijne
ziel er dan naar gesmacht diezelfde stem hare liefde
in zijn oor te hooren fluisteren.
En thans! »Groote God, erbarm u mijnerkreunde
hij en bij sloeg de handen voor het gelaat.
Hoe lang hij daar gestaan had wist hij niet. Hij
werd opgeschrikt door het openen der deuren, waar
door graaf en gravin Bonella binnentraden om straks
de gasten te ontvangen. Eindelijk kwam ook zijne
onder de leden der beide Kamers of der Prov. Staten
en zij, die zelf een werkzaam deel nemen aan het
bestuur \aa staat en provincie, mogen ook geacht
worden het best over onzen politieken toestand te
kunnen oordeelen. Maar men bedenke daarbij, dat
juist om die reden velen hunner over weinig vrijen tijd
kunnen beschikken en dat men zich mitsdien tijdig van
hunne medewerking dient te verzekeren.
Wij achten het daarom van groot belang, dat alle
voorbereidende maatregelen reeds nu door de liberale
kiesvereenigingen worden ter hand genomen, opdat
er gedurende den winter volledige uitvoering aan het
gestelde programma kunne worden gegeven.
En daarom roepen wij den besturen der liberale
kiesvereenigingen toeSlaat thans reeds de hand aan
den ploeg.
De Standaard merkt, in antwoord aan De Am
sterdammerdie eerstgenoemd blad beticht, dat liet
in zake de bankwet heeft getoond geen blad »uit
éen stuk" te zijn, op, dat toen de heeren in de Kamer
bleken geen kans te zien om eene energieke houding
aan te nemen en den Minister te sterken tegenover
de bankdirectie, en integendeel dan minister »zwak
tegenover de baDk" lieten staan, zijn pijlkoker leeg
geplunderd was.
»En dat we toen niet", zegt de Standaard verder,
sin toorn over onze Kamerleden heen vielen, maar
neer nog een poging waagden om hunne houding
»te verdedigen, och, dat was in een dier aanvallen
i>van zachtmoedigheid, die ook bij de redactie van
»de Standaard soms de straffer stemming afwis-
vselen."
Men behoeft na deze getuigenis niet te vragen of
dr. Kuyper zijne partijgenooten vrijwel onder den duim
heeft, wanneer htt hem nu bij uitzondering gelieft
eens niet »in toorn over hen heen te valient Wat
te denken van de zelfstandigheid der heeren antirevo
lutionaire Kamerleden Hoe gelukkig voor hen, dat
hun leider wel zoo minzaam was ditmaal eens niet
over hen heen te vallen. Wellicht waren er dan wel
ongelukken gebeurd
Het was dan ook alleen aan dr. K.'s zachtmoedig
heid" toe te schrijven, dat hij zoo welwillend was de
houding dor Kamerleden te verdedigen. Intusschen
volgt hieruit dan toch ook, dat, waar hij vooraf eene
gansch andere houding aanraadde dan de heeren in
de Kamer na zijn advies aannamen en hij toen die
tegenovergestelde houding weder ging verdedigen, zoo
h'.j uit verregaande partijzucht al niet met twee
maten meet, hij dan toch met twee pennen schrijft,
en dat dus eigenlijk de Amsterdammer wèl gelijk had
met te beweren, dat de Standaard geen blad »uit
éen stuk" is.
St. Maartensdijk. Door de liberale kiesvereenigiog
voor Tolen en St. Filipsland »A 1 g e m e e n Belang"
werd gisteren eene algemeene vergadering gehouden.
De heer W. F. J. Wagtho, die aan de beurt van af
treding was als lid van 't hoofdbestuur, werd met
algemeene stemmen op eene na als zoodanig herkozen.
Op voorstel van genoemden heer besloot de vergade
ring met algemeene stemmen, dat de vereeniging zich
zal aansluiten bij de liberale Unie. Hierna werd de
vergadering door den voorz., den heer N. Poldermau,
gesloten. De vereeniging telt op't oogenblik 246 leden.
Tot bewaarster ia de strafgevangen:s te Goes
is benoemd mejuffrouw J. Jt Van Splunderte
Oost- en West-Souburg. (Af. Ct.)
Gelijk wij reeds vroeger meldden zal het den
bruid, schuchter maar daarom niet minder liefelijk.
Het was Erik alsof hij uit een benauwden droom ont
waakte, toen Else hem zoo vertrouwend aanzag met
haren reinen kinderlijken blik.
Ilse stond naast haar en onwillekeurig vergeleek hij
beide zusters bij zon en maan. Deze vol licht en gloed,
de andere slechts een bleek schijnsel van de eerste.
Op hartelijken toon sprak Else: »Kijk, Erik, dit is
nu mijne zuster Ilse." Von Wolten maakte een buiging
doch geen geluid kwam over zijne lippen. Het scheen,
dat Else weinig ingenomen was met die koele begroe
ting, maar de gasten kwamen jaist binnen en daar
door werd zij te veel bezig gehouden om er iets van
te zeggen.
De plechtigheid had in de huiskapel plaats. Rechts
naast het altaar stond Ilse, kalm en onbewegelijk de
oogen neergeslagen als een marmeren beeld. Toen de
ringen verwisseld werden, liet Else den hare vallen en
deze rolde tot voor Ilse's voeten, die hem opnam en
glimlachend aan hare zuster teruggaf. Erik keek angstig
naar Ilse. Haar blik ontmoette den zijne. Hij scheen
daarin een vaarwel van <\q schoone Melusine te lezen.
Na het feestmaal werd er gedanst en gezongen. O >k
Ilse moest zingen, veel en altijd weder, vroolijke lie
deren en bruiloftszangen, en de hoorders konden zich
niet verzadigen aan haar schoon vol stemgeluid.
Erik wilde gaarne vertrekken. »Laat mij nog een
enkel lied hooren tot afscheid", vroeg Else.
»Ik ben ten einde met mijne vrco'.ijke liedjes."
dO, zing dan dat eene nog, mijn lievelingslied, al
is het dan ook niet vroolijk. Zing het nog eens voor
ons alleenIk zal u nu in zoo langen tijd niet meer
hoorenlaat mij het medenemen naar het noorden
als de schoonste uiting uwer ziel
»Else, gij verlangt het onmogelijke."
»Wijst gij op haren trouwdag uwe ïuster een ver
zoek af?" vroeg Erik.
»WiIt gij dat ik het zing vroeg Ilse hem met
trillende stem.
»Ik verzoek er u om".
Zij zong:
»'k Stond bij een bloeienden amandelboom,
Het was als een droom
Hij kuste de bloesems, zoo rood en fijn,
En sprak: Wiit gij mijn bruidje zijn?
Het was als een droom
Ik kuste de bloesems, zoo fijn cn rood,
Het was niet mijn bruigom het was de dood
'k Stond bij een bloeienden amandelboom,
't Was als een droom
Ver van de gasten verwijderd had Ilse in het neven-
vei trek gezongen, zoodat slechts Erik en Else het had
den gehoord. Ilse was zeer bleek toen zij geëindigd
had. Else verborg het hoofd aan hare borst. Erik keek
met strakken blik voor zich. De krachtige man beefde
en stond daar als een misdadiger voor zijn rechter.
Er heerste eene doodelijke stilte in de kamer.
Ilse was de eerste, die zich bewoog. Zachtkens lichtte
zij het hoofd van hare zuster op en sprak»Kom,
Else, geen tranen bij het afscheid. Gij moet vertrekken
Da beide meisjes omarmden elkander sprakeloos en
Ilse drong haar langzaam de kamer uit. Erik volgdo
haar.
»Vaarwel voor altijd 1" zuchtte Ilse. Zij was alleen.
Er waren jaren verloopan. De Novemberstormen
schudden de zware eiken in de bosschen van het slot
Wolten. Da zee wierp hare machtige golven tegen het
strand en do meeuwen vlogen angstig in breede kriDgen
boven het water, dat hen uit hunne schuilplaatsen had
verjaagd. De windwijzer op den hoektoren van het
oude grijze gebouw knarste bij iederen windstoot.
In het ruime slaapvertrek, dat aan de landzijde van
het slot lag, waren de blinden en de zware gordijnen
zoo goed gesloten, dat men van den geweldigen strijd
der natuurkrachten daarbuiten niets bemerkte.
Het was stil, onheilspellend stil in het spaarzaam
verlichte vertrek. Voor het groote, eikenhouten ledi
kant zat eene jonge vrouw in het zwart gekleed, die
haar blik onafgewond gericht hield op de kussens,
waarop een jeugdig leven met den dood streed.
»Ilse", sprak de zieke met zwakke stem, »ik dank
u, dat gij eindelijk gekomen zijt. De scheiding heeft
te lang geduurd en de korte tijd, die mij nog r^st,
