1888. N°. 74.
Zaterdag 28 Juni.
758te jaargang.
GOESCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH 8c VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
D8 prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 22 Juni 1888.
Prinses Marie van SaksenAltenburg,
weduwe van Prins Hendrik der Nederlanden, is gister
nacht overleden.
Dit bericht zal ongetwijfeld alom in den lande met
leedwezen vernomen worden.
Prinses Marie Elisabeth Louise Frederics, dochter
van Prins Frederik Karei van Pruisen, was 44 Sept.
1855 geboren en trad 24 Aug. 1878 met onzen be
treurden Prins Hendrik in het huwelijk. Na 's Prinsen
overlijden op 13 Jan. 1879 bleef de Prinses in 's-Graven-
hage gevestigd, totdat zij op 6 Mei 1885 Prins Albert
van SaksenAltenburg huwde. Uit dit huwelijk zijn
twee kinderen geboren, die nu al zeer jong de moeder
zorgen moeten missen.
Naar wij vernemen, kan spoedig de indiening
der voogd ij wet aan de Tweede Kamer der Staten-
Ganeraal worden verwacht. Het ontwerp is gereed en
zal dezer dagen aan Z. M. den Koning ter goedkeuring
worden aangeboden. Vaderl.)
Ia de jaarlijksche vergadering van de Maat
schappij der Nederlandsche Letterkunde gisteren te
Leiden gehouden is met algemeens stemmen, onder
luide toejuiching, op voorstel van het bestuur j h r.
mr. W. C. M. De Jonge van Ellemeet tot
eerelid der maatschappij benoemd.
Tot gewoon lid is a. benoemd dhr. L. Over
man, secretaris van de Synode der Nederl. Herv.
kerk, te 's-Gravenhage.
Woensdag hield de DLjkraad voor de watei kee
ring van het calamiteuze waterschap Elle-
woutsdijk Borssele eene vergadering tot
behandeling van een voorstel van het Bestuur om
naar aanleiding van den uitslag der voorjaarspeilingen
bij het Fort te Ellewoudsdijk en tusschen de dijkpalen
29 en 34 van Borsele den toestand van den onder-
zeeschen oever door een duiker te doen onderzoeken.
Da vergadering verleende het aangevraagde krediet
onder nadere goedkeuring van heeren Gedeputeerde
Staten.
Daarna werd kennis genomen van de verslagen van
de uitkomsten der voorjaarspeilingen, waaruit bleek
dat hier en daar belangrijke verdiepingen waren ge
constateerd, ter voorziening waarvan uitgebreide oever-
werken gevorderd zullen worden.
Woensdag heeft te Vlissiogeu de uitgestelde
groote gymnastiek-uitvoering, on Ier lei
ding van don heer P. B. Oost Lievense, leeraar in de
gymnastiek, plaatsgehad.
Tegen éen uur verzamelden zich de meisjes en jon
gens, die aan de uitvoering en het feest zouden deel
nemen allen leerlingen van de openbare scholen en
ongeveer 400 in aantal op het exercitie-terrein
achter het voormalige arsenaal, waar zij zich, onder
toezicht van hunne onderwijzers in rijen van vier op
stelden, en zich vervolgens in behoorlijke orde en voor
afgegaan door het muziekkorps der dienstdoende schut
terij van Middelburg, in optocht, door de Korte- en
Lange Walstraten en langs den Badhuisweg, naar het
»Grand Hotel" begaven. Uit verscheidene woningen,
waarlangs de stoet voorbijtrok, wapperde de vlag. In
den stoet zelf, die een zeer eigenaardig effect maakte,
werden roode, witte en blauwe schilden medegevoerd,
waarop onderscheidene toepasselijke spreuken, als
»staal de spieren", »rap van leden, vroom van zeden",
»kloek van lichaam, kloek van geest", vrecht op van
lijf, recht op van ziel", vrust roest", »oefen oog en
oor en hand", »oefening kweekt kennis", »scheipt de
zinnen", enz.
Alle kinderen droegen blauwe of roode sjerpen, ter
wijl de joogens, behoudens een pa*r uitzonderingen,
allen uniform gekleed wareD, in witte frak met dito
pet en zwarte broek. Een dichte drom van menschen
omstuwde den stoet en volgde dien Daar de duinen.
Precies te 2 uren ving de uitvoering aan op het
met vlaggen versierde terras van het »Grand Hotel",
waar een zeer talrijk publiek, onder hetwelk velen uit
Mid ielburg, bijeen was, met eene promenade door alle
kinderen, uitgevoerd onder een opgewekten marsch,
waarnaafgewisseld door concertnummers van de
muziek, en met korte pauzen, gedurende welke de
kinderen werden onthaald op ververschiDgen, achter
eenvolgens werden uitgevoerd vrije of gewrichtsoefenin
gen door jongens, idem door meisjes, oefeningen met
den halterstaf door jongens, marschoefeningen door
meisjes, spelen waaronder vooral de aandacht trok
en daverend applaus verwekte »het schip", voorbeeldig
en onder het zingen van een toepasselijk lied, uitge
voerd door meisjes en vrije of gewrichtsoefeningen
(eveneens met zang) door alle medewerkende kinderen.
De heer Oost Lievense ontving aan het slot der
uitvoering tal van stoffelijke blijken van dankbaarheid
en sympathie, terwijl het feest des avonds besloten
werd met concert en bal. (IV. B. Ct)
De St. Ct. bevat de statuten der vereeniging »De
Kerkelijke Kas" te Zaamslag.
Men verneemt dat bij de Regeering het plan in
overweging is, om den dienst der poster ij en
des Zondags aanmerkelijk in te krimpen, zoo niet ge
heel op te heffen. BN.)
Naar het Dagblad verneemt, heeft Z. M. den
Koning mr. J. Heemskerk Az., oud-minister van
binnenlandsche zaken, benoemd tot lid van den Raad
van State.
De Commissie van rapporteurs over het voor
stel tot herziening van het reglement van orde
voor de Tweede Kamer heeft de twee voorstellers van
deze veranderingen uitgenoodigd tot eene conferentie
op Maandag a. s.
Naar men verneemt, zal de commissie uit de Eerste
Kamer, belast met het ontwerpen van m reglements
wijziging voor die Kamer, weldra met hare taak ge
reed zijn.
Naar aanleiding van de benoeming van den
opvolger van den heer Van Rees als Gouverneur-
Generaal van Ned.-Indië, mr. C. Pijnacker Hor
dijk, Commissaris des Konings in de provincie Drente,
vroeger achtereenvolgens hoogleeraar aan de Amster-
damsche Universiteit, hoogleeraar aan de Utrechtsche
Universiteit en Minister van Binnenlandsche Zaken,
schrijft het Vaderland»Over deze benoeming vopgt
het ons oordeel op te schorten. Het strekt der regee
ring ongetwijfeld tot eer, dat zij zich bij 't doen eener
keuze niet heeft bepaald tot den kring harer geest
verwanten, daar de personen, voor deze gewichtige
betrekking geschikt, niet voor het grijpen zijn. En
zooveel is zeker, dat zij in den heer Pijnacker een
man gevonden heeft, niet alleen van groote en veel
zijdige talenteD, van beproefde werkkracht en van een
betamelijke nog riet door de j aren gedoofde eerzucht,
maar bovendien een krachtige persoonlijkheid, die ge
toond heeft regeertalent te bezitten. Maar van zijn
beginselen van koloniale politiek is, zoover wij weten,
nooit iets gebleken, en of zijn onbekendheid met Indië
en Iadische toestanden hem in de behoorlijke vervul
ling van zijne hooge roeping niet belemmeren zal, moet
de tijd leeren. Gdukkig heeft de ondervinding bewezen,
dat niet altijd zij, die Indië niet kenden, voordat zij
fot deze hooge waardigheid werden geroepen, juist de
slechtste landvoogden zijn geweest. Of overigens deze
keuze tot heil van Indië zal strekken, hangt voor een
groot deel af van het programma, waaromtrent de
Regeering het met den heer Pijnacker eens is geworden".
Naar men verneemt, is het beroep, door R. K.
Okma te Jutrijp, gem. Wymbritseradeel, ingesteld
van een besluit van Ged. Staten van Friesland, waarbij
hij is vervallea verklaard van het lidmaatschap van
den Raad der gemeente Wymbritseradeel wegens het
doen van leveranciën aan de gemeente, niettegenstaande
hij wethouder en lid van den Raad was, ongegrond
verklaard, en het besluit van Gedep. Staten van Fries
land door den Koning gehandhaafd.
Toekoe Ncq, Radja Moeda Setia, hoelobalang
van Merassa (groot Atjeh), is tot ridder van den Ne-
derlandscben Leeuw benoemd. Het Vaderland brengt
deswege hulde aan den Minister van Koloniën, Keu-
chenius, omdat Merassa van alle hoofden in Atjeh ons
het getrouwst, ook met raad en daad, terzijde stond.
Het maakt de opmerking, dat dergelijke waardeering
van vrienden van eene betere staatkunde getuigt, dan
de vaak gevolgde, waardoor wij hoofden, die ons niet
ongenegen waren, van ons vervreemdden, terwijl wij,
door gebrek aan kennis van locale verhoudingen, soms
wettige hoofden van ons hebben afgestooten en avon
turiers in hunne plaats hebben gesteld.
Op de te Baden-Baden gehouden internationale
conferentie van spoorwegbesturen is besloten, de win-
berdienstregeling algemeen op den 1 en Octo-
ter in werking te doen treden.
Welke goede dingen men ook uitdenkt om den
toestand van de minvermogenden te ver-
fa e t e r o n, zeiven zullen zij toch altijd moeten mede
werken. En nu wordt uit Strijen medegedeeld, dat
daar een jonkman met eene weduwe zou trouwen en
hij het geld niet had om de betrekkelijk geringe on
kosten van de huwelijksformaliteit te betalen.
Nog treuriger is eene andere mededeeling
Jeugdige echtelieden te Haarlem, die nog geen jiar
gehuwd, geen onderkomen meer hadden, zijn door het
kantongerecht aldaar veroordeeld, wegens bedelarij en
landlooperij, tot twaalf dagen gevangenisstraf en plaat
sing in een Rijks werkinrichting gedurende den tijd
van twee jaar.
Wanneer men zoo roekeloos tot een huwelijk besluit
met de kans om de maatschappij met een gezin te
vermeerderen, is het geen wonder, dat het bijna on
mogelijk wordt de armoede te bestrijden.
De heer F. Domela Nieuwenhuis is thans per
aangeteekenden bi iaf door eenige verveners in Schoter-
land tot eene vergadering te Ileerenveen uitgenoodigd,
om duidelijk te maken hoe een vervener met GO man
in 't werk, per dag 98,40 verdienen kan, zooals hij
in do Tweede Kamer bij zijne interpellatie beweerde.
Da wolhandel in Friesland's zuidwesthoek
is in vollen gang. Da prijzen zijn laag en de handel
is weinig levendig. Men besteedt van 60 tot 80 cents
per kilo. Over het geheel zijn de vachten dit jaar niet
zwaar.
De koffieveiling, Dinsdag door de Nid.
Handelmaatschappij te Amsterdam gehouden, liep ge
middeld cent beneden taxatie, zijnde 39% cent
voor goede ordinaire Java.
VEREENIGING
VAN
Burgemeesters en Secretarissen in Zuid
en Noord-Beveland.
Feestelijke herdenking van liet tienjarig bestaan
te AVemeldiuge op Donderdag 21 Juni 1888.
Waar de natuur zich geheel in overeenstemming
toont met den kalender, mag dit zeker als eene zeld
zaamheid worden aangemerkt en daarom mag dankbaar
in herinnering worden gesteld, dat in 1888 juist op
20 Juni de koude en gure lentedagen ons vaarwel
zeiden, opdat de zomer den volgenden dag op plechtige
wijze zijne intrede zou kunnen doen. Dat de lente haar
uittocht deed met een schitterend hemelvuurwerk, dat
daarbij het dorstend aardrijk ruimschoots werd gelaafd,
het gaf alles stof tot dankbaarheid te meer. En on
getwijfeld waren ook zij dankbaar, die gisteren naar
Wemeldinge togen om deel te nemen aan de feest
viering van de Vereeniging van burgemeesters en secre
tarissen op Zuid- en Noord-Baveland, bij gelegenheid
van haar tienjarig bestaan.
Dat men in Wemeldinge weet hoe men gasten moet
ontvangen is bijna overbodig te zeggen. Het bleek ook
ditmaal, zoowel uit de Nederlandsche driekleur, die
van den toren en van verschillende gebouwen en wo
ningen wapperde, als uit de fraaie versiering voor het
gemeentehuis aangebracht en bestaande uit een eere
poort, waarboven in sierlijke letters het opschrift:
Hulde aan de Vereeniging van burgrmeesters en secre
tarissen op Zuid- en Noord-Beveland. Wemeldinge
21 Juni 1888."
Door die poort binnengetreden kwam men door de
deur links in de zeer nette raadzaal, mede met groen
en bloemen keurig versierd, terwijl de portretten van
HH. MM. den Koning en de Koningin met sierlijke
kransen waren omhangen.
In die zaal werd de algemeene vergadering dar ver
eeniging gisteren gehouden onder voorzitterschap van
den waarnemenden president, den heer J. Vereeke,
burgemeester van Waarde.
Tegenwoordig waren van't bestuur, behalve deVoorz.,
de heeren J. Welleman, Z. D. Van der Bilt La Motthe
en II. G. Hartman Jz., benevens 21 leden, alsmele da
heeren A. W. Van Walchren en J. Neeteson, secre
tarissen van Breskens en Schoondijke, als afgavaar
digden van de zustervereniging in het voormalig vierde
district van Zeeland.
I. De Voorzitter opende de vergadering met den
aanwezigen een hartelijk welkom toe te roepen, nu
de vereeniging haar tweede lustrum viert. Hij ging
met zijne herinnering terug naar den 21 Juni 1878,
toen de eerste ledenvergadering te Kruiaingan gehou
den werd en de broederband werd gelegd, die sedert
vaster was toegehaald. De jonggeborene van toen heeft
getoond levenskracht en levenslust te bezitten, daar
het getal leden zeer is toegenomen en het streven der
vereeniging ook waardeering daarbuiten ondervindt.
Met trots durfde spr. verklaren, dat zij ean goeden
klank in de administratieve wereld heeft, dat haar
naam door de zusterverenigingen met eere genoemd
wordt en dat de verslagen harer bijeenkomsten met
graagte worden gelezen. De aanwezigheid van afge
vaardigden en de betuigingen van sympathie in het
tegenwoordige feest van de besturen van zustervereni
gingen (de Drentsche, de N.-Hollandsche, die uit den
BommeUrwaard en de Walchersche) ontvangen, geven
daarvan de ondubbelzinnigste blijken. Ook hoogere
autoriteiten nemen kennis van hare pogingen om op
het gebied van administratief recht verbetering aan
te brengen. Als de vereniging zich met het eene of
andere bezwaar of wel met een verzoek tot de staats-
of de provinciale regeering wendde, vond zij meestal een
gunstig gehoor. Enkele maatregelen en voorschriften,
op het initiatief van de vereeniging in het leven g°-
roepen, getuigen er van. En daarom was er reden voor
eene feestelijke stemming op dezen dag. Spr. herdacht
verder de leden, die der vereniging door den dood
waren ontvallenallereerst haren laatsten voorzitter,
wijlen den heer D. P. Dominicus, maar ook de heeren
jhr. C. Van Citters, mr. M. P. Blaaubeen, jhr. M. J.
De Marees Van S«vinderen en anderen. Doch, zoover-
volgde de Spr., al zijn sommigen weggegaan en treuren
wij op hunne graven, weldra zal ook onze ure van
scheiden slaan en zullen anderen onze plaatsen inne
men. Gelukkig als wij gearbeid zullen hebben terwijl
het dag is, want er is nog veel te doen, en de ver
eeniging mag het kouter niet laten rusten. Met eene
opwekking tot dien arbeid en met den wensch voor
den voortdurenden bloei der vereeniging opende hij de
vergadering.
Deze feestgroet lokte een daverend applaus uit.
II. Alsnu werd mededeeling gedaan van
a. de verhindering van onderscheidene leden om de
vergadering bij te wonen, waaronder meerderen, die
hun leedwezen te kennen gaven door omstandigheden
verhinderd te zijn, om mede feest te vieren
b. de berichten van de besturen der zustervereni
gingen, houdende betuigingen van deelneming in het
feest en wenschen voor den bloei der vereeniging.
(Hierboven medegedeeld.)
c. een door bemiddeling van den vroegeren tijdelijken
voorzitter der vereeniging, mr. L. A. Bybau, ingekomen
schrijven, dat de ontwerp-algemeene politieverordening
vóór den 15 Juli gereed zal zijn en alsdan in druk
zal worden uitgegeven.
Alles voor notificatie aangenomen.
III. Daarna bekwam de secretaris der vereeniging,
H. G. Hartman Jz., het woord, ter inleiding van het
vraagpuntHebben de Administratieve vereenigingen
recht van bestaan
Ref. begon met een kort geschiedkundig overzicht
te leveren van het ontstaan der gemeenten en hare
besturen, en wees er op, in navolging van mr. Boissevain,
dat een meer belangrijk deel van het publiek recht
dan het gemeenterecht moeielijk zal zijn aan te wijzeD,
omdat de gemeente de natuurlijke bron is, waaruit de
publieke geest zijne veerkracht, de staat zijae krachten
moet putten. Hij wees er op, hoe de gemeente ia den
staat is, wat de familie is in de maatschappij, namelijk
de zetel, da grondvest van zelfbestaan en leven. Hij
herinnerde vervolgens aan den treurigen toestand, waar-
ia ons gemeentewezen onder de republiek en nog meer
onder de vreemde overheersching in het laatst der
vorige en het begin dezer eeuw was gekomen, en
waarin het vaderlijk bestuur van Koning Willem I
en de reglementen van 1824 geene verandering hadden
weten te brengen. Treffend was zijne aanhaling uit het
rapport der comm. van 17 Maa't 1848 aan Koning Wil
lem II»Het plaatselijk gemeentewezen was tot dusver,
tan deele met, ten deele zonder schuld der Grondwet, een
mengsel van verouderde Nederl. en Napoleontische Fran-
sche elementen, zonder publiek leven. Het is ongeloof! jk,
en Uwe Majesteit vermoedt niet, hoe vreemd de in
gezetenen tot dusver aan kennis en behandeling zelfs
van de dagelijksche aangelegenheden der plaats hunner
inwoning zijn gebleven".
Ref. herinnerde verder, hoe door de gewijzigde grond
wet, welke in 1848 nieuw politiek staatsleven aan
bracht, eene gemeentewet gevorderd werd, waarin de
kiemen moesten aanwezig zijn voor eene zoodanige
plaatselijke regeering, dat zij het woord van bovenge
noemde commissie kon belichamen: nlatusschen moet
staatsburgerschap bij een werkzaam plaatselijk burger
schap beginnen". Hij deed uitkomen, hoe werkelijk
de gemeentebesturen, door de gemeentewet, geschikte
werktuigen geworden zijn van het rijksbestuur, altijd in
algemeene belangen, terwijl zij de inwendige huishou
ding van eigen kring, onder behoorlijk toezicht, zelf
standig kunnen regelen en besturen.
»Hoe zijn zij daartoe in staat geraakt?" vroeg refe
rent. En het antwoord vond hij in de vorming der
administratieve vereenigingen. De hoofden en ambte
naren van de gemeentebesturen zochten hulp voor de
uitvoering der hun opgedragene taak en meenden die
niet beter te kunnen erlangen dan in bespreking van
de ontvangen aanschrijvingen en in samenwerking ter
erlanging van gelijkvormige behandeling van voorko
mende zaken. Door dat gevoelen geleid, en met dat
doel voor oogen, werden de administratieve vereenigin
gen in het leven geroepen.
Als bewijs voor de waarheid zijner stelling wees ref.
op de Vereeniging, die in den kring van Ruurlo be
staat, en die, naar zijoe meening, de oudste der ver
eenigingen is. De heer mr. R. W. Baron Van Lijnden
wist haar in 1843, als districts-commissaris te vormen,
en ref. was getuige bij het vijf en twintigjarig bestaan
dier vereeniging, hoe de st chter, toen Commissaris des
Konings in Zeeland, met den gloed der volle overtui
ging, erkende, dat de ervaring had gdeerd, dat hij
geen onnut werk met de oprichting der vereeniging
had verricht.
Thans telt ons vaderland meer dan vijf-en-twintig
vereenigingen van gelijke strekking, en man moet viel
een vreemdeling zijn op het gebied van ons admini
stratief- en inzonderheid van ons gemeente-recht, om
te durven ontkennen, dat die vereenigingen nattig
werkzaam zijn. R f. haalt ten bewijze van zijne stelling
onderscheidene feiten aan uit wat de verschillende
vereenigingen hebben gewrocht en weten tot stand te
brengen. Hij wil niet aan de eene vereeaiging den
voorrang toekennen boven de ander*», maar onder da
