1888. N°. 82.
Donderdag 12 Mi.
75ste jaargang.
Openbare verpachting bij inschrijving,
Hel Kohier van den Hoofdelijken Omslag
CPO^ï^CSsCï^-
GOESCHI
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75#
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
op ZATERDAG den 14- JULI a. s., de9 namiddags te
1 uur, ten raadhuize, van
lo. den grond in de zoogenaamde oude haven, thans
in pacht bij F. Cornu
2o. den grond aan de oostzijde der haventhans
in pacht bij J. Proost;
3o. den grond in de voormalige Achterhaventhans
in pacht bij P. F. De Brandt
4o. den grond achter school B, aan den Westwal,
thans in pacht bij J. De Jonge.
Alles voor den tijd van 7 of van 14 jaren en op
de voorwaarden, die ter secretarie gedurende eiken
werkdag, van des voormiddags 9 tot 's namiddags 2
uren, ter lezing liggen
De inschrijvingsbiljetten moeten vóór het uur der
verpachting in gesloten couvert ter secretarie bezorgd zijn.
Goes, den 30 Juni 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
voor het jaar 1888 is alphabetisch en klassikaal gedrukt
en ter secretarie van de gemeente tegen betaling van
vijf-en-dertig cents verkrijgbaar gesteld.
Goes, den 10 Juli 1888.
Burgemeester en Wethouders 7an Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 11 Juli 1888.
Het schijnt wij waren het vergeten dat
de tegenwoordige minister Keuchenius, toen hij nog
Kamerlid was, eens gezegd heeft, dat het ministerie-
Heemskerk de volksrechten vertrapte en de majesteit
der willekeur voorstond.
De socialisten hebben deze woorden van den vroe-
geren volksvertegenwoordiger in het geheugen bewaard
en zij gronden op die uitspraak thans de bewering,
dat op mr. Keuchenius de zedelijke verplichting rust
iets te doen ten gunste van den socialist Geel, die 4
Juli 1886 een pistoolschot loste op den politie-com-
missaris Stork en deswege werd veroordeeld tot 8 jaren
gevangenisstraf. Croll hield Zondag in het Volkspark
eene rede, ten betooge dat Geel volgens het nieuwe
strafwetboek te zwaar boet voor zijn misdrijf. Dit toch
erkent als grond van verschooning provocatie, welke
hij meende dat hier kon worden geconstateerd, daar
het misdrijf begaan was onder invloed eener buiten
gewone gemoedsbeweging, in onmiddellijk verband met
den aanslag, door den heer Stork uitgelokt door het
plegen van onrechtmatige handelingen. Van 1882 toch
had de heer Stork de socialisten verbitterd tot het
oogenblik van den aanslag. Spreker zeide, dat men
eerst nu deze zaak te berde bracht, omdat wij thans
een ander ministerie hebben, waarin mr. Keuchenius
zitting heeft.
Eene motie, houdende protest tegen de verdere ge
vangenschap van Geel, werd met eenparige stemmen
aangenomen.
In de op 4 Juli jl. te Londen gehouden alge-
meene vergadering van aandeelhouders der N e d e r 1.
Landaanwinning-Maatschappij te Ril-
laod-Bath en Londen zijn met algemeene stemmen tot
directeuren der Maatschappij in Nederland benoemd
de heeren Chs. G. Harison te Rilland en J. A. Van
Heel te Goes.
Den 5 Juli is aan de Universiteit te Utrecht
m^t goed gevolg het doctoraal-examen in de schei
kunde afgelegd door den heer C. W e 11 e m a n van
Krabbendijke.
Tot leerling-machinist van de le afdeeling te
Hellevoetslui8 is bevorderd de leerling-machinist der
2e afd. J. C. M. Visser, geboren te Kapelle.
Bij het natuurkundig examen aan 's rijks vee
artsenijschool is het diploma o. a. uitgereikt aan den
heer M. Van der Vliet uit Zierikzee.
Bij K. B. zijn benoemd tot lid van het dage-
lijksch bestuur van het waterschap voor de uitwate
ring van de vereenigde polders der sluis tegen den
Magdelenapolder onder B er vliet, P. L. Dosschetot
lid van het bestuur van het waterschap voor de uit
watering door de sluis aan den Oosteilandpolder, G.
J. Van den Boschtot gezw. van het waterschap
Baarland, J. Nieuwenhuysetot dijkgr. van den Bijle-
veldpolder, C. Polderdijk tot dijkgr. van den Suzanna-
polder (Nieuw- en St. Joosland), C. Polderdijk.
Het Hbl. zet nader uiteen, dat het wetsvoor
stel van den heer Domela Nieuwenhuis
op de gedwongen winkelnering een doodgeboren vrucht
is. Toch is het een nuttig voorstel, juist wegens zijne
gebrekkigheid.
»Werd het voorstel morgen wet, de dwaaste ver
houdingen zouden in het leven worden geroepen. Nie
mand die bij een ander in dienst is, zou anders dan
bij de week mogen worden betaald, geen minister,
geen ambtenaar, geen generaalzelfs betaling
eiken dag zou strafbaar zijn met boete en bij her
haling met gevangenisstraf! Geen enkele winkelier,
die aan een of meer anderen werk geeft en nage- j
noeg allen hebben immers een of meer bedienden
mag tegen hoogere prijzen verkoopen dan die door
den burgemeester bij tarief zijn vastgesteld, »in over
eenstemming met de prijzen in andere winkels der
plaats", dat zijn dan degenen, welke gehouden worden
door winkeliertjes, die niet tevens werkgevers" zijn,
dus geheel alleen hun zaak drijven. De schulden der
werklieden, in winkels van werkgevers gemaakt, worden
door den Staat betaald voor 2/3, zonder beperking van
tijd of bedrag, zoodat de winkelhouders, welke de
voorsteller juist wil bestraffeD, een vrijbrief zouden
erlangen om voor fabelachtig hooge prijzen met het
doen van leveranties voort te gaan, daar zij toch
voor a/3 een vooraf geaccepteerden wissel op de schat
kist krijgen! De winkelneringen zouden als padde
stoelen uit den grond rijzen
Zulken wetgevend n onzin kan men in het voorstel
van den heer Nieuwenhuis lezenDe hervormer der
maatschappij, de bediller van al wat anderen hebben
verordend, zou met zijn eerste hervormingsdaad alles
in de war sturen. Dat heeft hij natuurlijk niet be
doeld, maar het is daarom niet minder waar, dat het
voorstel die gevolgen zou hebben.
Vanwaar die onevenredigheid tusschen wil en daad,
dat streven naar het goede en edele, en tevens de
duidelijk gebleken machteloosheid om een dragelijke
uitvoering aan te bieden
Het antwoord ligt voor de hand. De voorsteller is
niet waarvoor zijn aanhangers hem houdenhij is
geen ernstig hervormer, geen degelijk, logisch denker.
Hij is volksredenaar, als zoovelen zijner aanhangers,
maar staat in talent en bekwaamheid güï werkelijk -
partijhoofd te zijn, niet ver boven hen. Halve wijsheid,
onvolledige voorbereiding, onbekendheid met toestanden
en met de kracht van woorden en uitdrukkingen, is
zijn deel. Dat heeft hij getoond reeds bij de eerste
gelegenheid, die hij zelf heeft uitgekozen, om de maat
van zijn bekwaamheid te geven".
Daarom noemt het Hbl. het voorstel van den heer
Nieuwenhuis een nuttig voorstel. Het kan velen de
oogen openen, die in hem meer zien dan een on-
practischen, half wetenden en daarom on vertrouwbaren
idealist.
In 't jongste nummer van de Bazuinorgaan
der theol. school te Kampen, leest men
»Op den dag van het zilveren bruilofts
feest van dr. A. ICuyperen m9vr. Kuyper
Schaay, 2 Juli door de familie gevierd, hebben ver
scheiden anti-revolutionaire journalisten prof. Kuyper
eene groote buste van J. Calvijn vereerd.
»Het plan om op den 50en verjaardag van ZEw.,
29 Oct. 1!., dit te doen kon toen niet verwerke
lijkt worden door omstandigheden. Prof. Da Cock, van
Kampen, voerde hierbij het woord, daartoe ongedacht
aangezocht door de commissie".
De heer R. K. Okraa heeft de uitnoodiging
van den president van Volkspartij" te Wolvega, om
nadere inlichtingen te geven omtrent de aanleiding
tot zijn ontslag als gemeenteraadslid, aangenomen.
Zaterdag zal de heer Okma in een meeting optreden.
Reeds Zondag heeft jhr. De Casembroot de nog
in leven zijnde dek- en onderofficieren, die onder hem
aan boord van de »Mednsa" het wapenfeit van Simo-
noseki medemaakten, feestelijk onthaald. Heden biedt
hij den officieren een feestmaal aan. Daaraan zal ook
deelnemen jhr. De Graeff van Polsbroek, toenmaals
onze consul-generaal in Japan, die tijdens het gevecht
aan boord van de »Medusa" was.
Voor het feest is de eetzaal ten huize van den heer
De Casembroot fraai gedecoreerd, waarbij de herinne
ringen aan het wapenfeit niet ontbreken.
O. a. prijken aan den wand twee schilderijen, hem
door Z. M. den Koning ter herdenking van het feit
indertijd ten geschenke gegeven.
Z. M. de Keizer van Duitschland heeft aan Z.
Exc. den luitenant-generaal jhr. Verspyck een gouden
doos met edelgesteenten en van zijn portret voorzien
ten geschenke gegeven. De ordonnans-officier R. baron
Van Heeckeren van Molecaten is door Z. M. den Keizer
van Duitschland benoemd tot ridder der orde van den
Rooden Adelaar.
Naar wij vernemen heeft Z. M. de Koning de
betrokken ministers gemachtigd, het contract m«t de
Nederlandsche Rijnspoorwegmaatschappij gesloten, tot
wijziging der concessie, in overeenstemming met de
directie dier Maatschappij te verbreken. (Vad.)
De Minister van binDenlandsche zaken heeft de
aandacht gevestigd op de nakoming der wet van 20
Juli 1870, voor zoover zij betreft de bestrijdirg van
de besmettelijke vlekziekte en de besmettelijke borst
ziekte der varkens.
D. n burgemeesters jwordt aangeraden scherp toe te
zien op de nakoming van de desbetreffende bepalingen
m de genoemde wet en in het kon. besluit van 27
Maart 1888, en den houders van varkens te letten
op het hoog belang van de bestrijding der genoemde
ziekten, die ook hier te lande reeds, vooral in den
zomertijd, groote verliezen hebben berokkend.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de gisteren gehouden vergadering hebben de
heeren Van Nunen, Van Lóben Seis, Van Wassenaer,
Schreinemacher en Schimmelpenninck Van der Oye
zitting genomen.
Ingekomen was o. a. het bekende wetsontwerp van
den heer Domela Nieuwenhuis, die echter afwezig was
en die het dus niet nader kon toelichten. Nadat de
afdeelingen opnieuw waren getrokken stelde de voor
zitter voor morgen het voorstel Lohman-Schaepman
tot wijziging van het reglement van orde te behandelen,
waartegen de heer Schimmelpenninck van Nijenbeek
zich verklaarde op grond, dat de amendementen door
de commissie van rapporteurs op het voorstel ingediend,
nog niet behoorlijk hadden kunnen worden onderzocht.
Ook de heeren Heemskerk, De Savornin Lohman en
Van Houten verklaarden zich voor uitstel van be
handeling.
De heer Rocll daarentegen betoogde, dat de her
ziening van het reglement van orde spoedeischeDd was,
omdat het in vele opzichten in strijd was met de
nieuwe Grondwet en er belangrijke ontwerpen (bank
en voogdijwet) op afdoening wachten.
Niettegenstaande dit krachtig argument werd het
voorstel Schimmelpenninck om de behandeling van
het herzieningsvoorstel uittestellen aangenomen. Vóór
sfendea- ggheste -teeM'ertipte- Br&t—
den voorzitter, tegen de geheele linkerzijde behalve de
heer Van Houten.
Blijkbaar was er nog geen middel gevonden om de
rechterzijde tot aanneming van het voorstel Lohman-
Schaepman te bewegen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het boroep naar de chr. garef.
gem. te Camperland, gemeente Wissekerke, door den
heer C. Steketee, predikant te Veare.
Beroepen bij de Ned. herv. gemeente te Vlis-
singen, in de vacature Klomp, de heer A. B. ter Haar
Romeny te Dedemsvaart.
Beroepen tot predikant bij de herv. gemeente
te Aagtekerke de heer C. W. A. Nonhebei, cand. te
Apeldoorn.
Tolen. Vrijdag 6 Juli hielden de onderwijzersver-
eenigingen in het arrondissement Tolen in het x>Hof
van Holland" alhier hare achtste algemeene vergade
ring. De voorzitter, mr. L. A. Bybau, arrond.-school
opziener, riep den 41 aanwezigen, zoo onderwijzers als
voorstanders, een hartelijk welkom toe. Mocht hij bijna
allen van het vorige jaar hier weerzien, de heer W.
J. Van Gorkom, de ziel dezer vergaderingen, werd
door allen noode gemist en met een krachtig applaus
werden de beste wenschen tot herstel zijner gezondheid
beantwoord. De wensch der vergadering om door een
telegram den heer Van Gorkom van hare sympathie
te doen blijken, scheen bezwaarlijk uitvoerbaar, maar
dit bezwaar werd door een telegram van den distr.-
scboolopz. zelf uit Carlsbad geheel opgelost.
Dadelijk werd naar Carlsbad teruggeseindï>Iq
hartelijken dank zoo juist uw telegram ontvangen.
Onzekerheid adres hiell ons bericht op. Da Toolsche
Ooderwijzers-vergadering betreurt uwe afwezigheid en
hoopt vurig spoedige algeheele wegnemiDg der reden."
Als lichtzijde wees de voorzitter op de aanwezig
heid van den heer Iaspecteur A. Moens, op wiens
tegenwoordigheid hij terecht vertrouwde, dat de ver
gadering hoogen prijs stilde.
Na de behandeling van eenige huishoudelijke zaken
werd als plaats voor de volgeoda algemeene vergade
ring St. Maartensdijk gekozen.
Daarna kreeg de heer J. Onnekes van Geersdijk
het woord, die eene boeiende lezing hield over: »De
betrekking tusschen ontwikkeling en leven." Reeds
vioeger kwam van die lezing in dit blad een verslag
voor. Voegen we er echter bij, dat de lezing op ver
scheidene plaatsen om- en bijgewerkt was en aan het
slot verrijkt met verscheidene practische grepen uit
de onderwijsvakken. Met zooveel instemming was deze
lezing aangehoord, dat er geene discussie over ont
stond, en na den dank des voorzitters aan den heer
Onnekes kreeg de heer II. A. Eversdijk van Wisse
kerke het woori. Deze verhaalde, hoe hij door eene
opmerking in de vergadering van 1887 over het slecht
kennen djr kleuren bij vele kinderen en voorgelicht
door zijne langdurige practische ervaring, besloten had
eene kleurenkaart ten dienste der laagste klasse te
vervaardigen. De teekeniDg heeft veel van eene kom
pasroos. Heel net geeft zij de 7 hoofdkleuren van den
regenboog en daartusschen de overgangskleuren en
nuances in geregelde volgorde en goed van elkaar ge
scheiden. De achtergrond is zwart, om de figuur en
de kleuren beter te doen uitkomende rand wit. In
't geheel zijn er 24 kleuren en kleurschakeeringen aan
gewezen. Elke letter van het woord kleurenboven
de teekening geplaatst, is met eene der hoofdkleuren
gekleurd.
Met groote ingenomenheid volgde de vergadering
de duidelijke verklaring en de door den spreker ge-
wenschte behandeling. Na eene opmerking van een
der leden, om zoo mogelijk deze zaak verder uit te
breiden, door vorm en kleur te verbinden en bijv.
kuben en prisma's van verschillende kleur te vervaar
digen, dankte de voorzitter den vervaardiger van dit
nieuwe leermiddel ten zeerste, en ook den heer A. T. C.
Swenne, die zijn onderwijzer bij de vervaardiging van
dit leermiddel had gesteund. Volgens den voorzitter
is de behandeling van zulk een echt practische zaak
een krachtig argument voor de soms zoo bestreden
onder wijzers- vergaderingen
De heer L. Heijboer van Scherpenisse was 't laatst
aan 't woord. Helder en klaar besprak hij »Keunigs
rekenkast", een uitstekend leermiddel bij het aanvan
kelijk rekenonderwijs. (Een exemphar was aanwezig).
Door een der leden werd gewezen op de kubendoos,
het rekenbord van den heer Hoogerland, die beide ook
goed voldoen en veel punten van overeenkomst met de
rekenkast hebbenanderen merkten weder op, dat de
kast zoo zwart en massief is, de eenheden zoo klein
zijn en ongekleurd evenals de grootere blokken, dat
het vak der eenheden wel wat grooter mocht zij a en
enkele esnheden van hoogere orde wel éen geheel
moesten zijn, doch gemakkelijk te verdeelen, om den
leerlingen beter inzicht te geven. Over 't algemeen
zag men in de rekenkast een aanbevelenswaardig hulp-
Ten slotte liet de Toolsche zangvereeniging, ouder
directie van den heer L. Van Rooijen van Poortvliet,
tot aller genoegen haar laatste nummer hooren en
sloot daarop de Voorzitter, onder dankzegging aan
allen, de officiëele vergadering.
Een tochtj naar Bergen-op-Zoom, de bezichtiging
van 't schoon aangelegde park aldaar, het stadhuis, enz.
gaven een aangename verpoozing, waarna een gezellige
maaltijd in Tolen da leden nog verscheidene uren in
opgewekte, vriendschappelijke stemming samenhield.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Zaterdag werd aan doctor F. C. Donders, hoog
leeraar bij de faculteit der geneeskunde aan de hooge-
school te Utrecht, aangeboden het eere-lidmaatschap
van da afdeeling 's-Gravenhage en omstreken van de
Nederl. Maatschappij tot bevordering der geneeskunst.
Keizerin Victoria heeft als kroonprinses het werk
van den Italiaanschen staatsman Marco Minghetti
Staat en Kerk in het Duitsch vertaald. Deze vertaling
is in 1881 in den boekhandel verschenen. De univer-
siteits-bibliotheek te Góttingen bezit sedert kort een
exemplaar van dat boek met het authentieke inschrift
»Volgens mededeeling van den uitgever is de ver
taalster: Victoria, keizerin van Duitschland."
Huisvrouw
Brieven uit Amsterdam.
XIV.
De voornaamste Amsterdamsche gebeurtenis in den
komkommertijd, dien wij thans beleven, is de bewe
ging tot vervroegde winkelsluiting Reeds vroeger heeft
men het al eens beproefd daartoe te geraken, maar
die pogingen zijn toenmaals afgestuit op den geest
van naijver en concurrentie die tusschen de winkeliers
heerscht. »Jawel", zegt de een, »ik zou wel willen,
maar mijn concurrent zal dan juist langer openblijven
en mij m'n klanten aftroggelen." En een ander wil
er niet toe overgaan omdat, terwijl hij in de Kal ver
straat wonende, de eenige verkooper van een bepaald
artikel is, zijn concurrent op de Rozengracht onvoor
waardelijk tot half elf blijft verkoopen. Alsof de koopers
in zoo'n geval eventjes naar do Rozengracht zouden
wandelen, wanneer ze een winkel in de Kal verstraat geslo
ten vonden. Och neen, de kleingeestigheid en de wangunst
zijn de voornaamste hiaderpalen voor een maatregel, die
zoo uitstekend zou werken. De winkeliers zelf immers
zouden er geen schade onder lijden, want het publiek
zou spoedig gewend zijn aan het vervroegde sluitings
uur; zij zouden integendeel een belangrijke som be
sparen aan gaslicht; 'szomers bij groote warmte en
's winters bij koude en nat weder gaat er na acht
uren des avonds zeer weinig meer om en de winkeliers
hebben dan nog alleen de verdienste hunne kost n niet
goed te maken, maar slechts open te blijven om de
Imperial, de gasfabriek, te stijven. Een winkelier b. v.
die jaarlijks 900 aan g*s verbruikt, batailt daarvan
