1888. N°. 10G.
Donderdag G September.
75sle jaargang.
seémmbé
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAH te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
*4..' -
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht*
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking .'hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct«
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 5 September 1888.
De beer Bos, opzichter bij den Rijkswaterstaat
alhier, wordt met 1 October a. s. overgeplaatst naar
Friesland.
»Een zonderlinge benoeming" noemt de 7ijd de
benoeming van dhr. Sol tot lid van de algem.
rekenkamer, na voorafgegane intrekking van het beslait
van 21 Aug. 1886, waarbij aan de heeren Sol en De
Sturler Jr. het verblijf in de afdeeling Buitenzorg werd
ontzegd. Omtrent de Tjiomas-zaak heeft de heer Keu-
chenius van den beginne af zijn eigenaardige opvatting
gehad. En in zooverre had hij gelijk, dat bij de ver
banning der heeren Sol en De Sturler de wettelijke
bepalingen niet in alle deelen trouw waren gevolgd.
Maar van den anderen kant kan toch ook niet ontkend
worden, dat voor do verwijdering der heeren Sol en
De Sturler uit de afdeeling Buitenzorg, zoowel om
staatkundige redenen als in het belang der ingezetenen
van het land Tjiomas, gewichtige redenen werden
aangevoerd.
Ook vergete men niet, dat omtrent dit punt alle
Indische autoriteiten op één na eenstemmig
dachten, en dat de verwijdering door den landvoogd
eerst werd toegepast nadat de spanning tusschen den
landheer en de bevolking van Tjiomas haar toppunt
had bereikt en zich geopenbaard had in een geweld
dadig verzet.
Hoe men overigens ook over de toestanden op het
landgoed Tjiomas moge denken, een belooniog had de
heer Sol zeker van de regeering niet verdiend.
Nog niet lang geleden gaven wij, zegt de Tijd, als
onze meening te kennen, dat aan de Tjiomas-zaak
gevoegelijk een eind zou kunnen worden gemaakt, in
dien zin, dat de nieuwe gouverneur-generaal, door een
beschikking, die in de oogen der inlaodsche bevolking
zou gelden als een daad van koninklijke genade, het
besluit van 26 Augustus 1888 zou intrekken. Indien
mr. Pijnacker Hordijk dan tevens zijn aandacht gewijd
had aan de herziening van het reglement op de par
ticuliere landerijen, zou er uit de geheele geschiedenis
nog iets goads voortgesproten zijn. Nu vreezen wij,
dat dit laatste om de boven vermelde redenen niet
gebeuren zal, ten minste wij gelooven niet dat aandrang
daartoe van den minister van koloniën zal uitgaan".
Al kan de Tijd zich om al deze redenen niet inge
nomen toonen met deze regeringsdaad van den minis
ter, met nadruk wil het blad al dadelijk opkomen
tegen het streven, om van de ontevredenheid van velen
over deze benoeming een stormram te maken tegen
dezen minister. »Ook tegenover den heer Keuchenius
als minister wenschen wij het standpunt te handhaven,
waarop wij ons geplaatst hebben in 1866 tegenover
den heer Keuchenius als lid der Tweede Kamer en
voorsteller der bekende motie. Het recht der uitvoe
rende macht om op eigen verantwoordelijkheid ambte
naren aan te stellen, in de befaamde zitting van 26
Sept. 1866 door den minister Heemskerk en vroeger
herhaaldelijk door Thorbecke met zooveel nadruk ver
dedigd, wenschen wij ook, nu het den heer Keuchenius
geldt, volkomen onverkort te zien."
De N. R. hetzelfde onderwerp besprekende,
zegt 0. a.
i>Voor den heer Van Rees, eenmaal in de handen
van zijnen vijand gevallen, was het misschien het ergste
niet, voor een koninklijk bevel te buigen en den man
dien hij gestraft had, met eer gekroond te zien terug-
keeren in het laDd dat hij straks voorgoed verlaten
zou. De heer Van Rees is te oud geworden en heeft
te veel van de wereld gezien, om de hem toegedachte
krenkingen niet met zekere wijsgeeiige kalmte te ver
dragen. Maar wat men den heer Van Rees toegedacht
heeft, zal geleden worden door zijn opvolger en wie
met en na hom het gezag in Indië zullen te vertegen
woordigen hebben. Want aan dat gezag is een slag
toegebracht als wellicht nooit te voren. De hoogste
vertegenwoordiger van het gezag, tegen wien geheel
Indië met diep ontzag pleegt op te zien, is in 's Ko-
nings naam verloochendis, door de buitengewone
verheffing in eer van een door hem gestrafte, voor
Indië te schande gemaakt en de man, tegen wien hij
de bevolking in bescherming heelt genomen, met eer
gekroond Welk eenen indruk dat op de bevolking
van Indië en op hare hoofden maken moet
Een eind verder zegt het blad
»Wij weten wel, wat ter verdediging van de re-
geeriogsdaad zal aangevoerd worden. Het zal heeten,
dat aan het staatsbelang nooit het recht mag worden
opgeofferd.
Het klinkt goed maar bedenk
Ia de eerste plaats, dat bij monde van den heer
Keuchenius niet het recht, maar enkel een rechts-
begrip spreekt. Voor den heer Van Rees, gesteund
door de eerste, zoo besturende als rechterlijke ambte
naren, eischte het recht de bestraffing van voor
de bevolking harde en wreede meesters.
In de tweede plaats zouden wij willen vrageD, of,
al heeft de heer Van Rees in den vorm gezondigd,
de heeren van Tjiomas aan de bevolking een konink
lijk gunstbewijs hebben verdiend 7
Ia de derde plaats bedenke men, dat dit zooge
naamde rechtsherstel geschiedt ten koste van anderen,
die in billijke rechten worden gekrenkt; ten koste
van d i bevolking der landgoederen, die het gelag be
taalt; ten koste van geheel Indië, dat in het onver
zwakt handhaven van het gezag zijne veiligheid ziet.
En eindelijk stelle men zich voor, wat de gevolgen
zouden ziin, indien opvolgende regeeringen zich ge
roepen gingen achten, wij zeggen niet om zooveel
mogelijk te herstellen, wat onder de voorgangers on
rechtvaardigs was geschied (naar hunne opvatting
altoos), maar alle wezenlijke en gewaande verongelij
kingen op de wijze als aan den heer Sol is geschied
te vergoeden 1
»Met welke schijnschoone redenen", aldus eindigt
het blad zeer terecht, >men baar ook trachte te be-
kleedenin haar drievoudig karakter van onverdiend
gunstbetoon, krenking van verkregen recbten, en kaak
slag aan 's Konings vertegenwoordiger, is de gedane
benoeming noch eene daad van recht, noch van wijs
heid, en teekent zij eene staatkunde, die zich zelve
misschien haar wezenlijk karakter niet bewust, maar
voor de koloniën en het vaderland vol gevaar is".
Wij ontvingen ter aankondiging de x>Prijscourant
der boomkweekerijen »Gistelles" en »Eureka" van
D. J. Van der Have, ICapelle bij Goes."
Deze prijscourant, met teekeningen van enkele vruch
ten versierd, geeft een duidelijk overzicht van wat in
de gunstig bekende kweekerijen van dhr. V. d. Have
te vinden is. In ons blad een overzicht van den rijken
inhoud te geven gaat natuurlijk niet. Daarom ver
melden wij als bijzonderheid alleen, dat wij in den
catalogus vermeld vinden een nieuwen appel, »de
schuttersreinette", aldus door dhr. Van der Have ge
noemd naar dhr. E. E. Vleugels Schutter, geneesheer
te Oosterland, die hem in de gelegenheid stelde met
dezen uitstekenden appel, door dien heer gewonnen,
kennis te maken, er eenige boomen van te kweeken
en ze zoodoende thans in den handel te brengen.
Naar wij met genoegen vernemen is door de
kon. maatschappij »de Schelde" te Vlissingen het
laagst ingeschreven voor den aanbouw van een stoom
schip voor de gouvernements marine in Ned.-Iadië.
Er waren drie firma's, die voor inschrijving waren
uitgenoodigd, nl. de maatschappij »de Maas" te Rot
terdam, die inschreef voor 235,700; de Ned. stoom
bootmaatschappij »Fijenoord" te Rotterdam, die in
schreef voor 227.000, en de kon. maatschappij »de
Schelde", die inschreef voor 215.800.
Voor velen, en niet 't minst voor de stad onzer
inwoning, is dit voorzeker eene aangename tijding.
Moesten wegens voortdurende slapte van werkzaam
heden reeds vele werklieden worden ontslagen, hun
aantal zou natuurlijk aanmerkelijk z>jn toegenomen,
ware der fabriek dit werk niet te beurt gevallen.
{VI. Cf.)
De voortdurende aanvallen van de Noordzee op
de polders aan de noordkust van ons eiland Noord-
Beveland en de daardoor veroorzaakt wordenle groote
sommen gelds ter verdediging, hebben aldus meldt
men uit Wissekerke aan het Dagbl. sedert langen
tijd bij de ingelanden van den Sophia-polder onder deze
gemeente den wensch doen ontstaan tot het cilamiteus
worden van dien kostbaren polder, waartoe dan ook
de noodige stappen zijn gedaan en aan Gedeputeerde
Staten der provincie calamiteus-verklaring is verzocht.
De heer Gerritsen, burgemeester van Groede,
heeft concessie aangevraagd tot het exploiteeren van
een tram van de gemeente Sluis naar de Belgische grens,
in aansluiting met twee tramlijnen, welke de Belgische
buurt-spoorwegmaatscbappij zal aanleggen. (Z>.)
- Volgens Recht voor allen is den heer F. Domela
Nieuwenhuis, afgevaardigde ter Tweede Kamer, de vol
gende motie gezonden
Ȇe afdeeling Middelburg" van de Zeeuwsche pro-
pagandaklub voor algemeen kies- en stemrecht, kennis
genomen hebbende van de interpellatie van den afge
vaardigde voor Schoterland, F. Domela Nieuwenhuis,
in de Tweede Kamer, in zake de verplichte winkel
nering alsmede van zijne houding bij de behandeling
van het bankoktrooi, dankt genoemden afgevaardigde
voor zijn flink en waardig optreden in de Kamer, en
wenscht hem voor de toekomst kracht en gezondheid
toe, opdat hij op gelijke wijze blijve voortwerken in
het beiaDg des volks."
Maandag had te Bargen-op-Zoom onder prach
tig zomerweder de ofllciëele opening plaats van de
stoomtramlijn AntwerpenBargen-op-ZoomTolen.
Nadat het gemeentebestuur aan de grenzen de Bel
gische autoriteiten en genoodigden, onder welke 0. a.
de minister van openbare werken De Bruyn, ontvan
gen had, werd na aankomst receptie ten raadhuize
gehouden, waarbij de stafmuziek van het 3e regiment
infanterie de nationale volksliederen en eenige andere
nummers uitvoerde.
Daarna werd in de feestelijk versierde tram een
tochtje naar Tolen gemaakt, alwaar ook aan de ge
noodigden eene feestelijke ontvangst te beurt viel.
Na de terugkomst had een feestmaaltijd in »Thalia"
plaats van 80 couverts. Onder de gasten bevonden
zich 0. a. de minister van waterstaat, de commissaris
des Konings in Noord-Brabant en vele anderen.
Er werdeu verscheidene toosten ingesteld, toepas
selijk op de nieuwe verbindiDg tusschen Nederland
en Belgie, op de vorsten van beide rijken, enz.
In de stad wapperden honderden nationale en Bel
gische vlaggen, als blijk van instemming der bewoners
met het feest van den dag.
Een concert in den tuin van »Thalia" besloot de
feestelijkheid. (N. JR. Cf.)
Bij de gisteren gehouden vergadering der Centrale
liberale kiesvereeniging in het hoofdkiesdistrict Bergum
is de stemming voor de candidatuur van het lidmaat
schap der Tweede Kamer geweest als volgt
Kielstra 76, Drijber 64, Fontein De Jong 17, J. II.
Sickler 17 en Rangers 2 stemmen, zoodat vermoede
lijk dhr. E. B. Kielstra de candidaat der libe
ralen zal zijn,
Volgens den Haagschen correspondent van de
N. Gron. Ct. zon de bijeenroeping der vereenigde
zitting van de beide Kamers niet plaatsheb
ben voor de opening van het nieuwe zittingjaar, op 19
Sept. e. k. De toestand des Konings maakt gelukkig
overijling in de behandeling der voogdij wet niet noodig.
