1888. N°. 45. Zaterdag 14 April. 75sle jaargang.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 48 regels a 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
GOES, 13 April 1888.
Nu de anti-liberale partij in de Tweede Kamer
de meerderheid heeft, terwijl in de Esrste Kamer de
liberalen over meer dan twea derde van de stemmen
beschikken, heeft de Gelderlander een middel gevon
den om in den kortst mogelijken tijd ook de Eerste
Kamer om te zetten.
Het kath. blad geeft daartoe aan de Prov. Staten
te ontbinden en wel op grond van de noodzakelijkheid
om ook daarvoor een nieuws kiestabel samen te stellen.
De Provinciale Staten zouden dan worden ontbonden
en voor de nieuwe zouden nieuwe verkiezingen moeten
plaats hebben, en vielen die in anti-liberal<*n zin uit
(waaraan het blad vermoedelijk niet twijfelt), dan zou
natuurlijk ook de Eerste Kamer moeten werden ont
bonden. Op die manier zou het geheele staatsbestuur
misschien in éen jaar om" zijn.
Wie weet, wat 1888 den lande nog baren zal
Dr. Kuyper heeft zijne orders gegeven voor het
presidentschap der lie Kamer. In de Stan
daard over de zegepraal van jhr. Beelaerts Van Blok
land sprekende, zegt bij
»We wenschen de rechterzijde geluk met dien
afloop, en, mocht het zijn, de Tweede Kamer m«t
haar president."
Deze zinsnede zegt genoeg't is maar de vraag of
de Katholieken zich zoetsappig aan dat amocht het
zijn" onderwerpen zullen, 't Is toch bekend, dat dr.
Schaepman, die buiten eene ministerièele combinatie
moet blijven, het voorzitterschap der Kamer voor zich
wenscht.
Intusschen komt het Dagblad met de tijding, dat
omtrent de keuze van een voorzitter de geheele rechter
zijde der Tweede Kamer zich reads verstaan heeft.
De Standaard schrijft omtrent de minis-
triëele crisis:
»Nu ook de verkiezing in Steenwijk gunstig afliep,
mag men de optreding van het nieuwe Kabinet waar
schijnlijk nog in deze, of althans in het begin der
volgende week tegemoet zien.
Alle verhalen in verband met de Crisis, alsof er nu
reeds rivaliteit en benijding onder de partijen of groe-
pm der rechterzijde zou zija uitgebrok-n, missen dan
ook eiken grond.
De heer Mack<y heeft geen oogenblik een teg/*n de
gauche vijandige houding aangenomen, of haar buiten
de zaak zoeken te houden, en de gauche heeft er
geen oogenblik aan gedacht, om met pretention op te
treden, die den heer Mackay de taak zouden verzwaard
hebben.
De heer Keuchenius is niet eerst als pis allermaar
terstond ea alleen voor Koloniën aangezocht, en de
heer De Savornin Lohman heeft even onverwijld uit
gesproken, dat hij zijn vrienden liet vooropgaan, en
zelf in de Kamer bleef.
Van een loven en bieden, van een scharrelen met
portefeuilles, van opschietend wantrouwen of teleur
stelling, is dan ook geen oogenblik sprake geweest.
M«t zeldzame harmonie liep het werk dusver van
stapel.
De combinatie, die te wachten staat, zal dan ook
in het minst geen resultaat van angstige berekening
zijn, maar uitvloeisel van de hoofdgedachte, dat de
Rechterzijde goed doet met den keer in régime op
zulk een wijze te doen plaats hebben, dat de publieke
opinie niet te sterken schok onderga".
Het Dagblad meldt omtrent de crisis
Naar wij vernemen, is de nieuwe Kabinetsformatie
bijna geheel geslaagd, zoodat de volledige ministerlijst
spoedig aan 's Konings welgevallen zal worden onder
worpen. Van het noemen van namen moeten wij ons
nog ditmaal onthouden.
Intusschen kunnen wij reeds nu verzekeren dat da
droit* van de rechterzijde in het nieuwe Bewind het
beslissend overwicht zal bezitteDde gauche bijgevolg
•ene zeer bescheiden plaats innemen. Ook de specifiek
conservatieve richting zal in het Kabinet niet worden
gemist.
De aanvullingsverkiezingen, die thans zijn afge-
loopen, hebben in de samenstelling der nieuwe Kamer
geen verandering meer gebracht.
De niet herkozen leden AC. baron Mackay, jhr. mr.
Beelaerts Tan Blokland en J. Van Alphen zijn daar
door weder in de Kamer gebracht. Verder de nieuwe
leden Brantaen Van de Zijpe, Hintzen, Travaglino en
Michiels Van Verduynen. In 't geheel zullen er 36
nieuwe leden in de Kamer komen, van welke er echter
6 vroeger reeds zitting hebben gehad.
De samenstelling blijft thans 45 liberalen, 27 anti
revolutionairen, 26 Katholieken, 1 conservatief en 1
sociaaldemocraat.
De Tijd geeft hare meening te kennen omtrent
de geldigheid der verkiezingen van de Tweede Kamer
te Amsterdam, waartegen bezwaren geopperd zijn,
met het oog op de voorschriften der kieswet, dat de
stembriefjes een afdruk moeten dragen van het zegel
der gemeente en dat de briefjes, welke dien afdruk
niet dragen, van onwaarde zijn. Hei bezwaar iu, zooals
bekend is, dat op de Amsfceidamsche stembriefjes een
op de stadsdrukkerij gedrukt wapen van Amsterdam
den afdruk van ket gemeentezegel verving. De Tijd
verlangt, dat de Kamer van honderd kennis zal nemen
van het protest uit Nieuwer-Amstel tegen de ver
kiezing van 6 Maart die van 20 Maart zal, ver
wacht de Tijdzeker nietig worden verklaard de
bezwaren zal onderzoeben en, wanneer deze gegrond
worden bevonden, de toelating der onwettig gekozenen
zal weigeren. Daar is geen middenweg.
Gisteren hebben de heeren J. C. M. Hartman
en F. D. Kolff Van Oosterwijk te Leiden met gunstig
gevolg het theoretisch-geneeskundig exanum afgelegd.
De rechtbank te Zieriksee heift tot deurwaarder
bij het kantongerecht te Tolen benoemd den heer J.
Van Elsacker.
Woensdag werd door den gemeenteraad van
Aardenburg met algemeene stemmen tot gemeente-
s cretaris benoemd de heer S. W. Weisfeit, hoofd
der openbare school te Sir.t-Kruis, in plaats van den
heer E. A. Vermere, die op zijn verzoek eervol uit
die betrekking is ontslagen, na ruim 36 jaren die te
hebben bekleed.
In de Woensdag gehouden openbare vergadering
der afdeeling voor de geschillen van bestuur van den
Raad van State is ingekomen een koninklijk besluit,
waarbij beslist wordt in zake het beroep van mejuf
frouw II. P. Jansen, weduwe L. Bouman, c. te Mid
delburg, van een besluit van den burgemeester dier
gemeente, waarbij vergunning is geweigerd tot opgra
ving en vervoer van het lijk van P Bouman. Met
handhaving van het bestreden besluit van burg. en
wetb. is het beroep ongegrond verklaard.
De opbrengst der middelen bedroeg
over de maand Maart van dit jaar 9,687,177,57
terwijl die over dezelfde maand van het vorige jaar
10,306,600,78% bedroeg. Terwijl de opbrengst der
middslen over de eerste drie maanden van dit jaar
f 24,173,192,31 bedroeg, was die over dezelfde maan
den van het vorige jaar ƒ23,427.974 97.
De maand Maart heeft alzoo ditmaal ruim ƒ619 000
minder voor de schatkist opgeleverd dan in het vorige
jaar. Slechts de posterij en de telegraphie wijzen eene
eenigszins belangrijk® vermeerdering aanvoor bat
eerstgenoemde middel ongeveer 8 pet., voor het tweede
14 pet. Verder zija het alleen de indirecte belastingen,
wier totaalcijfer hooger is dan verleden jaar, doch
deze vermeerdering heeft al hee! weinig te beduiden.
Tegeu ƒ4,717,082 in Maart 1887, hebben zij in Maart
jl. 1,717,795 afgeworpen, en deze kleine vooruit
gang is uitsluitend te danken aan het successierecht,
welks opbrengst ruim 20,000 hooger is geweest.
Tegenover eene vermindering der zegelrechten met
ƒ18,700 en der registratie met ƒ3400, staat bij de
hypotheekrechten slechts eene onbeduidende vetb tering.
De directe belastingen hebben ruim 5 ton minder
gegeven. Voor het grootste gedeelte (ongeveer 3 ton)
ligt de oorzaak daarvan bij de grondbelasting, wier
lagere opbrengst wel zal zijn te beschouwen als een
gevolg van de vrij ruime bedragen in de beide vooraf
gegane maanden. Bij het personeel beloopt de achter
uitgang ƒ165,000.
Het totaalcijfer der accijnzen, 3,311.468 blijft
met 85,600 beneden dat van Maait 1887, grooten-
deels tengevolge van achteruitgang bij het gedistilleerd
(met 1.6 ton), terwijl ook bieren en azijnep, wijn en
zeep vermindering aantoonen. De opbrengst van het
geslacht is wederom gestegen, en wel met 22,000.
Bij de invoerrechten valt een niet onbelangrijke
achteruitgang waar te nemen (met 32,400), terwijl
ook de loodsgelden iets minder hebben afgeworpen.
Over de eerste drie maanden van het jaar is de
opbrengst der gezamenlijke middelen ruim 7 ton
hooger geweest dan in hetzelfde tijdperk van 1887.
Daartoe hebben alle groepen van middelen bijgedragen
met uitzondering van de accijnzen, de domeinen, den
waarborg, en de akten voor jacht en visscherij.
Het is nu reeds drie jaren geleden dat er ge
legenheid gegeven werd om een examen af te leggen
om tot ambtenaar bij de Rijkstelegrafie
te worden benoemd. Naar men verneemt, zal nu ver
moedelijk nog dit jaar het examen voor klerk-telegra-
fist worden afgenomen wegens het gebrek aan perso
neel vooral van klerken, dat zich reeds sterk doet
gevoelen op de grooto kantoren te Amsterdam en
Rotterdam.
Visitekaartjes, met de bijvoegingen p.c
p.f., p.r. enz., schijnen in België niet als drukwerk
beschouwd te worden, zooals dit in ons land wel het
geval is. Ze werden dezer dagen door den afzender
terug ontvangen met het opschrift»Ecriture" (schrift).
(JV, II. Ct.)
De Stct. (no. 87) bevat de statuten der veree-
nigmg »De Kei Lelijke Kas", te Aksel.
O-I Bevorderd: bij het wapen dei- inf.: tot le
luit., de 2e luits. M. Van der Meer Mohr en
A. H. Overman.
^j!iScasci(»icsa»«\si-o^»cïeEa»rass2oc*TO.~Jtïsscn«-ffl'»TffKrwBot3i'=i,aaiJcc»saaua6i»
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Reeds ten vorigen jare ging het gerucht, dat
ook hier ter stede enkele personen pogingen in het
werk stelden om eene doleerende gemeente te stichten.
Do belangstelling scheen toen echter niet groot te zijn,
althans van de zaak werd niet veel meer gehoord.
Eerst toen ds. Laan het beroep naar Rotterdam had
aangenomen ging opnieuw het praatje, dat men wilde
trachten een spreker over de kerkelijke quaestie te
laten optreden. Aan dat voornemen werd gisteravond
gevolg gegeven doordien dhr. K. Wernerevangelist
te Middelburg en beroepen predikant bij de doleerende
gemeente te Ter-Neuzen, in het koffiehuis »de Prins
van Oraoja" eene rede heeft gehouden. Een vrij talrijk
publiek van alle godsdienstige gezindten was daarbij
tegenwoordig, doch nadat da spreker te kennen had
gegeven, dat hij niet over de kerkelijke quaestie zou
spreken, maar eene gewone godsdienstoefening zou
houden wat tiouwens bleek doordien op de gewone
wijze gezang en gebed plaats hadden verlieten o.
m. ook wij de zaal omdat het ons voorkomt, dat van
eene gewone godsdienstoefening in een nieuwsblad geen
verslag thuis behoort.
De vergadering van moderne theologen is Woens
dagavond in het gebouw voor den Wei kenden Stand
te Amsterdam begonnen. Dr. Hagen uit Leiden opende
de vergadering met een rede, waarin hij het een en
ander besprak, dat sedeit de laatste vergadering was
voorgevallen.
De studiën over onze beschaving doordr. A. Pierson
ging hij stilzwijgend voorbij. Prof. Oort heeft er het
zijne van gezegd waardeerende veel schoons wat den
vorm betreft, noemt bij den inhoud ^onwaar".
Met groote iugenomenheid wees «pr. op Rauwenhoff's
Wijsbegeerte van den godsdienst".
Hij riep een welkom toe aan het nieuwe weekblad
Nieuw Leven dat door de Vereeniging van den Ned.
Protestantenbond en de Ver tot verspreiding van stich
telijke blaadjes het licht zag. Spieker vroeg daarna
of de vrijzinnige partij de nederlaag bij de jongste ver
kiezingen ten goede zal komen.
Wij hopan het, zeide hij, maar zij bedenke dat de
verderfelijke invloed eener hrerschzuchtige priesterpartij
en van een keik die het volk stelselmatig in allerlei
bijgeloof opvoedt, alleen kan gebroken worden door
degelijke, gezonde godsvrucht. Zij moet hart hebben
voor den godsdienst, voor de kweekplaats van den gods
dienst, die wij »de kerk" of »de gemeente" noemen
Züolang zij dat niet doet, meer dan tot heden, niet
erkent dat onze natie van nature een godsdienstige
is, zal zij het vertrouwen van oas vo'.k missen en met
onvruchtbaarheid geslagen zijn.
Spreker weidde ten slotte uit over bot recht om de
wetenschap van den godsdienst in onmidiellijk verband
te brengen met het leven.
Uitslag der akte-examens L. O. te Middelburg
op 12 April. Geëxamineerd 8 mannelijke candidaten,
toegelaten de heerenII. Schouwenburg te Goes, H.
Smid te Middelburg, W. Stroo te Vlissingen en J.
Uiterhoave te Ovezand.
Op de algemeene jaarvergadering v2n de Vereeni-
gii g voor christ. nat. schoolonderwije, op 24 M i e.k.
te Arnhem te houden, zal o. a. het volgende voorstel
worden behandeldDe hoofdcommissie stelt voor, dat
de alg meene vergadering uitspreke: a. Het leerplan
voor scholen van christ. nat, onderwijs moet zich niet
richten naar da omschrijving, die de wet van 4878
geeft van lager ouderwijs, moet ook niet trachten in
concurrentie te treden met openbare scholen in dezelfde
gemeente bestaande, maar heeft rekening te houden,
wat het maatschappelijk onderwijs betreft, met de
eischen aan een nationale opvoeding gesteld en met
de locale behoeften der gemeente.
Uit het verslag van de Dentichemsche stich
tingen, onder leiding van den heer ds. J. Van Dijk
Mz. blijkt, dat de chronisch geworden tekorten in den
laatsten tijd zijn verminderdeen paar inrichtingen
hadden zelfs een paar guldens batig saldo.
Binnen enkele jaren zullen 50 studenten in de theo
logie gereed zijn. Voor de gezamenlijke stichtingenen
opleiding van predikanten werd ontvangen ƒ137 064 en
uitgegeven ƒ444,668, zoodat er weder een tekort was
van 7624.50.
Met de mededeeling dat de heer Van Dijk in ds. F.
Kampstra een medewerker heeft gevonden, eindigt het
verslag.
Landbouw en Veeteelt.
Eenige veehouders in Friesland hebben in den
afgeloopen winter de proef genomen hun vee te voede
ren met eigen gemaakte koeken. Ze mengden daartoe
maïsmeel, loggemeel en gükookt lijnzaad met water
tot een stevig deeg, dat in den vorm van koeken aan
het vee werd toegediend. De resultaten van deze proef
neming zijn zeer gunstig en vooral blijkbaar ia den
gezonden en welvarenden toestand van het op die wijze
gevoederde vee.
Rechtszaken.
Door de arrondissementsrechtbank te Middel
burg is beslist, dat de opgaven welke de instellingen
van weldadigheid ingevolge art. 10bis. der kieswet
aan den gemeenteraad moeten inzendeD, beschouwd
dienen te worden als bezwaren tegen de kiezerslijsten,
zoodat hij, wiens naam geplaatst is op een door
een armbestuur aan den Raad ingediende lijst niet
ontvankelijk is in zijn hooger beroep, wanneer hij niet
tegenover dat armbestuur de voorschriften van art. 17
der kieswet heeft in acht genomen.
wHSïsaiiazBBCTtsssEBsisiaKKzraoiAXtirxTacEaGCiBKavKarois-siaEa'iassa»
Buitenlandsch CverziGht.
Het is niet gemakkelijk, bij het verschil van meening
dat daaromtrent in de Duitsche pers heerscht, een
juist denkbeeld te krijgen van de ware toedracht der
gebeurtenissen betreffende de huwelijksplannen van
Prinses Victoria met Alexander Van Battenberg en de
daarmede in verband staande Bismarck-crisis. Volgens
de jongste berichten uit Berlijn evenwel heeft Bismarck
gezegevierd en zal er, althans loorloopig, van het huwe
lijk niets komen. Na een langdurig onderhoud dat de
Keizerin met den rijkskanselier had, moet de eerste
eindelijk voor de aangevoerde argumenten van den
laatste zijn bezwtken en verklaard hebben, dat zij
het geluk harer dochter ten offer bracht voor het wel
zijn van het Vaderland.
Bismarck is èn door den groothertog van Baden èo door
diens minister Von Roggenbach krachtig gesteund en ook
de Keizer bleef op zijne hand het is dus geen wonder
dat hij tea slotte de overwinning heeft behaald. Op
merkelijk is, dat in den pennestrijd over deze quaestie
Alexander Van Battenberg het meest wordt afgemaakt.
Alle mogelijke ondeugden worden thans toegekend aan
hem. die eenmaal door den Czaar zelf voor Bulgnrije's
troon werd aangewezen en die na zijn val in 1886
een groot deel van de publieke opinie te zijnen gunste
had.
Dat ook in Rusland ampele beschouwingen over de
huwt'lijksplannen der Duitsche prinses worden gehouden
is te begrijpen en dat die niet ten gunste daarvan
luiden evenzeer. Men zegt zelfs, dat de Czaar reeds
bij het leven van Keizer Wilhelm moet hebben te
kennen gegeven, dat hij zulk een huwelijk zou be
schouwen als een tseken van weinig vriendschappelijke
gezindheid.
De toestand van den Duitschen Keizer is de laatste
twee dagen woder iets minder gunstig.
Gemengde Berichten.
's Heerenlioek, Dat men niet te voorzichtig met
geweren kan omgaan, is Woensdagavond weder ge
bleken
De knecht P. Simonse, werkzaam bij den land
bouwer L. De Winter te Borsele, zou een geweer dat
geladen in den kapwagen lag er uit nemea, toen de
liaan aan iets bleef haperen, waai door het schot af
ging en de ongelukkige de volle lading in de borst
kreeg. Ilij is nog een kort eind voortgewaggeld en
buiten het wagenhuis nedergevallen, waar hij dood
gevonden werd door De Winter zelf, die over zijn lang
wegblijven ongerust werd en hem was gaan zoeken.
De overledene was een oppassende jonger, die al
ongeveer 5 jaren bij De Winter in dienst was en met
a. s. Mei plan had om in het huwelijk te treden.
Men schrijft ons
In een gemeente in Walcheren ging tegen den dag
der verkiezing en der herstemming de christ. onder
wijzer bij de kiezers rond en vroeg hun»Zijt gij
vóór of tegen den Christus?" Natuurlijk kreeg hij
gewoonlijk ten antwoord
»Vóór den Christus, meester".
Welnu", was dan het wederwoord, »geef mij dan
uw stembriefje, dan zal ik er mr. Luccase opschrijven".
Velen hadden den moed niet, om te antwoorden»Mar,
ga naar je school, en bemoei je met je zaken", al had
den zij het ook gewild.
Niet allen evenwel waren even volgzaam, en een
der kiezers was zelfs ondeugend genoeg om een grap
met den ijverigen onderwijzer-verkiezingsagent uit te
halen. Toen laatstgenoemde bij bedoelden kiezer kwam,
en hem vroeg of hij zijn stembiljet niet eens zien
mocht, werd hem dit bereidwillig toegestaan.
»Maar uw stembiljet is nog niet ingevuld". »Na-
tuurüjk niet, meester, want anders had gij het juist
niet mogen zien".
Dezelfde berichtgever deelt ons med1, dat enkele
boeren in Walcheren den verkoop hunner granen uit-
