1888. N°. 65.
Zaterdag 2 Juni.
75ste jaargang.
Haven van Goes.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Yr ij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de gewon© herstellingen der havenboGrden en
het uitdiepen der haven zal het water zijn afgelaten:
op Zondag 17 Juni tot Zondag 24 Jnni 80 c.M.
beneden peil en van laatstgenoemden dag tot en met
Zaterdag den 30 Jnui zoo laag mogelijk
terwijl tegen Maandag 2 Juli e. k. het water weer
op het peil wordt gebracht.
Goes, 12 Mei 1888.
Burgemeester #n Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
HARTMAN.
Een bede om hulp!
Meermalen bevatte ons blad berichten omtrent de
geloofsvervolgingen, waaraan de Joden in Rusland
blootstaan en zeer zeker hebben onze lezers met ons
gegruwd van de onmenschelijke mishandelingen, die
daarbij plaats grepen.
Een enkel van die feiten willen wij hier nogmaals
vermelden.
In het Russische stadje Balta woonde een Israëliet
met name Salomon Eckerling, een man die zich door
noeste vlijt in grooten rijkdom mocht verheugen. Een
uitgebreide fabriek, waarop meer dan 800 menschen
werk vonden, stelde hem in staat met zijne vrouw en
zeven kinderen en zijne beide ouders onbekommerd te
leven.
Maar de geloofshaat zijner stadgenooten maakte aan
dit gelukkig leven op de treurigste wijze een einde.
De Russen staken op zekeren dag zijn huis en zijne
fabriek in brand, ontroofden hem zijne bezittingen,
verminkten zijne vrouw, doodden zijn vader en twee
zijner kinderen en zetten de kroon op hun werk door
den ongelukkige een oog uit te steken, de tong uit
te snijden en hem het land uit te jagen.
Zoo trok hij met die hem restten westwaarts en
kwam hij ook in Nederland, het land, bekend om de
volkomen geloofs- en gewetensvrijheid, die zijne be
woners zijn toegedaan. Is het wonder, dat hij, de man,
die naar lichaam en geest is geknakt en daardoor tot
eiken avrid ongeschikt is geworden, die zoozeer het
slachtoffer is van geloofshaat, dat die man van dank
baarheid is vervuld jegens de Nederlanders, die hem
en de zijnen reeds zoovele blijken van belangstelling
en liefde tot den naaste hebben gegeven 1
Die blijken gaven hem den moed om ons land door te
trekken en te trachten door overal een beroep te doen
op de bekende liefdadigheid van Neêrland's volk, giften
in te zamelen om te kunnen voorzien in het onderhoud
van hem en zijn huisgezin, te zamen thans nog acht
personen.
Zoo kwam de heer Eckerling das ook te Goes en
racht hij ons een bezoek om onze hulp in te roepen
voor zijn pogeo. Gaarne willen wij dan ook door ons
olad de Goesche ingezetenen opwekken om hun pen
ningske te offeren op het altaar der menschen liefde.
Zij geven daardoor een blijk niet alleen van deze
schoonste aller deugden, maar bovendien leveren zij
jairmede een protest tegen de vervolging om des ge-
'oofswille, een protest den vrijen Nederlander waardig.
Wij twijfelen dan ook niet of onze stadgenooten
.uilen gaarne bereid zijn voor den armen ongelukkige
eene gave af te zonderen. Zooals uit achterstaande
advertentie blijkt verklaart de heer L Nathan, Lange-
■•orststraat alhier, zich bereid giften ten behoeve van
c.en heer Eckerling in ontvangst te nemen, terwijl ook
wij ons daartoe bereid verklaren. Ook van buiten Goes
hopen wij op milde gaven.
Van wat door ons ontvangen wordt zal in dit blad
worden melding gemaakt.
GOES, 1 Jnni 1888.
Op het lijstje der nieuwe Zomer-dienstregeling
op de lijn VlissingenRoosendaal, bij ons vorig num
mer verzonden, is verzuimd aan te geven dat de trein
die om 7.27 van Roosendaal en dus om 8.51 van
Goes vertrekt, des Donderdags ook stopt aan wacht
post 53, Noord-Kraaiert Men gelieve dit
daarop nog aan te teekeoen.
Het programma van de tentoonstelling van paar
den, rundvee, schapen en varkens te Goes, te houden
wege de afdealing Heinkenszand der Maatschappij
Uu ^vordering van landbouw en veeteelt in Zeeland,
it di or het bestuur dier afdeeling, voor zoover noodig
in overleg met de door haar benoemde feestcommissie,
officieel vastgesteld als volgt:
Woensdag 13 Juni, des avonds te 7 uren, vergade
ring van het hoofdbestuur der Maatschappij in het
koffiehuis »de Prins van OaDje" te Goes.
Donderdag 14 Juni: te 9% voormiddags algemeene
vergadering op het »Slot 03tende"; te 2% uren precies j
(afrit ®Slot Ostende") rijtoer door den Wilhelmina-
polder, Heerenpolder, Peiponcherpolder en Schenge-
polder, aan de bezoekers der algemeene vergadering
door de afdeeling Heinkenszand aangeboden. De directie
van den Wilhelminapolder zal bereidwillig de gelegen
heid geven om den stoomploeg in werking te zien;
te 8 uren des avondsmuziekuitvoering door het
harmoniegezelschap »Euphonia" te Goes, directeur dhr.
J. Kooiman, in de zalen en den tuin der sociëteit Y.
O. V., welwillend afgestaan door het bestuur dier
soc'ëteit; daarna bal.
Vrijdag 15 Juni: te 10% uren voormiddags opening
voor de leden, te 12 uren voor het publiek, van de
tentoonstelling van paarden, rundvee, schapeD, varkens
en werktuigen, op het feestterrein aan de looierij in
de Voorstad, bereidwillig daartoe afgestaan door den
heer A. Kakebeeke.
Ontvangst aan het station van het fanfarengezelschap
^Eendracht maakt Macht" van KruiniDgen door de
afdelingscommissiewandeling door de stad 1 uren
matinée op het feestterrein door het fanfarengezelschap
^Eendracht maakt Macht" van Kruiningen, directeur
dhr. H. C. Baarenste 5 urengemeenschappelijke
maaltijd in de Schouwburgzaal der sociëteit V. O. V.
te Goeste 8 uren concert door het harmoniegezel
schap »Euphonia", directeur dhr. J. Kooiman, besloten
door illuminatie van den tnin.
Programma's der tentoonstelling zijn verkrijgbaar
bij de afdeelings-secretarissen. Voor logies wende men
zich tot den secretaris der afdeeling Heinkenszand,
dbr. I. G. J. Kakebeeke te Goes, evenals voor de
stalling van vee.
Leden der Maatschappij hebben toegang tot de ten
toonstelling, uitsluitend op vertoon van hun diploma;
niet leden tegen betaling van 25 cent.
Tot de muziekuitvoeringen hebben alleen toegaDg
de leden der Maatschappij en die der sociëteit met
hunne dames.
In de gisteren gehouden vergadering van den
polder Baarland is wegens periodieke aftreding
als gezworen van dhr. J. Nieuwenhuijze, voor die
betrekking de volgende voordracht opgemaakt: J.
Nieuwenhuijze le candidaat, A. Bruggeman 2e candi-
daat en J. Priem 3e candidaat.
's-Gra ven polder. Door stemhebbende ingelanden van
het waterschap Middel Zwake is tot gezworen benoemd
de heer L. J. G o e n s e.
Door den Minister van Waterstaat, Handel en
Nijverheid is vergunning verleend tot het plaatsen van
eene fair bank (weegbrug) aan het station Krui
ningen.
Bij brief van 23 April jl. heeft de Landbouw-
commissie aan den Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid doen toekomen e^n advies betreffdnde
de regeling van het landbouwonderwijs hier
te lande, dat in bijvoegsels tot de Staatscourant van
30 M -i wordt medegedeeld.
In de paragraaf: »over verbeterde inrichting van
het landbouwonderwijs in zijn geheel", verklaart de
Commissie dat de school te Wageningen bij iedere
practische regeling moet behouden blijven en het uit
gangspunt moet worden van de gewenschte hervor
mingen en uitbreidingen. Er zullen, naar 't oordeel
der Commissie, nog enkele scholen moeten tot stand
komen, op de wijze als thans afd. A. is ingericht,
maar gevestigd in andere deelen des lands. Bovendien
zullen scholen van meer eenvoudigen aard, wintercur-
sussen, opgericht moeten worden, om in de behoefte
va" technisch onderwijs te voorzien voor hen, die een
geregelde en meer volledige opleidiög niet kunnen be
kostigen. Ook zal hooger landbouwonderwijs gegeven
moeten worden aan een onzer universiteiten. Eindelijk
zal ook het lager onderwijs eenigermate dienstbaar
gemaakt kunnen worden aan verspreiding van kennis
omtrent de beginselen der landbouwkunde.
Bij het verslag zijn twee nota's gevoegd lo. van
de heeren A. Mayer, F. H. H. Borret, H. F. Bultman
en H. M. Hartog, die zich niet kunnen vereenigen met
het gevoelen der meerderheid voor zoover betreft het
landbouwonderwijs op de gewone lagere school2o.
van de heeren B. Fontein de Jong, C. Van Eysinga,
G. J. Dommer van Polderveldt, Godin de Beaufort,
A. Bauduin, G. J. Van den Bosch, H. M. Hartog, J.
M. Kakebeeke en W. A. Van Verschuer, die meenen
dat te weinig rekening is gehouden met de middelen,
welke tot een dadelijke verbetering kunnen leiden,
waartoe zij vooral rekenen aanstelling van consulenten
in speciale onderdeelen van den landbouw, waarvoor
zij subsidie der Regeering wenschelijk achten.
Voorts is aan het verslag een nota toegevoegd be
treffende het landbouwonderwijs in Groot-Britannië,
Ierland, Denemarken, Frankrijk, Duitschland en België.
De verlenging van den diensttijd van de militie
te land der lichting 1882, met één jaar, gaf aanlei
ding tot een geschil tusschen den Commissaris des
Konings in Zeeland en Gedep. Staten dier provincie,
welk geschil Woensdag voor den Raad van State, afd.
voor geschillen van bestuur, werd behandeld.
Drie Zeeuwsche jonge mannen traden in 1882, voor
lotelingen dier lichting, als plaatsvervanger of nummer-
verwitselaar op en gingen daarna met eene vrijwillige
verbintenis bij het staande leger of de koloniale troe
pen over.
Hunne broeders, die meenden op grond van broeder-
dienst van den militiedienst voor de lichting van 1888
vrijstelling te kunnen erlangen, werden door den mili
tieraad in Zeeland voor den dienst aangewezen doch,
na iDgebrachte bezwaren, door Gedep. Staten dier pro
vincie vrijgesteld, omdat deze van oordeel waren dat
de dienst als plaatsvervanger of nummerverwisselaar
met den bij het contract bepaalden termijn in casu
5 jaren eindigt, en de vrijwillige dienst dus na dien
termijn als broederdienst in aanmerking komt.
De Commissaris des Konings evenwel vereenigde
zich met het gevoelt n van den militieraad, dat met
de verlenging van den diensttijd voor de lotelirgen
ook die van de plaatsvervangers of nummerverwisse-
laars wordt verlengd, en zij dus in die betrekking
blijven totdat de lichting waarvoor zij zijn ingelijfd
is ontslagen.
Van 't Loo wordt aan het Handelsblad ge
schreven
Het verblijf van het koninklijk gezin kenmerkt zich
in de omgeving weer door de gewone bedrijvigheid.
De Koningin en het Prinsesje rijden dagelijks uit, en
de Koning neemt een aantal beschikkingen, die bewijzen
dat Z. M, zich opgewekt en gezond gevoelt.
Dat is dan ook inderdaad het geval. Het eenige,
waarin de Koning van zijn gewone doen en laten af
wijkt, is het verkeer in de nog altijd onvriendelijke
buitenlucht. Kort na zijne aankomst heeft de Koning
zich een paar maal in het park bewogen, doch daarbij
is het gebleven. En nu moge Z. M. in het paleis wat
meer een zittend leven leiden dan vroeger, hij wandelt
toch door zijne vertrekken, van tijd tot tijd ook in de
vestibule, en zijne werkzaamheid is in geen enkel opzicht
vermindert. Zoowel alle staatszaken als bijzondere aan
gelegenheden worden behandeld op de gewone uitvoe
rige en nauwgezette manier.
In het park, achter het paleis, zijn de werkzaam
heden in vollen gang. De kleine boerderij, meer alge
meen bekend als het boerderijtje van Prinses Marianne,
wordt verbouwd. Er komt edne verdieping op, en zij
zal verder geschikt worden gemaakt voor woning van
den bloemist, den heer Kraaijenbriok.
De zoogenaamde aToscbjeswei" is reeds bijna her
schapen in eene rijbaan voor het Prinsesje, die zich met
hare prachtige ponies dagelijks oefent in het paardrijden.
Nog altijd geldt in het vorstelijk gezin de oude goede
leefregel: vroeg op en tijdig ter ruste." Reeds te
halfnegen wordt ontbeten, en te negen uur vangen de
lessen aan, die elk een half uur duren en telkens met
een half uur tusschenruimte worden gegeven, zoodat
de Prinses ook weer gelegenheid heeft, te halfeen aan
tafel het tweede ontbijt te gebruiken.
Gelijk men weet, wordt het gewoon lager onderwijs
gegeven door den heer F. Gedeking, de Fransche les
door mej. Liotard, de Engelsche door miss Saxon
Winter, de muziekles door den heer P. Stortenbeker,
en het Duitsch door de Koningin zelve.
Tot de meest geliefkoosde uitstapjes der Prinses
behoort een ritje naar den Hertenkamp in hetSoerensche
bosch, waar zij er zich een feest van maakt, de herten
en de jachthonden, die haar dan ook allen kennen, uit
de hand te voeden. Des avonds om half negen wordt
het Prinsesje naar hare slaapkamer geleid, waar haar,
dank zij den welbesteden dag, eene uitmuntende nacht
rust wacht.
De Koningin, die hare rijtoeren verder uitstrekt,
verrast de omgeving herhaaldelijk door afwisseling van
rijtuig en bespanning, en bewijst zoodoende onwille
keurig, dat onze koninklijke stallen niet ten onrechte
onder de fraaiste van alle hoven worden gerekend. Er
is dan ook hier weer keuze genoeg. Er bevinden zich
op 't Loo twee-en-twintig rijtuigen en zes-en-twintig
raspaarden, behalve de vijf sierlijke ponies, die zich
in ieders gunst en bewondering verhengen.
Naar het Vaderland verneemt, zou thans de
aanvtaag om ontslag van den Gouverneur-Ge
neraal in handen zijn van Z. M. den Koning.
De Tijd noemt het ministerieel schrijven over de
zendingszaak een »dat toelichting vereischt".
Het blad wijst eerst op het officiëal karakter van het
schrijven't is niet de heer Keuchenius, 't is de min.
van koloniën, die namens de regeering spreekt. In
dat schrijven wordt uitgesproken, dat uitbreiding van
het christendom in Indië, als middel om den toene-
menden invloed van den Islam tegen te gaan, een
onderwerp van staatsbelang is. De lijd is het daar
mede eens, en deelt dus niet de zienswijze van het
Hbl. omtrent de gevaarlijkheid van het schrijven.
Vau verdraagzaamheid en humaniteit tegenover Oos-
tersche volken verwacht de Tijd niets. »In den christen,
den Kafir, blijft de dweepzieke mohammedaan een
vijand zien, onverschillig of de christen blijk geeft, zijn
christelijk geloof op prijs te stellen, öf niet. Bovendien,
zooals de Stand, reeds terecht heeft opgemerkt, is
hier van een aanval op de godsdienst-vrijheid der in
Indië levende mohammedanen geen sprake, zelfs niet
van pogingen om hen tot het christendom te bekee-
ren. De minister heeft alleen het oog op de heidenscbe
volkanhij acht het ook van politiek standpunt wen-
jche'ijk, dat dezer, die voor bekeering vatbaar bleken,
met het christendom in kennis g steld en, zoo mogelijk,
tot het christendom bekeerd worden, vóór zij ter prooi
vallen aan het proselytisme der mohammedaansche
hadji's, wier bekeeringsijver in den regel niet slechts
ga'oofsverandering van heidensche volken tengevolge
heeft, maar deze volken ook met een geest van haat
en afkeer tegen alle christenen en Europeanen vervult
en voor alle hooger e beschaving ontoegankelijk maakt".
Toch eischt het schrijven toelichtiDg. Door verschil
lende zendiogs-vereenigingen niet alleen, maar door
verschillende christelijke kerkgenootschappen, aan welke
door de Nederlandsche regeering, ook in Indië, volko
men dezelfde bescherming moet worden verleend, wordt
het zendingswerk uitgeoefend.
Wat beteekent het] dan, dat de minister van kolo
niën, dat de regeering zich richt tot éen bepaalde ver-
eenigiug, vertegenwoordigende éen bepaalde richting
in éen der christelijke kerkgenootschappen De aan
leiding tot het schrijven noemt de Tijd hoogst onbe-
teekenend, en is in dien schijn van bevoorrechting
van voorkeur aan die vereeniging en aan dat kerkge
nootschap door de regeeriDg verleend. De Tijd houdt
zich overtuigd, dat het slechts schijn is, doch acht
het in ieder geval wenschelijk, dat spoedig blijke, dat,
welke ook de persoonlijke voorkeur moge zijn van de
verschillende ministers, door de regeering gelijke waar
deering, gelijke sympathie en gelijke bescherming wor
den geschonken aan den zendingsarbeid der onder
scheidene christelijke gezindten, welke zich in Indie met
de bekeering van heidensche volken bezighouden.
Ds. W. Francken Az, emeritus-predikant
te Rotterdam, schrijft in een ingezonden stuk in de
H. R. Ct. het volgende
Door de dagbladen doet de rondte de mededeeling
van een schrijven van Z. E. den Minister van koloniën
aan de Christelijk-gereformeerde zendingsvereeniging.
Ik laat in het midden, of het kiesch is die missive
dadelijk openbaar ta m iken, gelijk in die mededeeling
geschied is. Maar tot voorkoming van misverstand en
misduiding neem ik de vrijheid op te merken, dat
dezelfde missive ook is ingekomen bij het Nederland
sche Zendelinggenootschap (gesticht 1797), de Rotter-
damsche Zendings vereeniging en de Utrechtsche Zen-
dingsvereeniging, waarschijnlijk ook bij andere vereeni-
gingen. Het Nederlandsch Zendelinggenootschap verzond
eergisteren, ook tengevolge van een audiëntie bij den
Minister, waarin het hem, gelijk ieder zijner ambts
voorgangers zijne opwachting maakte, een met zorg
bewerkte beantwoording van die missive. De openbaar
making wordt door het genootschap niet gevreesd,
maar zou nu zeker voorbarig en onwellevend zijn".
Uit Neerbosch meldt men dat thans is bepaald
dat op 13 Juni a. s. het 25jarig bestaan der wees
inrichting op plechtige wijze zal worden herdacht. Als
feestredenaar zal optreden: de heer ds. J P. G.
Westhof f, te Amsterdam, die, daartoe door het
bestuur der inrichting uitgenoodigd, zich gaarne hier
voor bereid heeft verklaard.
Ook heeft zich eene commissie gevormd, bestaande
uit de heeren dr. P. J. Muller, te Nijmegen, G. H.
Duijs te Hees, B. Tjessinga, te Minnertsga, en J. en
D. Van 't Lindenhout te Neerbosch, om de weezen
en de oud-weezen (op dien dag ongeveer 1300 per
sonen) een feest te bereiden.
In de jaarlijksche algeme ne vergadering van de
Vereeniging ter bevordering van de
Neder 1. Visscherij, Woensdag te Rotterdam
onder voorzitterschap van den heer T. A. O. De
Ridder gehouden, waren o. a. aanwezig vertegenwoor
digers der afdeelingen Ierseke, Iersekendam, Bergen-
op-Zoom en Bruinisse.
De rekening over 1887 sluit in ontvangst met
744,72, in uitgaven met 784,91, te kort/40,19.
Benoemd werden tot leden van het hoofdbestuur de
heeren T. A. O, De Ridder, J. W. J. Van Ilarwegen
den Breems, C. J. B. Mijnssen, A. De Jong en J. W.
R. Arnold.
Tot algem. secretaris-penningm. de heer A. D. Vijgh,
candidaat-notaris te Leiden.
Na een halfuur pauze kwamen de verschillende
onderwerpen aan de orde. De voorstellen van de af
deelingen werden meerendeels aangenomen. Het voor
stel van het hoofdbestuur betreffende het oprichten
van een verzekeringmaatschappij voor visschersschepen
werd goedgekeurd, de overige voorstellen, waaronder
dat betreffende de handelsbeurs, werden aangehouden.
De volgende jaarvergadering zal te Amsterdam wor
den gehouden.
