1888. N°. 98.
Zaterdag 18 Augustus.
ste L
DE PATE.YTEM
FEEBLLETOA.
<**2zcs=e**cie*'-
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Yr ij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
over het dienstjaar 1888/89, loopende van 1 Mei 1888
tot ultimo April 1889, alsmede ae suppletiebladen, en
die over het le kwartaal kunnen ter Secretarie afge
haald worden van Maandag den 20 Augustus tot en
met Donderdag 30 Augustus daaraanvolgende, uitge
nomen des Zondags, dagelijks van des voormiddags 9
tot des namiddags 2 nren.
Die afhaling moet in persoon geschieden, terwijl de
onafgehaalde patenten of de afschriften daarvan later
door den deurwaarder der directe belastingen aan de
patentplichtigen worden uitgereikt tegen betaling van
10 cents.
Goes, den 17 Augustus 1888.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
GOES, 17 Augustus 1888.
Het verslag van het turnfeest in ons vorig
notnmer eischt nog eenige aanvulling, zoowel omdat
wij in den stoet vergaten te vermelden het gymnas-
tiekgezelschap »De Schelde" van Kruiningen en den
naam van den carillonspeler, den heer Klein uit
Middelburg ons in de pen bleef, als omdat een deel
der feestelijkheden eerst na de uitgifte van ons blad
jl. Woensdagavond eea aanvang namen.
Zooals wij reeds meldden vereenigdcn zich te half
zes een vijftigtal personen, waaronder vele turners
aan een gemeenschappelijken maaltijd in het koffiehuis
»de Prins van Oranje". Menig hartelijk woord werd
daar nog gesproken en onder gezelligen kout was het
weldra acht uur, het tijdstip, waarop Eendracht
maakt Macht" van Kiuiningen en «Euphoni»" van
Goes muziekuitvoeringen zouden geven op de Groote
Markt en in de sociëteit V. O. V. Beide vereenigin-
gen voerden hare welgekozen programma's voor een
talrijk publiek uit, terwijl zij in de pauze hare plaat
sen verruilden, zoodat toen »Euphonia" zich in V.
O. V. en »E. m. M." zich op de Markt liet hooren.
Na afloop van het concert was er in de sociëteit een
zeer geanimeerd bal.
Aan de beide muziekvereenigingen werd door dhr.
Jonquière namens de Vereeuiging voor Volksvermaken
een gelijke herinneringsmedaille uitgereikt als aan de
gymnastiekverenigingen.
Inmiddels was er ook in «de Prins van Oranje",
waar mede gelegenheid tot dansen was, heel wat drukte
en zoowel daar als overal elders vertoonden zich de
kleurige uniformen der turners.
Het weder hield zich behoudens enkele korte regen
buien over dag zeer goed, zoodat ook op de straat
eene groote menschenmassa van de tonen der muziek
genoot.
Hiermede eindigen wij ons verslag van het eerste
turnfeest te Goes, een feest, dat in alle opzichten uit
stekend geslaagd mag heeten en waarop het bestuur
der Vereeniging van Volksvermaken met trots mag
terugzien als een, dat in waarheid mag beschouwd
worden als te hebben gediend tot veredeling van het
volksvermaak.
Door de vrijzinnige kiesvereeniging «Algemeen
Belang" te Vlissingen is voor de Provinciale Slaten
candidaat gesteld de heer C. L. Van Woelderen,
directeur der Stoomvaart-maatschappij «Zeeland".
Te Ellewoudsdijk werd Woensdag bij de West-
havennol eene oeverafschuiving ontdekt over
eene lengte van 50 a GO M. bij eene breedte van 20
a 25 M. In Maart 11. ontstond op genoemde plaats
ook eene afschuivinz, die later weer aanzandde.
Edelweiss.
Novelle van Natalie Von Eschstruth.
4) Vervolg.
Het was een prachtige herfstdag. De wilde ranken
kwamen met hun overvloedige lovers, geel en rood
gekleurd, in de schaduw der rotsen uit de rotsspleten
te voorschijn en slingerden zich om de uitstekende
punten der steenmassa's. De lauwe lucht droeg de
zachte geuren der bloeiende geraniums van de berg
vlakte naar boven, het zachte mos glinsterde in het
zonlicht en daarboven gonsden de insecten in kleine
kringen. De Alpen verhieven trotsch en reusachtig
hunne kruinen in de onmetelijke ruimte als machtige
zuilen, bestemd om het hemelgewelf te dragen. Aan
den voet der bergen kabbelde het meer, schitterend
in de laatste stralen der zon.
Edelweiss zat op de rots vlakte en staarde in de
eindelooze ruimte. Haar wit kleed glinsterde als vloei
bare sneeuw en in hare kleine hauden hield zij een
ruiker Alpenbloemen. Zij zat in het volle licht en
hare lokken hingen los om hare slapei', terwijl de
wind er zachtkeus doorheen speelde en haar bleek
Ierseke. In de vergadering van den gemeenteraad,
gisteravond gehouden, was de heer Sauer afwezig.
De Voorzitter deelde o. a, mede, dat van Ged. Staten
was ingekomen de goedkeuring van het besluit tot
afschaffing der kermis.
De begrooting voor 1889 werd aangeboden in ontv.
en uitg. tot een bedrag van 26130,18. Er werd een
commissie benoemd om haar na te zien en rapport
uit te brengen, bestaande uit de heeren Sauer, Van
der Burght en Schipper.
De commissie tot het nazien der rekening over
1887 bracht bij monde van den heer Sinke rapport
uit. Zij concludeerde tot aanneming der eindcijfers
(ontvangen f 68669,75, uitgaaf /"626o9,25, goed slot
6030,50) maar gaf in overweging: lo. de kaairech-
ten in ontvaug te doen nemen onmiddellijk na lading
of lossing, 2o. de abonnements-havengelden 2maal
in plaats van éénmaal per jaar te doen innen, en 3o.
vuor overeenkomsten waarbij eene notaiiëele acte moet
gepasseerd worden naar goedkooper bijstand uit te zien.
Het voorstel tot voorioopige vaststelling der reke
ning werd aangenomen met algemeene stemmen.
Daarna werd met algemeene stemmen benoemd tot
gemeente-vroedvrouw mej. de wed. Bernhard, geb.
Strandberg, te Amsterdam.
De Voorzitter deelde nu mede, dat de lantaren
opsteker wegens dienstweigering door B. en W. is
ontslagendat sollicitanten voor die betrekking zijn
opgeroepen en dat 6 ingezetenen daarop gereflecteerd
hebben. Na drie stemmiQgen met volmaakt denzelfden
uitslag werd bij het lot benoemd A. Paauwe.
Eene verordening, waarbij het rijden met rij- of
voertuigen op het met klinkers bestrate gedeelte der
Paardenmarkt op eene boete van 50 cent tot lOgld.
wordt verboden, ward met algem. stemmen aangeno
men. Kruiwagens of steekkarren zijn niet daaronder
begrepen.
De Voorzitter vroeg machtiging tot eene kleine wij
ziging in het bestek tot verbetering der Paardenmai kt,
daarin bestaande dat voor den ingang der schuur van
Nieuwenhuize keien in plaats van klinkers zullen ge
legd worden en wel omdat anders het binnenrijden
in die schuur onmogelijk zou worden.
Bij de daarop gevolgde discussie kwam men tot eene
wijziging der verordening, in dien zin dat B. en W.
ontheffing van het verbod tot het rijden op de klinkers
kunnen veriaenen, welke, evenals da wijziging in het
bestek met algemeene stemmen werd aangenomen.
Daarna deelde de Voorz mede, dat het post- en
telegraafkantoor door B. en W. is opgenomen en, uit
gezonderd een klein defect aan het behangsel, in orde
is bevonden. Zij stelden voor het gebouw te aanvaar
den, wat met algemeene stemmen werd aangenomet.
Als termijn van definitieve oplevering werd, met af
wijking van het bestek, 1 Oct. aangenomen.
Omtrent de boete bracht de Voorz. het volgende in
het middenWel heeft de aannemer aan B. en W.
veel last veroorzaakt, wel heeft het raadsbesluit tot
strenge toepassing der boeten niet gebaat, doch des
niettemin bleven B. en W. wraakneming ongepast vin
den en speculatie op de nalatigheid van den aannemer
in strijd met de waardigheid van den raad. Daarom
stelden zij voor van het raadsbesluit betreffende de
boeten af te wijken en alleen in rekening te brengen
de werkelijk geleden geldelijke schade door de te late
oplevering geleden, bestaande in: le verlies van huur;
2e salaris van den architect Hannink na Januari en
3a reiskosten van dezen.
Op de vraag hoeveel dit beloopen zal, kwam de
Voorz. na berekening tot eene gom van ongev. 300.
gelaat kuste. Keizer Karei stond n isst haar tegen de
rots geleund en was in eene lange beschouwing van
dit heerlijk beeld verzonken.
«Moeten wij scheiden?" vroeg hij eindelijk, diep
ademhalend.
Zij keek tot hem op en glimlachte. «Heden reeds",
sprak zij zacht en haar blik verried de bedeVergeet
mij niet." Evenals de gloed der ondergaande zon in
het gindsche meer, zoo blonk de liefde in hare oogen
en Keizer Karei drukte de hand tegen zijne borst,
zeggende: «Maar met de hoop des wederziens, niet
waar?" Zij schudde droevig het hoofd. «Nooit, dat
is voor ons beiden het best!"
Toen greep hij hare beide handen en sprak duizenden
lieve, zoete woordjes en zij luisterde naar hem als ver
telde bij eea sprookj*, nog nimmer door haar gehoord.
«Gij zijt zoo goed!" sprak zij zacht, «zoo heeft nog
nooit iemand tot mij gesproken. Gij hebt mij lief om
mijzelf en zonder te weten wie ik ben. Ik ben u zoo
dankbaar voor uw liefde, keizer Karei, al mag ik ook
niet zeggen, dat ik haar beantwoord. Da uwe kan ik
nimmer, nimmer worden."
«Wie zijt gij", riep hij hartstochtelijk, «zijt gij een
demon, die mij de handschoen heeft toegeworpen om
mij in den hevigsten zielestrijd te doen ondergaan?
Hier, deze kleine vondeling is van alles de schuld
o, had ik haar afkomst toch nimmer nagespoord
Hij trok dit zeggende de handschoen uit zijn borstzak
Het juiste bedrag kon eerst na 1 Oct. worden opge
geven. Het voorstel tot toepassing der boete in dezen
zin werd niet algemeene stemmen aangenomen.
Daarna werd nog benoemd eene commissie tot het
nazien der rekening over 1887 en der begrooting over
1889 van het Burg. Arm best. Gekozen werden de
heeren Sauer, Schipper en Sinke.
Hierna werd de openbare vergadering gesloten.
Reeds tal van jaren zijn plannen tot droog
making van de Zuiderzee door verschillende
personen overwogen, maar tot nogtoe is het steeds bij
overwegen gebleven. Voor den ingenieur De Quartet
schijnt de eer weggelegd te zijn een geheel uitgewerkt
plan aan de Nederlandsche natie aantebieden, dat slechts
op goedkeuring der betrokken autoriteiten schijnt te
wachten, om tot uitvoering te worden gebracht. De
gelden voor de uitvoering van dit groote werk (de
kosten zijn geraamd op ƒ90.776.400) zullen door eene
premieleening moeten worden verkregen.
De heer D. Q schrijft omtrent zijne nlannen in het
U. D.
«En thans, mannen van handel en scheepvaart! kom
ik tot u allen met een voorstel
1. tot verbetering van liet kanaal van Amsterdam
naar de Neoidzee bij IJmuiden;
2. tot droogmaking, inpoldering en bebouwing van
het grootste gedeelte d er Zuiderzee, der Friecche Wad
den en der Lauwerzee".
Verder zegt de heer Q iartel«Een paal- en sternen-
dijk, met spoorweg, tusschen Enkhuizen en Kampen,
langs Urk en Schokland, heb ik berekend te zullen
kosten dertig millioen Ne3. guldens. Hij heeft een
lengte van 41.000 ellen.
«Het scheepvaart-kanaal van Amsterdam door den
Zuiderzee-polder naar Enkhuizen acht ik vooreerst on-
noodig.
«De IJsel wordt verlengd van het Keteldiep tot aan
Enkhuizen, langs den afsluitdijk.
«Het Vlie blijft vooreerst open als te di'*p zeegat.
«Bij Schellingwoude wordt een spoorwegdijk gelegd,
in plaats der sluizen aldaar, enz. enz."
Van de Oranjesluizen zou in de richting Urk een
open stroombaan moeten blijven ter breedte van mins
tens 15 Meter, om bezeilbaar te zijn.
De belangrijke vaart tusschen Amsterdam met den
Ketel, het Zwolsche diep en de Lemmer zou geheel
onbelemmerd over het binnenmeer kunnen plaats heb
ben. Do schepen van Harlingen komende zouden alleen
een schutsluis moeten passeeren om in dat binnenmeer
te komen.
De ingenieur De Quartel zegt ten slotte:
«Sedert 1885 ben ik bezig met het opmaken der
plannen en berekeningen, en zal nu weldra met eenige
kapitalisten aan de Nederlandsche regeoring concessie
vragen om dat grootsche en allernuttigste werk aan
te vangen, onder toezicht van den minister en zijne
ingenieurs Van Diesen, Wellan, Michaëlis, Fijnje en
Leemans.
«Het voornemen is, eene leening uit te schrijven
met premiën, in Amsterdam en Londen. De aandeelen
van 1000, 500 en 100 per aandeel, rentende
4 percent.
«Alle werken sub 1 en 2 kunnen binnen tien jaren
geheel voltooid worden opgeleverd. De algeheels kosten
worden bepaald naar de eischen en voorwaarden, die
onze regeering zal stellen en opleggen.
«De stukken zijn nu ter visie bij de heeren Ged.
Staten van Utrecht.
«In Amsterdam zal ik eene openba e voordracht
en drukte haar vol vertwijfeling aan zijne lippen.
Haar verbaasde blik vroeg om opheldering. Toen
vertelde hij alles, hoe hij de handschoen en daarna
haarzelve vond en hoe verder alles gegaan was. Zij
steunde het hoofd in de hand en glimlachte. «O, gij
kinderlijke dwepersprak zij.
De zon zonk dieper en dieper en overgoot de Alpen
met gloeiend purperde lichtstralen werden door de
gletschers teruggekaatst en de hoogste toppen begonnen
te glinsteren en te gloeien.
«Behoud de handschoen", zeide zij, «wellicht brengt
het leven ons nog eens te zamen en waaneer gij de
onbekende dan nog bemint, wanneer gij dan haar naam
hebt gehoord en gij bemint haar nog, breng dan de
handschoen teiug!"
Hij liet het hoofd op de borst zinken. «Ik zal u
terugvindenfluisterde hij.
«Ia, gij zult mij zoeken, dat weet ik en gij zult mij
blijven beminnen, keizer Karei, evenals ik u bemin!"
riep zij hartstochtelijk en keek hem diep in de oogen.
Zij was opgesprongen en terwijl zij met gloeien Ie
wangen voor hom stond, vroeg zij«hebt gij ooit
hooren zingen
Hij keek haar verbaasd aan, hij herkende haar
nauwelijks in deze zeldzame opgewondenheid. «O, zeker!
zoowel goed als slecht," antwoordde hij aarzelend.
«Luister dan nog eenmaal naar mij!" sprak zij
zacht met bovenaardschen blik, «nog eenmaal tot
houden ter voorlichting mijner projecten en ophelde
ring geven door teekeningen en begrootingen.
«Ik vertrouw te kunnen rekenen op de medewerking
van allen, die het wèl meenen met ons vaderland. De
zaak is rijp voor uitvoering".
De kosten van het geheel worden volgens het plan
van den heer Quartel geraamd op 90,776,400.
Er worden ingedijkt, ingepolderd, drooggemaakt en
ter cultuur geschikt gemaakt, om in twintig jaren te
worden verkocht:
194,000 bunders lands, minstens waard bij partiöelen
verkoop 900 den bunder, is ongeveer een honderd
vijf en zeventig millioen Nederlandsche guldens.
Blijvende aldus voor den Staat der Nederlanden, of
eene goed georganiseerde vennootschap, eene winst van
vier en tachtig millioen.
Omtrent het «geheimzinnig stuk, Atjeh betref
fende", dat zooais wij kort geleden meldden
volgens De Locomotiebij onze Tweede Kamer is in
gekomen, deelt dit Indisch blad thans nader het vol
gende mee
«De gepensioneerde kapitein Schulz (de opsteller en
inzender van bedoelde memorie) die met een zeer eer
vollen dienststaat het leger verliet, is een Duitscher,
Gedurende zijn militaire loopbaan alhier schijnt zijn
diepe verontwaardiging te zijn opgewekt door de wille
keurige en onrechtvaardige bejegening, die sommige
officieren en minderen van hooggeplaatste officieren,
voornamelijk aan de bureaux te Batavia ondervinden,
en waai ia zij in 's hemels naam maar berusten, om
hunne carrière niet geheel te vernietigen.
«In Europa teruggekeerd, heeft hij hiervan eene be
langwekkende memorie opgesteld, eu naar wij om
verschillende redenen meenen te mogen aannemen op
aandringen van hooggeplaatste personen te Berlijn
bij de Nederlandsche Tweede Kamer ingediend.
«Bezwaren moeten daarbij o. a. zijn kenbaar ge
maakt wij weten natuurlijk niet, of zij gegrond
zijn tegen den overste C. Deijkerhoff, onlangs be
noemd tot ridder van den Nad. Leeuw, en tegen den
luit.-generaal Boumeester, o. a. naar aanleiding van
diens eedsaflegging voor den krijgsraad in zake kapt.
Willink Ketjen.
«Eene bijzondere, wellicht zeer juiste, in ieder geval
treffende, lezing wordt gegeven van het uiteinde des
bekenden sergeant-majoors Ransonnotte. Er wordt ge
zegd, dat deze jonge man, van een aanzienlijke Bel
gische familie, hier eerst bekend stond als een oppas
send, kundig en beschaafd militair; dat hij de eerzucht
en hoop had, eens officier te worden; dat hij echter
baloorig werd door de bejegening, ondervonden niet
rechtstreeks van zijn toenmahgen kapitein (een braaf
en weldenkend officier) maar van da Bataviasche
bureaux; dat degradatie hem alle hoop op bevordering
ontnam, hem onverschillig deed worden, van kwaad
tot erger vervallen, tot hij eindelijk als deserteur te
Atjeh werd opgehangen.
Ook de beschuldiging van valsche eedsaflegging
tegen verscheidene officieren komt in de Memorie voor.
Afmaking van verdienstelijke officieren, wegens psrsoon-
lijken wrok of andere redenen, wordt aan sommige
chefs ten la3te gelegd.
Het stuk bleek belangrijk genoeg, dat de Minister
van Koloniën, in wiens handen het is gesteld, het de
opzending naar Batavia waardig achtte, om door het
legerbestuur een onderzoek te doen instellen naar de
vermelde feiten. Dat onderzoek heeft thans op de meest
geheimzinnige wijze plaats. Reeds sedert eenigen tijd
vergaderen daaitoe dagelijks, in eene kamer ten huize
afscheid!" Ea zij vouwde de handen op de borst en
stond te midden van het gloeien der ijsmassa's als
eene fee en zong. Het waren zachte, vreemde woorden
met een wegslependen tooverklank, melodiën, zooals
de ziel ze slechts bij diepe smart of hemelsch geluk
kan uiten en de tonen zwollen en trilden en juichten
en weenden en stierven weg als de langzaam uitdoo-
vende Alpengloed. Het was een Italiaansch liefdeslied,
waarvan de tonen weerkaatsten tusschen de bergen
en langzaam wegstierven in de diepten, tot alles zich
oploste in een teeder: «addio, addio!"
Keizer Karei was tegen den rotswand op de knieën
gezonken met de handen voor het gelaat; addio,
addio, klonk het weder en altijd voort in zijn bin
nenste.
Da dagvorstin was reeds lang achter de kimmen
weggezonken, toen hij eindelijk het hoofd weder op
hief. Hij was alleen in het bleeke schemerlicht der
opkomende maan.
Keizer Karei was naar de hoogeschool teruggekeerd,
maar zijne vrienden herkenden hem nauwelijks. Zijn
zwaard roestte aan dm muur, z;jna schulden waren
betaald en op de sociëteit werd hij niet meer gezien.
«Kameraad, wat scheelt je toch?" vroeg ham zijn
vroegere kamergenoot. «Zijt ga een kwadm berggeest
tegengekomen of hebt ge da gletsclierfeeën in lia-a
holen hooren zingen? Of wet is vrouw Venus uit
