1888. N°. 108.
Dinsdag 11 September.
75ste jaargang.
lood- en zinkwerkerij
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— bereke nd.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Bij het gemeentebestuur is door A. TAMSE ingediend
een verzoek tot oprichting van eene
in het perceel Wijk E no. 104.
Het verzoek en de teekening liggen ter virie op de
Secretarie, gedurende eiken werkdag van des voormid
dag 9 tot des namiddags 2 uren. terwijl op Zaterdag
den 22 September a s des namiddags te een uur ten
Kaadhuize gelegenheid zal worden gegeven tot het
indienen en bespreken van bezwaren.
Goes, den 8 September 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretarie,
HARTMAN.
GOES, 10 September 1888.
Het Vaderland schrijft ouder het opschrift
«Kleurlooze Middenstof" het volgende:
Ia 't voorjaar tijdens de groote verkiezingscampagne
sprak De Standaard van een kleurlooze middenstof,
die zooveel mogelijk bewerkt en door voorspiegeling
van stoffelijke welvaart voor de antirevolutie gewonnen
moest worden.
Na de verkiezingen hoorde men er niets meer van.
Toen heette het, dat de groote meerderheid van het
kiezerscorps beslist partij had getrokken voor de Chris
telijke staatkunde en met het liberalisme ook de
openbare school had veroordeeld. De kleurlooze mid
denstof scheen voorgoed begraven.
Maar ziet vroeger dan verwacht kon worden,
komt ze weer opduiken. In haar hoofdartikel van
gisteren vertelt De Standaard haar lezers, dat die
«kleurlooze middenstof" uit mannen bestaande, die nH
eens op een liberaal dan weer op een anti-liberaal
stemmen, al naar mate zij meenen dat hun belang
het meebreDgt, bij de verkiezingen toch eigenlijk den
doorslag heeft gegeven, en dathet nieuwe Mini
sterie juist met die kiezers zonder beginsel bijzonder
rekening moet houden en aan hun wenschen en ver
langens zooveel mogelijk tegemoet moet komen, want
dat zij anders weer tot het liberale kamp zullen over
gaan
Ja, zelfs heeft het hoofdorgaan der antirevolutie
de vermetelheid, om er met zoovele woorden voor
uit te komen, dat het fameuze program van actie
althans voor zoover het bevordering van stoffelijke
belangen betreft alleen is uitgevonden om die
«middenstof' aan de lijn te krijgen. Voor ons en
voor de partij van Schaepman zoo ongeveer betoogt
De Standaard behoeft gij, Ministerie, niet veel
te doen, want wij hebben genoeg aan christelijke
staatkunde, maar ter wille van die kleurlooze middenlui
moet gij toonen dat het u ernst is met de uitvoering
van het program van actie.
Voor het eerst krijgt het Kabinet van die zijde een
zachte waarschuwing, om toch niet door nietsdoen de
gonst der kiezers te verliezen. Zelfs wordt gewezen
op het gevaar van door de miasmen van de residentie
besmet te worden.
Zou dat misschien noodig zijn met het oog op de
aanstaande verkiezing te Bergum Heeft De Standaard
misschien bemerkt, dat in Friesland de «middenstof'
reeds weer dreigt om te slaan
In dat geval is echter het artikel heel onhandig
geschreven. Er is zeker geen beter middel om de
«middenlui" van de Kuyperiaansche politiek afkeerig
te maken dan hen te doen gevoelen, dat zij alleen op
sleeptouw zijn genomen om de antirevolutionaire zegekar
voort te trekken.
Naar aanleiding van het bericht der Standaard
als zou het plan om den heer Sol tot lid der In
dische Rekenkamer te benoemen, van den heer Sprenger
van Eyk zijn uitgegaaD, verneemt de jV. R. Crt. dat
dat denkbeeld onder het vorig bewind niet alleen niet
«in uitingen is belichaamd" geweest, maar dat het
ook niet in de gedachte is opgekomen. Het Standaard-
gerucht is volgens de N. R. Crt. een verzinsel.
In verband met deze benoeming schrijft de schrijver
der Brieven uit de Hofstad aan de Midd. Ct.
«Wie zich ook verwonderde over de benoeming,
waardoor een vermeend onrecht heet hersteld te wor
den maar een nieuw onrecht jegens zoovelen is ge
pleegd, niet de heer Sol zelf. Deze heeft reed* ge-
ruimen tijd geleden bij zijn vriend en beschermer Keu-
chenius aangedrongen op eene benoeming tot een Io-
disch staatsambt, in het bijzonder tot lid van de
rekenkamer. Hij heeft, in strijd met de Indische tra
ditie'?, om die hooge betrekking gesolliciteerd, zij het
niet in den vorm bij request, dan toch mondeling bij
den minister. Daarover heeft hij zelf zich reeds maan
den geleden uitgelaten. Toen was het niet te gelooven,
dat hij slagen zou, en toch is hij thans geslaagd. De
bij de Indische comptabiliteitswet voorgeschreven aan
beveling van drie personen, welke de raad van Indië
moet opmaken en met redenen omkleeden, schijnt das
eenvoudig te zija ter zijde gelegd, want dat thans op
die wijze de heer Sol zou zijn aanbevolen door dien
zelfden raad, in overeenstemming met wiens uitge
drukt gevoelen hij betrekkelijk kort geleden in het
belang der openbare rust en orde werd verbannen, is
eenvoudig ondenkbaar".
De Kamers der Staten - Generaal zijn
in vereenigde zitting bijeengeroepen tegen uans\ Dins
dag 11 Sept., te 2 uur, ter behandeling van het
ontwerp-voogdijwet, waarover verslag en antwoord der
regeering thans gereed zijn.
Da Tweede K a m e r zal vóór den aanvang der
vereenigde vergadering, te 1 ure bijeenkomen, in
welke zitting vermoedelijk zal beëedigd worden mr.
H. J. Smidt.
De tegenwoordige zitting van de Staten-
Generaal zal worden gesloten op Zaterdag 15
dezer, des namiddags te 3 uren.
Ofschoon Z. M. de Koning herstellende blijft,
is de vooruitgang van zijne krachten slechts langzaam,
zoodat, op raad van 's Konings lijfarts, die Z. M.
geregeld blijft bezoeken, reeds nu bepaald is, dat de
nieuwe zitting van de Staten-Generaal door Z. M.
niet in persoon zal worden geopend.
Tot opziener le klasse over de visscherijen op
de Schelde en Zeeuwsche stroomen is benoemd de
heer L. T a a tthans opziener 2e klasse.
Eervol ontslag verleend, wegens woonplaatsver
andering, aan J. J. Goetzee, als le luit. bij de dd.
schutterij te Middelburg, en benoemd bij die schutterij
tot le luit. U. J. W. VanNooten, thans 2e
luit.tot 2e luit, D. J. Braakenburg, thans
schutter.
Ten einde aan vaartuigen des avonds het invaren
van de haven te Hansweerd minder bezwaarlijk te
maken, is er door den waterstaat op den Oosthaven-
dam een witte ijzeren bal geplaatst, van grootere af
meting dan de vroegere. Met het kustlicht op den
Westhavendam is thans de verkenning alleszins doel
matig en geriefelijk. NR. Ct.)
Aan het verslag wegens den toestand van handel,
scheepvaart en nijverheid te Vlissingen over het jaar
1887, wordt het volgende ontleend
Het jaar 1887 was over het algemeen minder gunstig
dan het voorgaande.
De belangrijke werkzaamheden aan de fabriek der
koninkl. maatschappij «De Schelde" veroorzaakten ook
nu weder eene toeneming der bevolking, waardoor ver
meerdering van bedrijvigheid ontstond.
De belangrijke uitbreiding van den dienst der maat
schappij «Zeeland", alsook het vernieuwd vervoer van
schapen naar Engeland, veroorzaakten vermeerderde
bedrijvigheid op het gebied der scheepvaart.
Een en ander oefende een gunstigen invloed uit op
het algemeen vertier en kwam vooral den kleinhandel
ten goede.
Over het algemeen was de toestand vrij bevredi
gend, en Kon het nieuwe jaar hoopvol worden tege-
moetgegaan.
De jury voor de nationale tentoonstelling van
oude en nieuwe kunstn ij verheid te 's-Gra-
venhage is voor groep 10 samengesteld als volgt:
Van den Heuvel, voorzitter; Altorffer, Middelburg,
secretaris; J. Stortenbeker, Den Haag.
Uit VGravenhage wordt het overlijden gemeld
van den gepensioneerden luitenant-generaal J. J. Van
S w i e t e n Staatsraad in buitengewonen dienst.
De schitterende diensten, door generaal Van S wieten
in onze Iadische oorlogen bewezen, welke hem tot de
hoogst militaire waardigheden deden opklimmen, en
laatstelijk de vaderlandslievende toewijding waarmede
hij, op gevorderden leeftijd en reeds gepensioneerd,
het opperbevel over de tweede Atj*h-expeditie aan
vaardde, zijn bekend.
Generaal Van Swieten was, met Z. M. den Koning,
de eenige gerechtigde tot het dragen van het groot
kruis der Militaire Willemsorde.
Naar meu verneemt, heeft de Maatschappij tot
exploitatie van staatsspoorwegen, gevolg gevende aan
het door de regeering uitgesproken verlangen, aan den
minister van waterstaat voorstellen gedaan omtrent
een beperkten treindienst voor personenver
voer op den Zondag. Indien die voorstellen door
de regeering worden goedgekeurd, zal met den beperk
ten Zondagsdienst eene proef worden genomen voor
een tijd van drie maanden, aanvangende op den len
December p. k.
De maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen
heeft gemeend met het doen dezer voorstellen te moe
ten wachten totdat d e regeering haren wensch daartoe
had te kennen gegeven, wijl zij overtuigd was, dat deze
maatregel, die op het vasteland tot dusverre geheel
onbekend was, niet kan worden to3g°past zonder de
belangen van het reizend publiek en wellicht ook die
van den postdienst in enkele opzichten te schaden.
Overigens was de maatschappij van oordeel, dat de
beperkte Zondagsregeling zoodanig moest worden be
paald, dat die inderdaad aan het personeel ten goede
kwam. Op dat beginsel berusten dan ook de voor
stellen aan de regeering, volgens welke aan meer dan
jO percent van het treinpersoneel hetzij een geheel
vrije Zondag, hetzij een dieDst van slechts enkele uren
op dien dag wordt verzekerd.
Naar hetgeen aan het Utrechtsch Dagblad wordt
geschreven, was het Vrijdag 7 September 25 jaar ge
leden dat op de statuten der Maatschappij tot
exploitatie van staatsspoorwegen de
koninklijke goedkeuring werd verleeDd. Er zou voegt
de berichtgever o. a. er bij reden zijn, dit feit te
herdenken, niet alleen in Utrecht, waar de zetel der
maatschappij gevestigd is, maar in bijna alle oorden
des lands, daar toch de Maatschappij bijna overal ver
tegenwoordigd isen evenwel wordt men niets
gewaar van eenige feestelijkheid. Nu is het juist wel
niet noodig, dat dit in h6t openbaar geschiede, op
dezen dagnog andere dagen zijn daarvoor even ge
schikt, b. v. de 26 Sept., toen vóór 25 jaren de nota-
riëele akte van oprichting der Maatschappij te Am
sterdam werd gepasseerd. Op dien dag hield ook de
raad van bestuur en 'toezicht zijne eerste vergadering
te Amsterdam in vereeniging met de pas geconstitu
eerde directie, bestaande uit de heeren dr. A. Vrolik,
voorzitter, (vader van den tegenwoordigen directeur-
generaal, den heer W. K. M. Vrolik), F. De Brouwer
v. Hogendorp, onder-voorzitter, H. P. Van Heukelom,
II. A. Van den Wall Bake, W. Testas, directeuren, en
mr. H. P. G. Quack, secretaris. Den 1en October 1863
werd met de feitelijke exploitatie der Staatsspoorwegen
begonnen, en wel door de feestelijke overname van de
lijn BredaTilburg, die den 5en voor het publiek werd
opengesteld. Den 27en October volgde de opening van
de lijn HarlingenLeeuwarden, den 23en December
Bergen-op-ZoomRozendaal, enz.
Het Bataviaasch Nieuwsblad verklaart zich vóór
de vermindering van het traktement van den
Gouverneur-generaal. Honderdzestig duizend
gulden acht het blad eene voldoende jaarwedde, om
dat de landvoogd toch niet meer dan vijf duizend
gulden 's maands verteert en geen anderhalve ton ver
teren kan.
Het Nieuwsblad wil de bezuiniging nog wat verder
uitstrekken en o. a. den Raad van Indië opheffen,
welk college bij het bestaan van de stoomvaart en de
telegraphische gemeenschap geen reden van bestaan
meer heeft en integendeel belemmerend werkt, daar
het de toenadering tu6schen den Gouverneur-generaal
en de directeuren in den weg staat.
De algemeene vergadering der Broeder
schap van Candida a t-notarissen in Ne
derland zal plaats hebben op Maandag 17 September
a. s. in het schouwburg-lokaal te NijmegeD. Het voor
zitterschap wordt waargenomen door den heer II. W.
J. Sannes te Hoorn. Op de uitgebreide agenda komt,
onler meer, voor een voorstel tot het richten van een
adres aan Z. Exc. den minister van justitie met ver
zoek bij eventuëele wetswijziging der wet op het no
taris ambt a. het vermaken der protocollen te doen
ophoudenb. de plaatsvervanging bij vacature door
een candidaat-notaris mogelijk te makenc. het aan
tal candidaat-notarissen te beperken.
Da maatschappij tot expl. vaa staatsspoorwegen heeft
besloten de candidaat-notarissen, leden dier Broeder
schap, te vervoeren heen en terug (retour 4 dagen)
op vertoon van hun bewijs van lidmaatschap tegen
enkelen vrachtprijs.
De heer J. T. Cremer, lid der Tweede
Kamer, thans in Nederland teruggekeerd, moet zich
naar het Zuilen begeven, wegens ernstige ongesteld
heid van een zijner kin leren.
D r Haagsche correspondent der Zaanl. Ct. stelt
voor, dat in blijvende herinnering aan 's Konings 40-
jarig regeeringsjubilé, 't wolk Nederland in het vol
gend jaar hoopt te vieren, een nationaal werk
lieden-pensioenfonds worde gesticht. Er
vorme zich, zegt hij, door heel 't land, uit alle par
tijen, reeds nu een commissie, om gelden milli-
oenen in te zamelen, teneinde Z. M. op den feest
dag van 1889 het grondkapitaal aan te bieden voor
een Koning-Willem-pensioenfonds voor werklieden.
De staats-commis8ie, benoemd tot het instellen
van een onderzoek naar nieuwe middelen om de
berri-berri in Oost-Iadië te bestrijden en voor
zooveel mogelijk weg te nemen, hooft Z iter lag hare
zittingen aangevangen in het gebouw van het depar
tement van koloniën te 's-Gravenhage.
Volgens een bericht aan de Times zou Prins
Albrecht van Pruisen, regent van Brunswijk
en zoon van wijlen prinses Marianne der Nederlanden,
voornemens zijn binnen kort zijn oudsten zoon als
student aan de hoogeschool te Leiden te doen in
schrijven.
Daar deze jonge prins (Frederik Hendrik) den 15
Juli van dit jaar eerst 14 jaar is geworden, zal er
merkt het Hbl. op over zijn studenten-verblijf
nog wel geen beslissing zijn genomen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Donderdagavond half 7 uur zal ds. J. Groeneweg
van Rotterdam door ds. Mackenschij van Brielle be
vestigd worden tot pred. bij de Geref. Gem. alhier.
Heinkenszand. Ter voorziening in de predikants
vacature bij de Chr. Geref, Gemeente alhier is een
tweetal opgemaakt bestaande uit de heeren A. Delfos,
(oud-zendeling) te Leiden en M. H. K. Mol, te Dussen
(prov. Noord-Braban*).
Beroepen te Arnemuiden de heer J. C. V. Meischke,
cand. te Hoogezand.
Bedankt voor het beroep naar Houtrijk en Pola-
neo door ds. G. P. KruijfT, te Domburg; voor het
beroep naar de Chr. Ger. gem. te Kamperland door
ds. B. Veenstra, te Vlissingen.
Gisterochtend werd ds. H. Van Selms in de
Ned. Herv. kerk te Kralingen door ds. Th. N. Crousaz,
die eene leerrede hield over Joh. XII vers 29, bevestigd
tot predikant bij die gemeente.
Des avonds hield ds. v. Selms zijn intreerede.
Uit Freiburg wordt aan de Matin geseind, dat
het Katholieken-congres met algemeene stemmen een
motie heeft aangenomen, inhoudeode dat het herstel
van het wereldlijk gezag van den Paus onvermijdelijk
en noodzakelijk is. Het congres gispte het nieuwe Ita-
liaansche strafwetboek.
Op het Oad-Katholiek congres te Heidelberg waren
de drie zusterkerken van Duitschland, Zwitserland en
Nederland vertegenwoordigd. In een bijeenkomst, die
door ongeveer 600 personen werd bijgewoond, sprak
prof. Schulte over de noodige samenwerking tusschen
deze drie, waarna pastoor Van Santen, uit Nederland,
en Gilg, uit Olden, diezelfde noodzakelijkheid nader
deden uitkomen. In de vergadering van afgevaardigden,
waaraan er 169 deelnamen, werden besluiten genomen
betreffende het vestigen eener vereeniging tot verheffing
en bevordering der oud-katholieke pers, eene algemeene
en gelijke organisatie der verspreiding van oud-katho
lieke en m oud-katholieken geest geschreven werken,
als middel tot bevordering der oud-katholieke beweging.
Er werd een comité benoem J, om tegen het eerst
volgend congres de hiertoe noodige ontwerpen gereed
te maken. Voorts verklaarde de vergadering in 't al
gemeen in te stemmen met het plan tot oprichting
van informatiebureels in zake van bijstand, waarna
aan de synodale commissie werd opgedragen de noodige
stappen ter uitvoering te doen. Ten opzichte van een
voorstel betrdfende het geven van godsdienstonderwijs
werd besloten over te gaan tot de orde van den dag,
omdat dit onderwerp behoort tot de bevoegdheid der
bisschoppelijke autoriteiten. Omtrent het volgende con
gres werd aan bisschop Reinkens opgedragen, zich met
bisschop Herzog in Zwitserland en met den aartsbis
schop en de bisschoppen der Oud-Katholieke Kerk in
Nederland te verstaan en tevens in overleg te treden
over een gemeenschappelijk congres van de Duitsche,
Zwitsersche en Nederlandsche met de Oostenrijksche
oud-katholieken, te houden in 1890. Voorloopig had
men voor plaats dezer bijeenkomst het oog op Keulen.
Bij beschikking van deo Min. van Binn. Zaken
zijn benoemd in de comtnissien, ia het najaar van 1888
belast met het afnemen der examens ter verkrijgiog
van de akte, bedoeld in art. 56, onder a, van de wet
van 17 Augustus 1878, in Zeelaud: a. tot lid en
voorzitter: de schoolopziener in het district Middel
burg; b. tot leden: de schoolopzieners in de arrondis
sementen Middelburg, Goes, Tolen en Oostburgc. tot
Hd-plaatsvervaugerde schoolopziener iu het arrondis
sement Aksel.
Te Wemeldinge is dit jaar voor d) school met
den Bijbel gecollecteerd20,06te Kruinmgen met
Hansweerd 110,40te Kortgene (Herv. kerk)/83,54.
Kortgene. Zaterdag 8 September II. hield de on-
derwijzers-vereeniging «Noord-Beveland" dit jaar hare
derde vergadering. Ondanks het ongunstige weder
waren er een twaalftal heeren opgekomen.
Bij de opening der vergadering herdacht de voor
zitter de verdiensten van het eerelid wijlen den heer
M. Hooze, oud-president dezer vereeniging en rustend
hoofdonderwijzer te Wissekerke, den geachten nestor
van dit gezelschap. Zijne waardeerende woorden von
den bij allen weerklank. Dm secretaris werd opge
dragen aan mej. de weduwa Hooze de deelaeming der
vereeniging in haar verlies te betuigen.
De heer J. Vermeulen hield eene leziog overPieter
Cornelisz. Hooft, en beschouwde hem achtereenvolgens
als hoofd van den Muiderkring, als dichter en als
historieschrijver.
De heer P. Beun besprak de exaraineerwoade van
den tegenwoordigen tijd en vroeg, of de hooge eischen^
