1888. N°. 101.
Zaterdag 25 Augustus.
75stc jaargang.
PATENTRECHT
Wanneer moet ik mijn kind van
de school doen
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
C01JRAN
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Aan den Ontvanger der directe belastingen is op
heden uitgereikt het kohier no. 2 van de
Personeele belasting; «ver I888/S9,
soodat ieder aangeslagene, na bekomen kennisgeving
verplicht is zijn verschuldigde biunen den bepaalden
tijd te voldoen
Qoee, den 24 Augustus 1888.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
Aan den Ontvanger der directe belastingen is op
heden uitgereikt het eerste kwartaals-kohier van het
dezer gemeente, voor het dienstjaar 1888/1889, zoodat
ieder aangeslagene, na bekomen kennisgeving, verplicht
is, zijn verschuldigde binnen den bepaalden tijd te
voldoen.
Goes, den 24 Augustus 1888.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
(Ingezonden.)
Zeker «ene nuchtere vraag, waarop een doodeenvoudig
antwoord zou kunnen volgen. Immers op de lageie
scholen in Goes is de leerstof verdeeld over zes jaren,
of liever over vijf, want het zesde jaar dient hoofd
zakelijk tot herhaling en uitbreiding van het geleerde.
Daaruit volgt dan, dat bet zesde of laatste jaar niet
het minst belangrijke is. Niet alles toch wat in de
vijf voorafgaande jaren is geleerd, is het eigendom der
leerlingen geblevenveel wat in de eerste schooljaren
slechts kon worden aangestipt, komt in het laatste
leerjaar meer tot zijn recht. In 't kort, het is volstrekt
noodzakelijk, dat de leerlingen het gansche zesde leer
jaar trouw ter school gaan, willen zij voor hun volgend
leven van het onderwijs de meest gewenschte vruchten
plukken.
Dit zesde leerjaar is traditioneel bekend onder den
naam van «de hoogste klasse." Die hoogste klasse
te bereiken (let wel: niet ten einde toe te volgen)
is voor de meesten synoniem met wat men vroeger
noemde volleerd" zijn. Zoover is men gelukkig toch
gekomen, dat van volleerd" zijn geen sprake meer is.
Zelfs de minder ontwikkelde begrijpt, dat er voor zijn
kind nog altijd wat te leeren is.
Het is duidelijk, dat het onderwijs op iedere school
een afgerond geheel vormt, waaruit dan weder volgt,
dat ieder kind, dat slechts een gede» he van den cur
sus bijwoont, (al is het ook tot en met het 5e leer
jaar) gebrekkig ondei wijs heeft genoten, waarover hij
zich in zijn volgend leven zal beklagen.
Laat ik nu met cijfers aantoonen hoe weinigen
van school B den geheelen zesjarigen cursus volgen.
September 1887 bij het bpgin van den Dieuwen
cursus telde mijn »hoogste klasse" (zesde leeijaar) 52
leerlingen, en bij het einde van den cursus (20 Augs.
1888) had ik daarvan nog slechts 17 leerlingen over.
Vijf en dertig kinderen verlieten ontijdig de school
terwijl slechts 17 of ruim 30 pet. den geheelen cur
sus volgden. Enkelen dezer leerlingen hebben slechts
éene maand, anderen ettelijke maanden het onderwijs
in dat laatste leerjaar bijgewoond. Zij zaten immers
in de hoogste klasse en dusIs het niet be
droevend, dat zooveel ouders zoo slecht het welzijn
hunner kin leren behartigen, en mo»t men zich nog
verwonderen, dat zoovelen op hun 20e jaar bijna alles
van het onderwijs vergeten zijn?
Van die 35 kinderen waren acht jonger dan 12,
éen zelfs jonger dan 11 jaar.
Bij het begin van het 5e leerjaar telde het 5e
leerjaar 54 leerlingen, waarvan riet minder dan acht
ontijdig de school verlieten Een dezer kinderen, een
meisje, was al tien jaar oud, toen ze mij kwam be
danken Toen ik den vader van dat kind vroeg,
waarom hij zijn dochtertje van de school nam, kreeg
ik ten antwoord, dat hij (de vader) er zelf veel spijt
van had, maar zijne vrouw «zat altijd in de kleine
kinders, zij mocht er toch ook wel eens uit, en daarom
moest Johantje van schoolJa, die kleine broertjes
en zusjes hebben wat op hunne rekening. Natuurlijk
moeder moet »er ook wel eens uit" en tienjarige kin
deren worden voor hun leven bedorven. Zouden die
moeders, die er zoo graag eens «uit" gaan, daaraan
wel denken? Ik heb reden om dit in twijfel te trekken.
Zelfs zijn er kinderen, die het vierde leerjaar niet
ten einde brengen. Io den loop van dit jaar verlieten
vier kinderen uit deze klasse voor goed de school, een
dier kinderen is bij zijn vader op het ambacht, en de
drie andeien zijn straatslijpers. De ouders zijn te
onverschillig om zich met hunne kinderen te bemoeien.
Hoe het in dat opzicht op de scholen C en D ge
steld is, weet ik natuurlijk niet, maar ik vrees, dat
daar ook wel leerlingen zullen zijn, die ontijdig de
school verlaten.
De aandachtige lezer heeft waarschijnlijk al begre-
peD, dat ik heb trachten aan te tooren, wanneer de
leerlingen de school niet moeten verlaten, en dat was
juist mijn doel. Alle kinderen moeten den geheelen
zesjarigen cursus van het onderwijs volgen. Mogelijk
moeten sommige ouders zich daarvoor wat moeilijk
behelpen, dat wil ik gaarne geloovenmaar toch, is
hun het belang hunner kinderen dit offer niet waard?
Ik hoop: ja. Hunne kinderen zullen er hun later
dankbaar voor zijn.
DEN GEHEELEN ZESJARIGEN CURSUS, on dit
te meer omdat er ia de vijf jaren, die vooraf gaan,
nog al eens verzuimd wordt.
Of er dan in Goes schoolverzuim is? Daarover een
volgende maal.
Goes, 23 Augustus.
A. VAN SCHELVEN,
hoofd van school B.
Zou de Radactie van het Volksblad niet zoo beleefd
willen zijn dit artikel over te nemen? A. v. S.
GOES, 24 Augustus 1888.
In de gisteravond gehouden vergadering van de
coöperatieve voorschotvereeniging en
spaarbank alhier is ter voorziening in de vacature
in de commissie van toezicht, tengevolge van het
genomen ontslag door dhr. E Besuijen, benoemd dhr.
Ph. M. V. d. Mandere.
Blijkens nadere berichten, is de toestand
van Z. M. den Koning aanmerkelijk beter en
behandelde Z. M. gisteren weder regeeringszaken.
's Konings lijfarts, dr. Vinkhuijzen, Woensdag op
het Loo gekomen, is gisteren weder van daar vertrokken.
Van antirevol. zijde is voor het lidmaatschap
van de Prov. Staten in het hoofdkiesdistrict Middelburg
candidaat gesteld dhr. L Bosselaar, burgemeester
te Grijpskerke.
Ierseke. De a. s. verjaardag onzer Prinses
zal hier op de volgende wijze feestelijk gevierd worden
De schoolkinderen krijgen vanwege het gemeente
bestuur een herinnering aan dezen feestdag en doen
een optocht door het dorp, begeleid door het fanfaren-
gezelschap «Eendracht maakt Macht" van Kruiningen
(directeur de heer Baarens).
Dit gezelschap geeft 's namiddags van 25 uren
een matinée in vereeniging met de hier bestaande zang
verenigingen «Oefening en Uitspanning" (directeur de
heer I. Van Dijke) en «Excelsior" (directeur de heer
J. A. C. Nonhebei)
Vooral ten genoege der jeugd komt er een carrousel
en des avonds zal er gelegenheid zijn tot dansen.
De toegangsprijs tot het feestterrein, alwaar gele
genheid zal bestaan tot het gebruik van ververschingen,
is gesteld op 25 cent.
Wanneer het weer meewerkt, kan de dag recht ge-
noegelijk worden.
Naar de ld. Ct. verneemt zou de heer M. C.
Koning, gepensioneerd luitenant-kolonel der mari
niers te Amsterdam, zeer in aanmerking komen voor
de betrekking van burgemeester van Vlissingen.
Naar de N. R. Ct. verneemt, zal de tweede
lijn Kruiningen Middelburg op 18 S*pt.
a. g. in exploitatie worden genomen. Dus is de aan
nemer, ondanks het slechte weder, ruimschoots in staat
vóór zijn tijd klaar te zijn. De geheele lijn kan nu
ook in eens in exploitatie worden genomen, omdat de
aannemer de werken aan het station Vlake met alle
kracht heeft voortgezet.
De uitslag der verkiezing van een lid van den
gemeenteraad te Zieriksee is, dat gekozen is de heer
M. C. Mulock Houwer met 146 van de 285
geldige stemmen. In het geheel hadden van de 551
kiezers 291 hun briefje ingeleverd.
Tot lid van de Provinciale Staten van Noord-
Brabant in het kiesdistrict Bergen-op-Zoom, is ge
kozen de heer C. P. Rogier met 984 stemmen.
Uitgebracht werden 1122 stemmen, waarvan 36 blanco
en 4 biljetten van onwaarde.
Naar wij vernemen, zal de heer J. T. C r e m e r,
lid der Tweede Kamer, spoedig hier te lande terug-
keeren. Op de «Fulda", van de Norddeutsche Lloyd,
zal hij zich den 25sten dezer te New-York inschepen,
en hoopt dan den lsten of 2den September Southampton
te bereiken. (Hbl.)
Het Vaderland schrijft
Ia een der bladen vonden wij gisteren een verras
send bericht: «Volgens een officieel bulletin
was de gezondheid des Konings iets gunstiger." Aan
blijdschap over den inhoud van dit bericht, paarde
zich bij ons ingenomenheid over het feit, dat de re-
I geering dus scheen te begrijpen, dat het volk recht
I heeft officiéél op de hoogte gehouden te worden van
dm gezondheidstoestand des Konings.
Doch spoedig bleek, dat de Staats-Courant van
zoodanig officieel bericht geen spoor bevatte, en dat
dus evanals vroeger, als Z. M. ongesteld is, officieel
dairomtreht volslagen stilzwijgen wordt in acht ge
nomen.
Wij achten dit zeer verkeerd Dergelijke geheim
zinnigheid brengt geen enkel voordeel mede, daaren
tegen wel tastbare nadeelen, daar het openbaar ge
rucht licht met alarmeerende tijdingen gereed is, ook
als daarvoor geen enkele grond bestaat. En wanneer
er waarlijk reden is tot gerustheid, moet dan Diet
bij den band, die tusschen Vorst en volk behoort te
bestaan, de natie tijd g en onomwonden daarvan in
kennis worden gesteld
Wij zouden meen. n, dat, waar een minister het
wel de moeite waard acht een algemeen bekend fe.t
in de Staats-Courant mele te deelen, met een aan
sporing aan de geloovigen om dit in den gebede te
herdenkeD, er zeker meer reden voor is ter algemeene
kennisse te brengen een ongesteldheid des Konings,
waarvan het publiek onvoldoende op de hoogte is, al
was het maar om de geloovigen in de gelegenheid te
stellen, nevens de plichtmatige smeekingen voor don
Koning en Zijn huis, bijzondere gebeden voor IID. her
stel omhoog te zenden.
Gisteren werd te Amsterdam de algemeene ver
gadering gehouden van de «Vereeniging tegen
de kwakzalverij." Hooflzakelijk was de verga
dering bijeengeroepen tot bespreking van een voorstel
van Int bestuur tot opheffing der vereeniging met het
einde van het loopende vereenigingsjaar. De voorzitter
zette breedvoerig het noodzakelijke van de ontbinding
uiteen.
Ongunstig toch was voor de vereeniging het verloop
der procedure voor de rechtbank te Leeuwarden. Zij
heeft een voor de vereeniging bedenkelijk precedent.
De heer mr. Meijer, het rechtsgeleerd lid van het
bestuur, verklaarde tot het voorstel om de vereeniging
op te hefföD, te hebben geadviseerd, «omdat de reeks
van processen, waarin zij zou kunnen vervallen, niet
te overzien is, zoolang de rechters niet willen inzien
wat de vereeniging beoogt. Immers in het Maandblad
alleen de middelen aan te vallen en dd personen onbe
sproken te laten, gaat uit een gezond redactioneel en
uit een practisch oogpunt niet op."
De heer Van Balen Blanken was tegen ontbinding.
Veeleer raadt hij een groote adresbeweging aan, om
van de Tweede Kamer opheffing te vorkrijgen van de
wetsbepalingen, die het streven dar Vereeniging tot
heil der menschheid in den weg staan.
Na nog lange breedvoorigo discussies verwierp de
vergadering hij acclamatie het voorstel van het bestuur,
zoodat de Vereeniging blijft voortbestaan.
Het bestuur werd aldus saamgesteldde heeren
J. Guldensteerien Egeling te Zeist en G. B. Schmidt
te Amsterdam, als scheikundigendr. D. J. Coster,
te Amsterdam en dr. G. P. Kortenhorst als genees
kundigen, en mr. L. Zagers Veeckens, te Amsterdam,
als rechtsgeleerde.
Naar aanleiding der verontrustende berichten
over den staat van zaken in K e d i r i verspreid, heeft
eene der groote handelsinrichtingen te Amsterdam
haren correspondent om inlichtingen gevraagd. Het
antwoord per telegraaf onmiddellijk teruggezonden,
luidde«Toestand Kediri normaal." (Hbl.)
Het N. v. N., dat deze week met eenige andere
bladen te zamen de verontrustende telegrammen uit
Indië ontving, beweert dat de Minister K°uchenius
zijn ambtgenoot van Waterstaat, Handel en N j verheid
verzocht heeft, aan de directie der Rijkstelegraaf last
te geven, hem van de telegrammen uit Bata
via, waaraan die particuliere mededeelingen te danken
zijn, onmiddellijk afschrift te zenden.
Met diep leedwezen zal men algemeen in het
land de tijding vernemen, dat de heer mr. S. Vis
sering op zijn buiten te Ellekom is overleden.
Simon Vissering, geboren te Amsterdam op 23 Juni
1818, bejifon zijne loopbaan als advocaat en lid d-r
Redactie 'van het Algemeen Handelsblad. In 1847
werd hij hoofdredacteur van de Amsterdamsche Cou
rant, destijds een gemeentelijk blad.
Zijne geschriftea deden hem al spoedig kennen als
een degelijk beoefenaar der staathuishoudkundige weten
schap, en het was een bij uitnemendheid gelukkige
greep van Thorbecke, aan Vissering eeneo leerstoel aan
te bieden aan de Universiteit te Leiden. Tot dat ge
wichtige ambt werd hij geroepen in 1850, en 29 jaren
lang heeft hij het tot roem des lands onafgebroken
bekleed.
Toen in Augustus 1879 de heer Van L'jnden van
Sandenburg belast werd met de vorming van een
ministerie, werd aan Vissering de portefeuille van
financiën aangeboden. Op 13 Juni 1881 trad hij als
minister af, en sedert leefde hij als ambteloos burger,
zich echter nog voortduren! met lust en onverzwakte
werkkracht wijdende aan de studie.
Nog slechts een paar dagen geled n werd de heer
Visseiing benoemd in de commissie, belast met liet
afnemen der diplomatieke examens. Voorts was hij
commissaris der Ned. Bank.
Vissering was ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw, Grootkruis van de Leopoldsorde, Kom-
mandeur der Danebrogsorde, grootofficier van de Eiken
kroon en ridder 2e kl. met de Ster van St. Stanislaus.
In hem daalt een voortreffelijk man ten grave, aan
wien onze wetenschap en onze litteratuur groote ver
plichtingen hebben, en wiens publicistische arbeid op
de vrijzinnige ontwikkeling van ons staatsleven van
grooten invloed is geweest.
Van bevoegde zijde wordt uit Parijs aan de N.
R. Ct. geschreven: «Met de Hollandsche afdeeling der
wereldtentoonstelling te Parijs in 1889 wil het maar
niet vlotten. De commissie in Nederland heeft alhier
een comité gevormd, en hiervan tot president be
noemd geen Hollander, maar een Duitscher, die
tot Franschman is genaturaliseerd, den heer Bischofs-
heim. Dit is geschied in de hoop, dat deze een groot
bedrag in geld zou geven ten behoeve der afdeeling.
Maar ziet, de heer Bischofsheim heeft niet meer ge
geven dan 2000 francs. Er zal dus vermoedelijk van
de geheele zaak niet veel terechtkomen. Daarbij kpint
dat de Fransche Regeering zeer ontstemd is tegen ons,
omdat Nederland niet alleen niet officieel mededoet,
maar zelfs aan de particuliere commissie geerie Staats
hulp heeft verleend, wat in de meeste andere landen
wel het geval is. Er bestaat dus geenerlei uitzicht,
dat wij eene behoorlijke plaats krijgen op het Champ
de Mars. Ik meld u dit, omdat het niet kwaad is,
dat de de Nederlandsche industriëelen dit weten, al
vorens zij zich blootstellen aan het armzalige figuur,
dat onze afdeeling maken zil. Beter in het geheel
geen inzending, dan een «halfbakken winkel".
Op voorstel van de directie der Nederl. Rhijn-
spoorweg-maatschappij is door den Minister van W.
H. en N. de volgende aanvulling in het dienstregle
ment dier xMaatschapp.j goedgekeurd
«Locomotief-personeel gedurende de uitoefening van
«zijnen dienst zich, zij het ook in den lichtsten graad,
«in beschonken toestand bevindende, wordt onvoor-
«waardelijk met ontslag uit den dienst der maat
schappij gestraft.
«Evenzeer wordt met ontslag bedreigd het locomo-
«tief-personeel, bij wie gedurende de uitoefening van
«zijnen dienst sterkedrank wordt gevonden of van wie
«kan worden aangetoond, dat zulks door zijn toedoen
«en met zijn modeweten op de locomotieven of in de
«locomotief-loodsen aanwezig is."
In de N. Rott. Ct. komt het volgen l bericht
voor omtrent de onlusten in Bantam en de
landrente.
Zooals men uit de mail-bericht >n heeft gezien, is
van verschillende zijden beweerd, dat de onlusten in
Bantam het gevolg waren van opdrijving der land
rente. Wat te dier zake in de Koloniale Verslagen der
laatste jaren voorkomt, schijnt aan die bewering
weinig steun te geven en veeleer onzen Bataviaschen
correspondent, die haar ongegrond noemde, in het gelijk
te stellen.
Toen na 1883 geleidelijk eene herziening van de
aanslagen in alle residenties plaats had, met behulp
van de door jaren lang onderzoek verkregen gegevens
omtrent de uitgestrektheid en de productie der bouw
gronden, is de landrente van de residentie Bantam
aanzienlijk verlaagd.
Het sprak van zelf, dat de pen werd gehaald door
de bedraden, te betalen veor de gronden, vernield bij
de uitbarsting van Krakatau in 1883, en voor die welke
niet meer bebouwd werden tengevolge van het otia-
komen der bezitters (resp. 39,568 en U480)
maar bovendien werd de aanslag van andere gronden,
omdat hij te hoog werd geoordeeld, verminderd met
ongeveer 82.000.
Bovendien werd jaarlijks het bedrag van dan aan
slag nog verminderd mat aanzienlijke sommen wegens
het mislukken van den oogst van sommjge velden en
het onbeplant blijven van andere, voornamelijk ten ge
volge van de vermindering van weikkrachten door de
ziekten, die Bantam teisterden. In 1884 bedroeg de
vermindering ruim 28 percent, in 1888 ruim 22 percent.
En dat de verlaging niet zoo als beweeid is
slechts schijnbaar was, kan blijken uit oene vergelij
king van hetgeen moestjworden opgebi acht in 1882
met hatgeen daarna moest worden betaald. Voor de
bouwvelden, waarvan de oogst was geslaagd, voor de
nipabosschen, boomgaarden en erven is betaald in
1882 per bouw gemiddeld 6.52 en in 18841886
5.35 a 5 45.
Ia het vorige jaar gaf de regeering het voornemen
te kenneo, de aanslagen op, geheel Java nogmaals te
doen herzien in verband met de lage prijzen dor pro
ducten. Volgens de Javasche Courant werd dienteuge-
O j ar 1883 kan niot tot vergelijking dienen,
tengevolge van de ramp van Krakatau.
