1888. N°. 79.
Donderdag 5 Juli.
75ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 4 Juli 1888.
Onder het opschrift: »Examen-commissiën" leest
men in de Standaard:
«Rees onlangs klachte, dat Minister Mackay de
examen-commissiën te zeer in de oude sleur van een
zijdige, partijdige samenstelling had gelaten, reeds nu
kwam hier kentering in.
Toen namelijk enkele benoemden bedankten, greep
Minister Mackay terstond de gelegenheid aan, om èn
te Amsterdam èo te Breda benoemingen uit de bijzon
dere onderwijzers te doen.
Bij zijn optreden vond hij de zaak reeds te ver
gevorderd, om er aanmerkelijk wijziging in te breügen.
Hoe geleidelijker het staatsbestuur zich ontwikkelt,
des te beter.
Van daar dat destijds in de gemaakte schikkingen
berust wierdmaar thans nu er plaatsen openkwamen,
bleek dadelijk wat Mackay's eigen toeleg is.
Drukke een volgend j aar de geheele benoeming der
examen-commissiën op deze goede intentie het zegel."
Men ziet het als de regeering maar gedwee de
adviezen van dr. Kuyper opvolgt dan is het land gered.
De heer Z. D. Van der Bilt La Motthe, secretaris-
penningmeester der Vereeniging tot weezenver-
p 1 e g i n g voor Zuid- en Noord-Beveland, ontving
gisteren van een weezenvriend te Amsterdam, die
bereids een honderdtal loten genomen had in de aan
staande verloting ten voordeele dier vereeniging en
die loten aan de weezen ten geschenke heeft gegeven,
eene prachtige verzameling Japansche en Indische voor
werpen, benevens allerfijnst porselein als prijzen voor
die verloting.
Gistermorgen te 11 uren hield de afdeeling
Heinkenszand der Maatschappij tot bevordering van
landbouw en veeteelt in het koffiehuis »De Prins van
Oranje" alhier eene vergadering onder praesidinm van
den heer E. Van den Bosch. Na lezing en goedkeu
ring der notulen van de vorige vergadering sprak de
voorzitter een hartelijk woord van dank aan allen, die
tot het welslagen der jongste landbouwfeesten hebben
medegewerktin de eerste plaats aaD de inzenders, maar
ook aan de leden van de feestcommissie, de leden van het
afdelingsbestuur, de heeren, die zich welwillend heb
ben belast met de inning der entrée's, waarvan de
opbrengst eene belangrijke bate voor de kas heeft op
geleverd. Vervolgens werd mededeeling gedaan van
het behandelde in de voorjaars- en zomervergaderingen
van het hoofdbestuur.
Daarna had de uitreiking der prijzen, behaald op
de jongste tentoonstelling, plaats. De voorzitter be
tuigde zijn spijt, dat zoo weinig leden waren opge
komen om deze uitreiking bijtewonen, maar nood'gde
toch de aanwezigen, die bekroond waren, uit hunne
prijzen en premien in ontvangst te nemen.
De penningmeester, de heer J. J. Van Weel, gaf
daarop een overzicht van den financiéelen toestand
der afdeeling na afloop der tentoonstelling en daaruit
bleek, dat er vermoedelijk geen kwaad slot te duch
ten valt.
De voorzitter dankte den penningmeester voor zijn
getrouw beheer en releveerde het als een zeldzaam blijk
van ijver, dat 14 dagen na de tentoonstelling de finan-
ciëele werkzaamheden] reeds zijn afgeloopen.
Ten slotte werd nog aan de aanwezigen eene circu
laire van het laodbouw-comité uitgereikt, waarin de
wenschelijkheid wordt betoogd van de oprichting van
een Nederlandsche landbouw-courant. Daarna werd de
vergadering gesloten.
Tot ontvanger van 's rijksbelastingen te Hein
kenszand is benoemd de heer W. Van Limborgh,
thans te Grave.
Rilland-Batlu Door het hoofdbestuur der Maat
schappij tot bevordering van landbouw en veeteelt in
de provincie Zeeland is aan den heer M. W. V. Van
B ij 1 e v e 11 25 geschonken voor den door hem in
den afgeloopen winter gehouden landbouwcursus.
Id ons vorig no. deelden wij de treurige tijdiog
mede, dat jbr. mr. W. C. M. De Jonge Van
E 11 e m e e t op zijn prachtig buitengoed «Overduin"
onder Oost-Kapelle is overleden.
De heer De Jonge is 5 Mei 1811 te 's-Hage ge
boren en studeerde te Utrecht, toen de Belgische op
stand hem onder de wapenen bracht. Met de vrijwil
lige jagercompagnie der Utr. studenten maakte hij dan
ook den tiendaagschen veldtocht mede. Na zijn pro
motie vestigde hij zich op Walcheren en is hij het
door hem aangelegde vO verduin" steeds getrouw ge
bleven.
De heer De Jonge was achtereenvolgens burgemeester
van Oost-Kapelle, majoor der rustende schutterij, lid
van Ged. Staten van Zeeland en lid der Eerste Kamer.
Zijn gastvrijheid was ongeëvenaard. Van den Ko
ning af, die in Mei 1862 op O verduin een bezoek
bracht, tot de minste muziekvereeniging toe, was ieder
en alles op het schoone landgoed welkom. Daar von 1
men 200 schrijft X. in de Middelb. Ct. meestal
den eigenaar, altijd vaardig en als onvermoeid om
mede te wandelen en de bekoorlijkste plaatsen van
den grootschen aanleg te doen zien, en de aandacht
te vestigen op de zeldzame boomen, heesters en bloe
men, waaronder een, later door hem weggeschonken,
verzameling agaven, welke een Europeesche vermaard
heid had. Maar ook binnenshuis waren opmerkelijke
dingen te aanschouwen. Daar werd de kunst gehul
digd door een overrijke collectie aquarellen van de
voornaamste meesters, en al» een aanhangsel van de
belangrijke bibliotheek mocht gerekend worden het
Museum Catsianum. Reeds als student was De Jonge
begonnen om alles aan te koopen, wat op Vader
Cats" batrekking had, en zoo was er door moeite, tijd
en geld langzamerhand eene verzameling ontstaan,
gelijk waarschijnlijk van geen volksdichter ergens aan
wezig.
Verleden jaar schonk de eigenaar die collectie aan
de Maatschappij van Ned, letterkunde te Leiden.
De heer De Jonge heeft in het buitenland den Ned.
naam meermalen loffelijk opgehouden en in Engelsche,
Fransche, Duitsche en Italiaansche tijdschriften is zijn
kunstliefde herhaaldelijk geprezen.
De overledene was ridder der Leopoldsorde en com
mandeur der Eikekroon. Van tallooze wetenschappelijke
instellingen in Nederland en elders was hij eerelid of
lid. Zoo werd nog in de jongste algemeene vergadering
van de Maatschappij der Nederlandsche letterkunde op
21 Juni 11. aan den heer De Jonge van Ellemeet het
eerelidmaatschap dier Maatschappij aangeboden.
De Jonge van Ellemeet, de man mst de waardige
houding, het fijn besneden gelaat, getuigende van be
schaving des geestes en welwillendheid des gemoeds,
het helder en vriendelijk oog, waarin, gelijk Beets het
zeide, »de gloed van het leven tintelde" en het zil
veren haar op het hoofd, zoo ongebogen, is in Zeeland,
ja, in Nederland, een persoonlijkheid geweest, die niet
spoedig zal vergeten worden.
Middelburg. Heden bieden de leden der Provinciale
Staten van Zeeland hun medelid den heer A. Smit,
burgemeester van Vlissingen, in het badhotel aldaar
een diner aan.
De Vereeniging »Uit het volk Voor het volk"
te Middelburg heeft het plan tot het houden eener
nijverheid- en kunsttentoonstelling. De bedoeling van
de vereeniging is het houden eener Zeeuwsche
tentoonstelling voor n ij verheid en
voor kunst toegepast op n ij verheid en
voorts een wedstrijd voor den ambachtsman zooals in
1882 te Goes werden gehouden, nadat in 1881 te
Middelburg voor die gemeente en hare naaste omgoving
eene tentoonstelling van kunst en nijverheid met wed
strijd had plaats gehad.
Het bestuur der vereeniging is van oordeel, dat
zoodanige tentoonstelling meer dan elders in Zeeland
nuttig werken en goeden invloed uitoefenen kan, nu
aldaar voor den werkman minder gelegenheid dan
elders bestaat om zich door eene aanschouwelijke
voorstelling van voorwerpen op industriëel en kunst
gebied te bekwamen. (Af. Ct
Door de arrondissements-rechtbauk te Middelburg
is, ter vervulling van de opengevallen betrekking van
kantonrechter te Oostburg, opgemaakt de navolgende
alphabetische lijst van aanbeveling: mr. F. J. N. Van
Dam, griffier bij het kantongerecht te Hulst; mr. G.
S. Van Delden, griffier bij het kantongerecht te
Gooren mr. C. L u c a s s e, advocaat en procureur
te Middelburg.
Bij kon. besluit van den 29en Juni 1888 zijn,
met ingang van 1 Augustus 1888, benoemd tot be
taalmeester te Gronirg*n P. W. C. M a c 1 a i n e
Pont, thans te Middelburgte Middelburg H. A.
S ij p k e n s thans te Hoorn.
Zaterdag is te Groningen als apothekersbediende
toegelaten mej. M. W. Wolterink, geb. te Oos-
terland.
Naar de N. R. Ctverneemt is de inspecteur
van den waterstaat de heer J. F. W. Conrad be
noemd tot vertegenwoordiger der Nederlandsche regee
ring op het Internationale congres voor scheepvaart,
dat van 19 tot 25 Augustus e. k. zal gehouden worden
te Frankfort a/d Main.
In de Maandag gehouden zitting van den ge
meenteraad te Vlissingen werd besloten: lo. aan Z. M.
den Koning vijf jaren uitstel te verzoeken van de ver
plichting tot het oprichten van eene burger-dagschool
2o. in te willigen een verzoek van de «Maatschappij
tot exploitatie van gronden", om éen jaar uitstel van
de verplichting tot het bouwen van drie dubbele villa's
op het duin aan de badplaats en 3o. door bemiddeling
van den heer Julius Oppenheim, bankier, te Groningen,
te sluiten eene geldleening groot 400 mille, verdeeld
in obligatiën ad nominaal 1000, of, op verlangen
500, rentende 3 percent, tegen den koers van uit
gifte van 88 percent en aflosbaar, a pari, in 42 jaren,
welke leeniDg moet strekken tot onmiddellijkp geheele
aflossing van de restanten der bestaande vijf geldlee-
uingen, ten gezamenlijken bedrage van 271 mille,
eït voorts, o. m. tot het fourneeren van kapitaal, be-
noodigd voora. het bouwen van eene nieuwe school
op het zoogenaamde Eiland (raming p.m. 28,000),
b. het verleenen van 12,000 subsidie voor den bouw
van een aanleg- en wandelsteiger aan het zeestrand en
c. het uitvoeren van diverse noodzakelijke openbare
werken, als: vernieuwing van bestrating, aanleg van
riolen en van plantsoen en verlenging van den Noord-
zeeboulevard (een en ander geraamd op pl.m. 33,600).
(2V. R. Ct.)
Thans is de circulaire verschenen, waarin, met
het oog op het voorbeeld van het buitenland op de
oprichting van een dronkaardö-asyl wordt
aangedrongen. De genezing van duizenden dronkaards
in die gestichten is een voldongen feit. Daar hebben
de lijders zekerheid om er tijdelijk, en groote kans
om er blijvend herstel te vinden. Niet allen genezen,
maar in goed ingerichte asyls toch 25 tot 40 percent.
En die genezing wordt bereikt door het toepassen van
eene doeltreffende geneeswijze, in de eerste plaats ge
grond op het stellige voorschriftniet drinken. De
smart der onthouding voor lichaam en ziel wordt zoo
veel mogelijk dragelijk gemaakt, beider weerstands
vermogen gewekt en op alle wijzen versterkt. Krachtig
voedsel, geschikte lectuur, opwekkende toespraak, ge
zonde arbeid ziedaar de voornaamste geneesmiddelen,
die voorgeschreven worden.
De commissie vraagt voor die zaak medewerking,
en doet in de eerste plaats een drieledig beroep op de
burgers in Nederland, aldus luid nde
1. Gij allen, die de circulaire leest, voor zoover gij
het met ons eens zijt, toont ons uwe instemming door
toezending van een naamkaartje of een briefkaart.
2. Mocht iemand uwer bekend zijn met een uitne
mend persoon, geschikt en geneigd tot de betrekking
van directeur, hetzij om de voormelde geneeswijze op
kleine schaal toe te passen in zijn eigen woning op
enkele lijders, hetzij om aan het hoofd te staan van
een eventueel grootere stichting, zoo verzoeken wij
daarvan opgave te zenden.
3. Mochten er onder u zijn, die lust en opgewekt
heid gevoelen om aan het werk, dat wij tot stand
wenschen te brengen, een meer werkzaam aandeel te
nemen, en bv. lid te worden van eene uitvoerende cen
trale of eene plaatselijke commissie, zoo zullen zij ons
verplichten door ook daarvan mededeeling te doen.
Antwoorden worden ingewacht en geldelijke hulp
voor de uit den aard der zaak kostbare inrichting
wordt daokbaar aangenomen door den heer Herman
Hoyer te Dordrecht, die bereid is nadere inlichtingen
te geven.
De voorloopige commissie bestaat uit de hh.C.
S. Adama Van Scheltema, em. predikant te Arnhem
mr. R. D. Baart De la Faille, rechter arr.-rechtbank
te Utrecht; mr. C. J. E. graaf v. Bylandt, lid van
Ged. Staten te 's-Gravenhagedr. J. Coert, arts en
geneesheer van 's Konings hofhouding te 's-Graven
hage dr. II. Fabius, geneesheer te Amsterdam
dr. F. Van Gheel Gildemeester, predikant te 's-Gra
venhage; A. Gildemeester, lid van de Tweede Ka
mer der Staten Generaal te Scheveningenmr. H.
Goeman Borgesius, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, voorzitter van den Volksbond, te
's-GravenhageE. W. Heinecken, predikant te 's-Gra
venhageHerman Hoyer, kassier te Dordrecht; jhr.
mr. J. F. Humalda van Eysinga, lid van den Raad
van State, te 's-Gravenhagedr. C. D. Janssen, te
Amsterdam; E J. W. Koch, em. predikant, voorzitter
der Nederl. vereeniging tot afschaffing van sterke
drank, te Scheveningen; dr. J. P. T. Van der Lith,
hoogleeraar te Utrecht; mr. J. II. M. baron Moüerus
van Westkerke, comm. des Konings te Arnhem dr.
A. Th. Moll, geneesh -direct, van het geneesk. gesticht
voor krankzinnigen te Utrechtmr. A. Van Naaraen
van Eemnea, lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal te Zwollemr. C. J. Sickesz, oud-lid van
de Eerste Kamer der Staten-Generaal, te Lochera
A. baron Schimmelpenninck Van der Oye van Nijen-
bsek, lid van de Tweede Kamer dar Staten-Generaal
te 's-Gravenhagemr. F. W. J. G. Snijder van Wisse-
kerke, referendaris dep. van justitie, algemeen secre
taris van den Volksbond, te 's-GravenhageA. O.
Wertheim, lid van de Eerste Kamer der Staten Gene
raal, te Amsterdam.
Wie hangt de kat de bel aan vraagt hat Venl.
Weekbladdaarmee bedoelendewie zal een voorstel
doen tot invoering van graanrechten? Het
blad begrijpt, dat het Ministerie er niet veel zin in
heeft, omdat het dan den haat dar gansche liberale
pers zich op den hals haalt. Maar in 't belang van den
landbouw, en vooral van Limburg, moet het gebeuren.
Anders zegt menof de liberalen of anti-liberalen in
de meerderheid zijn, is éen pot nat. Het V. W. wil,
dat de heer Bahlmann het initiatief neme, en de geh ele
rechterzijde hem steune. Het is voor 't Ministerie wel
niet pleizierig, maar dat hoeft er niet van terug te
houden.
De Minister van Financiën zal bij zijn memorie
van antwoord een gewijzigd voorstel betreffende de
verlenging van de concessie der Nederland
sche Bank aan de Tweede Kamer inzenden.
Een nieuwe suikerwetgeving, naar aanlei
ding van de jongste suikerconferentie te Londen, wordt
aan zijn departement voorbereid.
De Haagsche kroniek van de N. Gr on. Ct. meldt
»Er wordt natuurlijk nog al gesproken over het kon*
besluit, door den heer Mackay gecontrasigneerd betref
fende de zaak van den heer O k m a. Ik heb verschil
lende Kamerleden, ook geestverwanten van den anti
revolutionairen ex-wethouder, gesproken, die mij ver
zekerden, dat, terwijl de heer Okma tot hiertoe reeds
volkomen werd genegeerd, men hem thans, zoo hij lid
der Kamer mocht blijven, duidelijk zal toonen, dat
men hem met weerzin in 's lands raadzaal duldt.
Toch zijn er velen, die gelooven, dat de heer Okma,
onder de pressie van de mannen, die hem te kwader
ure hebben laten verkiezen, zijn mandaat althans niet
dadelijk zal neerleggen, maar eenvoudig eenigen tijd
afwezig zal blijven, om te zien of men de uitspraak,
waarbij hij zoo zwaar getroffen is uit een christelijk
en moreel oogpunt, spoedig zal vergeten. In dat geval
zou hij later, alsof er niets gebeurd ware, terugkeeren.
Bleef men over zijn handeling afkeuring uitspreken,
dan zou hij na eenige maanden zijn ontslag nemen."
Uit Wolvega meldt men aan de Haarl. Ctdat
de heer A. Okma plan heeft alle stukken publiek te
makeD, die betrekking hebben op zijne vervallen ver
klaring als lid van den Raad der gemeente Wijmbritse-
radeel, door Z. M. den Koning bekrachtigd, met het
doel, de kiezers in staat te stellen over zijne hande
lingen te oordeelen.
Naar men verneemt, zal de heer Pijnacker
H o r d ij k in Augustus aanstaande de reis naar Indië
aanvaarden.
De Tijd wijdt de volgende waardeerende woor
den aan den heer Otto Van Rees, den aftredenden
Gouv.-Gen. van Ned.-Indië:
»Voor éen zaak moeten wij Nederlaaders den heer
Van Rees (echter) dankbaar wezen. Hij heeft met veel
beleid verwikkelingen, welke hier en daar in den
Archipel bestonden, tot een oplossing weten te brengen
en daardoor kostbare en gevaarlijke expedities weten
te voorkomen. Daarenboven heeft hij da waardigheid
van het gezag steeds hoog gehouden en, doorkneed
als hij was in de kennis van den toestand op Java,
gedaan, wat hij kon zij het ook niet op luid klin
kende wijze voor een geleidelijke en verstandige
ontwikkeling onzer Oost-Indische bezittingen.
Ook tegen de prediking van het H. Evangelie trad
Van Rees nimmer vijandig op. Integendeel, daar waar
hij kon toonde hij zich steeds een voorstander der uit
breiding van het Christendom en een vriend zoowel
van de katholieke als van de protestantsche zending."
In het Engelsche Lagerhuis heeft sir James
Fergusson medegedeeld, dat de regeering eene petitie
ontvangen heeft van Ëritsche onderdanen op Java, den
wensch uitsprekende, dat de Engelsche regeering zich
wende tot de Nederlandsche, om te verkrijgen, dat de
Engelschen aldaar ontheven worden van den schutter
lijken dienst. Er bestaat in de tractaten geen bepaling,
volgens welke de Eagelschen op Java van den schutter
lijken dienst vrijgesteld zijn. Fergusson verklaarde naar
aanleiding hiervan, dat, ingeval de stellers der petitie
kunnen aantoonen, dat de onderdanen van andere
staten op Java wél van den genoemden dienst zijn
vrijgesteld, de Engelsche regeering deze zaak te 's-Gra
venhage aanhangig zal maken.
Eene nieuwe bron voor het verkrijgen van pa-
pierstof is in Amerika gevonden in de stengels van
de katoenplant, die men vroeger op het land liet ver
rotten. Door eene nog geheim gehouden bewerking
wordt de harde houtachtige laag eenvoudig opgelost
en blijft een zachte witte vezel over, die van zoodani-
gen aard is, dat zij voor schrijf- of postpapier kan
gebruikt worden. Door deze uitvinding worden duizen
den tonnen grondstof voor papier verkregen uit een
gedeelte der katoenplant, dat vroeger als geheel nutteloos
werd beschouwd. Dezelfde bewerking, toegepast op het
uitgeperste suikerriet, dat gewoonlijk ouder de stoom
ketels verbrand wordt, moet eveneens eene uitmuntende
papierstof opleveren.
Provinciale Staten van Zeeland.
Zitting van Dinsdag 3 Juli 1888.
Tegenwoordig 36 leden, de Commissaris des Konings
Voorzitter, en de griffier.
De Voorzitter opende da zomervergadering in naam
des Konings. Vao da heeren Collot d'Escury, Fokker,
B. V. Van der Bilt en Fransen Van de Putte was be-
