1888. N°. 56. Donderdag 10 Mei. 75ste jaargang.
De Secretarie der gemeente
Jacht en Visscherij,
SCHUTTER IJ
Hoofdelijken Omslag
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel
tiOESCHE
zal op a. s DONDERDAG DEN 10 MEI, uithoofde van
den Hemelvaartsdag, gesloten zijn.
Tot het doen van aangiften voor den Burgerlijken
Stand zal alleen des namiddag» van 1'/, tot 21/» uren
gelegenheid gegeven worden.
Goes, den 5 Mei 1888.
Burgemeester en Wethonders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De blanco verzoek-biljetten om akten en vergunningen
voor de
vermeld in art. 5 der wet van 13 Juni 185/ (Staatablad
no. 87). zijn van heden af ter gemeen te-secretarie koste
loos verkrijgbaar en moeten, behoorlijk ingevuld en
geteekend, in den loop dezer maand worden
ingediend bij den burgemeester, ter opzending aan den
heer Commissaria des Konings in deze provincie.
Goes, den 5 Mei 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De commissie, bedoeld in art 15 der wet, tot
onderzoek van sehullerplichligen,
die In liet vorige jaar voorwaar*
del Ijk zijn vrijgesteld, en van de
redenen hunner vrijstelling
zal eene zitting houden op Donderdag den 17 Mei aan-
aanstaande, des middags te 12 uren, in eene der zalen
van het Raadhuis
Goei, den 5 Mei 1888
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
De inschrijving voor de
zal plaatshebben tusscben den 15 en den 31 dezer maand,
en moeten zich daartoe aanmelden allen, die geboren
werden in het jaar 1863, alsmede zij, die, geboren tua-
schen 1854 en 1862 sedert 1 Juni 1887 in de gemeente
zijn komen wonen
De onderscheidene daarvan te houden registers znllen
op den 1 Juni eerstkomende worden gesloten en de
genen, welke bevonden zullen worden ten deze nalatig
te zijn geweest en zich na dien tiid komen aangeven
of ontdekt worden, aan het einde der registers ambts
halve worden ingeschreven, onverminderl de daarop
gestelde boeten en straffen.
Goes, den 5 Mei 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Hat voljaars-kohier van den
voor 1888, door den gemeenteraad in zijne vergadering
van 27 April jl. vastgesteld,is door Gedeputeerde Staten
van Zeeland, bij hnn besluit van 4 dezer no 36, goedge
keurd en op heden aan den Ontvanger ter invordering
uitgereikt.
Zullende gemeld kohier gedurende vijf maanden ter
secretarie voor een ieder ter inzage liggen, terwijl
binnen drie maanden na de uitreiking der aanslagbil
jetten bezwaren tegen den aanslag, op ongezegeld papier,
bij den gemeenteraad kunnen worden ingediend.
Goes, den 9 Mei 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 9 Mei 1888.
Nu de beschrijving voor het Perso
neel een aanvang heeft genomen, is de herinnering
niet overbodig dat, met het oog op het kiesrecht, een
ieder wel zal doen, te zorgen, dat de biljetten zoo
worden ingevuld, dat de belasting ten name van het
mannelijk, meerderjarig gezinshoofd komt te staan.
In het bijzonder hebben vrouwen, wier echtgenoot voor
korter of langer tijd afwezig is, au weduwen, dia met
meerderjarige zoons samenwonen, te zorgen, dat de
belasting uiet op haar naam, maar op naam van den
man of den zoon komt.
Het bestuur der afdeeling Hoinkenszand van de
Maatsch. tot bevordering van landbouw en veeteelt
heeft den heer Z. D. Van der Bilt La Motthe alhier
uitgenoodigd het voorzitterschap te willen aanvaarden
van eene commissie tot regeling der festiviteiten bij
gelegenheid der landbouwtentoonstelling alhier te geven.
Leden dezer commissie zijn, behalve den heer La Motthe,
de heeren A. J, Vellekoop, president der sociëteit «Eens
gezindheid", L. M. Van Campen, president der sociëteit
V. O. V., I. D. Fransen Van de Putte, W. A. De Laat
de Kanter, S. Dekker, I. G. J. Kakebeeke en Ph. M.
v. d. Mandere.
In de Maandagavond door die commissie gehouden
vergadering werden de heeren Van de Putte en De
Laat de Kanter resp. tot secretaris en penningmeester
benoemd en werd voorts bepaald, dat de rijtoer op
Donderdag 14 Juni zal genomen worden door den Wil-
helmioapolder, waar men hoopt de nieuwe hofstede
vanVanNeort te kunnen bezichtigen, door de Heeren
en Perponcherpolders naar 's-Heer Arendskerke en van
daar naar Goes terug. Het harmoniegezelschap «Eupho-
Dia" alhier zal worden uitgeuoodigd dienzelfden dag
des avonds te acht uren in de sociëteit V. O. V. een
concert te geven en ook den volgenden avond ter zelfder
uur en plaats.
Voor de matinée op het tentoonstellingsterrein op
Vrijdag 15 Juni zal de medewerking van een muziek
korps buiten Goes worden gezocht.
Des Donderdags na afloop van het concert zal er in
de sociëteit V. O. V. een bal worden georganiseerd,
terwijl natuurlijk de zalen zullen worden versierd.
Hst doet ons genoegen te kunnen msdedeelen,
dat ook Goes op de te 's-Gravenhage in den loop
dezer maand te openen nationale tentoonstelling van
oude en nieuwe kunstnijverheid zal vertegenwoordigd
zijn.
Onze stadgenoot, dhr. S. R. E1 z i n g a, heeft na
melijk eene vrij groote collectie van zijne best geslaagde
photographiën daarheen gezonden, waaronder portret
ten van verschillende bewoners van Goes en omstreken,
die daartoe welwillend vergunning hebben verleend.
Ook de portretten van een Zuid-Bevelandschen boer
en boerin bevinden zich bij deze collectie, alsmede
eene uitnemende photograhie van de hofstede de
mooie staak" onder Nisse.
Wij gelooven, dat de heer Elzinga op bovengenoemde
tentoonstelling met zijne kunstproducten geen slecht
figuur zal maken.
Omtrent het f e s t i v a 1dat met Pinksteren
te Middelburg zal gehouden worden, meldt de M. Ct.
nog het volgende:
«Evenals ten vorigen jare wordt een optocht door de
stad gemaakt en zal op de Groote Markt een ensemble
stuk, expres voor deze gelegenheid gecomponeerd door
den heer Kessels, muziekdirecteur te Tilburg, worden
uitgevoerd. Verder maken de verschillende korpsen op
onderscheidene plaatsen in de stad eenige nommers.
In vereeniging met «Excelsior" wordt Dinsdag door
de handboogschutterij «Eansgtzindheid" een concours
met den handboog naar den Doelen gehouden in de
sociëteit «Pax Intraotibus" op het Zand; voor deel
neming aan dit concours hebben zich een groot aantal
handboogschutterijen doen inschrijven.
Voorzien van hun banieren zullen zij met muziek
worden afgehaald en in optocht naar «Pax Intrantibus"
worden geleid, terwijl ook gedurende de schieting een
muziekuitvoering zal plaats hebben. Tot sluiting geeft
«Excelsior" Dinsdagavond in het «Schuttershof" een
groot volksconcert, waarbij een fraai vuurwerk zal
worden afgestoken".
In het programma voor de jaarlijksche algemeene
vergadering van de Vereeniging ter bevor
dering van de Nederlandsche Vissche-
r ijdie den 30 Mei in de Rotterdamsche Diergaarde
zal worpen gehouden, zijn onder anderen de volgende
punten opgenomen;
Behandeling van het concept-reglement voor eene
onderlinge Nederlandsche waarborgmaatschappij voor
stoom- en zeilschepen ten dienste der visscherij, inge
volge besluit der laatste algemeene vergadering. Voor
stellen tot wijziging van het concept worden schrifte
lijk ingewacht.
Voorstel tot het in het leven roepen eener handels
beurs ten behoeve der reeders, vischhandelaren, scheeps
timmerlieden enz.
Voorstel der afdeeling Goedereede. De Vereeniging
trachte te bevorderen door in overleg te treden
met het bestuur der visscherijen op de Zeeuwsche
stroomen dat de mosselbanken de droge ban
ken later dan thans in het jaargetijde worden
opengesteld, ten einde krachtiger zaad te verkrijgen
en de diepe banken vroeger te openen, tot het voor
komen van schade aan zaad door vijfhoeken (zeesterren)
St. Maartensdijk. Gisteren werd alhier eene ver
gadering gehouden door de afdeeling St. Maar
tensdijk (thans 57 leden tellende) van de libe
rale k i e s v e r e e n i g i n g «Algemeen be-
1 a n g", voor Tolen en St. Filipsland. Aan de orde
was het kiezen van een nieuw bestuur, aangezien vol
gens de statuten der afdeeling met Mei het oude be
stuur moest aftreden. Tot bestuursleden werden ge
kozen de hh. J. Dormaar, M. D. Hage, J. Gakeer, M.
P. Polderman en A. J ansenterwijl uit die leden tot
afgevaardigden ter bijwoning der algem. vergaderingen
gekozen werden de hh. Dormaar, Hage en Polderman.
Verder werd nog besloten de statuten zoodanig te
wijzigen, dat de afdeeling niet handelend zal optreden
bij verkiezingen voor leden van den gemeenteraad.
Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot ontvaDger
der invoerrechten en accijnzen en van den waarborg
der gouden en zilveren werken te Leeuwarden dhr.
D. J. P. N. Gay mans, thans ontvanger der dir.
bel, invoerr. en acc. te Zieriksee c. a en tot ontvan
ger der dir. bel. en acc. te Ridderkerk c. a. dhr. J.
Schuyleman, thans ontv. der dir. bel., invoer
rechten en accijnzen te Hontenisse c. a.
Men schrijft uit Wieringen aan de N. R. Ct.:
Den len Mei had te Nieuwediep de herverpachting
plaats der vise h plaatsen voor de oestercultuur
rondom het eiland Wieringen. In 1884 had deze
verpachting voor het eerst plaats, en de pachtsom be
droeg toen pl. m. 51,000. De pacht geschiedde voor
den tijd van vier jarenalleen had de pachter het
recht de pacht telkens te verlengen tot het jaar 1900,
als hij daar tijdig, op nader omschreven wijze, kennis
van gaf. Van dit recht was nu voor enkele van de
beste perceelen gebruik gemaakt, ten bedrage van p.
m. 13,000 der pachtsom. Nu had in November 1887
de Wieringer bevolking zich bij request gemeld tot
den minister van financiën, met verzoek tot opheffing
der pacht van vischplaatsen en rivierwaarden, maar
hierop is door den vorigen minister van financiën af
wijzend beschikt. Ten opzichte der oestercultuur deed
de minister echter de belofte, dat bij eene eventuëele
herverpachting van niet verlengde perceelen of bij de
vraag van het in pacht brengen van nieuwe perceelen,
met de belangen der visscherij rekening zou worden
gehouden.
Niettegenstaande die belofte, werden de perceelen
opnieuw in veiling gebracht, en worden er opmetingen
gedaan met het oog op het verpachten van nieuwe
perceelen. Die verpachting van 1 Mei 1888 heeft nu
echter bijna niets opgebracht, en op grond daarvan
vleien zich de visschers van Wieringen met de hoop,
dat het rijk thans die perceelen niet zal gunnen, maar
vrij zal laten. In dien geest is er van hier wederom
een request naar den minister van fiaancien uitgegaan.
En inderdaad, deze her verpachting is wel een bewijs
dat de oesterteelt hier als totaal mislukt mag worden
beschouwd. Voor een spotprijs zijn al de perceelen
gegeven. PerceeleD, die voor vier jaar 300 deden,
werden nu gepacht voor 5. Het geheel der thans
geveilde perceelen, dat in 1884 38,000 bedroeg,
beliep thans maar even 20<J0, dus nog geen 6 pet.
van het vorige bedrag. Nu zou men kunnen vragen:
vanwaar dat ontzettend verschil Dat komt vooreerst
natuurlijk, omdat de cultuur der oesters op die plaatsen
zeer weinig beteekentmaar ten tweede ook, omiat
er bij de pacht geen concurrentie was. Dezelfde pach
ters van vroeger hebben de perceelen weer gepacht,
en natuurlijk, voor zoo'n bagatel kan het voor hen
wel winst opleveren, al komt er nooit weer een oester
op. Alleen voor de pacht die de eilanders hun moeten
betalen om op die plaatsen te mogen visschen, ont
vangen zij meer terug. Ik vroeg dan ook waarom
hebben de Wieringer visschers dan zelf die plaatsen
niet gepacht En het antwoord waszij durfden niet
met pachters te concurreeren, want zij begrepen toch
wel, dat die de perceelen niet zouden loslaten, en
vreesdeD, dat hun dan later, als zij van do pachters
afhankelijk waren, die concurrentie duur zou te staan
komen. Zoo is dan deze geringe pacht het gevolg van
het monopolie der pachters.
Nu is het wel waarschijnlijk, dat de pachters der
vischplaatsen in deze vier jiren daar belangrijk op
verloren hebben, en ik voor mij zou met genoegen
zien, dat zij dat verlies weer inhaalden maar als
daar nu zulke groote volksbelangen mede gemoeid
gaan, zou het toch onverantwoordelijk zijn, als de
vrije visscherij rondom Wieringen voor een bagatel
werd weggeschonken, terwijl de armoede onder de
bevolking daardoor zoo wanhopig toeneemt.
Doch ook het rijk zal op den duur de schade er
niet buiten keeren. Ik heb de onkosten van het rijk
op 12,000 hooren begrooten. Nu zou de pacht
ƒ15,000 bedragen, en er dus Dog een mager over
schotje in de schatkist komen; doch over vier jaren,
zoo redeneert men hier, zullen de pachters ook de
thans aangehouden perceelen loslaten om ze voor een
appel en een ei weer in te pachten; terwijl ze dan
de thans gepachte perceelen natuurlijk zullen verlen
gen. Dan zal het rijk schade Jijden. Indien de regee
ring dus deze pacht gunt, dan zit zij daaraan vast
tot het jaar 1900.
De nieuwe minister van financiën zit dus reeds
dadelijk ten opzichte van ons eiland voor een hoogst
belangrijk vraagstuklaat ons hopen dat hij dit met
wijsheid moge oplossen.
Te Maastricht wordt bij eene door 50 kiezers
onderteekende advertentie de heer dr. Schreine-
m a c h e r Sr, candidaat gesteld voor het lidmaat
schap der Tweede Kamer. Hij behoort tot de linker
zijde der roomsche partij en heeft zich in den Maas-
trichtschen gemeenteraad steeds als onafhankelijk en
zelfstandig lid doen kennen.
De R. K. kies vereeniging «Recht voor allen" te
Gouda heeft besloten, den candidaat der anti-revo
lutionairen, mr. O. J. E. baron VanWasse-
n a e rte steunen.
Men bericht uit het district Ede aan het U. D
Mr. C. J. E. graaf Van B ij landt, lid van
Gedep Staten van Zuid-Holland, is tegenover den heer
Van Lóben Seis, kapitein der artillerie te Utrecht,
candidaat voor de Tweede Kamer in dit district ge
steld. Op de Veluwe hadden een groot aantal kiezers
liever den heer Schimmelpenninck Van der Oye, die
daar grondeigenaar is, zien stellen dan den heer Van
Loben Seis. Dit bracht echter het belaDg der partij
niet mede. Hoewel de heer Van Löben Seis te Amers
foort vele jaren in garnizoen lag en aldaar algemeen
bekend is, was in dat district de kans van slagen
voor hem zeer gering; op de Veluwe daarentegen,
waar de meerderheid der kiezers zeer volgzaam is,
dacht men dat hij gemakkelijker zou slagen.
Van andere zijde schrijft men aan de Arnh. Ct.:
Naar wij vernemen, heeft de heer mr. C. P. E.
graaf Van Bijlandt te 's Hage, die de vorige maal
tegenover mr. Keuchenius candidaat was in het kies
district Ede voor de Tweede Kamer, thans voor de
candidatuur, bij de verkiezing op 15 Meia. s., bedankt.
Men verwacht thans, dat de candidaat zal zijn: de
oud-Minister Du Tour van Bellinchave.
Tegen het optreden van den heer Beelaerts als
voorzitter der Tweede Kamer voert de Haagsche cor
respondent der Midd. Ct. o. a. twee bezwaren aan,
waarvan het eerste vooral van gewicht is. Vooreerst
dat hij als diplomatiek vertegenwoordiger van de Zuid-
Afrikaansche Republiek bij schier alle hoven van Eu
ropa vaak afwezig zal moeten zijn, en ten tweede dat
hij als president der Tweede Kamer waarschijnlijk
benoemd zal worden in den raad van voogdij over
des Konings dochter; dan zal zich het geval voordoen,
dat de gezant van eene buitenlandsche Mogendheid
tot mede-voogd eener Nederlandsche Prinses optreedt.
Nu het Transvaal geldt, is het meer het beginsel
dan de zaak zelve, die tot bedenking aanleiding kan
geven.
Omtrent den nieuwbenoemden griffier der 2e
Kamer, mr. A. R. Arntzenius, meldt de N. R. Ct.
«Het verleden van den nieuwbenoemden griffier geeft
alleszins recht om te vertrouwen, dat men eene uit
stekende keus gedaan heeft.
De heer Arntzenius heeft, terstond nadat hij de
academie had verlateD, den weg der practijk met goed
gevolg bewandeld.
Als hoofdambtenaar ter provinciale griffie van Zuid-
Holland heeft hij gelegenheid gehad grondig de pro
vinciale wetgeving en administratie te bestudeeren,
zoodat hem spoedig het griffierschap der Staten van
Zeeland kon worden toevertrouwd. Die betrekking
verwisselde hij voor het ambt van referendaris aan het
departement van binnenlandsche zaken, waar hij aan
het hoofd stond van de zoo belangrijke afdeeling bin-
nenlandsch bestuur. In die betrekking had hij tevens
het voorrecht, belast te worden met het secretariaat
van de staatscommissie voor de grondwetsherziening,
en zijne kennis vaQ het staatsrecht in alle onderdeelen
te verrijken. In het nieuwe tijdvak dat de vertegen
woordiging tegemoetgaat, waarin de uitvoering der
herziene grondwettelijke voorschriften hare hoofdtaak
zal moeten zijn, zal de bekendheid van den nieuwen
griffier met de geheele wording dier herziening van
onschatbaar nut kunnen wezen voor de wetgeving."
Blijkens R. v. A. heeft de interpellatie-
Doinela Nieuwenhuis ten doel, om bij den
Minister van Justitie aan te dringen, op de spoedige
indiening van een ontwerp van wet, waarbij wordt
verboden de arbeiders te dwingen hun iukoopen te
doen in de winkels van hun bazen.
Het door de heeren Schaepman en De Savornin
Lobman ingediende voorstel tot wijziging van het regle
ment van orde der Tweede Kamer luidt, volgens Het
Centrumals volgt
I. Naast de commissie van rapporteurs kan benoemd
worden een commissie van onderzoek.
Zij wordt benoemd, wanneer de Kamer een daartoe
strekkend voorstel, gedaan of door den voorzitter of
door tien leden, aanneemt.
Haar benoeming geschiedt door den voorzitter. Daze
is verplicht in de comm ssie van onderzoek te benoe
men ieder, die door 20 leden schriftelijk daartoe is
voorgedragen. Elk lid kan voor éan commissie
slechts aan éen voordracht deelnemen.
Aan ieder lid dar commissie van onderzoek wordt
zijn afdeeliDg door dan Voorzitter der Kamer aange
wezen.
WanDeer een commissie van onderzoek voor een
bepaald wetsontwerp is benoemd, dan is do wijn van
arbeiden de volgend 3
